Szczecin, dn. 19.09.2013 Do Nauczycieli i uczniów szkół gimnazjalnych Województwa zachodniopomorskiego ZAPROSZENIE Szanowni Państwo, Komitet organizacyjny X Gimnazjalnego Konkursu Filozofii zaprasza Waszych uczniów do uczestnictwa w kolejnej edycji konkursu. Organizatorem jest Gimnazjum nr 9 w Szczecinie we współpracy z Instytutem Filozofii Uniwersytetu Szczecińskiego. Celem konkursu jest propagowanie filozofii wśród gimnazjalistów województwa zachodniopomorskiego oraz odkrywanie utalentowanych uczniów, przyszłych studentów kierunków filozoficznych. Konkurs służy także wspieraniu nauczycieli szkół gimnazjalnych w rozwijaniu filozoficznej ścieżki edukacyjnej. Aby wziąć udział w Konkursie, uczeń musi w terminie do 31 stycznia 2014r. rozwiązać i przesłać test etapu szkolnego oraz zgłoszenie na adres (decyduje data stempla pocztowego): Gimnazjum nr 9 ul. Dunikowskiego 1 70-123 Szczecin Półfinał Konkursu odbędzie się 28 marca 2014 r. w Gimnazjum nr 9 w Szczecinie. Tego dnia uczniowie napiszą test otwarty sprawdzający ogólną wiedzę filozoficzną. Finał Konkursu oraz wręczenie nagród odbędzie się 16 maja 2014 r. po odpowiedziach ustnych. Serdecznie zapraszamy W razie wszelkich wątpliwości prosimy o kontakt: Milena Jakubiak: milena.m.jakubiak@gmail.com Marek Pawłowski: mpmarcuspawlowski@gmail.com 1
REGULAMIN X GIMNAZJALNEGO KONKURSU FILOZOFICZNEGO: Organizator: - Gimnazjum nr 9 w Szczecinie Zespół organizacyjny: - mgr Milena Jakubiak doktorantka IF US - mgr Małgorzata Kacprzykowska - nauczyciel - mgr Teresa Ostrowska dyrektor Gimnazjum nr 9 - mgr Marek Pawłowski doktorant IF US Cele konkursu: 1. Wspieranie nauczycieli szkół gimnazjalnych w rozwijaniu filozoficznej ścieżki edukacyjnej. 2. Propagowanie filozofii wśród gimnazjalistów województwa zachodniopomorskiego. 3. Zainteresowanie uczniów edukacją filozoficzną i etyką. 2
Uczestnicy Uczestnikami konkursu mogą być uczniowie szkół gimnazjalnych województwa zachodniopomorskiego. Chętni mogą zgłaszać się indywidualnie lub za pośrednictwem opiekuna. Etapy Konkursu 1. Etap szkolny (wrzesień 2013 r. 31 stycznia 2014 r.) Uczestnicy rozwiązują samodzielnie lub pod kierunkiem nauczyciela test sprawdzający ogólną wiedzę z filozofii i kognitywistyki. Rozwiązania wraz ze zgłoszeniem należy przesyłać na adres: Gimnazjum nr 9 ul. Dunikowskiego 1 70-123 Szczecin z dopiskiem: X Gimnazjalny Konkurs Filozoficzny. Termin nadsyłania prac upływa 31 stycznia 2014 r. (decyduje data stempla pocztowego). 2. Półfinał Konkursu (28 marca 2014 r.) Półfinał odbędzie się w Gimnazjum nr 9 w Szczecinie. Uczniowie będą pisali test otwarty sprawdzający wiedzę filozoficzną uczestników. Uczniowie, którzy uzyskają najwyższą liczbę punktów z testu awansują do finału Konkursu, o czym zostaną poinformowani listownie w terminie do 7 kwietnia 2014 r. Maksymalna liczba punktów do zdobycia w półfinale wynosi 60. Wszyscy uczestnicy półfinału są zaproszeni do wzięcia udziału w jednodniowych Warsztatach Filozoficznych organizowanych przez Instytut Filozofii Uniwersytetu Szczecińskiego (ul. Krakowska 71/79, Szczecin). Warsztaty odbędą się w kwietniu 2014 r., o dokładnej dacie wydarzenia uczestnicy zostaną poinformowani 28 marca 2014 r. 3
3. Finał konkursu (16 maja 2014 r.) Finał Konkursu odbędzie się na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Szczecińskiego. Finał składa się z dwóch części, ocenianych oddzielnie. Za każdą część można otrzymać maksymalnie po 30 punktów. Część pierwsza to samodzielnie przygotowane i wygłoszone przez finalistę przemówienie na wybrany temat filozoficzny (listę tematów do wyboru otrzymają finaliści wraz z wynikami półfinału). W części drugiej finaliści losują po jednym pytaniu z pięciu zestawów: logika i kognitywistyka, epistemologia, ontologia, etyka oraz antropologia i filozofia kultury. Z pięciu wylosowanych pytań finaliści wybierają trzy. Maksymalna liczna punktów do zdobycia w finale wynosi 60. Zwycięzcy otrzymują tytuły Laureatów oraz nagrody rzeczowe. Opracowali: mgr Milena Jakubiak, mgr Marek Pawłowski Zakres materiału Zakres materiału X Gimnazjalnego Konkursu Filozoficznego realizuje Podstawę programową kształcenia ogólnego MEN oraz treści programowe filozoficznej ścieżki edukacyjnej. Wobec tych dokumentów Konkurs ma charakter uzupełniający i rozszerzający. 4
Literatura podstawowa: J. Baggini, P.S. Fost, Przybornik filozofa, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 2010. S. Blackburn, Myśl, Dom Wydawniczy Rebis, Warszawa 2002. S. Blackburn, Sens dobra, Dom Wydawniczy Rebis, Warszawa 2002. J. Hołówka, Etyka w działaniu, Wydawnictwo Prószyński i S-ka 2001. B. Markiewicz (red.), Filozofia dla szkoły średniej. Wybór tekstów, Warszawa 1987. W. Tatarkiewicz, Historia filozofii tom 1-3, Wydawnictwo PWN, Warszawa (wiele wydań). G. Trela, Chmury i zegary, czyli wybrane metafory filozoficzne, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2009. Podręczniki do edukacji filozoficznej i etyki, na przykład: o A. Aduszkiewicz, P. Marciszuk, R. Piłat, Edukacja filozoficzna dla III klasy gimnazjum, Wydawnictwo Stentor, Warszawa 2005. o A. Jedynak, T. Walentowicz, Filozofia. Podręcznik dla Gimnazjum, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2000. Literatura uzupełniająca: K. Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii, Wydawnictwo Antyk, Warszawa 2003. A. Camus, Obcy, Wydawnictwo Zielona Sowa, Warszawa 2003. D. Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów (wiele wydań) J. Gaarder, Świat Zofii, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 1995. 5
L. Kołakowski, O co nas pytają wielcy filozofowie. Trzy serie, Wydawnictwo Znak, Warszawa 2008. T. Nagel, Co to wszystko znaczy?, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 1997. J.- P. Sartre, Egzystencjalizm jest humanizmem, Wydawnictwo Muza, Warszawa 1998. J.- P. Sartre, Mdłości, Wydawnictwo Zielona Sowa, Warszawa 2005. A. Schopenhauer, Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów, Wydawnictwo Almapress, Warszawa 1997. M. Środa, Idee etyczne starożytności i średniowiecza, Warszawa 1994. Przedstawiona lista nie ma charakteru obowiązującego. Organizatorzy zachęcają do samodzielnych poszukiwań filozoficznych. 6
KARTA INFORMACYJNA UCZESTNIKA X GIMNAZJALNEGO KONKURSU FILOZOFICZNEGO Imię i nazwisko Imię ojca Data i miejsce urodzenia Klasa Adres i nazwa szkoły (z kodem i telefonem) Imię i nazwisko nauczyciela prowadzącego Adres domowy uczestnika ( z kodem, telefonem, e-mailem) 7
X GIMNAZJALNY KONKURS FILOZOFICZNY ETAP SZKOLNY TEST Informacje: 1. Odpowiedzi należy zapisać wyłącznie na arkuszu testowym, czytelnie, zgodnie z poleceniami. W wypadku pomyłki należy wyraźnie przekreślić błędną odpowiedź. 2. Do dnia 31.01.2014 r. należy przesłać rozwiązania zadań. Życzymy powodzenia Komitet Organizacyjny Konkursu 1. Przyporządkuj dziedzinom filozofii ich przedmioty (1 p.): Lista: dobro, percepcja sztuki, niesprzeczność, piękno, wnioskowanie, prawda, byt, poznanie, zasady moralne, istnienie Przedmiot Dziedzina filozofii logika etyka epistemologia ontologia estetyka 2. Bóg istnieje podaj dwa argumenty filozoficzne za lub przeciw tej tezie (4 p). 8
3. Wyjaśnij, kim jest filozof i uzasadnij, czy zmieniło się znaczenie tego słowa od czasów starożytnych. (4 p.) 4. Wyjaśnij, czym jest racjonalizm jako nowożytna doktryna filozoficzna. (3 p.) 5. W których przykładach właściwie przyporządkowano pojęcie szkole filozoficznej? (1 p.) a. empiryści doświadczenie b. racjonaliści wątpienie c. stoicy pożądliwość d. hedoniści przyjemność e. sceptycy pewność f. sofiści retoryka 6. Uzupełnij tabelkę oraz wyjaśnij znaczenie jednego z poniższych cytatów. (5 p.) Lista: Kant, Wittgenstein, Sartre, David Hume, Epikur 2 Zdanie 1. Czy Bóg chce zapobiegać złu, lecz nie może? Zatem nie jest wszechmocny. Czy może, ale nie chce? Jest więc niemiłosierny. Czy może i chce? Skąd zatem zło? Czy nie może i nie chce? Dlaczego więc nazywać go Bogiem? 2. Granice mojego języka oznaczają granice mojego świata. Filozof 9
3. Człowiek jest bytem, za którego sprawą nicość przychodzi na świat. 4. A zatem śmierć, najstraszniejsze z nieszczęść, wcale nas nie dotyczy, bo gdy my istniejemy, śmierć jest nieobecna, a gdy tylko śmierć się pojawi, wtedy nas już nie ma 5. Postępuj tak, byś człowieczeństwa tak w swej osobie, jak też w osobie każdego innego używał zawsze zarazem jako celu, nigdy tylko jako środka. 6. Nawyk jest wielkim przewodnikiem ludzkiego życia. Jest to jedyna zasada, która czyni doświadczenie użytecznym i pozwala nam spodziewać się w przyszłości podobnego ciągu zdarzeń, jaki zaobserwowaliśmy w przeszłości. 7. Uzasadnij podając dwa argumenty etyczne, czy zwierzęta pozaludzkie powinny mieć prawa (jeśli tak, to wymień jakie). (4 p.). 8. Wyjaśnij, co znaczy dla Epikura żyć szczęśliwie. (4 p.). 9. Uzasadnij, jaki argument na rzecz tezy, że kradzież pieniędzy jest moralnie zła podałby konsekwencjalista a jaki deontolog. (4 p.) 10
10. Podkreśl pojęcia charakterystyczne dla teorii psychoanalizy Freuda (1 p.): Lista: id, wolność, nieświadomość, kompleks Edypa, kompleks Herkulesa, liberalizm, ego cogito, zła wiara, superego, panteizm, idealizm 11. Przeczytaj poniższe fragmenty i odpowiedz na pytania: (A) Spytano młodego Sokratesa, na czym polega cnota młodego człowieka. Nic ponad miarę odparł. (B) Sokrates spytany, jak można się wzbogacić, odpowiedział: - Jeśli się jest ubogim w namiętności. a) Wyjaśnij odpowiedzi Sokratesa i podaj jeden przykład takiego postępowania. (3 p.). b) Czy wskazaniami moralnymi Sokratesa powinno się kierować we współczesnym świecie? Uzasadnij odpowiedź. (3 p.).. 12. Mamy następujące wnioskowanie: Słońce wschodzi codziennie. Jutro jest dzień. A zatem słońce jutro wzejdzie. a) Wskaż wniosek i przesłanki. (1 p.)...... b) Uzasadnij, jaki jest to rodzaj wnioskowania. (2 p.) 11
.. c) Posługując się słynną krytyką Hume a, uzasadnij słabość takiego rodzaju wnioskowania. (3 p.)............ 13. Uzasadnij, czy następujące rozumowanie jest przykładem błędnego koła: Autobus linii 53 przyjeżdża o 17:39. Skąd wiem, że przyjeżdża o tej godzinie? Na rozkładzie jest napisane, że przyjeżdża o 17:39. Skąd wiem, że rozkład mówi prawdę? Autobus przyjeżdża o 17:39. Skąd wiem, że autobus przyjeżdża o 17:39?... 14. Wyjaśnij, czym jest algorytm. (1 p.) 15. Podaj trzy ewolucyjne części mózgu. (1 p.).. 16. Wymień dwa znane Ci rodzaje procesów poznawczych. (1 p.) 17. Wyjaśnij, jak według Ciebie odróżniamy język od bełkotu. (2 p.) 12
Koniec testu 13