Zbiory Orzecznictwa Becka Prawo karne część ogólna Orzecznictwo Wprowadzenie Michał Królikowski Michał Królikowski, Krzysztof Szczucki (red) 2 wydanie CHBeck
ZBIORY ORZECZNICTWA BECKA Prawo karne część ogólna Orzecznictwo
W sprzedaży: A Marek PRAWO KARNE, wyd 11 Studia Prawnicze L Gardocki PRAWO KARNE, wyd 19 Podręczniki Prawnicze M Królikowski, M Ostrowski PRAWO KARNE ORZECZNICTWO CZĘŚĆ SZCZEGÓLNA, wyd 2 Zbiory Orzecznictwa Becka PRAWO KARNE W PIGUŁCE Prawo w Pigułce KODEKS KARNY, wyd 4 Orzecznictwo Aplikanta KK, KPK, KKW, KSKU, wyd 29 Edycja Sądowa wwwksiegarniabeckpl
Prawo karne część ogólna Orzecznictwo 2 wydanie Wprowadzenie Michał Królikowski Redakcja Michał Królikowski Krzysztof Szczucki Wydawnictwo CHBeck Warszawa 2016
Aktualizacja: Marek Antas, Mikołaj Iwański, Karol Sala Wydawca: Joanna Ablewicz Redakcja: Ksenia Rzepka Korekta: Irena Gajdul Wydawnictwo CHBeck 2016 Wszelkie prawa zastrzeżone Opinie zawarte w niniejszej publikacji wyrażają osobisty punkt widzenia Autorów Wydawnictwo CHBeck nie ponosi odpowiedzialności za zawarte w niej informacje Wydawnictwo CHBeck Sp z oo ul Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Skład i łamanie: CK Studio Druk i oprawa: Elpil, Siedlce ISBN : 978-83-255-8689-8 ISBN e-book 978-83-255-8690-4
Wykaz skrótów Wprowadzenie XXIII Część ogólna Kodeksu karnego 1 Rozdział I Zasady odpowiedzialności karnej 1 1 Czyn jako podstawowa przesłanka odpowiedzialności 1 2 Nullum crimen sine lege według EKPCz 2 3 Wymóg opublikowania aktu w dzienniku urzędowym 3 4 Ograniczone konsekwencje zasady nullum crimen sine lege 4 5 Dopuszczalność odwoływania się do sformułowań ocennych 6 6 Zasada określoności czynu karalnego 7 7 Zasada nullum crimen sine lege w przepisach Konstytucji RP 9 8 Dopuszczalność doprecyzowania znamion w aktach rangi podustawowej 10 9 Dopuszczalność doprecyzowania znamion w aktach wykonawczych 11 10 Obiektywna aspołeczność czynu 13 11 Konieczność wykazania, że czyn narusza istotne wartości społeczne 14 12 Karygodność konkretnego czynu, a nie typu zachowania 15 13 Relacja pomiędzy karygodnością a zasługiwaniem na karę 16 14 Zwiększenie niebezpieczeństwa dla dobra chronionego prawem 16 15 Włączenie się do łańcucha przyczyn okoliczności od sprawcy niezależnych 17 16 Urzeczywistnienie się niebezpieczeństwa w skutku 18 17 Wymóg ścisłego związku kinetyczno-funkcjonalnego ze skutkiem 20 18 Związek przyczynowy w przypadku kolizji drogowej 21 19 Odpowiedzialność w oparciu o zasadę obiektywnego przypisania skutku 21 20 Gwarant zapobiegnięcia skutkowi 22 21 Zaniechanie następstwem bezprawnych zachowań wielu osób 23 22 Obiektywne przypisanie skutku gwarantowi 24 23 Stosowanie kary z uwzględnieniem zasady humanitaryzmu 26 24 Zasada humanitaryzmu a przeludnienie zakładów karnych 28 25 Zasada humanitaryzmu a poszanowanie życia prywatnego i rodzinnego skazanego 29 26 Dostosowanie kary do granic zagrożenia przewidzianego we względniejszej kwalifikacji prawnej 31 27 Dostosowanie kary do granic zagrożenia przewidzianego we względniejszej kwalifikacji prawnej 32 28 O uznaniu ustawy za względniejszą decyduje nie tylko surowość kary (I) 33 29 O uznaniu ustawy za względniejszą decyduje nie tylko surowość kary (II) 34 30 Nakaz dokonywania oceny zindywidualizowanej i zrelatywizowanej 35 31 Brak obowiązku automatycznego polepszenia sytuacji oskarżonego 36 32 Wpływ zmiany stanu prawnego na wydanie wyroku łącznego (I) 37 XIX V
33 Wpływ zmiany stanu prawnego na wydanie wyroku łącznego (II) 38 34 Wymóg uwzględnienia okoliczności konkretnej sprawy 39 35 Znaczenie zwrotu chce dla umyślności 40 36 Okoliczności przedmiotowe w procesie ustalania zamiaru sprawcy 41 37 Analiza całokształtu okoliczności zajścia podstawą stwierdzenia zamiaru ewentualnego 42 38 Różnica między świadomością nieumyślną, a zamiarem ewentualnym 43 39 Pojęcie przeciętnej ostrożności 44 40 Zagadnienie wyznaczenia górnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego za przypisane nieletniemu przestępstwo 45 41 Zbieg kumulatywny, gdy znamiona czynności wykonawczych są częściowo identyczne 46 42 Zakres stosowania reguł wyłączania wielości ocen w prawie karnym 47 43 Przyjęcie konstrukcji czynu ciągłego, jeżeli jeden z elementów czynu stanowi uprzywilejowany typ przestępstwa 48 44 Bezpośrednie powiązanie stosowania instytucji z art 12 KK ze spełnieniem przesłanek przewidzianych w ustawie 49 45 Brak podstaw do uznania, iż oskarżony dopuścił się przestępstwa ciągłego w zakresie zarzucanym w akcie oskarżenia 50 46 Wykładnia przesłanki krótkie odstępy czasu oraz problem tożsamości sposobu dokonania wszystkich zachowań 50 47 Interpretacja przesłanek czynu ciągłego 52 48 Kilkumiesięczne przedziały czasowe mogą być traktowane jako krótkie odstępy czasu 53 49 Prawomocne skazanie za czyn ciągły a zasada ne bis in idem 55 50 Czas popełnienia czynu ciągłego a problem ukończenia przez sprawcę 17 roku życia 56 Rozdział II Formy popełnienia przestępstwa 58 51 Wyznaczenie granic karalnego usiłowania 58 52 Ocena działań sprawców w kontekście zwrotu bezpośrednio zmierza użytego w art 13 1 KK 59 53 Ocena postaci zamiaru sprawcy w przypadku usiłowania 60 54 Ocena ukończenia lub nieukończenia usiłowania 61 55 Wyjaśnienie różnicy pomiędzy przygotowaniem a usiłowaniem 62 56 Ocena możliwości popełnienia podżegania w formie usiłowania 62 57 Ocena charakteru środka nienadającego się do popełnienia czynu zabronionego w kontekście art 13 2 KK 63 58 Ocena charakteru nieprzydatności środka do realizacji celu 64 59 Ocena usiłowania obiektywnie możliwego, którego realizacja stała się niemożliwa w trakcie wykonywania czynności w wyniku włączenia się niesprzyjających okoliczności 65 60 Ocena przyjęcia konstrukcji usiłowania nieudolnego przy przestępstwach o złożonym charakterze 66 61 Wymiar kary za usiłowanie 67 62 Ocena możliwości nadzwyczajnego złagodzenia kary lub odstąpienia od jej wymierzenia w przypadku usiłowania nieudolnego 68 63 Ocena dobrowolności odstąpienia od usiłowania 69 64 Ocena dobrowolności odstąpienia od dokonania czynu w świetle art 15 1 KK 70 65 Rodzaj usiłowania a możliwość dobrowolnego odstąpienia od dokonania czynu 70 66 Ocena dobrowolności odstąpienia od dokonania czynu zabronionego pod wpływem dezaprobaty wyrażonej przez osobę trzecią 71 67 Ocena możliwości posłużenia się innymi osobami w celu odwrócenia niebezpieczeństwa grożącego dobru prawnemu 72 68 Ocena dopuszczalności uznania odwrócenia skutku przestępnego przy pomocy innych osób Karalność sprawcy za przestępstwa, których znamiona zostały zrealizowane przed zapobiegnięciem nastąpieniu zamierzonego skutku 73 VI
69 Warunki karalności przygotowania 74 70 Odbicie odstąpienia od przygotowania w konkretnych okolicznościach faktycznych 75 71 Przesłanki sprawstwa 76 72 Istota współsprawstwa Odpowiedzialność za eksces drugiego ze współsprawców 77 73 Ocena stopnia zrealizowania znamion typu czynu zabronionego dla przypisania współsprawstwa 78 74 Ocena własnoręcznego realizowania znamion czynu zabronionego dla przyjęcia współsprawstwa 79 75 Współsprawstwo osoby niebiorącej czynnego udziału w czynności sprawczej 80 76 Ocena formy zawarcia porozumienia pomiędzy współdziałającymi 81 77 Współsprawstwo sukcesywne 81 78 Istota sprawstwa kierowniczego i polecającego Ocena okoliczności wyłączających odpowiedzialność bezpośredniego wykonawcy dla odpowiedzialności sprawcy kierowniczego lub polecającego 82 79 Istota sprawstwa kierowniczego 83 80 Ocena momentu, w którym sprawca kierowniczy musi faktycznie kierować wykonaniem znamion czynu dla przypisania sprawstwa 84 81 Ocena postaci nakłaniania, które może zostać uznane za podżeganie 85 82 Ocena podżegania osoby już posiadającej zamiar popełnienia przestępstwa 86 83 Ocena zmierzania do wywołania zamiaru popełnienia przestępstwa osoby biorącej udział w przygotowaniu do jego popełnienia 86 84 Ocena skutkowego charakteru podżegania 88 85 Umyślność podżegania Pomoc psychiczna 89 86 Podżeganie w formie posłużenia się osobą trzecią w roli pośrednika 90 87 Dopuszczalność podżegania w formie zaakceptowania propozycji osoby trzeciej gotowości do dokonania czynu zabronionego 90 88 Odpowiedzialność podżegacza Zamiar podżegania 91 89 Odpowiedzialność za podżeganie do czynu dokonanego następnie przez podżegacza 91 90 Podstawa prawna wymiaru kary za usiłowanie podżegania do dokonania czynu zabronionego 92 91 Stosunek odpowiedzialności pomocnika do odpowiedzialności sprawcy wykonawczego 94 92 Ocena zamiaru pomocnika Czas dokonania czynności pomocnika 95 93 Ocena konieczności znajomości przez pomocnika personaliów osoby, względem działań której podejmowane były przez pomocnika czynności 96 94 Pomocnictwo przez zaniechanie 97 95 Pomocnictwo psychiczne (I) 98 96 Pomocnictwo psychiczne (II) 99 97 Podstawa prawna nadzwyczajnego złagodzenia kary przy skazaniu za pomocnictwo 100 98 Okoliczności dotyczące określonych współsprawców 100 99 Stosunek okoliczności wyłączających odpowiedzialność wykonawcy bezpośredniego a odpowiedzialność sprawcy kierowniczego lub polecającego 101 100 Okoliczności osobiste sprawcy bezpośredniego a odpowiedzialność pomocnika 102 101 Możliwość zastosowania art 23 1 KK do podżegającego inną osobę do współdziałania w dokonaniu czynu zabronionego, który zamierza popełnić, jeśli dobrowolnie odstąpi od dokonania i zapobiegnie dokonaniu tego czynu 103 Rozdział III Wyłączenie odpowiedzialności karnej 104 102 Bezpośredniość a prawdopodobieństwo zamachu 104 103 Zamach a niebezpieczeństwo 105 104 Powtórzenie ataku a bezpośredniość zamachu 105 105 Obrona konieczna a możliwość uniknięcia ataku 106 106 Bezprawność zamachu a zachowanie prowokujące 107 VII
107 Przekroczenie granic kryteria 108 108 Niebezpieczne narzędzie a przekroczenie granic obrony koniecznej 109 109 Działanie w obronie koniecznej a element podmiotowy 110 110 Zakres uprawnień broniącego się 110 111 Aktywna obrona konieczna 111 112 Samoistność obrony koniecznej 112 113 Charakter obrony koniecznej w razie godzenia w życie napastnika 114 114 Stopień społecznej szkodliwości 116 115 Dodatkowy element legalizujący obronę konieczną 117 116 Obrona konieczna a bójka 117 117 Dopuszczalność uwolnienia lekarza od odpowiedzialności za zmianę zakresu zabiegu operacyjnego bez zgody pacjenta na podstawie stanu wyższej konieczności 118 118 Źródło stanu wyższej konieczności 119 119 Względność pojęcia konieczności czas wojny 120 120 Wyjątkowy charakter stanu wyższej konieczności niwelowanie dysproporcji majątkowych 120 121 Stan wyższej konieczności, jako okoliczność wyłączająca bezprawność czynu 121 122 Ryzyko jako podstawa ekskulpacji 122 123 Zakres uzasadnionego ryzyka 123 124 Niezbędność zgody uczestnika eksperymentu badawczego 123 125 Błąd prawnie istotny 124 126 Błąd a czynnik subiektywny 125 127 Błąd co do znamion a skala wartościowania sprawcy 126 128 Błąd co do znamion a nieumiejętność zrozumienia treści przepisu 127 129 Błąd co do jednego znamienia 128 130 Zboczenie działania 129 131 Charakter prawny błędu co do kontratypu 130 132 Zniesławienie w obronie społecznie uzasadnionego interesu a błąd co do kontratypu 131 133 Nieusprawiedliwiona nieświadomość bezprawności 132 134 Nieświadomość bezprawności a strona podmiotowa; obiektywny charakter kryteriów 133 135 Obiektywno-subiektywny charakter usprawiedliwionej nieświadomości bezprawności 134 136 Konieczność ustalenia świadomości bezprawności 134 137 Ocena całokształtu okoliczności 135 138 Istota bezprawności 136 139 Nieświadomość bezprawności a osobowość sprawcy 137 140 Niepoczytalność a wina 137 141 Opinia sądowo-psychiatryczna 138 142 Inne zakłócenia o charakterze niepatologicznym 139 143 Schizofrenia a niepoczytalność 140 144 Wymagania wiedzy medycznej do stwierdzenia zaburzenia psychicznego 141 145 Różnorodność natężenia stanów poczytalności ograniczonej 142 146 Inne zaburzenia czynności psychicznych a silne wzburzenie 142 Rozdział IV Kary 143 147 Charakter kary 25 lat pozbawienia wolności oraz dożywotniego pozbawienia wolności 143 148 Możliwość wymierzenia kary dożywotniego pozbawienia wolności 145 149 Orzeczenie kary poniżej dolnej granicy sankcji 147 150 Zobowiązanie skazanego do przeproszenia pokrzywdzonego 147 151 Niedopuszczalność orzekania zbiorczej kary grzywny 148 152 Stopniowanie kary grzywny 150 153 Orzeczenie kary grzywny obok kary pozbawienia wolności 151 VIII
154 Możliwość orzekania grzywny kumulatywnej (I) 152 155 Możliwość orzekania grzywny kumulatywnej (II) 152 156 Dolna granica grzywny 153 157 Orzekanie kary grzywny na podstawie ustawy szczególnej 155 158 Brak wskazania sposobu wykonywania kary ograniczenia wolności 156 159 Brak wskazania celu społecznego, na jaki mają być przekazywane potrącenia przy karze ograniczenia wolności 157 160 Podstawa orzeczenia kary ograniczenia wolności oraz dodatkowych obowiązków z niej płynących wobec oskarżonego niepełniącego w dniu wydania wyroku służby wojskowej 158 161 Orzeczenie kary ograniczenia wolności 159 162 Obowiązek wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy 160 163 Orzeczenie kary w niedopuszczalnym wymiarze 161 164 Brak oznaczenia w przepisie typizującym górnej granicy kary 162 Rozdział V Środki karne 163 165 Środki karne funkcja i charakter prawny 163 166 Środki karne zbieg kumulatywny 165 167 Środki karne odpowiednie stosowanie przepisów o wymiarze kary do wymiaru środków karnych w przypadku ciągu przestępstw 169 168 Niedopuszczalność orzekania środka karnego niewskazanego we wniosku o skazanie bez przeprowadzenia rozprawy 170 169 Nieuzgodnienie środka karnego jako negatywna przesłanka skazania bez przeprowadzenia rozprawy 172 170 Przesłanki pozbawienia praw publicznych 173 171 Umyślność oraz motywacja zasługująca na szczególne potępienie jako przesłanki pozbawienia praw publicznych 174 172 Pojęcie motywacji zasługującej na szczególne potępienie 178 173 Pozbawienie praw publicznych termin początkowy zakazu korzystania z praw publicznych 179 174 Sposób określenia działalności w orzeczeniu zakazującym prowadzenia działalności gospodarczej 180 175 Zakres czynności objętych zakazem prowadzenia działalności gospodarczej 182 176 Dopuszczalność orzeczenia zakazu wykonywania funkcji płatnika składek na ubezpieczenie społeczne 187 177 Brak określenia w wyroku czasu, na jaki orzeczono zakaz kontaktowania się z pokrzywdzonym i zakaz zbliżania się do pokrzywdzonego 189 178 Zakres terytorialny zakazu wstępu na imprezy masowe 190 179 Przesłanki orzekania zakazu wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych 192 180 Brak określenia w wyroku czasu, na jaki orzeczono nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego z pokrzywdzonym 192 181 Zakres pojazdów objętych zakazem prowadzenia pojazdów (I) 193 182 Zakres pojazdów objętych zakazem prowadzenia pojazdów (II) 195 183 Zakres pojazdów objętych zakazem prowadzenia pojazdów (III) 196 184 Zakres pojazdów objętych zakazem prowadzenia pojazdów (art 42 1 KK) pojazdy, do których prowadzenia nie są potrzebne uprawnienia stwierdzone dokumentem 197 185 Niedopuszczalność zakazu prowadzenia rowerów na podstawie art 42 2 KK 200 186 Wymiar czasowy zakazu prowadzenia pojazdów 201 187 Okoliczności istotne dla wymiaru zakazu prowadzenia pojazdów 202 188 Zaliczenie okresu zatrzymania prawa jazdy na podstawie Prawa o ruchu drogowym na poczet zakazu prowadzenia pojazdów 203 189 Zaliczenie okresu faktycznego zatrzymania dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdu na poczet zakazu prowadzenia pojazdów 208 IX
190 Zatrzymanie prawa jazdy a początek biegu zakazu prowadzenia pojazdów 210 191 Początek okresu, na jaki orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów 211 192 Numerus clausus zdarzeń skutkujących przerwanie biegu okresu, na jaki orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów 214 193 Termin spełnienia świadczenia pieniężnego orzekanego jako środek karny 217 194 Niedopuszczalność orzeczenia świadczenia pieniężnego w przypadku warunkowego umorzenia postępowania karnego o przestępstwo skarbowe 219 195 Podstawa prawna podania wyroku do publicznej wiadomości 223 196 Niedopuszczalność publikacji wizerunku skazanego wraz z podaniem wyroku do publicznej wiadomości 224 Rozdział Va Przepadek i środki kompensacyjne 226 197 Pojęcie przedmiotu pochodzącego z przestępstwa 226 198 Własność sprawcy jako przesłanka orzeczenia przepadku narzędzi służących do popełnienia przestępstwa 227 199 Przepadek korzyści pochodzącej z przestępstwa przeniesionej na inny podmiot 229 200 Przedmiot czynności wykonawczej a przedmiot pochodzący bezpośrednio z przestępstwa (I) 236 201 Przedmiot czynności wykonawczej a przedmiot pochodzący bezpośrednio z przestępstwa II) 242 202 Przedmiot czynności wykonawczej a przedmiot pochodzący bezpośrednio z przestępstwa (III) 243 203 Pojęcie korzyści uzyskanej z przestępstwa 244 204 Zwrot pokrzywdzonemu korzyści uzyskanej w zamian za przedmiot przestępstwa 246 205 Wzajemna relacja środków z art 46 1 KK oraz z art 44 1 KK i art 45 1 KK 248 206 Przepadek korzyści ze sprzedaży narkotyków 251 207 Niedopuszczalność orzeczenia przepadku z powodu śmierci oskarżonego 253 208 Orzeczenie przepadku korzyści pochodzącej z przestępstwa wobec współsprawców 256 209 Podmioty uprawnione do złożenia wniosku o orzeczenie środka karnego obowiązku naprawienia szkody 258 210 Częściowe naprawienia szkody przed skazaniem a zakres obowiązku naprawienia szkody (I) 262 211 Częściowe naprawienia szkody przed skazaniem a zakres obowiązku naprawienia szkody (II) 263 212 Możliwość jednoczesnego orzeczenia obowiązku naprawienia szkody i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę 264 213 Możliwość nałożenia solidarnego obowiązku naprawienia szkody na podstawie art 46 KK 265 214 Ubezpieczenie sprawcy szkody a możliwość orzeczenia obowiązku jej naprawienia 268 215 Niedopuszczalność nawiązki w przypadku warunkowego umorzenia postępowania 272 216 Obowiązek naprawienia szkody a nawiązka 273 217 Umyślność jako przesłanka orzeczenia nawiązki na podstawie art 47 KK 275 218 Wysokość nawiązki obowiązek określenia wysokości nawiązki w wyroku 277 Rozdział VI Zasady wymiaru kary i środków karnych 278 219 Zarzut naruszenia dyrektyw wymiaru kary 278 220 Zarzut naruszenia dyrektyw wymiaru kary (II) 279 221 Podobieństwo przestępstw a wymiar kary 280 222 Elementy znamion typu czynu zabronionego a wymiar kary 281 223 Dyrektywy i zasady wymiaru kary a ciąg przestępstw 283 224 Wymiar kary a społeczne poczucie sprawiedliwości 285 225 Kara grzywny a zasady i dyrektywy sądowego wymiaru kary 286 X
226 Kryteria oceny stopnia szkodliwości społecznej czynu a okoliczności wpływające na wymiar kary 288 227 Cele wychowawcze kary 289 228 Nadzwyczajne złagodzenie kary w przypadku zbrodni popełnionej w warunkach recydywy specjalnej 290 229 Nadzwyczajne złagodzenie kary a warunkowe zawieszenie jej wykonania 292 230 Nadzwyczajne złagodzenie kary (I) 293 231 Nadzwyczajne złagodzenie kary (II) 295 232 Poczytalność ograniczona a nadzwyczajne złagodzenie kary 296 233 Przebaczenie oskarżonemu przez pokrzywdzonego a nadzwyczajne złagodzenie kary 297 234 Niska wartość przedmiotu przestępstwa a nadzwyczajne złagodzenie kary 298 235 Fakt podjęcia współpracy z organami ścigania a możliwość zastosowania instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary 300 236 Przesłanki stosowania obligatoryjnego, nadzwyczajnego złagodzenia kary 301 237 Nadzwyczajne obligatoryjne złagodzenie kary (II) 304 238 Ujawnienie informacji dotyczących osób uczestniczących w popełnieniu przestępstw oraz istotnych okoliczności jego popełnienia (I) 305 239 Ujawnienie informacji dotyczących osób uczestniczących w popełnieniu przestępstw oraz istotnych okoliczności jego popełnienia (II) 307 240 Odwołanie przez oskarżonego dotychczasowych wyjaśnień a możliwość zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary 309 241 Obligatoryjne a fakultatywne nadzwyczajne złagodzenie kary 310 242 Nadzwyczajne obligatoryjne złagodzenie kary 311 243 Możliwość zastosowania nadzwyczajnego obligatoryjnego złagodzenia kary a dozowanie istotnych informacji, o których mowa w art 60 3 KK 312 244 Lojalność procesowa oskarżonego chcącego skorzystać z instytucji nadzwyczajnego obligatoryjnego złagodzenia kary 313 245 Obrona oskarżonego a możliwość skorzystania z instytucji nadzwyczajnego obligatoryjnego złagodzenia kary 317 246 Nadzwyczajne obligatoryjne złagodzenie kary 319 247 Czyn ciągły a nadzwyczajne obligatoryjne złagodzenie kary 319 248 Nadzwyczajne złagodzenie kary a czyn ciągły 321 249 Nadzwyczajne złagodzenie kary a ciąg przestępstw 322 250 Nadzwyczajne złagodzenie kary 323 251 Złożenie wyjaśnień w swojej sprawie a nadzwyczajne złagodzenie kary 325 252 Nadzwyczajne obligatoryjne złagodzenie kary 327 253 Naprawienie szkody i ujawnienie istotnych okoliczności dotyczących przestępstwa a odstąpienie od wymierzenia kary 328 254 Odstąpienie od wymierzenia kary 329 255 Zaliczenie na poczet orzeczonej kary okresu rzeczywistego pozbawienia wolności a możliwość uzyskania odszkodowania lub zadośćuczynienia za ten okres 331 256 Rzeczywiste pozbawienie wolności w sprawie a zatrzymanie administracyjne (porządkowe) 332 257 Zaliczenie pobytu oskarżonego w zamkniętym szpitalu psychiatrycznym na poczet wymierzonej kary 335 258 Nadzwyczajne obostrzenie kary 336 Rozdział VII Powrót do przestępstwa 337 259 Art 64 1 KK jako podstawa wymiaru kary 337 260 Prawomocne zarządzenie wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej w zawieszeniu a warunek odbycia kary pozbawienia wolności 338 261 Przesłanki spełnienia warunku odbycia kary w przypadku aresztu tymczasowego, amnestii i ułaskawienia 339 XI
262 Przestępstwo umyślne jako przesłanka recydywy zwykłej 339 263 Pobyt w schronisku dla nieletnich lub zakładzie poprawczym a warunek skazania 340 264 Odbycie zastępczej kary pozbawienia wolności a warunek skazania na karę pozbawienia wolności i jej odbycia 341 265 Odbycie kary pozbawienia wolności za granicą a recydywa 342 266 Wymiar poszczególnych odbytych kar pozbawienia wolności a multirecydywa 342 267 Pojęcie ponownego popełnienia przestępstwa a multirecydywa (I) 344 268 Pojęcie ponownego popełnienia przestępstwa a multirecydywa (II) 345 269 Pojęcie ponownego popełnienia przestępstwa a multirecydywa (III) 346 270 Pojęcie przestępstwa przeciwko mieniu popełnionego z użyciem przemocy a multirecydywa 347 271 Recydywa jako immanentny element kwalifikacji prawnej przestępstwa 349 272 Uczynienie sobie z przestępstwa stałego źródła dochodu (I) 350 273 Uczynienie sobie z przestępstwa stałego źródła dochodu (II) 350 274 Udział w zorganizowanej grupie przestępczej a możliwość zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności 352 Rozdział VIII Środki związane z poddaniem sprawcy próbie 353 275 Orzeczenie o warunkowym umorzeniu postępowania, a domniemanie niewinności 353 276 Przesłanki warunkowego umorzenia postępowania stopień społecznej szkodliwości czynu 354 277 Przyznanie się oskarżonego, a możliwość warunkowego umorzenia postępowania (I) 355 278 Przyznanie się oskarżonego, a możliwość warunkowego umorzenia postępowania (II) 356 279 Niebudzące wątpliwości okoliczności popełnienia czynu jako podstawa warunkowego umorzenia 358 280 Okoliczności popełnienia czynu, a możliwość warunkowego umorzenia postępowania 360 281 Niekaralność za przestępstwo umyślne jako przesłanka warunkowego umorzenia postępowania 361 282 Badanie winy przy warunkowym umorzeniu postępowania 361 283 Orzeczenie obowiązku naprawienia szkody przy warunkowym umorzeniu postępowania 362 284 Świadczenie pieniężne lub zakaz prowadzenia pojazdów, a warunkowe umorzenie postępowania 363 285 Zakaz prowadzenia pojazdów, a warunkowe umorzenie postępowania 364 286 Termin naprawienia szkody przy warunkowym umorzeniu postępowania 365 287 Kara łączna a warunkowe zawieszenie wykonania kary 366 288 Zawieszenie wykonania kary łącznej 368 289 Dodatnia prognoza jako przesłanka warunkowego zawieszenia wykonania kary 369 290 Obowiązek każdorazowego badania przesłanek warunkowego zawieszenia wykonania kary 370 291 Wzajemna relacja przesłanek warunkowego zawieszenia wykonania kary 370 292 Obowiązek badania możliwości zastosowania instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary 371 293 Skutki zawieszenia wykonania kary łącznej pozbawienia wolności 372 294 Okoliczności decydujące o względach prognostycznych przy orzekaniu warunkowego zawieszenia orzeczonej kary 373 295 Pozytywna prognoza jako przesłanka warunkowego zawieszenia wykonania kary (II) 374 296 Kryteria ustalania okresu próby (I) 375 297 Kryteria ustalania okresu próby (II) 376 298 Warunkowe zawieszenie wykonania kary wobec młodocianego 377 299 Orzeczenie kary grzywny przy warunkowym zawieszeniu postępowania 377 300 Relacja przepisów art 33 2 KK i art 71 1 KK (I) 378 301 Relacja przepisów art 33 2 KK i art 71 1 KK (II) 379 XII
302 Integralny związek kary grzywny z orzeczeniem o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności 380 303 Obowiązek wykonywania ciążącego obowiązku łożenia na utrzymanie małoletnich dzieci 381 304 Zobowiązanie pełnoletniego oskarżonego do kontynuowania nauki 382 305 Nakładanie obowiązku powstrzymywania się od nadużywania alkoholu 383 306 Orzeczenie obowiązku probacyjnego w postaci zobowiązania skazanego do wykonania orzeczenia zapadłego w sądowym postępowaniu cywilnym 384 307 Nakładanie obowiązku naprawienia szkody 386 308 Obowiązek naprawienia szkody, a wymiar kary 387 309 Zakres obowiązku naprawienia szkody 388 310 Solidarność obowiązku naprawienia szkody 389 311 Zakres obowiązku naprawienia szkody (II) 390 312 Niemożność orzeczenia obowiązku naprawienia szkody wynikająca z art 415 5 KPK 390 313 Obowiązek orzeczenia dozoru 391 314 Możliwość zwolnienia z dozoru orzekanego obligatoryjnie 392 315 Możliwość odmowy zastosowania przepisu uznanego za niekonstytucyjny o odroczonym skutku derogacyjnym 394 316 Zarządzenie wykonania kary z powodu uchylania się od nałożonych obowiązków 399 317 Wyjazd za granicę, a wykonywanie dozoru 400 318 Zarządzenie wykonania kary z powodu uchylania się od obowiązku naprawienia szkody 402 319 Termin do zarządzenia wykonania kary 402 320 Uchylanie się od obowiązku naprawienia szkody 403 321 Cesja przysługujących pokrzywdzonemu roszczeń wynikających z przestępstwa na rzecz innej osoby a wykonanie obowiązku naprawienia szkody 404 322 Przesłanki zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności 405 323 Ocena zgodności z Konstytucją RP art 77 1 KK 406 324 Warunkowe przedterminowe zwolnienie sprawców przestępstw nieumyślnych 407 325 Warunkowe przedterminowe zwolnienie jako etap resocjalizacji 408 326 Warunkowe przedterminowe zwolnienie przesłanki (I) 409 327 Warunkowe przedterminowe zwolnienie przesłanki (II) 410 328 Fakultatywność warunkowego przedterminowego zwolnienia (I) 411 329 Fakultatywność warunkowego przedterminowego zwolnienia (II) 412 330 Kryteria prognozy kryminologicznej (I) 413 331 Kryteria prognozy kryminologicznej (II) 414 332 Zakaz ponownego badania charakteru przestępstwa w kontekście okoliczności mających wpływ na ustalenie prognozy kryminologicznej 415 333 Warunkowe zwolnienie a zastępcza kara pozbawienia wolności 416 334 Prognoza zachowania skazanego wymogi merytoryczne 417 335 Pozytywna prognoza zachowania skazanego jako przesłanka warunkowego przedterminowego zwolnienia 418 336 Charakter popełnionego przestępstwa jako przesłanka warunkowego przedterminowego zwolnienia 418 337 Stosowanie warunkowego przedterminowego zwolnienia do sprawców przestępstw w warunkach recydywy szczególnej 419 338 Obostrzenie w wyroku możliwości warunkowego zwolnienia z odbycia reszty kary 420 339 Kognicja sądu powszechnego o rozpoznanie wniosku o warunkowe przedterminowe zwolnienie 421 340 Warunkowe przedterminowe zwolnienie z kary aresztu 422 341 Przerwa w karze a okres odbywania kary pozbawienia wolności 423 342 Termin orzekania w sprawie odwołania warunkowego zwolnienia 424 343 Uznanie środka karnego za wykonany 425 XIII
Rozdział IX Zbieg przestępstw oraz łączenie kar i środków karnych 426 344 Kary zastępcze a kara łączna 426 345 Łączenie środków karnych 427 346 Kara zastępcza przy łączeniu kar 429 347 Wpływ zatarcia skazania na karę łączną 430 348 Łączenie kar ograniczenia wolności 432 349 Sposób wyznaczenia kary łącznej grzywny w wyroku łącznym 433 350 Wyrok łączny a pogorszenie sytuacji skazanego 437 351 Zasada absorpcji i kumulacji przy wymiarze kary łącznej 438 352 Łączenie kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności 439 353 Wpływ warunkowego zawieszenia na karę łączną 440 354 Orzeczenie kary łącznej a kara zastępcza 441 355 Kara łączna w wypadku zbiegu kary 25 lat pozbawienia wolności i dożywotniego pozbawienia wolności 442 356 Wymiar kary łącznej 443 357 Zasada absorpcji przy wydawaniu wyroku łącznego 445 358 Warunkowe zawieszenie wykonania kary łącznej pozbawienia wolności 446 359 Ustalenie działania sprawcy w ramach ciągu przestępstw a wymiar kary 448 360 Zasady orzekania kary w wypadku ciągu przestępstw 449 361 Ciąg przestępstw a nadzwyczajne złagodzenie kary 450 362 Ciąg przestępstw a orzeczenie środków karnych 451 363 Ciąg przestępstw a zakaz reformationis in peius 452 364 Podstawa prawnej kwalifikacji ciągu przestępstw 453 Rozdział X Środki zabezpieczające 455 365 Sprawstwo jako przesłanka dopuszczalności orzeczenia o umieszczeniu w zakładzie psychiatrycznym 455 366 Zasada proporcjonalności pozbawienia wolności do wagi czynu w kontekście umieszczenia w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym 456 367 Ocena społecznej szkodliwości czynu w kontekście orzekania o zastosowaniu środka zabezpieczającego 457 368 Obligatoryjność postępowania dowodowego przy orzekaniu środka zabezpieczającego 458 369 Badanie przesłanek przedłużenia stosowania środka zabezpieczającego 459 370 Ocena prawdopodobieństwa ponownego popełnienia przez sprawcę czynu zabronionego o znacznym stopniu społecznej szkodliwości 460 371 Możliwość uchylenia środka zabezpieczającego w czasie między uprawomocnieniem się wyroku a osadzeniem w zakładzie psychiatrycznym 461 372 Przesłanki ponownego umieszczenia sprawcy w zakładzie psychiatrycznym 462 373 Niedopuszczalność stosowania środków zabezpieczających przewidzianych w Kodeksie karnym w postępowaniu w sprawie o wykroczenie 463 374 Dopuszczalność pozbawienia wolności w ramach środka zabezpieczającego w świetle Europejskiej Konwencji Praw Człowieka 464 Rozdział XI Przedawnienie 465 375 Ocena przedawnienia karalności przestępstw po wejściu w życie Kodeksu karnego z 1997 r 465 376 Ocena przedawnienia karalności przestępstw po wejściu w życie Kodeksu karnego z 1997 r 466 377 Ocena przedawnienia karalności po nowelizacji przepisów Kodeksu karnego z 1997 r 466 378 Skutek przestępstwa a przedawnienie 467 379 Ustanie karalności przestępstwa w dzień wolny od pracy 468 380 Przedawnienie przewinień dyscyplinarnych będących przestępstwami 469 XIV
381 Przedawnienie a wyrok łączny i kwestie procesowe 469 382 Określenie początku biegu przedawnienia a procesowa zasada in dubio pro reo 470 383 Objęcie ściganiem publicznym przestępstwa prywatnoskargowego przez prokuratora a przedawnienie karalności 471 384 Termin przedawnienia karalności przy kumulatywnej kwalifikacji czynu 472 385 Ocena zgodności przepisów regulujących kwestię przedawnienia z przepisami Konstytucji RP 473 386 Przedawnienie karalności a kwestia wszczęcia postępowania 474 387 Data początkowa okresu przedawnienia w sprawach o przestępstwa z oskarżenia prywatnego 474 388 Ocena przedawnienia karalności przy przestępstwach ściganych z oskarżenia prywatnego 476 389 Przedawnienie karalności przestępstw popełnionych przez funkcjonariuszy publicznych w latach 1944 1989 w czasie lub w związku z pełnieniem funkcji 476 390 Przedawnienie wykonania kary 477 391 Spoczywanie okresu przedawnienia w przypadku istnienia przeszkody prawnej 478 392 Zakres przedmiotowy przepisów wyłączających przedawnienie karalności 479 393 Odżywanie okresu przedawnienia na skutek zmiany przepisów 480 394 Uzależnienie długości terminu przedawnienia od wysokości ustawowego zagrożenia za określone przestępstwo 481 Rozdział XII Zatarcie skazania 482 395 Ustalenie terminu zatarcia skazania na podstawie daty rzeczywistego wykonania, darowania lub przedawnienia 482 396 Wpływ grzywny, orzeczonej obok kary pozbawienia wolności, na zatarcie skazania 483 397 Zatarcie skazania osoby warunkowo przedterminowo zwolnionej 484 398 Niestosowanie się do orzeczonego środka karnego wpływ zatarcia skazania, którym ten środek nałożono 485 399 Wpływ zatarcia skazania na możliwość ustalenia, że popełnienie kolejnego przestępstwa nastąpiło w warunkach recydywy 486 400 Kompetencja sądu pracy do ustalenia, że z mocy prawa nastąpiło zatarcie skazania 487 401 Wpływ zatarcia skazania na możliwość dokonywania ustaleń w postępowaniu administracyjnym 487 Rozdział XIII Odpowiedzialność za przestępstwa popełnione za granicą 488 402 Wyłączenie procedury przekształcenia kary przewidzianej w art 114 4 KK ze względu na związanie sądu wymiarem orzeczonej kary 488 403 Pierwszeństwo norm unijnych określających moc prawną orzeczeń zapadłych w państwach członkowskich UE przed zasadą wynikającą z art 114 1 KK 490 404 Ściganie za obrót narkotykami w przypadku działania sprawcy poza granicami Polski 491 Rozdział XIV Objaśnienie wyrażeń ustawowych 494 405 Możliwość doprecyzowania znamion ustawowych w aktach rangi podustawowej w świetle art 42 ust 1 Konstytucji RP 494 406 Możliwość doprecyzowania znamion ustawowych w aktach rangi podustawowej w świetle art 115 1 KK 495 407 Zasada ustawowej określoności znamion typu czynu zabronionego 497 408 Ocena charakteru prawnego definicji zawartych w art 115 2 KK 497 409 Sposób oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu 498 410 Okoliczności brane pod uwagę przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu wskazanego w art 115 2 KK 499 411 Ocena zachowania pokrzywdzonego bezpośrednio wiążącego się z czynem sprawcy, z punktu widzenia kryteriów oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu sprawcy 500 412 Kryteria wpływające na stopień społecznej szkodliwości czynu 500 XV
413 Ustalenie stopnia społecznej szkodliwości czynu w kontekście oceny pozostałych znamion czynu przestępnego 501 414 Sposób ustalania stopnia społecznej szkodliwości czynu 502 415 Zarzuty obrazy prawa materialnego przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu 503 416 Sposób oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu sprawcy przestępstwa rozboju 504 417 Podrobienie podpisu w świetle oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu 505 418 Wpływ poszczególnych faktorów na ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu w świetle art 115 2 KK 506 419 Naruszenie zasad ostrożności, z punktu widzenia oceny stopnia społecznej szkodliwości czynów nieumyślnych, w świetle art 115 2 KK 507 420 Wpływ zagrożenia ustawowego za dany czyn na ocenę jego stopnia społecznej szkodliwości w świetle art 115 2 KK 508 421 Ocena nagminności przestępstwa, z punktu widzenia stopnia społecznej szkodliwości czynu, w świetle art 115 2 KK 509 422 Ocena niezdolności żołnierza do służby wojskowej, w świetle oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu ustalanej na podstawie art 115 2 KK 510 423 Ocena stopnia społecznej szkodliwości zbrodni rozboju w świetle art 115 2 KK 511 424 Wykładnia językowa zawartego w przepisie art 115 3 KK zwrotu przestępstwa z zastosowaniem przemocy lub groźby jej użycia 512 425 Interpretacja kodeksowego pojęcia przestępstw podobnych z art 115 3 KK 513 426 Przesłanka tożsamości rodzajowej przy ocenie podobieństwa przestępstw w świetle art 115 3 KK 514 427 Okoliczności przesądzające o jednorodzajowości przestępstw 515 428 Kryterium podobieństwa przestępstw w świetle art 115 3 KK (I) 516 429 Kryterium podobieństwa przestępstw w świetle art 115 3 KK (II) 517 430 Kryterium podobieństwa przestępstw w świetle art 115 3 KK 518 431 Definicja pojęcia korzyści majątkowej w świetle art 115 4 KK 519 432 Definicja pojęcia korzyści osobistej w świetle art 115 4 KK 520 433 Ocena znamienia działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w świetle art 115 4 KK 521 434 Metoda obliczania wartości mienia w świetle art 115 5 i 6 KK (I) 522 435 Metoda obliczania wartości mienia w świetle art 115 5 i 6 KK (II) 523 436 Nabycie statusu młodocianego w świetle art 115 10 KK 523 437 Okres obowiązywania statusu sprawcy młodocianego znaczenie określenia orzekanie w I instancji 524 438 Pozostawanie we wspólnym pożyciu osób tej samej płci, w ujęciu art 115 11 KK 527 439 Kurator społeczny funkcjonariuszem publicznym, w świetle art 115 13 KK 530 440 Ocena, czy strażnik gminny (miejski) jest funkcjonariuszem publicznym, w świetle art 115 13 pkt 4 KK 531 441 Osoba uprawniona do kontroli biletów w pojazdach publicznego transportu zbiorowego jako funkcjonariusz publiczny 532 442 Ocena statusu prawnego lekarza zatrudnionego w publicznej służbie zdrowia, w świetle wymogów dotyczących funkcjonariusza publicznego określonych w art 115 13 KK 534 443 Ocena pełnienia funkcji asesora komorniczego, w świetle wymogów dotyczących funkcjonariusza publicznego 535 444 Ocena wpisu w dokumentacji medycznej, z punktu widzenia wymogów określonych w art 115 14 KK 537 445 Ocena tablic rejestracyjnych pojazdu, z punktu widzenia wymogów dokumentu określonych w art 115 14 KK 538 446 Sposób oceny pisma procesowego, skierowanego do organu państwowego, z punktu widzenia wymogów dokumentu zawartych w art 115 14 KK 538 447 Ocena faktury VAT jako dokumentu na gruncie Kodeksu karnego 541 XVI
448 Ocena pism sporządzonych na drukach przygotowanych do wypełnienia ich określoną treścią, z punktu widzenia art 115 14 KK 541 449 Ocena dokumentu, z punktu widzenia art 115 14 KK 542 450 Ocena pisma nadanego faksem, w świetle karnoprawnych wymagań dotyczących dokumentu 543 451 Konstytucyjne pojęcie osób pełniących funkcje publiczne 544 452 Definicja pojęcia kodeksowego osoba pełniąca funkcję publiczną 545 453 Pełnienie funkcji publicznej przez nauczyciela akademickiego 546 454 Pełnienie funkcji publicznych przez ordynatora oddziału szpitalnego 548 455 Pełnienie funkcji publicznej przez osobę kierującą przedsiębiorstwem państwowym 550 456 Pełnienie funkcji publicznych przez pracownika banku 552 XVII
Wykaz skrótów 1 Źródła prawa EKPCz ETS FundEmerytU KC KK KKS KKW KKWP Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 4111950 r (DzU z 1993 r Nr 61, poz 284 ze zm) Europejski Trybunał Sprawiedliwości ustawa z 2881997 r o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (tekst jedn DzU z 2016 r poz 291 ze zm) Kodeks cywilny Kodeks karny Kodeks karny skarbowy Kodeks karny wykonawczy Kodeks karny Wojska Polskiego KKW z 1969 r Kodeks karny wykonawczy z 1969 r KK z 1969 r Kodeks karny z 1969 r Konstytucja RP KPW KRO KSH KW PNarkU PPU PrDrog PrUSP PWKK ustawa z 241997 r Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (DzU Nr 78, poz 483 ze sprost i ze zm) Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia Kodeks rodzinny i opiekuńczy Kodeks spółek handlowych Kodeks wykroczeń ustawa z 2972005 r o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jedn DzU z 2016 r poz 224 ze zm) ustawa z 2591981 r o przedsiębiorstwach państwowych (tekst jedn DzU z 2013 r poz 1384 ze zm) ustawa z 2061997 r Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn DzU z 2012 r poz 1137 ze zm) ustawa z 2772001 r Prawo o ustroju sądów powszechnych (tekst jedn DzU z 2015 r poz 133 ze zm) ustawa z 661997 r Przepisy wprowadzające Kodeks karny (DzU Nr 88, poz 554 ze zm) 2 Organy orzekające ETPC NSA SA Europejski Trybunał Praw Człowieka Naczelny Sąd Administracyjny Sąd Apelacyjny XIX