Sprawozdanie Powiatowego Lekarza Weterynarii w Żninie o stanie bezpieczeństwa sanitarno-weterynaryjnego na terenie Powiatu Żnińskiego w 2015 roku.

Sprawozdanie Powiatowego Lekarza Weterynarii w Żninie o stanie bezpieczeństwa sanitarno-weterynaryjnego na terenie Powiatu Żnińskiego w 2015 roku.

Powiatowy Lekarz Weterynarii w Żninie w 2015 roku realizował zadania z zakresu ochrony zdrowia zwierząt oraz bezpieczeństwa produktów pochodzenia zwierzęcego w celu zapewnienia ochrony zdrowia publicznego wynikające z ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej. Swoje zadania wykonywał w szczególności przez: zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt, w tym chorób odzwierzęcych; badania kontrolne zakażeń zwierząt; monitorowanie chorób odzwierzęcych i odzwierzęcych czynników chorobotwórczych oraz związanej z nimi oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe u zwierząt, w produktach pochodzenia zwierzęcego i środkach żywienia zwierząt; badanie zwierząt rzeźnych oraz produktów pochodzenia zwierzęcego; przeprowadzanie kontroli weterynaryjnej w handlu; kontroli na miejscu w zakresie przestrzegania wymogów wzajemnej zgodności oraz sprawowanie nadzoru nad bezpieczeństwem produktów pochodzenia zwierzęcego, w tym nad wymaganiami weterynaryjnymi przy ich produkcji, umieszczaniu na rynku oraz sprzedaży bezpośredniej i działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej; wprowadzaniem na rynek zwierząt i ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego; wytwarzaniem, obrotem i stosowaniem pasz, dodatków stosowanych w żywieniu zwierząt; zdrowiem zwierząt przeznaczonych do rozrodu, jaj wylęgowych drobiu i produktów akwakultury; przestrzeganiem przepisów o ochronie zwierząt; przestrzeganiem zasad identyfikacji i rejestracji zwierząt oraz przemieszczaniem zwierząt. Powiatowy Lekarz Weterynarii w Żninie wykonywał swoje zadania przy pomocy pracowników Powiatowego Inspektoratu Weterynarii oraz lekarzy weterynarii prowadzących praktyki weterynaryjne wyznaczonych w drodze decyzji do wykonywania czynności urzędowych. Ilość gospodarstw nadzorowanych przez Powiatowego Lekarza Weterynarii oraz ilości zwierząt w tych gospodarstwach obrazuje poniższa tabela (wg stanu na 31.12.2015): Lp. Gatunek utrzymywanych Ilość Łączna ilość zwierząt gospodarskich gospodarstw zwierząt/rodzin 1 Bydło 1048 31897 2 Konie 172 501 3 Owce 16 1271 4 Kozy 33 141 5 Świnie 1525 187273 6 Pszczoły 125 3454 Zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt, w tym chorób odzwierzęcych. W 2015 roku Powiatowy Lekarz Weterynarii w Żninie prowadził badania zwierząt w celu kontroli występowania następujących jednostek chorobowych: - pryszczyca, - choroba pęcherzykowa świń, 2

- klasyczny pomór świń, - afrykański pomór świń, - gąbczasta encefalopatia bydła, - choroba Aujeszky'ego, - gruźlica bydła, - bruceloza bydła, - bruceloza kóz i owiec, - enzootyczna białaczka bydła, - wścieklizna lisów wolnożyjących, - trzęsawka owiec, - wysoce zjadliwa grypa ptaków. Badania kontrolne występowania ww. chorób prowadzone były zgodnie z obowiązującymi przepisami, próby krwi bądź tkanek pobierane były równomiernie w ciągu całego roku. W wyniku przeprowadzonych badań nie stwierdzono obecności patogenów wywołujących powyższe choroby. W grudniu 2015 roku na terenie gminy Rogowo stwierdzono chorobę zakaźną zwierząt podlegającą obowiązkowi zwalczania tj. gruźlicę bydła w 1 gospodarstwie u 13 szt. bydła i 1 konia typu kuc. Już w 2016 roku ustalono, że było to ognisko wtórne. Pierwotne ognisko znajdowało się na terenie gminy Janowiec Wlkp. Ogółem zlikwidowano 63 szt. bydła, wypłacono odszkodowanie za zabite zwierzęta w kwocie 244.150,47 zł. Prawdopodobnym źródłem prątka gruźlicy było mięso wykorzystywane na fermie lisów, która była zlokalizowana na terenie gospodarstwa. Z odzwierzęcych czynników chorobotwórczych odnotowano na terenie powiatu żnińskiego u 3 szt. świń bąblowicę (świnie pochodziły z 1 gospodarstwa z terenu gm. Rogowo). W ramach przygotowań do ewentualnego wystąpienia chorób zakaźnych zwierząt, a w szczególności afrykańskiego pomoru świń oraz wysoce zjadliwej grypy ptaków w 2015 roku zaktualizowano i uzupełniono pogotowie przeciw epizootyczne. Plany gotowości zwalczania chorób dla których istnieje obowiązek ich prowadzenia zostały uaktualnione i uzupełnione (klasyczny pomór świń, pryszczyca, wysoce zjadliwa grypa ptaków, rzekomy pomór drobiu, gąbczasta encefalopatia bydła, choroba niebieskiego języka, afrykański pomór świń), co w przypadku nagłego wystąpienia tych chorób znacznie usprawni akcje zwalczania i ograniczy rozprzestrzenianie się ich, a także umożliwi szybki kontakt z osobami odpowiedzialnymi za poszczególne czynności. W związku z potencjalnym zagrożeniem powyższymi chorobami prowadzone były szkolenia lekarzy weterynarii wolnej praktyki i techników weterynaryjnych wchodzących w skład Powiatowego Zespołu Kryzysowego. W związku ze stwierdzonymi przypadkami wysoko zjadliwej grypy ptaków - HPAI w Europie i na świecie, przeprowadzono kampanię informacyjna wśród hodowców drobiu oraz przeszkolono lekarzy prywatnej praktyki. Ponadto PLW oraz z-ca PLW odbyli szkolenie praktyczne podczas ćwiczeń terenowych na obszarze powiatu Aleksandrów Kujawski z zakresu zwalczania HPAI. 3

Badania kontrolne zakażeń zwierząt. Dla potwierdzenia oceny sytuacji zdrowotnej zwierząt prowadzone były badania kontrolne zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 grudnia 2004 r. w sprawie określenia jednostek chorobowych, sposobu prowadzenia kontroli oraz zakresu badań kontrolnych zakażeń zwierząt (Dz. U. Nr 282 poz. 2813 z późn. zm.). W ramach tych badań poddano kontroli 1/5 stad bydła w kierunku enzootycznej białaczki bydła 1672 szt. w 156 stadach oraz 1/5 stad w kierunku gruźlicy bydła 6242 szt. w 199 stadach i brucelozy bydła 1441 szt. w 128 stadach. W kierunku brucelozy owiec i kóz poddano badaniu 62 szt. owiec i 7 szt. kóz w 7 stadach, w kierunku pryszczycy 10 szt. bydła w 10 stadach, choroby pęcherzykowej 10 szt. świń w 10 stadach, klasycznego pomoru świń 29 szt. świń w 29 stadach, choroby niebieskiego języka 28 szt. bydła w 4 stadach i 28 szt. owiec w 4 stadach. W kierunku gorączki Q przebadano 14 szt. owiec w 2 stadach, IBR/IPV 14 szt. bydła w 2 stadach. W kierunku klasycznego pomoru dzików wysłano do badania 60 próbek krwi dostarczonych przez myśliwych. W kierunku afrykańskiego pomoru świń przebadano 4 szt. padłych dzików i 1 szt. martwej świni znalezionej przy drodze. W kierunku monitoringu HAPAI (wysoko zjadliwa grypa ptaków) u drobiu pobrano 40 prób na 1 fermie gęsi reprodukcyjnych, 1 fermie indyków i na 1 fermie bażantów. Na terenie powiatu żnińskiego pobrano do badania 9 prób środowiskowych w 2-ch stadach świń w kierunku salmonellozy. Wszystkie próby pobrane od zwierząt w ramach badań kontrolnych zakażeń zwierząt były ujemne. W powiecie od 4 lat nie stwierdza się zakażenia enzootyczną białaczka bydła. W 2012 roku decyzją Komisji Europejskiej (2012/204/UE) z dnia 19.04.2012 powiat żniński został uznany za oficjalnie wolny od enzootycznej białaczki bydła. W roku 2015 r. nie zanotowano ani jednego przypadku chorobowego BSE jak też do Powiatowego Lekarza Weterynarii nie zgłoszono ani jednego podejrzenia tej choroby. Kontrola nad tą chorobą opierała się głównie na pobieraniu prób do badań laboratoryjnych w trakcie uboju bydła oraz od bydła padłego w zakładach utylizacyjnych. Badanie próbek przeprowadzono w ZHW Gdańsku i wszystkie wyniki były negatywne. W roku 2015 zakłady lecznicze na terenie powiatu zaszczepiły przeciwko wściekliźnie 7530 psów i 68 kotów. W wyniku prowadzonych obserwacji 71 psów w związku z podejrzeniem wścieklizny, stwierdzono 12 przypadków niedopełnienia obowiązku zaszczepienia psów przeciwko wściekliźnie i w tych przypadkach stosowano postępowanie mandatowe, łącznie nałożono 11 mandatów na kwotę 1050 zł., w jednym przypadku skierowano sprawę do organów ścigania. Na terenie powiatu żnińskiego prowadzony był krajowy program zwalczania niektórych serotypów Salmonelli w stadach indyków na 3 fermach, w stadach brojlerów rzeźnych na 4 fermach, oraz na 2 fermach nioski towarowej. Programem objęte zostało 31 stad indyków rzeźnych i 37 stad brojlerów gatunku kura, w jednym stadzie pobrano próbę urzędową. Badanie przeprowadzono w ZHW w Bydgoszczy, nie wykryto pałeczek z rodzaju 4

Salmonella. W przypadku fermy nioski towarowej pobrano 2 próbki urzędowe tj. wymazy podeszwowe, nie wykryto pałeczek z rodzaju Salmonella. Właściciele wszystkich ferm prowadzili w trakcie całego roku 2015 badania właścicielskie, w wyniku których również nie wykryto pałeczek z rodzaju Salmonella. W 2015 roku kontynuowano zapoczątkowany w 2008 roku program monitoringu i zwalczania choroby Aujeszky'ego. Powiat żniński jest regionem wolnym od wirusa choroby Aujeszky'ego. Wszystkie stada utrzymujące trzodę chlewną w powiecie posiadają status urzędowo wolny od wirusa choroby Aujeszky'ego. W trakcie całego roku prowadzone były badania monitoringowe przebadano 1272 stada, o łącznej liczbie zwierząt 187273 sztuk świń. Nie stwierdzono żadnego dodatniego wyniku spośród 11725 pobranych próbek krwi. W roku 2015 wydano łącznie 66 decyzji w odniesieniu do choroby Aujeszky'ego. Nadzór nad produkcją środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego. Zgodnie z rejestrem nadzorowanych zakładów produkujących produkty pochodzenia zwierzęcego prowadzonym przez Powiatowego Lekarza Weterynarii w Żninie na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. z 2014 r. poz. 1577 j. t.), w 2015 roku pod nadzorem znajdowały się zakłady prowadzące działalność polegającą na: Rodzaj działalności Ilość podmiotów Rzeźnia, zakład rozbioru, zakład przetwórstwa 8 (bydło, świnie, drób) Punkt skupu zwierząt łownych 4 Chłodnia składowa 1 Sprzedaż marginalna, lokalna, ograniczona 4 Sprzedaż bezpośrednia 24 Gospodarstwa produkcji mleka 212 Fermy jaj konsumpcyjnych 2 W 2015 roku zarejestrowano 1 zakład przetwórstwa mlecznego, dwa podmioty prowadzące sprzedaż bezpośrednią, jeden podmiot transportujący produkty pochodzenia zwierzęcego oraz jednego pośrednika w obrocie bez magazynowania. Wykreślono jeden zakład prowadzący sprzedaż bezpośrednią jaj kurzych. W wyżej wymienionych podmiotach przeprowadzono 79 kontroli. W wyniku przeprowadzonych kontroli Powiatowy Lekarz Weterynarii wydał 27 decyzji administracyjnych, w tym nakazujących dostosowanie stanu zakładów do wymagań prawnych. W związku z niewłaściwym postępowaniem podmiotów nadzorowanych, w tym gospodarstw rolnych, nałożono jedną 5

karę pieniężną (w wysokości 1000 zł) oraz jeden mandat karny (w wysokości 200 zł). Dzięki temu możliwe było przymuszenie podmiotów do zapewnienia właściwych standardów produkcji środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego i zapewnienia bezpieczeństwa żywności. Przeprowadzane na terenie powiatu żnińskiego uboje gospodarcze prowadzone były w większości wypadków zgodnie z przepisami. Na terenie powiatu prawie w ogóle nie dokonywano ubojów cieląt, dokonano 176 ubojów świń i owiec. W 26 przypadkach niezgodności z prawem (co stanowi 14%), polegających na niezawiadomieniu Powiatowego Lekarza Weterynarii o zamiarze przeprowadzenia uboju, informowano właścicieli zwierząt o ciążącym na nich obowiązku prawnym, w dwóch kolejnych przypadkach (1%) większych naruszeń nałożono 2 mandaty (łącznie w wysokości 500 zł). Na terenie powiatu żnińskiego od roku 2009 działa akredytowana Terenowa Pracownia Diagnostyki Włośni przeprowadzająca badanie mięsa w kierunku włośni z rzeźni powiatu. Badanie w pracowni przeprowadza dwóch wyznaczonych, certyfikowanych lekarzy weterynarii. W 2015 roku w powiecie żnińskim pięciu lekarzy wyznaczonych przez Powiatowego Lekarza Weterynarii w Żninie przeprowadzało badanie mięsa świń i dzików na obecność włośni w pięciu obwodach terenowych. W roku sprawozdawczym nie stwierdzono włośnicy w żadnej przekazanej do badań próbce. Badanie w kierunku włośni dotyczy także zwierząt ubijanych w rzeźniach. W 2015 roku zbadano w tym kierunku 30185 sztuk trzody chlewnej. Ponadto u tej samej liczby sztuk świń oraz u 89 sztuk bydła przeprowadzono badanie poubojowe. W związku z prowadzonym krajowym monitoringiem pozostałości chemicznych i biologicznych u zwierząt, których tkanki są przeznaczone do spożycia przez ludzi, na terenie powiatu żnińskiego w roku 2015 pobrano do badań 30 prób, w tym: próbki 200-300g tkanek poubojowo od zwierząt rzeźnych oraz próbki mleka od bydła mlecznego. Próby zbadano w laboratoriach specjalistycznych ZHW: w Gdańsku, Białymstoku, Olsztynie i w Państwowym Instytucie Weterynarii PIB w Puławach. Próby były badane na pozostałości leków, substancji chemicznych i biologicznych takich jak: hormonów, tyreostatyków, metali toksycznych, pestycydów chloroorganicznych i fosforoorganicznych, pozostałości antybiotyków, substancji anabolicznych oraz skażenia promieniotwórczego. W wyniku przeprowadzonych badań nie stwierdzono przekroczenia maksymalnego poziomu pozostałości produktów leczniczych ani innych substancji niedozwolonych w produktach pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi. W roku 2015 pobrano 10 prób mózgów od bydła ubitego w rzeźni do badań monitoringowych w kierunku BSE. Próby zbadano w ZHW w Gdańsku. We wszystkich wypadkach uzyskano wynik negatywny. Podjęto również, wzorem lat ubiegłych, współpracę z Inspekcją Sanitarną w zakresie urzędowej kontroli żywności w odniesieniu do produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego. W ramach tej współpracy przeprowadzono wspólną kontrolę jednego zatwierdzonego zakładu chłodni składowej, w której przechowywane są produkty w całości lub w części pochodzenia zwierzęcego. 6

W ramach nadzoru sanitarno-weterynaryjnego nad pozyskiwaniem mleka surowego do skupu przez spółdzielnie mleczarskie, dokonano 70 kontroli protokolarnych gospodarstw. W ciągu całego roku wydano tylko jedną decyzję zakazującą wprowadzania do obrotu mleka surowego do czasu wykazania przez gospodarstwo, że mleko surowe ponownie spełnia wymagane kryteria jakościowe (poziom bakterii i komórek somatycznych) oraz 2 decyzje nakazujące usunięcie usterek w stanie sanitarnoweterynaryjnym. Na terenie powiatu żnińskiego skup mleka surowego prowadzi 7 zakładów mleczarskich bezpośrednio z gospodarstw, z pominięciem punktów skupu. Są to zakłady: Proszkownia Mleka Piotrków Kujawski, Strzelecka Spółdzielnia Mleczarska w Strzelcach Krajeńskich, ZPM Mlecz Wolsztyn Filia w Damasławku, Mlekpol Grajewo, OSM Kujawia Inowrocław, Intermilch Adam Szaloty Gniezno i OSM Strzałkowo. Łącznie na terenie powiatu żnińskiego hodowla bydła mlecznego prowadzona jest w 212 gospodarstwach, z których mleko surowe jest wprowadzane do obrotu. W 2015 roku wydano na wniosek producentów 164 zaświadczenia uprawniające do sprzedaży mleka surowego. W ramach badań monitoringowych pobrano do badań 9 prób mleka surowego, w tym: 6 prób na obecność substancji przeciwbakteryjnych, 1 próba na obecność chloramfenikolu, 1 próba na obecność pestycydów chloroorganicznych i 1 próba na obecność leków przeciwrobaczych. Nie stwierdzono niedozwolonych środków w badanym mleku. Podmioty prowadzące działalność nadzorowaną zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz.U.2014 r. poz. 1539). Rodzaj działalności Zarobkowy przewóz zwierząt lub przewóz zwierząt wykonywany w związku z prowadzeniem innej działalności gospodarczej Organizowanie targów, wystaw, pokazów lub konkursów zwierząt Obrót zwierzętami, pośrednictwo w tym obrocie lub skup zwierząt Prowadzenie miejsc gromadzenia/odpoczynku zwierząt Wykorzystywanie materiału biologicznego - inseminatorzy i dystrybucja nasienia Ilość podmiotów Prowadzenie punktu kopulacyjnego 5 Prowadzenie zakładu drobiu (fermy reprodukcyjne 4 gęsi oraz zakład wylęgu drobiu) 15 4 25 1 15 7

Chów lub hodowla zwierząt akwakultury oraz rozrodu ryb Wykorzystywanie ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi 6 10 Nadzór nad zwierzętami wprowadzanymi do obrotu Wprowadzenie zwierząt na rynek odbywa się poprzez podmioty prowadzące obrót zwierząt, pośrednictwo w tym obrocie, skup zwierząt oraz przemieszczenia bezpośrednio między producentami w ramach prowadzonej działalności rolniczej. W 2015 roku zostało skontrolowane 100% podmiotów, każdy zarejestrowany pośrednik był skontrolowany pod względem spełnienia warunków sanitarno-weterynaryjnych określonych w rozporządzeniu MRiRW z dnia 25.06.2008 w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla prowadzenia działalności w zakresie obrotu zwierzętami, pośrednictwa w tym obrocie lub skupu zwierząt (Dz. U. Nr 122 poz. 790). Nadzorem weterynaryjnym w zakresie obrotu zwierzętami, pośrednictwa w tym obrocie lub skupie zwierząt objęte były 22 podmioty. Na koniec 2015 roku liczba ta zwiększyła się do 24. Każda partia wysyłanych zwierząt kontrolowana była pod kątem zdrowotności, identyfikacji oraz zachowania dobrostanu w transporcie. Została wydana 1 decyzja uchylająca działalność w zakresie obrotu zwierzętami, pośrednictwa w tym obrocie lub skupu zwierząt (związane z zakończeniem działalności), w stosunku do 2 podmiotów wszczęto postępowanie administracyjne zakończone wydaniem decyzji zobowiązującej pośredników do zaopatrzenia punktów skupu w maty odkażające. Na dwóch właścicieli podmiotów nałożono dwa mandaty karne o łącznej wysokości 200 zł wszystkie z art. 33 ust. 1 pkt. 13 ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz.U.2015.1172 ze zm.), w związku z niezgłaszaniem kierownikowi biura ARiMR informacji o przemieszczeniu zwierząt w ustawowym terminie. Na jednego właściciela podmiotu nałożono mandat karny w wysokości 300 złotych z art. 33 ust. 1 pkt. 15 ww. ustawy w związku z nabyciem zwierzęcia gospodarskiego nie oznakowanego. Na jednego właściciela zwierzęcia gospodarskiego nałożono mandat karny w wysokości 150 złotych z art. 33 ust.1 pkt 5 ww. ustawy w związku z niedokonaniem oznakowania zwierzęcia gospodarskiego. W 2015 roku na terenie powiatu żnińskiego odbyła się Pałucka Wystawa Zwierząt, trzy konkursy psów organizowane przez Polski Związek Łowiecki w Bydgoszczy oraz jeden konkurs organizowany przez Związek Kynologiczny w Polsce. Wydarzenia te były nadzorowane przez wyznaczonych urzędowych lekarzy weterynarii. 8

Kontrola weterynaryjna w handlu i wywozie zwierząt oraz produktów. W miejscowości Nowe Dąbie gmina Łabiszyn znajdują się zatwierdzone miejsce gromadzenia zwierząt dla świń i cieląt oraz miejsce odpoczynku punkt kontroli. W miejscu odpoczynku zatrzymują się głównie transporty świń hodowlanych pochodzących z Danii. W 2015 roku w związku z ograniczeniami wprowadzonymi przez Rosję ze względu na wystąpienie ognisk afrykańskiego pomoru świń w krajach UE w punkcie kontroli odpoczywało tylko 3998 szt., a miejscem ich przeznaczenia były gospodarstwa w Polsce, Białorusi i Ukrainie. W 2015 roku z terenu powiatu wysłano tylko 1 transport 300 szt. świń hodowlanych do Rumunii. Należy podkreślić, że w stosunku do lat poprzednich obserwuje się znaczny wzrost ilości zwierząt do tuczu sprowadzanych z krajów UE bezpośrednio do gospodarstw, i tak w roku 2015 sprowadzono na teren powiatu żnińskiego ok. 38 tyś. sztuk świń, 40 szt. bydła oraz ok. 380 tyś. szt. drobiu. Przywożone zwierzęta zostały poddane kontroli. Kontrole zostały przeprowadzone w gospodarstwach. Łącznie przeprowadzono 75 kontroli. Nadzór nad zdrowiem zwierząt przeznaczonych do rozrodu, jakością zdrowotną materiału biologicznego i jaj wylęgowych drobiu. W ramach urzędowego nadzoru nad materiałem biologicznym dokonano protokolarnych kontroli 6-ciu punktów unasieniania zwierząt, 5-ciu punktów kopulacyjnych ogiera, 1 punktu kopulacyjnego knura, oraz 7 punktów dystrybucji nasienia. Łącznie w roku 2015 przeprowadzono 19 kontroli, zwracając szczególną uwagę na zabezpieczenie przeciw epizootyczne w związku z prowadzonym programem zwalczania choroby Aujeszky'ego i możliwością potencjalnego szerzenia się choroby przez punkty kopulacyjne. Podmioty prowadzące działalność w ramach zakładu drobiu to 3 fermy reprodukcyjne gęsi oraz zakład wylęgu drobiu, zakłady te posiadają zatwierdzenie na rynki UE. W trakcie kontroli ferm reprodukcyjnych gęsi oraz w zakładzie wylęgu drobiu nie stwierdzono poważniejszych uchybień. Łącznie w zakładach drobiu przeprowadzono 5 kontroli. Kontrole administracyjne i kontrole na miejscu przestrzegania wymogów w odniesieniu do zasady wzajemnej zgodności. W roku 2015 przeprowadzono 100% zaplanowanych kontroli w zakresie identyfikacji i rejestracji w siedzibach stad bydła, owiec i kóz. Skontrolowano łącznie 1408 sztuk bydła w 47 gospodarstwach oraz 310 szt. owiec i kóz w 4 gospodarstwach. Podczas kontroli stwierdzono nieprawidłowości, które dotyczyły głównie przekroczenia terminów zgłoszeń zdarzeń, tj. urodzenia, upadków oraz przewozu bydła do i z siedziby stada wraz z datami tych zdarzeń. Kolejne nieprawidłowości dotyczyły różnicy między ilością zwierząt znajdujących się w gospodarstwie, a ilością zwierząt w bazie danych systemu IRZ, co wynikało z niewywiązywania się z obowiązku zgłaszania przemieszczeń zwierząt w ustawowym terminie. W związku z nieprawidłowościami dotyczącymi braku zgłoszeń przemieszczeń w ARiMR 9

wydano łącznie 4 decyzje administracyjne dotyczące obowiązku zgłaszania przemieszczeń bydła. W 2015 roku przeprowadzono ponadto 60 kontroli na miejscu przestrzegania wymogów, w zakresie określonym w przepisach o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, jako organ kontroli, o którym mowa w art. 48 ust. 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1122/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 odnośnie do zasady wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli w ramach systemów wsparcia bezpośredniego dla rolników przewidzianych w wymienionym rozporządzeniu oraz wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do zasady wzajemnej zgodności w ramach systemu wsparcia ustanowionego dla sektora wina (Dz. Urz. UE L 316 z 02.12.2009, str.65 z późn. zm.). Skontrolowano 1381 sztuk bydła oraz 12763 sztuk świń. W związku z przeprowadzonymi kontrolami na miejscu stwierdzono w 22 gospodarstwach niezgodności, w których utrzymywane było bydło. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości gospodarstwa oceniane były według wagi wykrytych naruszeń pod względem,,zasięgu,,,dotkliwości oraz,,trwałości w skali 1-3-5. Uzyskane w ten sposób punkty nanoszone były do,,raportu z czynności kontrolnych w zakresie wymogów wzajemnej zgodności, który przekazywany był do ARiMR w Żninie oraz wprowadzany do systemu PA. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przeliczała liczbę punktów przypisanych stwierdzonym niezgodnościom na procentowe zmniejszenia kwoty płatności. W przypadku kiedy kwota sankcji nie przekraczała równowartości 100 euro Biuro Powiatowe w Żninie odstępowało od zastosowania zmniejszenia kwoty płatności, w związku z tym Powiatowy Lekarz Weterynarii w Żninie zobowiązany był do przeprowadzenia w następnym roku dodatkowych kontroli na miejscu w zakresie realizacji działań naprawczych przez rolnika. Wykazane niezgodności dotyczyły głównie przekroczenia terminów zgłoszeń zdarzeń, tj. urodzenia, śmierci oraz przewozu bydła do i z siedziby stada, różnic w ilości zwierząt w gospodarstwie i w bazie danych systemu IRZ. Na wniosek Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przeprowadzono 7 kontroli interwencyjnych oraz 17 kontroli odnośnie dodatkowej płatności zwierzęcej. Kontrole przeprowadzane były wyłącznie w zakresie naruszeń wskazywanych przez pracowników ARiMR. Łącznie w 24 gospodarstwach podlegających kontroli dokonano oceny punktowej ze względu na przekroczenia terminów zgłoszeń zdarzeń oraz ze względu na nieterminowe dokonywanie wpisów w księdze rejestracji bydła. Za stwierdzone nieprawidłowości, tj. brak oznakowania zwierząt, nieprowadzenie księgi rejestracji zwierząt, nie zgłaszanie przemieszczeń, zakup zwierząt nieoznakowanych nałożono łącznie 6 mandatów karnych na kwotę 1250 zł. 10

Nadzór nad wytwarzaniem, obrotem i stosowaniem pasz. Powiatowy Lekarz Weterynarii w Żninie w 2015 roku sprawował nadzór nad: 1 zatwierdzoną wytwórnią pasz (produkująca pasze dla drobiu i świń), 2 wytwórniami pasz zarejestrowanymi (wytwórnie pasz dla świń), 1 producentem oleju i makuchu rzepakowego, a także 1 wytwórnią kredy pastewnej. Zgodnie z opracowaną na 2015 rok analizą ryzyka skontrolowano 42 podmioty zatwierdzone i zarejestrowane zajmujące się obrotem paszami, które wprowadzają do obrotu mieszanki paszowe pełnoporcjowe, mieszanki paszowe uzupełniające, materiały paszowe oraz dodatki paszowe. Przeprowadzone kontrole w wytwórniach i punktach dystrybucji nie wykazały nieprawidłowości. Największa liczba kontroli przeprowadzona została w gospodarstwach zarejestrowanych zgodnie z wymogami Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego Nr 183/2005, w których utrzymywane są zwierzęta gospodarskie (w Rejestrze Podmiotów Paszowych na koniec roku 2015 znajdowało się 1988 takich gospodarstw). Dokonano 59 kontroli w 49 gospodarstwach. Powiatowy Lekarz Weterynarii w Żninie wydał 5 decyzji nakazujących usunięcie uchybień stwierdzonych podczas przeprowadzonych działań kontrolnych. Najczęstszymi nieprawidłowościami stwierdzanymi w trakcie przeprowadzanych kontroli było: niewłaściwe przechowywania pasz dla zwierząt, brak pełnej dokumentacji, brak zabezpieczeń magazynów przeznaczonych do przechowywania pasz przed dostępem gryzoni i ptaków (szczelności drzwi i okien). Zgodnie z założeniami Powiatowego Planu Urzędowej Kontroli Pasz na 2015 r. pobrano 85 próbek pasz i wody dla zwierząt gospodarskich 49 próbek w gospodarstwach indywidualnych oraz 36 próbek w punktach obrotu i wytwórniach pasz. Próby badano w 26 kierunkach biorąc pod uwagę czynniki zagrożeń w zakresie bezpieczeństwa pasz, jakości handlowej oraz substancji niepożądanych. W jednej próbce wody wykorzystywanej do pojenia świń stwierdzono obecność antybiotyku, który na podstawie przeprowadzonego dochodzenia były pozostałością wcześniejszego leczenia zwierząt. W związku z faktem, że obecność antybiotyku w wodzie poza okresem leczenia jest niedopuszczalna Powiatowy Lekarz Weterynarii w Żninie niezwłocznie po otrzymaniu wyniku z laboratorium wszczął postępowanie administracyjne, którego celem było zapewnienia bezpieczeństwa mięsa pozyskanego od pojonych tą wodą świń. Właściciel zmuszony został do wyczyszczenia instalacji służącej do pojenia świń i do czasu potwierdzenia w kolejnych badaniach braku obecności antybiotyku w wodzie nałożono na gospodarstwo zakaz wprowadzania do obrotu zwierząt. Powiatowy Lekarz Weterynarii w Żninie kontrolował wszystkie gospodarstwa, które uzyskały specjalne zatwierdzenie na stosowanie w żywieniu zwierząt białek pochodzenia zwierzęcego (mączka rybna i produkty z krwi). W jednym z tych gospodarstw stwierdzono nieprawidłowości dotyczące infrastruktury i decyzją administracyjną nakazano usuniecie uchybień. 11

Nadzorem Inspekcji weterynaryjnej objęty jest również transport pasz. Kontrole wśród podmiotów specjalizujących się w transporcie pasz nie wykazały nieprawidłowości. Nadzór nad wprowadzaniem na rynek ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego. Pozyskiwanie, transport, handel, przetwarzanie i stosowanie ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego lub ich produktów pochodnych zgodnie z obowiązującym prawem objęte jest nadzorem powiatowego lekarza weterynarii. Na terenie powiatu żnińskiego w rejestrze, który prowadzony jest przez Powiatowego Lekarza Weterynarii w Żninie na koniec roku sprawozdawczego znajduje się 20 podmiotów prowadzących ww. działalność. Wszystkie podmioty w 2015 roku zostały skontrolowane zgodnie z wytycznymi Głównego Lekarza Weterynarii. Uboczne produkty pochodzenia zwierzęcego już na etapie powstawania objęte są nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej. Na terenie powiatu żnińskiego znajdują się 3 rzeźnie w których powstają ww. produkty. W każdej rzeźni przeprowadzono dwie kontrole dotyczące prawidłowego zagospodarowania ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego. Przeprowadzone czynności kontrolne potwierdziły prawidłowe usuwanie ww. produktów. Na terenie powiatu żnińskiego znajduje się jedna instalacja wykorzystująca w procesie spalania mączki mięsno-kostne, które wytwarzane są z ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego. W roku sprawozdawczym kontrolowano wszystkie fermy mięsożernych zwierząt futerkowych (2 fermy lisów i 2 fermy norek). Kontroli podlegały również 3 zarejestrowane hodowle psów wykorzystujące do żywienia uboczne produkty pochodzenia zwierzęcego. Kontrole w tych podmiotach nie wykazały uchybień Jak nadmieniono wcześniej nadzorem Powiatowego Lekarza Weterynarii w Żninie objęta jest również działalność polegająca na transporcie ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego, są to dwa podmioty gospodarcze. Jedna z firm przewozi tłuszcze paszowe, a druga zajmuje się transportem odpadów produkcyjny z mleczarni, które wykorzystywane są do żywienia świń. Pod nadzorem znajduje sie również firma, która prowadzi działalność z zakresu usług deratyzacyjnych. Zbierane podczas wykonywania zabiegów deratyzacyjnych martwe gryzonie dostarczane są do odpowiednich zakładów utylizacyjnych. W rejestrze Powiatowego Lekarza Weterynarii w Żninie znajdują się 4 przedsiębiorstwa zarejestrowane prowadzące działalność polegająca na transporcie mączek mięsno-kostnych. Prowadzone kontrole w firmach transportowych nie wykazały nieprawidłowości. W 2015 roku nadzór Powiatowego Lekarza Weterynarii w Żninie obejmował działalność w dwóch firmach będących pośrednikami w sprzedaży ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego. Kontrola dokumentacji tych firm nie wykazała nieprawidłowości. 12

Nadzór nad przestrzeganiem przepisów o ochronie zwierząt. W roku 2015 na terenie powiatu żnińskiego funkcjonowało 2169 gospodarstw, z których zwierzęta lub środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego wprowadzane były na rynek. Kontroli dokonano w gospodarstwach utrzymujących: świnie - 92 kontrole, bydło - 68 kontroli, konie - 9 kontroli, owce i kozy - 5 kontroli, zwierzęta futerkowe - 6 kontroli, drób rzeźny - 2 kontrole, drób nieśny -3 kontrole. Kontrole warunków utrzymywania zwierząt dotyczyły między innymi: minimalnych norm powierzchni odnośnie gatunku, wieku i stanu fizjologicznego zwierząt, wyposażenia w sprzęt przeznaczony do karmienia i pojenia zwierząt, stężenie gazów, natężenia hałasu, czystości, warunków oświetlenia, posiadanej przez właściciela dokumentacji leczenia zwierząt. W 2015 roku Powiatowy Lekarz Weterynarii w Żninie wydał w stosunku do 55 podmiotów zalecenia protokolarne, w stosunku do 4 podmiotów decyzje administracyjne oraz w dwóch przypadkach zostały skierowane zawiadomienia do organów ścigania o popełnieniu wykroczenia z wnioskiem o ukaranie, które związane były z niewłaściwymi warunkami dobrostanowymi w jakich przebywały zwierzęta. Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości to: brak tablic informujących o zakazie wstępu osób postronnych do budynków, w których utrzymywane były zwierzęta gospodarskie, niewłaściwy stan sanitarno-weterynaryjny pomieszczeń inwentarskich, brak środków dezynfekujących, brak mat dezynfekcyjnych, brak miejsca do przechowywania środków dezynfekujących i leków, ubytki w posadzkach, utrzymywanie zwierząt w kojcach lub na stanowiskach o nieodpowiedniej powierzchni lub wymiarach. Zalecenia powiatowego lekarza weterynarii zostały wykonane w wyznaczonych terminach, a potwierdzeniem tego były oświadczenia właścicieli zwierząt o wykonaniu przez nich zaleceń protokolarnych i przeprowadzone w gospodarstwach kontrole sprawdzające. Specjalnym nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej objęte były na terenie powiatu żnińskiego dwie wielkoprzemysłowe fermy trzody chlewnej, trzy fermy zwierząt futerkowych, oraz cztery fermy brojlera kurzego. W 2015 r. przeprowadzono kontrolę w dwóch wielkoprzemysłowych fermach trzody chlewnej oraz we wszystkich fermach zwierząt futerkowych. Podczas tych kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości z zakresu dobrostanu zwierząt. Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt. 5g ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej do zadań Inspekcji Weterynaryjnej należy również sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem przepisów o ochronie zwierząt. Związane jest to m.in. z podejmowaniem działań interwencyjnych po otrzymaniu sygnałów o niewłaściwych warunkach utrzymywania zwierząt. W 2015 r. przyjęto pięć zgłoszeń od osób prywatnych. Wszystkie zgłoszenia skutkowały bezzwłoczną interwencją przedstawicieli Powiatowego Inspektoratu Weterynarii. W wszystkich przypadkach podjęta interwencja 13

była wystarczająca do uzyskania poprawy warunków utrzymywania zwierząt, żadna ze spraw nie kwalifikowała się do przekazania do organów ścigania. Podsumowanie. Wyżej wymienione zadania na terenie powiatu żnińskiego wykonywało w 2015 roku 8 pracowników merytorycznych - w tym 5 lekarzy weterynarii i 3 zootechników - oraz 15 lekarzy weterynarii wolnej praktyki, z którymi powiatowy lekarz weterynarii zawarł umowy cywilno-prawne. Powiatowy Lekarz Weterynarii w Żninie w trakcie wykonywania swoich zadań na mocy porozumienia współpracował z Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Żninie oraz z Biurem Powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Oddziałem Terenowym Ośrodka Doradztwa Rolniczego, Wydziałem Rolnictwa i Ochrony Środowiska Starostwa Powiatowego i władzami samorządowymi gmin. Powiatowy Lekarz Weterynarii w Żninie wykonywał w okresie sprawozdawczym wszystkie zadania wynikające z obowiązujących przepisów prawa. Dokonując podsumowania realizacji zadań Inspekcji Weterynaryjnej w powiecie żnińskim, w tym w zakresie chorób zakaźnych zwierząt i chorób odzwierzęcych należy podkreślić, że nastąpiła dalsza poprawa w zakresie sytuacji epizootycznej. Wymuszają to ukazujące się na bieżąco nowe przepisy weterynaryjne, jak również wdrażanie coraz większej liczby programów zwalczania chorób zakaźnych zwierząt. Biorąc pod uwagę wyniki badań, wyniki przeprowadzonych nadzorów weterynaryjnych można stwierdzić, że stan bezpieczeństwa sanitarno - weterynaryjnego w zakresie produkcji środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego oraz środków żywienia zwierząt jest zadowalający. Ten stan jest wynikiem wysokiej świadomości właścicieli zakładów przetwórczych oraz profesjonalnej pracy służby weterynaryjnej działającej na rzecz społeczeństwa. W trakcie kontroli gospodarstw stwierdza się coraz wyższy poziom świadomości rolników, również w zakresie systemu identyfikacji i rejestracji zwierząt, co niewątpliwie ma wpływ na poprawę bezpieczeństwa żywności, zdrowotności, a dzięki temu poprawie bezpieczeństwa zdrowia publicznego. Biorąc pod uwagę szczególnie dobrą sytuację epizootyczną, a także korzystne wyniki badań monitoringowych należy stwierdzić, że w powiecie żnińskim nie ma zagrożenia dla zdrowia i życia mieszkańców a Inspekcja Weterynaryjna dobrze wywiązuje się z powierzonych zadań. Powiatowy Lekarz Weterynarii w Żninie Maciej Joachimowski 14