Stany Zjednoczone w XIX wieku Dobry Indianin to martwy Indianin Gen. Philip Sheridan
1. Stany Zjednoczone na początku wieku (s.58-62) W początkach XIX w. ukształtował się system dwu-partyjny Amerykanie się izolują; interesuje ich jedynie Ameryka Kiedy Hiszpanie zapragnęli przywrócić panowanie na terenach Ameryki nastąpiła reakcja
a) Doktryna Monroe 1823r. 1. Amerykanie nie będą mieszać się w sprawy Europy 2. Europa nie powinna mieszać się w sprawy Ameryki Ameryka dla Amerykanów Izolacjonizm
b) Rozwój terytorialny Na podstawie mapy s. 59
b) Rozwój terytorialny 1803 r. za 15 mln dolarów odkupiło od Francji Luizjanę 1818 r. od Brytyjczyków kupili Płn. Dakotę 1819 r. od Hiszpanii odkupili Florydę 1845 r. Teksas przyłączył się do USA; to nie spodobało się Meksykowi i wojna, na skutek której do USA włączono tereny na zachód od Meksyku (Kalifornia, Nevada i inne) 1846 r. zdobyli na Brytyjczykach Oregon 1853 r. od Meksyku odkupiono tereny na płd. od Arizony 1867 r. odkupiono od Rosjan Alaskę (za 7mln200 tys. dolarów)
1830 r. ustawa Kongresu o przymusowym wysiedlaniu Indian na zachód od Missisipi Powstawały i były przyłączane nowe stany: Vermont, Kentucky, Tennessee, Ohio, Indiana, Missisipi, Illinois, Alabama, Maine, Michigan, Wisconsin Napływ emigrantów z Europy
2. Dualizm społeczno-gospodarczy Stanów Zjednoczonych Północ Przemysłowa Północ powstają fabryki, jest tu rozwinięte osadnictwo farmerskie oparte na gospodarstwach rodzinnych Chce wprowadzenia ceł ochronnych na towary sprowadzane z Europy Jankesi są swobodniejsi w zwyczajach Jest przeciwko niewolnictwu Południe Rolnicze Południe Małe i duże plantacje oparte o pracę niewolników (uprawa bawełny, trzciny cukrowej, tytoniu) Nie chce wprowadzenia ceł ochronnych na towary sprowadzane z Europy Konserwatyści w obyczajach i stylu życia Jest za utrzymaniem niewolnictwa
Kompromis Missouri 1820r. Włączono do Unii niewolniczy stan Missouri za cenę utworzenia wolnego stanu Maine i wyznaczono linię dopuszczalnego zasięgu niewolnictwa na kolonizowanych obszarach USA na zachód od rzeki Missisipi
Abolicjonizm ruch na rzecz zniesienia niewolnictwa Południe woli by państwo było konfederacją autonomicznych stanów Północ woli ściślejszą unię, państwo centralistyczne Północ nie potrzebuje niewolników (ma emigrantów z Europy i Chin) Południe korzysta z pracy czarnoskórych niewolników z Afryki
3. Wybuch wojny domowej 1859 r. John Brown chce wywołać wybuch powstania niewolników w Wirginii; został schwytany i stracony Mimo, że Brown dokonywał mordów, to zaczęto upatrywać celowość jego działać, a potępiać jego egzekucję W wyborach 1860 r. to właśnie sprawa niewolnictwa była kluczowa Zwycięstwo kandydata Północy, republikanina, zwolennika abolicjonizmu i ściślejszej unii, Abrahama Lincolna
W takim razie stany południowe ogłosiły secesję Pierwsza tego dokonała Karolina Południowa 20 grudnia 1860; z czasem dołączyło kolejnych 10 Nowe państwo Skonfederowane Stany Ameryki Prezydent Jefferson Davis Stolica Richmond
4. Wojna secesyjna 1861-1865 12 kwietnia 1861 r. secesjoniści zaatakowali wierny Unii Fort Sumter w Karolinie Płd. początek wojny Blokada portów Płd. Front wschodni słabo - lipiec 1861 r. zwycięstwo secesjonitów/konfederatów Początkowe porażki (pod Fredericksburgiem i Chancellorsville) front zachodni lepiej zajęcie Missouri, Kentucky, Tennessee Ogólnie Unii nie wiedzie się najlepiej
Ustawa o osadnictwie (Homestead Act) maj 1862 Każdy kto przyjmie obywatelstwo Amerykańskie dostanie 65 ha ziemi (odebranej Indianom), ale musi odbyć służbę w wojsku Unii Mały odzew
Proklamacja emancypacyjna 1863 Zniesienie niewolnictwa we wszystkich zbuntowanych stanach Szału nie było, ale ok. 200 tyś dawnych niewolników zasiliło armię Płd.
bitwa pod Gettysburgiem Oburzenie na Płd. i postanawiają zaatakować tereny Płn. 1-3 lipca 1863 bitwa pod Gettysburgiem; wygrana Unii Stopniowe zwycięstwa gen. Ulyssesa Granta; od VII 1863 r. kontrola rzeki Missisipi i podział terenów Konfederatów na dwie części
Defensywa secesjonistów i wycofanie się w okolice Richmond Zmiana taktyki; armie Unii gen. Shermana, gen. Sheridana stosowały taktykę spalonej ziemi wojna totalna 9 kwietnia 1865 r. w Appottomax akt bezwarunkowej kapitulacji Konfederacji
5. Skutki wojny Śmierć ok. 1,5 Amerykanów Wolność dla ok. 4 milionów niewolników Równouprawnienie i likwidacja segregacji rasowej Ku-Klux-Klan rasistowska organizacja 14 kwietnia 1865 r. zabójstw Lincolna do władzy dochodzą radykalni przedstawiciele z Płn., którzy chcą kary dla Płd; okupacja Płd.
6. USA w II połowie XIX wieku Duży przyrost naturalny, napływ emigrantów Doszło 17 nowych stanów Rozwój przemysłu 1869 r. otwarcie linii transkontynentalnej (łączy wybrzeża Pacyfiku i Atlantyku) Eksterminacja ludności rdzennej (masakry Indian w Washita 1868, Wounded Knee 1890)