Wspomnienia z dzieciństwa dzisiaj i
Informacja o badaniu W lipcu 1994 roku Ośrodek Badań Opinii Publicznej (OBOP) i w styczniu 2014 roku TNS Polska zapytali Polaków o to, jak wspominają swoje dzieciństwo, czy, ich zdaniem, rodzice mieliwpływ na to, jacy są teraz i na ile mogą liczyć na pomoc rodziny w trudnych sytuacjach życiowych. Czy w opiniach Polaków widać zachodzące zmiany obyczajowe? Raport przedstawia najnowsze wyniki oraz porównuje je z tymi sprzed 20 lat. Termin badania: 11-16 stycznia 2014 roku Próba: ogólnopolska, reprezentatywna próba 1000 mieszkańców Polski w wieku 15 i więcej lat Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła: TNS Polska. 2
Podsumowanie 1 2 3 4 5 6 W porównaniu z wynikami sprzed 20 lat, dziś więcej Polaków bardzo dobrze mówi o okresie swojego dzieciństwa (85% wobec 79%). Zdecydowaną większość stanowią respondenci posiadający pozytywne wspomnienia z tego okresu swojego życia. Zdecydowana większość Polaków (81%) jest przekonana o tym, że zawsze może liczyć na pomoc rodziny i docenia starania swoich rodziców, którzy są dla nich wzorem do tego, jak budować własne relacje ze współmałżonkiem oraz z dziećmi. W ostatnich 20 latach największe zmiany w deklaracjach respondentów zaszły w dwóch kwestiach: w odniesieniu do wspomnień z rodzinnych wakacji oraz chodzenia do kościoła. W porównaniu z wynikami z 1994 roku, dziś zdecydowanie mniej osób deklaruje, że rodzice dbali o to, by chodzili na nabożeństwa (75% wobec 88%), natomiast więcej szczególnie miło wspomina wspólne wakacyjne wyjazdy z rodziną (61% wobec 41%). Dwie dekady temu większość ankietowanych (69%) zadeklarowała, że została wychowana w dużej dyscyplinie i posłuszeństwie. W 2014 roku odsetek ten spadł, ale wciąż obejmuje zdecydowaną większość Polaków (63%). W 1994 roku większość badanych deklarowała, że w ich domach istniał ścisły podział obowiązków na typowo kobiece i typowo męskie. Obecnie osób odpowiadających w ten sam sposób jest nieco więcej (66% wobec 62%). Połowa badanych (50%) uważa, że więcej zawdzięcza matce niż ojcowi. Równocześnie prawie dwóch na pięciu badanych (39%) mówi, że bardziej zależało im na opinii ojca aniżeli matki. 3
Proszę uważnie przeczytać poniższe stwierdzenia i powiedzieć, z którymi spośród nich się Pan(i) zgadza, z którymi nie. wzrost spadek Zmiana w udziale zgadzających się w porównaniu z wynikami z 1994 r. Bardzo dobrze wspominam okres dzieciństwa. 37 48 9 4 2 +6 Na pomoc rodziny mogę liczyć zawsze. 35 4610 54 +2 Chciał(a)bym mieć taką rodzinę, jaką tworzyli moi rodzice. 30 45 15 55 +1 Rodzice dbali o to, bym chodził(a) do kościoła. 31 44 16 54-13 Między matką i ojcem istniał ścisły podział obowiązków na typowo kobiece i typowo męskie. 24 42 20 9 5 +4 Byłem(am) wychowany(a) w dużej dyscyplinie i posłuszeństwie. 21 42 27 7 3-6 Szczególnie miło wspominam wspólne wakacyjne wyjazdy całą rodziną. 18 43 19 9 11 +20 Patrząc wstecz i oceniając to, jaki(a) jestem, widzę, że więcej zawdzięczam matce niż ojcu. 15 35 24 8 18 +4 Bardziej zależało mi na opinii ojca niż matki. 12 27 34 14 13 +5 zdecydowanie się zgadzam raczej się zgadzam raczej się nie zgadzam zdecydowanie się nie zgadzam trudno powiedzieć 4
Wspomnienia okresu dzieciństwa 1994 2014 Czy patrząc wstecz, do czasów, kiedy byliśmy mali, odczuwamy pewnego rodzaju sentyment? A może nie był to najszczęśliwszy okres w naszym życiu i niechętnie go wspominamy? Zdecydowana większość Polaków bardzo dobrze wspomina swoje dzieciństwo (85%). W porównaniu z deklaracjami respondentów sprzed 20 lat, dziś więcej Polaków pozytywnie wypowiada się o tym etapie swojego życia (85% wobec 79%). Czterech na pięciu zapytanych (81%) ma także poczucie, że zawsze może liczyć na pomoc ze strony rodziny. Podobny wynik uzyskano w 1994 roku. Trzy czwarte badanych (75%) zgodnie uważa, że chciałoby mieć taką rodzinę, jaką tworzyli ich rodzice. 20 lat temu wynik był niemalże taki sam. Oznacza to, że zdecydowana większość Polaków docenia starania swoich rodziców, dobrze je oceniając. Rodzice są więc dla nich wzorem do tego, jak budować własne relacje ze współmałżonkiem oraz z dziećmi. W ostatnich 20 latach największe zmiany w deklaracjach respondentów zaszły w dwóch kwestiach: w odniesieniu do wspomnień z rodzinnych wakacji oraz dbałości rodziców o to, by dziecko chodziło do kościoła. W 1994 roku 88% zapytanych deklarowało, że ich rodzice dbali o to, by chodzili na nabożeństwa. Aktualnie odsetek takich osób jest niższy o 13 punktów procentowych i wynosi 75%, stanowiąc trzy czwarte wszystkich badanych. Dwie dekady temu szczególnie miło wspólne wyjazdy wakacyjne z rodziną wspominała mniej niż połowa badanych (41%). Dziś odsetek ten wzrósł aż o 20 punktów procentowych i wyniósł 61%. Zapewne jest to związane z większą popularyzacją wyjazdów wypoczynkowych. 5
Rola ojca i matki 1994 2014 W 1994 roku 69% ankietowanych zadeklarowało, że zostali wychowani w dużej dyscyplinie i posłuszeństwie. W 2014 roku odsetek ten spadł o 6 punktów procentowych, ale wciąż obejmuje zdecydowaną większość Polaków (63%). Warto przy tym wspomnieć, że im ludzie są starsi, tym częściej wspominają o surowym wychowaniu wśród osób poniżej 30 roku życia takie przekonanie ma około 50% respondentów, a wśród osób sześćdziesięcioletnich i starszych odsetek ten wynosi 73%. W wynikach widać zatem pewną zmianę obyczajową i różnice międzypokoleniową. A jak kształtują się nasze wspomnienia względem rodziców? Czy dzielili się obowiązkami i pracami domowymi? Czy potrafimy powiedzieć, komu więcej zawdzięczamy ojcu czy matce i na czyjej opinii bardziej nam zależało, gdy byliśmy dziećmi? 20 lat temu większość badanych (62%) deklarowała, że w ich domach istniał ścisły podział obowiązków na typowo kobiece i typowo męskie. Obecnie, co może być zaskoczeniem, osób odpowiadających w ten sam sposób jest nieco więcej (66% wobec 62%). Również w tym przypadku warto podkreślić różnicę w odpowiedziach osób w różnym wieku ze zdaniem zgadza się połowa dwudziestolatków, ale już trzy czwarte badanych w wieku pięćdziesięciu i więcej lat. Jeśli chodzi o wpływ rodzica na to, kim jesteśmy obecnie, to połowa Polaków (50%) uważa, że więcej zawdzięcza swojej matce niż ojcu. 20 lat temu pogląd ten podzielała mniej niż połowa ankietowanych (46%). Prawie dwóch na pięciu badanych (39%) mówi, że będąc dzieckiem bardziej zależało im na opinii ojca aniżeli matki. Z tą opinią nie zgadza się blisko połowa ankietowanych (48%). 6
Informacje kontaktowe Urszula Krassowska Account Director Zespół Badań Społecznych urszula.krassowska@tnsglobal.com 22 598 97 11 TNS Polska S.A. ul. Wspólna 56 00-687 Warszawa www.tnsglobal.pl www.facebook.com/tnspolska