RADA EUROPEJSKA I RADA UE W PIGUŁCE
RADA EUROPEJSKA INSTYTUCJA STRATEGICZNA UNII Rada Europejska jest sterem Unii Europejskiej: określa kierunki jej rozwoju i priorytety polityczne. Ustalenia Rady Europejskiej znajdują wydźwięk w pracach Rady, Parlamentu Europejskiego, Komisji Europejskiej i państw członkowskich. Na swoich posiedzeniach Rada Europejska wyznacza plan prac politycznych jest sercem politycznego życia UE. Nic więc dziwnego, że szczyty przyciągają tyle uwagi mediów. Rada Europejska gromadzi najwyższych europejskich przy wódców politycznych: przewodniczącego Rady Europejskiej, przewodniczącego Komisji Europejskiej oraz unijnych szefów państw i rządów (prezydentów, premierów, kanclerzy, taoiseacha itd.). W szczytach uczestniczy też Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa. Prace Rady Europejskiej koordynuje jej przewodniczący, który przygotowuje i prowadzi posiedzenia, budując konsensus wśród jej członków. Wraz z przewodniczącym Komisji Europejskiej reprezentuje UE na najwyższym szczeblu w świecie. Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa także reprezentuje interesy Unii ale w sprawach zagranicznych i bezpieczeństwa. Przewodniczący jest wybierany na dwuipółletnią kadencję. Ponownie wybrany może zostać tylko raz. Jego urząd to praca pełnoetatowa nie może więc równocześnie sprawować urzędu krajowego. Obecnie przewodniczącym jest Donald Tusk, były premier Polski. Jego kadencja rozpoczęła się 1 grudnia 2014 r. i potrwa do 31 maja 2017 r. Rada Europejska spotyka się zwykle cztery razy do roku, ale w pilnych kwestiach przewodniczący może zwoływać dodatkowe posiedzenia. Szczyty odbywają są zazwyczaj w Brukseli. Poprzedza je Donald Tusk, przewodniczący Rady Europejskiej spotkanie z przewodniczącym Parlamentu Europejskiego. Więcej o Radzie Europejskiej: www.consilium.europa.eu/european-council
RADA UNII EUROPEJSKIEJ PRAWODAWCA Rada Unii Europejskiej (zwana także Radą, Radą UE, Radą Ministrów) jest w UE jedną z najważniejszych instytucji decyzyjnych. Właśnie w Radzie spoty kają się ministrowie wszystkich państw UE, by omawiać i przyjmować prawo UE, koordynować politykę gospodarczą państw członkowskich, ustalać dalszą politykę (np. wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa), zawierać umowy międzynarodowe i przyjmować budżet UE. Akty znajdujące bezpośrednie przełożenie na życie obywateli UE i mające istotne znaczenie międzynarodowe Rada negocjuje i przyjmuje najczęściej w porozumieniu z Parlamentem Europejskim. Rada spotyka się w różnych formacjach, zależnie od podejmowanego tematu. Na przykład ministrowie spraw zagranicznych gromadzą się mniej więcej raz w miesiącu jako Rada do Spraw Zagranicznych, a ministrowie środowiska około czterech razy w roku jako Rada ds. Środowiska. Każde państwo członkowskie jest reprezentowane przez swojego ministra z danej dziedziny, który w Radzie przedstawia stanowisko krajowe. Rada zbiera się w dziesięciu formacjach, którym przyporządkowane są wszystkie dziedziny polityki UE. Spotkanie Rady do Spraw Gospodarczych i Finansowych, 6 maja 2014 r. Negocjując i głosując w Radzie, przedstawiciele państw członkowskich działają w imieniu swoich rządów. W spotkaniach Rady uczestniczą też komisarze europejscy odpowiedzialni za daną dziedzinę, nie mają jednak prawa głosu. Zależnie od dyskutowanych kwestii Rada decyduje większością zwykłą (15 państw członkowskich za ), większością kwalifikowaną (55% państw członkowskich reprezentujących co najmniej 65% ludności UE głosuje za ) lub jednogłośnie (wszystkie głosy za ). Około 80% przepisów UE jest przyjmowanych większością kwalifikowaną. W głosowaniach wymagających takiej większości głos każdego państwa członkowskiego ma wagę odpowiednią do liczby jego ludności. Jednomyślności wymagają nadal sprawy polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, kwestie podatków, zatrudnienia i zabezpieczenia społecznego,
jak również umowy z krajami rozwijającymi się i decyzje dotyczące przystąpienia do UE nowych państw członkowskiche. Rada spotyka się zazwyczaj w swojej siedzibie budynku Justus Lipsius w Brukseli. Jednak w kwietniu, czerwcu i październiku zwykłe posiedzenia Rady odbywają się w centrum konferencyjnym Kirchberg w Luksemburgu. PRZEWODNICTWO (PREZYDENCJA) W RADZIE Co pół roku przewodnictwo w Radzie obejmuje kolejne z 28 państw członkowskich Unii. Prezydencja organizuje i prowadzi posiedzenia Rady i jej organów przygotowawczych oraz opracowuje kompromisy, które mają torować drogę do decyzji Rady. Z systemu copółrocznej prezydencji wyłączona jest tylko jedna formacja Rady: Rada do Spraw Zagranicznych, której przewodzi Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, będący równocześnie wiceprzewodniczącym Komisji. Stanowisko to sprawuje obecnie Federica Mogherini. Aby Rada zachowała ciągłość działania, państwa sprawujące po sobie prezydencję są pogrupowane trójkami i w takich grupach opracowują wspólny program prac Rady na każde 18 miesięcy. Obecna trójka prezydencji składa się z Włoch, Łotwy i Luksemburga i jej kadencja obejmuje okres od 1 lipca 2014 r. do 31 grudnia 2015 r. Federica Mogherini, Wysoka Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa Oto porządek najbliższych prezydencji: 2014 lipiec grudzień Włochy 2015 styczeń czerwiec Łotwa lipiec grudzień Luksemburg 2016 styczeń czerwiec Holandia lipiec grudzień Słowacja 2017 styczeń czerwiec Malta Więcej o Radzie UE: www.consilium.europa.eu
SEKRETARIAT GENERALNY RADY Sekretariat Generalny Rady wspiera zarówno Radę Europejską i jej przewodniczącego, jak i Radę i jej prezydencje. Służy im w pracach poradą i pomocą. Na jego czele stoi sekretarz generalny mianowany przez Radę. Informacje z różnych dziedzin polityki Rady zapewnia mediom serwis prasowy. Organizuje on spotkania prasowe (np. konferencje i briefingi) oraz wydaje komunikaty prasowe. Przed posiedzeniami, w ich trakcie i po ich zakończeniu udostępnia nagrania wideo i zdjęcia. Więcej o serwisie prasowym: www.consilium.europa.eu/press Na pytania o prace Rady Europejskiej i Rady UE odpowiada Sekcja Informacji Publicznej we wszystkich językach urzędowych Unii. Jak zadać pytanie: www.consilium.europa.eu/infopublic RADA EUROPEJSKA I RADA UE W SKRÓCIE Rada Europejska jest strategiczną instytucją UE. Na jej forum unijni przywódcy określają kierunki i polityczne priorytety prac Unii Europejskiej. Z reguły zbiera się ona cztery razy w roku. Po każdym posiedzeniu wydaje konkluzje podsumowujące wyniki debat. Prace Rady Europejskiej przygotowuje jej przewodniczący, wybierany na dwuipółletnią kadencję. Rada Unii Europejskiej (zwana też Radą UE lub Radą Ministrów) jest jedną z unijnych instytucji decyzyjnych. Na jej forum spotykają się przedstawiciele i ministrowie każdego państwa UE, by omawiać i przyjmować przepisy i decyzje oraz koordynować politykę. Ich pracę organizuje prezydencja, której rolę co pół roku przejmuje inne państwo członkowskie. Instytucji tych nie należy mylić z Radą Europy która jest zupełnie odrębna od Unii Europejskiej. Mieści się w Strasburgu i zajmuje się kulturą i prawami człowieka.
QC-04-14-900-PL-N Rue de la Loi/Wetstraat 175 1048 Bruxelles/Brussel BELGIQUE/BELGIË Tel. +32 (0)2 281 61 11 www.consilium.europa.eu Niniejsza publikacja została wydana przez Sekretariat Generalny Rady wyłącznie do celów informacyjnych. Nie ponoszą za nią odpowiedzialności instytucje UE ani państwa członkowskie. Unia Europejska, 2014 ISBN 978-92-824-4726-0 doi:10.2860/63624