Program zajęć z Anatomii kierunek: Położnictwo, studia stacjonarne DATA Ćwiczenie 1 06.10.2016 Ćwiczenie 2 13.10.2016 Ćwiczenie 3 20.10.2016 SZCZEGÓŁY Regulamin zajęć. Podstawy anatomii. Mianownictwo anatomiczne. Postawa (pozycja) anatomiczna. Budowa ogólna ciała człowieka. Różnice konstytucjonalne budowy ciała. Osie i płaszczyzny ciała. Miana kierunku i położenia. Okolice i linie topograficzne ciała. Budowa ogólna kości. Podział kości ze względu na kształt, funkcje kości, właściwości fizyczne i biologiczne. Typy kostnienia. Budowa wewnętrzna kości (istota zbita, istota gąbczasta, szpik kostny). Okostna i ochrzęstna budowa i funkcje. Połączenia kości. Rodzaje połączeń kości. Połączenia ścisłe, połączenia maziowe - stawy. Budowa ogólna stawu, stałe i niestałe składniki stawu. Budowa torebki stawowej. Podział więzadeł. Klasyfikacje stawów ze względu na ukształtowanie powierzchni stawowych, ze względu na ilość kości oraz ilość osi ruchu. Ogólna mechanika stawów. Szkielet osiowy Kręgosłup Budowa typowego kręgu. Charakterystyka budowy kręgów z poszczególnych odcinków kręgosłupa (kręgi szyjne, piersiowe, lędźwiowe, kość krzyżowa, kość guziczna). Połączenia kręgów (krążki międzykręgowe, więzadła kręgosłupa, stawy międzykręgowe). Połączenie kości krzyżowej z kością guziczną. Połączenia kręgosłupa z czaszką (górny i dolny staw głowy). Kręgosłup jako całość - biomechanika kręgosłupa, krzywizny i skrzywienia kręgosłupa. Klatka piersiowa kostna Żebra: budowa, podział żeber. Mostek: budowa, połączenia części mostka. Połączenia żeber z kręgosłupem, połączenia żeber z mostkiem. Klatka piersiowa jako całość: przestrzenie międzyżebrowe, mechanika klatki piersiowej, mechanika oddychania. Kości i stawy kończyny górnej Kości obręczy kończyny górnej: łopatka, obojczyk. Staw mostkowo obojczykowy, staw barkowo obojczykowy. Kości części wolnej kończyny górnej: kość ramienna, kość promieniowa, kość łokciowa, kości ręki (nadgarstka, śródręcza i palców). 1
(Obecność na wykładzie jest obowiązkowa) Ćwiczenie 4 27.10.2016 Ćwiczenie 5 03.11.2016 Ćwiczenie 6 10.11.2016 Połączenia kości kończyny górnej. Staw ramienny, staw łokciowy ramienno promieniowy, ramienno łokciowy, promieniowo łokciowy bliższy). Staw promieniowo łokciowy dalszy. Błona międzykostna przedramienia. Stawy ręki (staw promieniowo nadgarstkowy, staw śródnadgarstkowy, stawy międzynadgarstkowe, stawy nadgarstkowo śródręczne, stawy międzyśródręczne, stawy śródręczno paliczkowe, stawy międzypaliczkowe). Mechanika stawów kończyny górnej. Kości i stawy kończyny dolnej *Kości obręczy kończyny dolnej: kość miedniczna (kość biodrowa, kulszowa, łonowa), kość krzyżowa i guziczna (powtórzenie). *Połączenia miednicy: staw krzyżowo biodrowy, spojenie łonowe. *Miednica kostna jako całość: Więzozrosty miednicy. Naturalne otwory miednicy (rozstęp wspólny, otwór kulszowy większy, otwór kulszowy mniejszy, otwór zasłonowy, otwory krzyżowe miedniczne). Pochylenie miednicy. Kąt podłonowy. Płaszczyzny i wymiary miednicy zewnętrzne i wewnętrzne (obowiązują wartości liczbowe w centymetrach *Bochenek Tom I) Różnice płciowe w budowie miednicy. Wyczuwalność palpacyjna części kostnych. Asymetria i zwężenie miednicy. Obowiązują wiadomości z Bochenek Tom I Kości i stawy kończyny dolnej Kości i stawy wolnej kończyny dolnej: Kość udowa, rzepka, kość piszczelowa, kość strzałkowa, kości stopy (stępu, śródstopia, palców). Staw biodrowy. Staw kolanowy. Połączenia kości goleni (staw piszczelowo strzałkowy, więzozrost piszczelowo strzałkowy, błona międzykostna goleni. Stawy stopy: Staw skokowo goleniowy (skokowy górny), staw skokowo - piętowo - łódkowy (skokowy dolny). Pozostałe stawy stępu (staw piętowo - sześcienny, staw poprzeczny stępu (Choparta), staw klinowo - łódkowy. Stawy stępowo śródstopne, stawy międzyśródstopne, stawy śródstopno - paliczkowe, stawy międzypaliczkowe. Sklepienie stopy, płaskostopie. Czaszka Budowa ogólna, kości mózgoczaszki, kości trzewioczaszki. Połączenia kości czaszki. Staw skroniowo żuchwowy. Jamy i doły czaszki. Miejsca wyjścia nerwów czaszkowych i dużych naczyń. Zatoki przysosowe. 2
*Różnice w budowie czaszki związane z wiekiem, czaszka noworodka. Ciemiączka *Bochenek Tom I Ćwiczenie 7 17.11.2016 C1 C10 Ćwiczenie 8 24.11.2016 13.15-14.45 15.00-16.30 C9, C10 16.45-18.15 C1-C4 KOLOKWIUM ZALICZENIOWE I (TEST) z zakresu tematycznego ćwiczeń 1-6 termin pierwszy odbędzie się na wykładzie w dniu 17.11.2016r. dla wszystkich grup ćwiczeniowych. Kończyna górna Okolice topograficzne kończyny górnej. Mięśnie obręczy kończyny górnej, mięśnie ramienia, przedramienia, ręki. Splot ramienny: definicja, budowa, gałęzie krótkie, pęczki splotu ramiennego i nerwy z nich wychodzące. Przebieg i zakres unerwienia nerwów. *Najczęstsze przyczyny i objawy porażenia splotu ramiennego i nerwów kończyny górnej. Tętnice kończyny górnej. Odpływ krwi żylnej. Odpływ chłonki z kończyny górnej, grupy węzłów chłonnych pachowych. Dół podobojczykowy, jama pachowa, dół pachowy, dół łokciowy, kanał nadgarstka. Miejsca badania tętna na kończynie górnej. Miejsca powierzchownego przebiegu nerwów. *Bochenek Tom I Kończyna dolna Okolice topograficzne kończyny dolnej. Mięśnie obręczy kończyny dolnej (mięśnie miednicy). Mięśnie uda, podudzia (goleni), mięśnie krótkie stopy. Splot lędźwiowo krzyżowy: definicja, położenie, nerwy krótkie i długie splotu. Najczęstsze przyczyny i objawy porażenia nerwów splotu. Unaczynienie tętnicze kończyny dolnej. Odpływ krwi żylnej. Odpływ chłonki z kończyny dolnej. Naturalne otwory miednicy: rozstęp wspólny, otwór kulszowy większy, otwór kulszowy mniejszy, kanał zasłonowy, otwory krzyżowe miedniczne. Dół biodrowo łonowy, kanał przywodzicieli, dół podkolanowy, kanał kostki przyśrodkowej, kanał kostki bocznej. Miejsca badania tętna na kończynie dolnej. Miejsca powierzchownego przebiegu nerwów. Miejsca iniekcji. 3
Ćwiczenie 9 01.12.2016 C1- C4 08.00-11.15 C9,C10 15.00-16.30 16.45-18.15 Ćwiczenie 10 08.12.2016 C1- C4 08.00-11.15 16.45-18.15 Ćwiczenie 11 15.12.2016 Grzbiet Okolice grzbietu. Mięśnie powierzchowne grzbietu. Mięśnie głębokie grzbietu (mięsień prostownik grzbietu). Klatka piersiowa Okolice klatki piersiowej. Linie topograficzne. Ściany klatki piersiowej. Mięśnie powierzchowne i głębokie. Naczynia i nerwy ścian klatki piersiowej. Gruczoł sutkowy: budowa, unaczynienie, unerwienie, odpływ chłonki z gruczołu sutkowego. Przepona, struktury anatomiczne przechodzące przez przeponę. Ograniczenie i podział śródpiersia. Śródpiersie górne (przedtchawicze i zatchawicze), śródpiersie dolne tylne i dolne przednie. ograniczenie i zawartość. Narządy śródpiersia: grasica, żyła główna górna i jej dopływy, łuk aorty i gałęzie, przełyk, układ żył nieparzystych, przewód piersiowy, pnie sympatyczne, nerw przeponowy, nerw błędny, nerwy trzewne, aorta piersiowa i jej gałęzie. Klatka piersiowa Śródpiersie dolne środkowe worek osierdziowy i jego zawartość. Serce: położenie i umocowanie serca, budowa zewnętrzna, rzut serca,, powierzchnie i obrys serca. Budowa warstwowa ściany serca, mięśniówka,. szkielet serca, układ bodźcotwórczo przewodzący. Osierdzie, jama osierdzia. Budowa wewnętrzna jam serca. Budowa zastawek ujść żylnych i tętniczych. Unaczynienie tętnicze i odpływ krwi żylnej z serca. Układ chłonny serca. Unerwienie serca. Krwioobieg duży i mały. Krążenie płodowe. Pozostałości po krążeniu płodowym. Osierdzie. Płuca Opłucna ścienna i trzewna, jama opłucnej, zachyłki opłucnej. Budowa zewnętrzna płuc: powierzchnie płuc, brzegi, szczeliny, wnęka płuca, korzeń płuca. Tchawica i oskrzela główne. Budowa wewnętrzna płuc, drzewo oskrzelowe, drzewo oddechowe. Unaczynienie czynnościowe i odżywcze płuc. Unerwienie płuc. Unaczynienie i unerwienie opłucnej ściennej. Mechanika oddychania. Brzuch Okolice i linie topograficzne brzucha. Ściany brzucha, budowa, unaczynienie i unerwienie. Tylna powierzchnia przedniej ściany brzucha przestrzeń przedotrzewnowa, kanał pachwinowy. Miejsca zmniejszonego oporu przepukliny brzuszne. Otrzewna ścienna i trzewna, przestrzeń przedotrzewnowa, zaotrzewnowa i podotrzewnowa. Stosunek narządów do otrzewnej. Przestrzeń zaotrzewnowa, ograniczenie i zawartość. Aorta brzuszna i jej gałęzie, żyła główna dolna i jej dopływy. Nerki i nadnercza, moczowody. 4
Ćwiczenie 12 12.01.2017 Ćwiczenie 13 19.01.2017 Ćwiczenie 14 26.01.2017 Ćwiczenie 15 03.02.2017 Brzuch Część nadokrężnicza jamy brzusznej, żołądek, dwunastnica, trzustka, wątroba. położenie, budowa i funkcja. Drogi żółciowe. Krążenie wrotne. Pozostałości po krążeniu płodowym. Część podokrężnicza jamy brzusznej. Jelito cienkie, jelito grube. Unaczynienie i unerwienie narządów jamy brzusznej. Splot trzewny. KOLOKWIUM ZALICZENIOWE II (TEST) z zakresu tematycznego ćwiczeń 7-12 termin I II terminy kolokwium I i II III terminy zaliczeń Kolokwium I i II 5