LWA 4101-20-05/2012 P/12/180 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
I. Dane identyfikacyjne kontroli Numer i tytuł kontroli Jednostka przeprowadzająca kontrolę Kontroler Jednostka kontrolowana P/12/180 Recykling pojazdów wycofanych z eksploatacji. Okres objęty kontrolą od 1 stycznia 2010 r. do 21 listopada 2012 r. Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Warszawie Kontrolę, na podstawie art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli 1, przeprowadził Jerzy Kęcik, starszy inspektor kontroli państwowej, upoważnienie do kontroli nr 84279 z dnia 18 października 2012 r. 2 (dowód: akta kontroli str. 1-2) LOBECO Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, ul. Sportowa 4, 26-700 Zwoleń, zwana w dalszej części wystąpienia Spółką lub LOBECO Kierownik jednostki kontrolowanej Paweł Chołuj, Prezes Zarządu (dowód: akta kontroli str. 3-7) Ocena ogólna Uzasadnienie oceny ogólnej II. Ocena kontrolowanej działalności Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie 3 działalność Spółki w zbadanym zakresie. Spółka posiadała wymagane decyzje na prowadzenie stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Stacja demontażu pojazdów spełniała minimalne wymagania na jej prowadzenie, określone w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 28 lipca 2005 r. w sprawie minimalnych wymagań dla stacji demontażu oraz sposobu demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji 4. Wywiązując się z obowiązków określonych w art. 21 ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji 5 Spółka zapewniła bezpieczne dla środowiska i zdrowia ludzi przetwarzanie pojazdów wycofanych z eksploatacji i powstających z nich odpadów. Osiągnięte poziomy odzysku i recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji były wyższe od wymagań określonych w art. 60 ustawy o recyklingu pojazdów. LOBECO ubiegając się o dopłatę do stacji demontażu spełniła warunki określone w art. 410a ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska 6. 1 Dz.U. z 2012 r., poz. 82 2 Na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy o NIK, kontrolę przeprowadzono przy współudziale Dariusza Ługowskiego głównego specjalisty z Mazowieckiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Warszawie, pod kierownictwem NIK. 3 Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości, negatywna. 4 Dz.U. Nr 143, poz. 1206 ze zm. zwane dalej rozporządzeniem w sprawie minimalnych wymagań dla stacji demontażu pojazdów. 5 Dz.U. Nr 25, poz. 202 ze zm. zwana dalej ustawą o recyklingu pojazdów. 6 DZ.U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm. 2
III. Opis ustalonego stanu faktycznego Opis stanu faktycznego 1. Przestrzeganie przepisów o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji Spółka posiadała Decyzję Nr 90/10/PŚ.Z z dnia 30 września 2010 r. wydaną przez Marszałka Województwa Mazowieckiego zezwalającą na wytwarzanie odpadów, powstających w związku z prowadzeniem stacji demontażu pojazdów. Decyzją tą zostały przeniesione prawa i obowiązki przyznane Spółce LOOBO prowadzącej wcześniej stację demontażu, które wynikały z decyzji Wojewody Mazowieckiego 7, zmienionej decyzją Marszałka Województwa Mazowieckiego Nr 59/09/PŚ.Z z dnia 25 września 2009 r. (znak: PŚ.V.AT/7670-12/09). W dniu 3 listopada 2010 r. LOBECO zawarła, na czas nieokreślony, umowę dzierżawy na teren i instalację recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. (dowód: akta kontroli str.8-53) Nieruchomość na której znajdowała się wydzielona stacja demontażu pojazdów była ogrodzona betonowymi płytami. Składała się z zadaszonej hali demontażu oraz przyległych do niej sektorów przyjmowania i magazynowania pojazdów. Łączna powierzchnia sektorów wynosiła 358 m². Sektor przyjmowania i magazynowania pojazdów posiadał uszczelnioną, utwardzoną kostką betonową powierzchnię wyposażoną w system odprowadzania ścieków przemysłowych kierowanych do separatora substancji ropopochodnych. Sektor przyjmowania pojazdów wyposażony był w wagę typu WSEL 18/60 o zakresie ważenia od 0,2 Mg do 60 Mg, termin ważności legalizacji wagi upływa z dniem 30 listopada 2012 r. Przyjęte do demontażu pojazdy stały na kołach w sektorze magazynowania. LOBECO prowadziła książkę eksploatacji separatora substancji ropopochodnych, w której odnotowywano przeprowadzone przeglądy techniczne i czynności czyszczenia. Lokalizacja sektorów, wyposażenie oraz sposób magazynowania pojazdów był zgodny z 3, 5 i 6 rozporządzenia w sprawie minimalnych wymagań dla stacji demontażu pojazdów. (dowód: akta kontroli str.54-57, 68-87) Sektor usuwania z pojazdów elementów i substancji niebezpiecznych, w tym płynów, zlokalizowany był w obiekcie budowlanym (hala demontażu). Posiadał utwardzone szczelne podłoże wyposażone w system odprowadzania ścieków kierowanych do separatora substancji ropopochodnych. Zadaszenie hali i ściany boczne zabezpieczały sektor przed wpływem czynników atmosferycznych. Sektor ten wyposażony był w: urządzenia do usuwania płynów eksploatacyjnych i paliw, pojemniki na usunięte z pojazdów oleje i płyny, pojemniki na paliwa i filtry, pojemnik wykonany z materiałów odpornych na działanie kwasów w którym znajdowały się zużyte akumulatory oraz pojemniki na inne odpady. Wymontowane z pojazdów zbiorniki gazu znajdowały się w pojemniku siatkowym na zewnątrz budynku. Lokalizacja i wyposażenie sektora usuwania z pojazdów elementów i substancji niebezpiecznych spełniały wymagania określone w 7 rozporządzenia w sprawie minimalnych wymagań dla stacji demontażu pojazdów. (dowód: akta kontroli str.54,58,61,63,67) 7 Decyzja Wojewody Mazowieckiego Nr 67 z dnia 15 października 2007 r., znak: WŚR.V.UR.6620/138/2007 3
Sektor demontażu z pojazdów przedmiotów wyposażenia i części nadających się do ponownego użycia oraz elementów, w tym odpadów nadających się do odzysku lub recyklingu albo unieszkodliwienia zlokalizowany był wewnątrz hali demontażu. W sektorze tym znajdowały się min. pojemniki na przedmioty wyposażenia i części zawierające metale nieżelazne. Przedmioty wyposażenia i części nadające się do ponownego użycia przechowywane były na metalowych regałach zlokalizowanych na utwardzonej powierzchni wewnątrz hali. Pojazdy niezawierające cieczy i innych niebezpiecznych elementów znajdowały się na utwardzonej powierzchni na zewnątrz budynku i ułożone były jeden nad drugim tworząc stos. Zużyte opony pochodzące z pojazdów magazynowane były w wydzielonym miejscu, wyposażonym w sprzęt gaśniczy. Sposób demontażu i warunki przechowywania zdemontowanych przedmiotów był zgodny z 8, 9 i 10 rozporządzenia w sprawie minimalnych wymagań dla stacji demontażu pojazdów. (dowód: akta kontroli str.54-55,65-66,) W budynku stacji demontażu wydzielono pomieszczenie do przyjmowania i obsługi osób przekazujących pojazdy wycofane z eksploatacji. Zgodnie z 3 cytowanego wyżej rozporządzenia, dokumenty pojazdów przyjętych do demontażu przechowywano w trzech metalowych szafach (sejfach). (dowód: akta kontroli str.54-55,59-60) LOBECO z przyjętych do demontażu pojazdów wytworzyła w 2010 r. 2,490 Mg, w 2011 r. 12,961 Mg, a do 29 października 2012 r. 7,061 Mg odpadów o kodzie 16 06 01 (baterie i akumulatory ołowiowe). Zużyte akumulatory zostały przekazane do zakładu przetwarzania złomu akumulatorowego. Masa odpadów przekazanych do zakładu przetwarzania wyniosła odpowiednio: 2,350 Mg, 13,219 Mg, 7,700 Mg. Różnica pomiędzy masą baterii i akumulatorów ołowiowych przyjętych do demontażu, a masą przekazaną do zakładu przetwarzania wynika z tego, że część akumulatorów (z uwagi na koszt transportu) przekazywana jest w następnym roku. (dowód: akta kontroli str.88-178) Liczba kompletnych pojazdów przyjętych do stacji demontażu w 2010 r. wynosiła 154, w 2011 r. 876, a do 30 października 2012 r. 541 szt., natomiast pojazdów niekompletnych w tym okresie przyjęto odpowiednio: 1, 22, 25 szt. Liczba wydanych zaświadczeń dla pojazdów kompletnych i niekompletnych w poszczególnych latach odpowiadała liczbie tych pojazdów przyjętych do stacji demontażu. (dowód: akta kontroli str.181) Szczegółowa analiza czterech zaświadczeń spośród 154 wydanych w 2010 r., 18 spośród 876 wydanych w 2011 r. oraz 12 spośród 591 wydanych do 29 października 2012 r. dla pojazdów kompletnych wykazała, że zaświadczenia te zostały wydrukowane w formacie A4. Zawierały taki sam układ danych: pieczęć firmową wydającego zaświadczenie, tytuł Zaświadczenie o demontażu pojazdu, numer wydanego zaświadczenia składający się z wyróżnika województwa mazowieckiego (W), w którym przedsiębiorca prowadzi stację demontażu, numer stacji z wykazu przedsiębiorców prowadzonego przez marszałka województwa oraz numeru kolejnego przyjętego pojazdu i oznaczenie roku, imię i nazwisko oraz adres 4
Ustalone nieprawidłowości Ocena cząstkowa Opis stanu faktycznego i właściciela, numer rejestracyjny pojazdu, markę i typ pojazdu oraz model pojazdu, numer VIN, masę pojazdu wycofanego z eksploatacji Wymienione dane na zaświadczeniach były zgodne z wymaganiami 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 26 kwietnia 2010 r. w sprawie sposobu unieważniania dokumentów pojazdów wycofanych z eksploatacji, wzorów zaświadczeń wydawanych dla tych pojazdów, sposobu przechowywania zaświadczeń oraz prowadzenia ich ewidencji 8. Zaświadczenia o demontażu pojazdu zwierały oświadczenie przedsiębiorcy prowadzącego stację demontażu o unieważnieniu dowodu rejestracyjnego, karty pojazdu oraz dwóch tablic rejestracyjnych. Było to zgodne z art. 24 ust. 1 ustawy o recyklingu pojazdów. Wszystkie oświadczenia zawierały datę wystawienia, podpis właściciela przekazanego pojazdu lub osoby upoważnionej oraz podpis osoby przyjmującej pojazd. Dane zawarte w prowadzonym rejestrze (numer dowodu, data przyjęcia, imię i nazwisko właściciela pojazdu, adres właściciela, numer rejestracyjny pojazdu, marka, model, numer VIN, masa) były zgodne z danymi na zaświadczeniu o takim samym numerze dowodu. (dowód: akta kontroli str.179-272) LOBECO dokonywała unieważnień dowodów rejestracyjnych oraz kart pojazdu poprzez odcięcie prawego dolnego rogu o powierzchni nie mniejszej niż 1 cm² strony tytułowej dokumentu. Tablice rejestracyjne unieważniane były poprzez ich przedziurkowanie pomiędzy wyróżnikiem powiatu a wyróżnikiem pojazdu trzema otworami o średnicy 1 cm ułożonymi w odstępach 1 cm od krawędzi najbliższego otworu równolegle do pionowej krawędzi tablicy. Unieważnień dokonywano zgodnie z wymaganiami określonymi w 2 rozporządzenia w sprawie sposobu unieważniania dokumentów. (dowód: akta kontroli str.273-274) W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie 9 działalność Spółki w badanym zakresie. 2. Osiągane poziomy odzysku i recyklingu oraz sprawozdawczość dotycząca recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji W 2010 r. dla pojazdów wycofanych z eksploatacji wyprodukowanych do dnia 31 grudnia 1979 r. osiągnięto poziom odzysku i poziom recyklingu w wysokości 86% masy pojazdów przyjętych do stacji demontażu. Dla pojazdów wycofanych z eksploatacji wyprodukowanych od dnia 1 stycznia 1980 r. poziomy te wynosiły po 90%. W 2011 r. osiągnięty poziom odzysku oraz poziom recyklingu wyniósł po 90,4% masy pojazdów przyjętych do stacji demontażu. Osiągnięte poziomy odzysku i recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji były wyższe od określonych w art. 60 ustawy o recyklingu pojazdów, tj. 85% dla odzysku i 80% dla recyklingu. (dowód: akta kontroli str.275-278,337-339) 8 Dz.U. Nr 75, poz. 476 zwane dalej rozporządzeniem w sprawie sposobu unieważniania dokumentów. 9 Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen cząstkowych dotyczących działalności w badanym obszarze: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości, negatywna. 5
Ustalone nieprawidłowości Ocena cząstkowa W 2010 r. do stacji demontażu przyjęto cztery pojazdy kompletne wycofane z eksploatacji wyprodukowane do 31 grudnia 1979 r., a ich ogólna masa własna wyniosła 3,615 Mg, natomiast nie było pojazdów niekompletnych wyprodukowanych do 31 grudnia 1979 r. Do stacji demontażu przyjęto 151 pojazdów wycofanych z eksploatacji wyprodukowanych od 1 stycznia 1980 r., w tym jeden pojazd niekompletny, a ich ogólna masa własna wyniosła 145,592 Mg. Masa zważonych pojazdów poddanych odzyskowi na stacji demontażu wyniosła 148,359 Mg. Ilość wytworzonych odpadów na stacji demontażu wynosiła 141,672 Mg, w tym 3,615 Mg dla pojazdów wyprodukowanych do 31 grudnia 1979 r. Ilość odpadów poddanych recyklingowi była równa ilości odpadów poddanych odzyskowi, która dla pojazdów wycofanych z eksploatacji, wyprodukowanych do 31 grudnia 1979 r. wyniosła 3,143 Mg, a dla pojazdów wyprodukowanych od 1 stycznia 1980 r. 125,709 Mg. Masa przedmiotów, wyposażenia i części przeznaczonych do ponownego użycia wyniosła 6,687 Mg. Dane oraz informacja o osiągniętym poziomie odzysku i recyklingu zawarte w rocznym sprawozdaniu o pojazdach wycofanych z eksploatacji za rok 2010 były zgodne z dokumentacją źródłową. (dowód: akta kontroli str.275-334) W 2011 r. do stacji demontażu przyjęto 898 pojazdów wycofanych z eksploatacji, a ich masa własna ogółem wyniosła 883,724 Mg. Masa pojazdów poddanych odzyskowi na stacji demontażu wyniosła 877,352 Mg. Ilość wytworzonych odpadów powstałych na stacji demontażu wynosiła 837,035 Mg, do recyklingu przekazano 758,530 Mg odpadów, a do innych niż recykling procesów odzysku z wyłączeniem odzysku energii przekazano 56,857 Mg. Masa przedmiotów wyposażenia i części przeznaczonych do ponownego użycia wyniosła 40,317 Mg. Roczne sprawozdanie o pojazdach wycofanych z eksploatacji za rok 2011 sporządzone było zgodnie z dokumentacją źródłową, zawierało wszystkie dane i wyliczone poziomy odzysku i recyklingu. (dowód: akta kontroli str.337-422) Za 2010 r. sprawozdanie o pojazdach wycofanych z eksploatacji zostało sporządzone według wzoru określonego w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 29 września 2005 r. w sprawie rocznego sprawozdania o pojazdach wycofanych z eksploatacji 10 i zgodne z art. 30 ust 2 ustawy o recyklingu pojazdów przekazane do Marszałka Województwa Mazowieckiego oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w dniu 14 marca 2011 r. Roczne sprawozdanie o pojazdach wycofanych z eksploatacji za rok 2011 LOBECO sporządziła według wzoru określonego w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2010 r. w sprawie rocznego sprawozdania o pojazdach wycofanych z eksploatacji 11 oraz przekazała w dniu 14 marca 2012 r. do Marszałka Województwa Mazowieckiego oraz NFOŚiGW. Sprawozdania te zawierały wszystkie informacje, o których mowa w art. 30 ust. 1 ustawy o recyklingu pojazdów. (dowód: akta kontroli str.332-335, 399-424) W działalności Spółki w przedstawionym wyżej zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność Spółki w badanym obszarze. 10 Dz. U. Nr 201, poz. 1672 11 Dz. U. Nr 225, poz.1471 6
Opis stanu faktycznego Ustalone nieprawidłowości Ocena cząstkowa 3. Wnioski o dopłatę stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji LOBECO ubiegając się o dopłatę do stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji spełniła warunki określone w art.410a ust.1 ustawy Prawo ochrony środowiska, tj.: uzyskała wymagane poziomy odzysku i recyklingu za lata 2010-2011, posiadała wymagane decyzje w związku z prowadzeniem stacji demontażu oraz złożyła w terminie (do 15 marca następnego roku) sprawozdania roczne. Sporządziła za 2010 i 2011 rok wnioski o dopłatę do stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Wniosek o dopłatę za 2010 r. został złożony do NFOŚiGW 29 marca 2011 r. a za rok 2011 w dniu 30 marca 2012 r. Wniosek za 2010 r. został uzupełniony, na wniosek NFOŚiGW, o umowę dzierżawy stacji demontażu oraz oświadczenia o dysponowaniu tytułem prawnym do instalacji oraz o pomocy de minimis w latach 2009-2010. Wniosek za 2011 r. zawierał wszystkie wymagane elementy i załączniki, nie wymagał uzupełnienia. Wnioski o dopłatę do demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji nie były przedmiotem kontroli przeprowadzanej przez inspekcje ochrony środowiska. (dowód: akta kontroli str.427-453, 460-470) Na podstawie art. 410a ustawy Prawo ochrony środowiska oraz umowy z dnia 21 grudnia 2011 r. Nr 630/2011/UP/WR NFOŚiGW udzielił LOBECO pomoc publiczną (de minimis) o wartości brutto 33 959,30 zł. Przyznana kwota w pełnej wysokości została przekazana Spółce w dniu 27 grudnia 2011 r. W dniu 19 lipca 2012 r. została zawarta umowa dotacji Nr 290/2012/UP/WR pomiędzy NFOŚiGW oraz LOBECO na dofinansowanie dopłat do demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Udzielona pomoc publiczna (de minimis) o wartości 438 676,00 zł została przekazana na konto LOBECO w dniu 24 lipca 2012 r. (dowód: akta kontroli str.454-459, 471-476) W latach 2010 2012 (do 21 listopada) Spółka została dwukrotnie skontrolowana przez Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w zakresie postępowania z odpadami. W wyniku kontroli przeprowadzonej przez WIOŚ w 2012 r. ustalono, że w 2011 r. przekroczona została ilość odpadów o kodzie 16 02 14 (zużyte urządzenia inne niż wymienione w 16 02 09 do 16 02 13). LOBECO w dniu 27 sierpnia 2012 r. wystąpiła z wnioskiem do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego o zwiększenie ilości przewidzianych do wytworzenia w ciągu roku odpadów o kodzie 16 02 14. Decyzją Nr 140/12/PŚ.Z z dnia 16 października 2012 r. Marszałek Województwa Mazowieckiego zwiększył ilość wytwarzanych odpadów o kodzie 16 02 14, powstających w związku z prowadzeniem stacji demontażu pojazdów z 0,5 Mg/rok do 4,0 Mg/rok. W 2012 r. Urząd Skarbowy w Zwoleniu przeprowadził kontrolę w LOBECO w zakresie zasadności deklarowania zwrotu nadwyżki podatku od towarów i usług za okres od 1 do 29 lutego 2012 r. W wyniku tej kontroli ustalono, że nie dokonano aktualizacji danych dotyczących posiadanych rachunków bankowych. (dowód: akta kontroli str.477-492) W działalności Spółki w przedstawionym wyżej zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność Spółki w badanym obszarze. 7
Prawo zgłoszenia zastrzeżeń IV. Pozostałe informacje i pouczenia Wystąpienie pokontrolne zostało sporządzone w dwóch egzemplarzach; jeden dla Prezesa Zarządu Spółki, drugi do akt kontroli. Zgodnie z art. 54 ustawy o NIK Prezesowi Zarządu Spółki przysługuje prawo zgłoszenia na piśmie umotywowanych zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, w terminie 21 dni od dnia jego przekazania. Zastrzeżenia zgłasza się do dyrektora Delegatury NIK w Warszawie. Warszawa, dnia 30 listopada 2012 r. Kontroler Jerzy Kęcik Starszy inspektor kp Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Warszawie Wicedyrektor Marek Adamiak... 8