LKA /2012 P/12/180 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

LKA 4101-38-01/2012 P/12/180 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

I. Dane identyfikacyjne kontroli Numer i tytuł kontroli Jednostka przeprowadzająca kontrolę Kontroler/Kontrolerzy] Jednostka kontrolowana Kierownik jednostki kontrolowanej P/12/180 - Recykling pojazdów wycofanych z eksploatacji. Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Katowicach Wiesław Pietrzyk, starszy inspektor kontroli państwowej, upoważnienie do kontroli nr 83565 z dnia 23 listopada 2012 r. (dowód: akta kontroli str. 1-2) Firma Handlowo Usługowa Autorecykling, ul. Kopalniana 23, 43-170 Łaziska Górne, Regon 278276761 - Stacja demontażu pojazdów 1, 43-262 Radostowice, ul Pszczyńska 198 Rafał Lokwenc, właściciel przedsiębiorstwa 2. (dowód: akta kontroli str. 3-10) Ocena ogólna II. Ocena kontrolowanej działalności Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie, mimo stwierdzonych nieprawidłowości 3, działalność jednostki kontrolowanej w latach 2010-2012 w zbadanym zakresie. Uzasadnienie oceny ogólnej Pozytywnie oceniono przestrzeganie przez przedsiębiorcę minimalnych wymagań dla stacji demontażu, sposobu demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz spełnienie warunków określonych w art. 410a ust.1 pkt 1-3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska 4. Na pozytywną ocenę zasługuje również zapewnienie bezpiecznego dla środowiska i zdrowia ludzi przetwarzania odpadów pochodzących z pojazdów wycofanych z eksploatacji, stosowanie obowiązujących wzorów zaświadczeń przy unieważnianiu dokumentów pojazdu i tablic rejestracyjnych oraz osiąganie odpowiednich poziomów odzysku i recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Negatywnie jednak oceniono brak aktualnego pozwolenia wodnoprawnego, nierzetelne prowadzenie w latach 2010-2011 wymaganych ewidencji oraz nierzetelne sporządzanie wymaganych sprawozdań. 1 Zwana dalej stacją. 2 Zwany dalej przedsiębiorcą. 3 Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen: pozytywna; pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości; negatywna. 4 Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm., zwaną dalej Poś. 2

III. Opis ustalonego stanu 1. Przestrzeganie przepisów o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. 1.1. Przestrzeganie minimalnych wymagań dla stacji demontażu. Przeprowadzona w dniu 4 grudnia 2012 r., na podstawie art. 12 ust 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli 5, wspólna kontrola NIK i Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Katowicach Delegatury w Bielsku-Białej 6 wykazała, że stacja spełniała wymagania określone w 1, 2, 3 i 4 pkt 1-6 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 28 lipca 2005 r. w sprawie minimalnych wymagań dla stacji demontażu oraz sposobu demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji 7. (dowód: akta kontroli str. 11-28) Teren stacji ogrodzono i zabezpieczono przed dostępem osób postronnych ( 1). Stację wyposażono w trzy separatory substancji ropopochodnych o przepustowości dostosowanej do wielkości powierzchni objętej systemem odprowadzania ścieków przemysłowych oraz w wagę samochodową o nośności 60 Mg ( 2). W budynku biurowo-magazynowym na terenie stacji wyznaczono pomieszczenie do przyjmowania i obsługi osób przekazujących pojazdy wycofane z eksploatacji, wyposażone w dwie szafy metalowe służące do przechowywania dokumentów pojazdów wycofanych z eksploatacji ( 3). (dowód: akta kontroli str. 13-14, 28) W obrębie stacji wyodrębniono organizacyjnie następujące sektory ( 4, pkt 1-6): Sektor nr I - przyjmowanie pojazdów. Sektor nr II - magazynowanie przyjętych pojazdów, o powierzchni 8 większej niż 200 m 2. Sektor nr III - usuwanie z pojazdów elementów i substancji niebezpiecznych, w tym płynów, wyposażony w urządzenia do usuwania paliw i płynów eksploatacyjnych z pojazdów oraz oznakowane pojemniki na usunięte lub wymontowane z pojazdów odpady i sorbenty do neutralizacji ewentualnych wycieków paliw i płynów eksploatacyjnych z tych pojazdów. Usunięte z pojazdów paliwa i płyny eksploatacyjne magazynowano w zamykanym magazynie odpadów niebezpiecznych. Sektor nr IV - demontaż z pojazdów przedmiotów wyposażenia i części nadających się do ponownego użycia oraz elementów, w tym odpadów, nadających się do odzysku lub recyklingu albo unieszkodliwienia, wyposażony w pojemniki na szkło oraz przedmioty wyposażenia i części zawierające metale nieżelazne. Sektor nr V - magazynowanie wymontowanych z pojazdów przedmiotów wyposażenia i części nadających się do ponownego użycia. Sektor nr VI - magazynowanie odpadów pochodzących z demontażu pojazdów, w którym odpady magazynowano selektywnie w odpowiednio oznaczonych pojemnikach. Poszczególne sektory stacji miały szczelną nawierzchnię 9 oraz zabudowany korytkami betonowymi system odprowadzenia ścieków przemysłowych. Ścieki 5 Dz. U. z 2012 r., poz. 82, ze zm., zwana dalej ustawą o NIK. 6 Zwana dalej WIOŚ. 7 Dz. U. Nr 143, poz. 1206 ze zm., zwane dalej rozporządzeniem w sprawie minimalnych wymagań. 8 Na terenie stacji Przedsiębiorca wybrukował ok. 3 000 m 2 placu. 3

Ustalone nieprawidłowości odprowadzano najpierw do separatorów substancji ropopochodnych, a następnie do zbiorników bezodpływowych. (dowód: akta kontroli str. 14, 18-19, 22-28, 337) W trakcie kontroli stwierdzono, że w wydzielonym pomieszczeniu budynku hali demontażu magazynowano odpady w postaci zdemontowanych zbiorników z samochodowych instalacji gazowych. Na pytanie, w jaki sposób odzyskiwano paliwo gazowe ze zbiorników pojazdów wyposażonych w instalacje gazowe, które dostarczono do stacji, przedsiębiorca odpowiedział, że: Przypadki, w których paliwo gazowe znajduje się w zbiornikach mają charakter sporadyczny. Wobec braku oferty ze strony podmiotów zajmujących się odzyskiwaniem paliwa gazowego ze zbiorników, usuwane jest ono we własnym zakresie i wykorzystywane w transporcie wewnętrznym. (dowód: akta kontroli str. 19, 175-178) W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie stwierdzono następujące nieprawidłowości: 1. Przedsiębiorca nie miał aktualnego 10 pozwolenia wodnoprawnego na odprowadzanie i gromadzenie ścieków przemysłowych w zbiornikach bezodpływowych oraz przekazywanie ich do oczyszczalni ścieków, co stanowiło naruszenie art. 122 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne 11. Przedsiębiorca wyjaśnił, że ( ) z punktu widzenia planowanych kolejnych inwestycji zakład czyni starania ( ) mające na celu uzyskanie pozwolenia zintegrowanego na wytwarzanie odpadów w ramach prowadzenia odzysku odpadów 16 01 04* i 16 01 06. ( ) wprowadzanie ścieków przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych, tj. instalacji oczyszczalni ścieków będzie uregulowane w pozwoleniu zintegrowanym, po uzgodnieniu zwiększonej ilości ścieków przemysłowych pochodzących z terenu naszej Stacji w stosunku do pozwolenia, którego termin upłynął w dniu 16 stycznia 2012 r. W zarządzeniu pokontrolnym z 14 grudnia 2012 r. WIOŚ nałożył na przedsiębiorcę obowiązek niezwłocznego (nie później niż do 28 lutego 2013 r.) uzyskania pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie ścieków przemysłowych do oczyszczalni ścieków. W dniu 19 grudnia 2012 r. przedsiębiorca zwrócił się do Miejsko-Przemysłowej Oczyszczalni Ścieków w Oświęcimiu z prośbą o wyrażenie zgody na wprowadzanie do kanalizacji ścieków przemysłowych pochodzących ze stacji. Zgoda ta stanowić będzie załącznik do operatu wodnoprawnego koniecznego do uzyskania pozwolenia. (dowód: akta kontroli str. 15, 28a-28c, 353-358) 2. Stwierdzono, że w niewłaściwym sektorze nr VI znajdowała się znaczna liczba pojazdów, z których nie usunięto szyb i opon. Zgodnie z 11 rozporządzenia w sprawie minimalnych wymagań, demontaż pojazdów prowadzi się w sposób polegający m.in. na wymontowaniu szyb i opon (ust. 2 pkt i, j) i w związku z tym pojazdy nie w pełni zdemontowane powinny być składowane w sektorze nr IV. Przedsiębiorca wyjaśnił, że W związku z niepełnym demontażem przedmiotowej partii odpadów, przed przekazaniem ich do dalszego procesu odzysku, zostanie 9 Nawierzchnia sektorów była wybetonowana, pokryta kostką brukową lub płytami betonowymi. 10 Termin ważności pozwolenia udzielonego Decyzją Nr 165/OS/2008 Marszałka Województwa Śląskiego znak OS-I-IŻ/76730/2/08 z dnia 16 stycznia 2008 r. upłynął z dniem 16 stycznia 2012 r. 11 Dz..U. z 2012 r. poz. 145 ze zm. 4

dopełniony demontaż tzw. płytki tj. znajdujące się tam odpady o kodzie 16.01.03, tj. zużyte opony oraz 16.01.20, tj. szyby (w postaci szyb klejonych) zostaną wymontowane. W zarządzeniu pokontrolnym z 14 grudnia 2012 r. WIOŚ nałożył na przedsiębiorcę obowiązek prowadzenia demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji zgodnie z rozporządzeniem w sprawie minimalnych wymagań. (dowód: akta kontroli str. 19, 26, 28a-28b, 175-176, 348-355) 1.2. Wywiązywanie się Przedsiębiorcy z obowiązków określonych w art. 21 ustawy o recyklingu. W latach 2010-2012 przedsiębiorca przekazywał przyjęte i wytworzone odpady, w tym odpady niebezpieczne, innym przedsiębiorcom, którzy posiadali stosowne zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie gospodarki odpadami. (dowód: akta kontroli str. 74-89) Według kart ewidencji oraz kart przekazania odpadów, w 2010 r. przedsiębiorca przekazał zużyte baterie samochodowe kwasowo-ołowiowe i zużyte akumulatory o kodzie 16 06 01* 12 w ilości 7,761 Mg innym przedsiębiorcom, w tym do: - PHU Pajtar ze Świętochłowic (2,750 Mg), - PROLIMIT Sp. z o.o. z Katowic (1,503 Mg), - ORZEŁ BIAŁY S.A. w Bytomiu (3,508 Mg). W 2011 r, Przedsiębiorca przekazywał ww. odpady w ilości 15,066 Mg do: - ORZEŁ BIAŁY S.A. w Bytomiu (5,126 Mg), - Centrum Recyklingu Akumulatorów Sp. z o.o. z Warszawy miejsce zbierania Kalety (8,240 Mg) - SUZ TRADE Sp. z o.o. z Katowic (1,700 Mg). Ilość przekazanych ww. odpadów była zgodna z prowadzoną przez przedsiębiorcę ewidencją odpadów i kartami przekazania odpadów, a podmioty, którym je przekazano miały zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie gospodarki odpadami o kodzie 16.06.01*. (dowód: akta kontroli str. 29-73) W zakresie odsysania oraz odbioru czynników z układów klimatyzacji samochodowych przedsiębiorca współpracował z F.H.U DAR-KOM z Pszczyny 13. Przedsiębiorstwo to w 2012 r. odebrało ze stacji 19,684 kg czynnika z układów klimatyzacyjnych pojazdów wycofanych z eksploatacji. (dowód: akta kontroli str. 21-21e) 1.3. Liczba kompletnych pojazdów przyjętych do stacji demontażu. Na podstawie wystawionych przez przedsiębiorcę zaświadczeń o demontażu pojazdu ustalono, że w 2010 r. stacja przyjęła do demontażu 1.013 pojazdów kompletnych, a 2.030 w 2011 r. Stosownie do pkt 1 objaśnienia załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 29 września 2005 r. w sprawie rocznego sprawozdania o pojazdach wycofanych z eksploatacji 14, w sprawozdaniu rocznym należało ująć 12 Kod odpadów ze znacznikiem gwiazdki oznacza kod odpadów niebezpiecznych. 13 Umowa z 4 stycznia 2012 r. 14 Dz. U. Nr 201, poz. 1672, uchylone z dniem 1 stycznia 2011 r., i zwane dalej rozporządzeniem w sprawie sprawozdania 2005 5

pojazdy samochodowe zaliczone do kategorii M1 lub N1 15 oraz trójkołowe pojazdy silnikowe 16 z wyłączeniem motocykli trójkołowych. W sporządzonym przez przedsiębiorcę rocznym sprawozdaniu o pojazdach wycofanych z eksploatacji za 2010 r. wykazano 971 szt. pojazdów, tj. o 42 mniej niż wydano zaświadczeń o przyjęciu pojazdów do demontażu. W rocznym sprawozdaniu o pojazdach wycofanych z eksploatacji za 2011 r. przedsiębiorca wykazał 1.970 szt. ww. pojazdów, tj. o 60 mniej niż wydał zaświadczeń. Powyższe różnice wynikały z powodu wydania części zaświadczeń dla pojazdów innych niż wyszczególnione w kategorii M1 i N1, w związku z czym nie ujęto ich w sprawozdaniach 17. (dowód: akta kontroli str. 90-99, 100-102, 109-111, 117-119, 122-124, 140-142) Jak wynika z przechowywanych w stacji zaświadczeń z okresu objętego kontrolą, w 2.757 18 przypadkach, zgodnie z art. 24 ust 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji 19, w wydanych zaświadczeniach o demontażu pojazdu przedsiębiorca zamieszczał oświadczenie o unieważnieniu dowodu rejestracyjnego, karty pojazdu, jeżeli była wydana oraz tablic rejestracyjnych 20. W 286 przypadkach oświadczeń takich nie zamieszczono, z uwagi na brak tych dokumentów. W takich przypadkach przedsiębiorca wydał zaświadczenia o demontażu pojazdu na podstawie informacji (lub kserokopii dowodów rejestracyjnych) uzyskanych przez właścicieli pojazdów od organów właściwych ze względu na miejsce ostatniej rejestracji pojazdu lub zaświadczeń o odebraniu dowodu rejestracyjnego przez Policję, w związku ze złym stanem technicznym pojazdu. Zaświadczenia o demontażu pojazdu sporządzano w trzech egzemplarzach, z których pierwszy otrzymywał właściciel pojazdu, drugi przekazywał przedsiębiorca w terminie 7 dni organowi rejestrującemu właściwemu ze względu na miejsce ostatniej rejestracji pojazdu, a trzeci każdorazowo podpisany przez właściciela przekazanego pojazdu pozostawał u przedsiębiorcy. W dokumentacji wydanych w latach 2010-2011 zaświadczeń stwierdzono w formie załączników kopie dowodów rejestracyjnych, sporządzane w chwili dostarczenia pojazdu i dokumentów. Większość kserokopii sporządzono przed unieważnieniem oryginałów 21. (dowód: akta kontroli str. 90-95, 179-180) 15 Pojazdy M1 - pojazdy do przewozu osób mające nie więcej niż 8 miejsc oprócz siedzenia kierowcy i N1 - pojazdy do przewozu ładunków o masie maks. mniejszej niż 3,5 tony (tzw. samochody dostawcze). 16 Co wynikało ze zmian zawartych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2010 r. w sprawie rocznego sprawozdania o pojazdach wycofanych z eksploatacji (Dz. U. Nr 225, poz. 1471) zwane dalej rozporządzeniem w sprawie sprawozdania 2010. 17 M.in. dla pojazdów ciężarowych i autobusów. 18 Co stanowiło 90,6% wystawionych zaświadczeń. 19 Dz. U. Nr 25, poz. 202 ze zm., zwanej dalej ustawą o recyklingu. 20 Zgodnie z 2 ust 1 pkt 1 i 2 rozporządzeń Ministra Infrastruktury z 25 marca 2005 r. i 26 kwietnia 2010 r. w sprawie sposobu unieważniania dokumentów pojazdów wycofanych z eksploatacji, wzorów zaświadczeń wydawanych dla tych pojazdów, sposobu przechowywania zaświadczeń oraz prowadzenia ich ewidencji (Dz. U. Nr 62, poz. 554 oraz Dz. U. Nr 75, poz. 476), zwane dalej odpowiednio rozporządzeniem w sprawie dokumentów 2005 oraz rozporządzeniem w sprawie dokumentów 2010. 21 Ok. 40% kopii dowodów rejestracyjnych sporządzona była po ich unieważnieniu przez przedsiębiorcę, tj. z obciętym rogiem strony tytułowej dokumentu. 6

Ustalone nieprawidłowości Uwagi dotyczące badanej działalności Ustalone nieprawidłowości W dwóch przypadkach przedsiębiorca wydał zaświadczenia dla pojazdów nie posiadających tablic rejestracyjnych, na podstawie dostarczonej przez właścicieli pojazdu informacji od Policji o ich zagubieniu lub zniszczeniu. (dowód: akta kontroli str. 90-95) W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie stwierdzono następujące nieprawidłowości: W przypadku przyjęcia 17 pojazdów bez wymaganych dokumentów (dowodu rejestracyjnego, karty pojazdu), przedsiębiorca nie odebrał od właścicieli pojazdów, pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, oświadczeń o utracie dokumentów, który to wymóg zamieszczono w wyjaśnieniach do załącznika nr 1 do rozporządzeń w sprawie dokumentów 2005 i 2010. W sprawie tej przedsiębiorca wyjaśnił, że ( ) dokonywano odpowiednich adnotacji w zaświadczeniu o demontażu pojazdu kompletnego lub niekompletnego. Podpis właściciela pojazdu na wydawanym zaświadczeniu traktowaliśmy, jako oświadczenie. Jednakże zgodnie z obowiązującymi przepisami od tego momentu będziemy żądać pisemnego oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. (dowód: akta kontroli str. 90-95, 356-358) NIK zwraca uwagę, że w 215 przypadkach w zaświadczeniach o demontażu pojazdu, pomimo iż przepisy dopuszczały taką możliwość, przedsiębiorca nie zamieszczał w punkcie Inne uwagi, istotnych, zdaniem NIK, informacji o przyczynach braku dokumentów pojazdu. Należy jednak podkreślić, że od 2012 r. przedsiębiorca wprowadził, pomimo braku takiego wymogu, dobrą praktykę polegającą na załączaniu do zaświadczenia pozostającego w jego dokumentacji kopii unieważnionych przez niego dokumentów. 1.4. Liczba pojazdów niekompletnych przyjętych do stacji Według wydanych zaświadczeń, przedsiębiorca w latach 2010-2011 przyjął do demontażu ogółem 430 pojazdów niekompletnych 22, w tym 168 pojazdów w 2010 r. i 262 pojazdy w 2011 r. W 2010 r. przedsiębiorca prowadził ewidencje, zgodnie z art. 26 ustawy o recyklingu, w podziale na ewidencję zaświadczeń pojazdów kompletnych (1.027 wpisów) oraz ewidencję pojazdów niekompletnych (168 wpisów) N1 i M1 i innych. W 2011 r. przedsiębiorca prowadził ewidencję wydanych przez niego zaświadczeń o demontażu pojazdu (2.030 wpisów) oraz zaświadczeń o przyjęciu do demontażu niekompletnego pojazdu (262 wpisy). Przedsiębiorca nie zawarł umów z innymi przedsiębiorcami prowadzącymi punkty zbierania pojazdów. (dowód: akta kontroli str. 90-95a, 99a, 356-358) W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie stwierdzono następujące nieprawidłowości: Prowadzone przez Przedsiębiorcę w latach 2010-2012 ewidencje zaświadczeń o demontażu pojazdu oraz o przyjęciu niekompletnego pojazdu były, w ocenie NIK, nierzetelne, o czym świadczą następujące ustalenia kontroli: 22 Co stanowiło 14,1 % wszystkich pojazdów przyjętych do stacji. 7

Ocena cząstkowa 1. W ewidencji zaświadczeń pojazdów kompletnych N1 i M1 i innych za 2010 r. nie zachowano ciągłości numeracji. Nie ujęto 15 pozycji o numerach: 70, 76, 87, 92, 94, 115, 134, 157, 178, 799, 823, 834, 857, 872, 964 23. 2. Wydano dwa zaświadczenia o przyjęciu do demontażu pojazdu 24 o tym samym numerze 71. Nieprawidłowości te stanowiły naruszenie dyspozycji 6 ust 2 pkt 1 lit c rozporządzenia w sprawie dokumentów 2005. Przedsiębiorca wyjaśnił, że wynikało to z oczywistej omyłki w numeracji zaświadczeń (pominięcie numerów w kolejności) na etapie ich wydawania, czego skutkiem jest brak wpisu powyższych numerów do ewidencji zaświadczeń. 3. Do ewidencji zaświadczeń pojazdów kompletnych N1 i M1 i innych w 2010 r. błędnie wpisano pojazd niekompletny (pozycja 104), co stanowiło naruszenie 6 ust. 1 rozporządzenia w sprawie dokumentów 2005. Przedsiębiorca wyjaśnił, że była to pomyłka i Zaświadczenie nr S/67/109/2010 winno zostać zewidencjonowane w ewidencji zaświadczeń niekompletnych. 4. Ewidencja zaświadczeń pojazdów kompletnych N1 i M1 i innych oraz ewidencja zaświadczeń pojazdów niekompletnych M1 i N1 i innych za lata 2010-2012 nie zawierała wszystkich elementów wymaganych 6 ust 2 pkt 1 lit a i b, pkt 8 i 9 rozporządzeń w sprawie dokumentów 2005 i 2010, tj. wyróżnika województwa, w którym przedsiębiorca prowadzi stację demontażu pojazdu lub punkt zbierania pojazdu, numeru VIN albo numeru nadwozia, podwozia lub ramy pojazdu oraz w przypadku ewidencji za 2011 r., masy pojazdu wycofanego z eksploatacji. Przedsiębiorca wyjaśnił, że Po kontroli WIOŚ w 2012 roku i zgodnie z zarządzeniami pokontrolnymi Firma ( ) dostosowała wzór ewidencjonowania pojazdów do obowiązujących uregulowań prawnych. (dowód: akta kontroli str. 90-99, 150-177, 356-358) 1.5. Stosowanie wzorów zaświadczeń Przedsiębiorca prowadzący stację stosował wzory zaświadczeń o demontażu pojazdu i o przyjęciu niekompletnego pojazdu zgodne z wzorami określonymi w załącznikach nr 1 i nr 2 rozporządzenia w sprawie dokumentów 2005 i rozporządzenia w sprawie dokumentów 2010. Zaświadczenia, zgodnie z 5 ust 2 ww. rozporządzeń, przechowywano w biurze budynku magazynowo-biurowego stacji w szafach metalowych, w teczkach według rodzaju zaświadczenia i roku wydania. Unieważniania dokumentów pojazdów i tablic rejestracyjnych pojazdów wycofanych z eksploatacji dokonywano zgodnie z wymogami 2 ust 1 pkt 1 i 2 rozporządzeń w sprawie dokumentów 2005 i 2010, tj. poprzez odcięcie prawego dolnego rogu o powierzchni co najmniej 1 cm 2, strony tytułowej dokumentów i przedziurawienie tablic rejestracyjnych. (dowód: akta kontroli str. 90-99, 181) Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie, mimo stwierdzonych nieprawidłowości, działalność w badanym obszarze. 23 Nie wystawiono zaświadczeń o demontażu pojazdów dla tych pozycji. 24 Dla pojazdu Opel i Renault. 8

2. Uzyskiwane wskaźniki odzysku i recyklingu oraz realizacja obowiązków sprawozdawczych 2.1 Osiąganie odpowiednich poziomów odzysku i recyklingu. Przedsiębiorca w 2010 r. osiągnął w stacji poziom odzysku dla samochodów wyprodukowanych do dnia 31 grudnia 1979 r. w wysokości 85,34%, a poziom recyklingu w wysokości 85,18%. Dla samochodów wyprodukowanych po 1 stycznia 1980 r. poziom odzysku wyniósł 85,37%, a poziom recyklingu 85,28%. Ww. wskaźniki były wyższe od określonych w art. 60 ustawy o recyklingu, że w okresie do dnia 31 grudnia 2014 r. przedsiębiorca prowadzący stację demontażu obowiązany jest osiągać poziom odzysku i recyklingu odpadów pochodzących z pojazdów wycofanych z eksploatacji, o których mowa w art. 28 ust. 1, w wysokości odpowiednio 85% i 80% masy pojazdów przyjętych do jego stacji demontażu rocznie. Poziom odzysku i recyklingu za 2010 r. obliczono zgodnie 25 z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 24 października 2005 r. w sprawie obliczania poziomów odzysku i recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji 26 a za 2011 r. z obowiązującym po nim rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 października 2010 r. 27. (dowód: akta kontroli str. 100-149) 2.2 Liczba i masa pojazdów wycofanych z eksploatacji na koniec 2010 r. W zestawieniu poniżej przedstawiono informacje dotyczące liczby pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz uzyskanych i przekazanych odpadów według Rocznego sprawozdania (po korekcie) o pojazdach wycofanych z eksploatacji w 2010 r. Wyszczególnienie Samochody wyprodukowane do 31 grudnia 1979 r. Samochody wyprodukowane po 1 stycznia 1980 r. Liczba pojazdów: wycofanych z eksploatacji 10 szt. 1123 szt. w tym: pojazdów niekompletnych. 0 szt. 162 szt. Masa pojazdów wycofanych z eksploatacji 9,800 Mg 1 001,995 Mg Masa odpadów poddanych odzyskowi i recyklingowi 0 Mg 0 Mg na stacji. Masa odpadów poddanych odzyskowi energii na stacji. 0 Mg 0 Mg Masa odpadów przekazanych do: recyklingu/odzysku, 0,436 Mg 211,240 Mg odzysku energii, unieszkodliwienia, 0 Mg 0 Mg rozdrobnienia w strzępiarce. 3,511 Mg. 578,414 Mg Masa odpadów przekazanych do innego kraju w celu przetworzenia w procesie: recyklingu/odzysku, odzysku energii, unieszkodliwienia. Masa przeznaczonych do ponownego użycia przedmiotów wyposażenia i części. 0 MG 0 Mg 5,151 Mg. 186,550 Mg (dowód: akta kontroli str. 100-121, 184-198) 25 Po korekcie złożonej w dniu 19 maja 2011 r. na skutek przeprowadzonej kontroli WIOŚ. 26 Dz.U. Nr 212, poz. 1774 ze zm. uchylone z dniem 1 stycznia 2011 r. 27 Dz.U. Nr 202, poz. 1340. 9

2.3 Liczba i masa pojazdów wycofanych z eksploatacji na koniec 2011 r. W zestawieniu poniżej przedstawiono informacje dotyczące liczby pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz uzyskanych i przekazanych odpadów według Rocznego sprawozdania (po korekcie) o pojazdach wycofanych z eksploatacji w 2011 r. Wyszczególnienie Ilość Liczba przyjętych do stacji pojazdów wycofanych z eksploatacji 2 187 szt. Ogólna masa przyjętych do stacji pojazdów wycofanych z eksploatacji 1 971,930 Mg Masa odpadów powstałych z demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji 1 147,778 Mg Masa odpadów poddanych na Stacji demontażu: recyklingowi, odzyskowi energii, innym niż recyklingowi procesom odzysku, z wyłączeniem odzysku energii. 0,0 Mg Masa odpadów przeznaczonych w kraju do: recyklingu, 36,054 Mg odzysku energii, 0,0 Mg innym niż recykling procesów odzysku z wyłączeniem odzysku energii, 3,146 Mg rozdrobnienia w strzępiarce, 1 103,391 Mg Masa odpadów przekazana do innego kraju. 0,0 Mg Masa odpadów przekazanych do unieszkodliwienia w kraju. 0,0 Mg Masa odpadów przekazanych do rozdrobnienia w strzępiarce, 1 103,391 Mg Odpady powstałe w wyniku strzępienia poddane: recyklingowi, 873,003 Mg przy czym udział procentowy frakcji materiałowych wynosił 79,12% odzyskowi energii, 0,0 Mg, innym niż recykling procesom odzysku z wyłączeniem odzysku energii, 11,255 Mg przy czym udział procentowy frakcji materiałowych wynosił 1,02% unieszkodliwieniu. 219,133 Mg przy czym udział procentowy frakcji materiałowych wynosił 19,86% Masa odpadów przekazanych do innego kraju w celu przetworzenia w procesie: recyklingu, odzysku energii, innych niż recykling procesach odzysku 0,0 Mg z wyłączeniem odzysku energii, unieszkodliwiania. Masa przeznaczona do ponownego użycia przedmiotów i części. 817,506 Mg. (dowód: akta kontroli str. 122-149, 199-252) Informacje dotyczące liczby pojazdów, ich masy oraz uzyskiwanych w procesie ich demontażu odpadów za rok 2010-2011 przedsiębiorca przekazał do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 28, zgodnie z wzorem określonym w załączniku do rozporządzenia w sprawie sprawozdań 2005. Za rok 2011 informacje te przekazano na sprawozdaniu zgodnym ze wzorem zamieszczonym w rozporządzeniu w sprawie sprawozdań 2010. Informacje zawarte w ww. sprawozdaniach (po korekcie na skutek realizacji zarządzeń WIOŚ) były zgodne z dokumentacją źródłową, tj. z ewidencją zaświadczeń o demontażu pojazdu, ewidencją zaświadczeń o przyjęciu niekompletnego pojazdu i wydanymi zaświadczeniami oraz ewidencją i kartami przekazania odpadów. (dowód: akta kontroli str. 100-149) 2.4 Sprawozdania roczne. Przedsiębiorca przekazał terminowo 29 do NFOŚiGW i Marszałka Województwa Śląskiego wymagane art. 30 ust 2 ustawy o recyklingu roczne sprawozdania za 2010 r. i 2011 r. o pojazdach wycofanych z eksploatacji. Sprawozdania sporządził przedsiębiorca według wzoru określonego w rozporządzeniach Ministra Środowiska z dnia 29 września 2005 r. w sprawie 28 Zwany dalej NFOŚiGW. 29 Odpowiednio 15 lutego 2011 r. i 13 marca 2012 r. 10

Ocena cząstkowa Ustalone nieprawidłowości rocznego sprawozdania o pojazdach wycofanych z eksploatacji oraz z dnia 10 listopada 2010 r. o tym samym tytule. (dowód: akta kontroli str. 100-104, 122-131, 182-183) Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność przedsiębiorcy w badanym obszarze. 3 Dopłaty do demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji. 3.1 Spełnianie przez przedsiębiorcę warunków określonych w art. 410 a ust. 1 Poś. Przedsiębiorca, ubiegając się o dopłatę do stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji, spełniał warunki określone w art. 410a ust. 1 Poś, tj.: uzyskał wymagane poziomy odzysku i recyklingu, złożył w terminie do 15 marca następnego roku sprawozdanie roczne, o którym mowa w art. 30 ust. 1 ustawy o recyklingu. Przedsiębiorca posiadał wymagane, w związku z prowadzeniem stacji, decyzje, tj. decyzję Wojewody Śląskiego z dnia 29 lutego 2008 r. (znak ŚR/I/66200/5/08) na wytwarzanie odpadów z uwzględnieniem odzysku odpadów, które powstają w związku z eksploatacją stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji zlokalizowanej w Radostowicach ważną do 29 lutego 2018 r. Ww. decyzję trzykrotnie zmienił decyzjami Marszałek Województwa Śląskiego: decyzją 30 z dnia 27 grudnia 2010 r., zwiększającą ilości odpadów przewidzianych do odzysku w ciągu roku oraz zmieniającą lokalizację sektorów V i VI, decyzją 31 z dnia 10 marca 2011 r., zwiększającą ilości odpadów dopuszczonych do wytworzenia w ciągu roku, decyzją 32 z dnia 2 października 2012 r., zwiększającą ilość odpadów dopuszczonych do wytwarzania i przewidzianych do odzysku w ciągu roku. (dowód: akta kontroli str. 253-280) 3.2 Wnioski o dopłaty. Wnioski o dopłatę do Stacji nie były przedmiotem kontroli przez NFOŚiGW lub WIOŚ. Błędy w rocznych sprawozdaniach o pojazdach wycofanych z eksploatacji za lata 2010-2012 opisano w niniejszym wystąpieniu poniżej, lecz nie miały one wpływu na wysokość dopłat. (dowód: akta kontroli str. 175-178) Roczne sprawozdania o pojazdach wycofanych z eksploatacji były poddane kontroli/weryfikacji przez WIOŚ. (dowód: akta kontroli str. 105-119, 137-149) W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie stwierdzono następujące nieprawidłowości: Roczne sprawozdania o pojazdach wycofanych z eksploatacji za lata 2010-2012 zawierały błędy i każdorazowo były korygowane po kontrolach przeprowadzonych przez WIOŚ. W rocznym sprawozdaniu o pojazdach wycofanych z eksploatacji za rok 2010 wprowadzono dwie korekty przesłane do NFOŚiGW, WIOŚ i Marszałka Województwa Śląskiego odpowiednio 19 maja i 3 czerwca 2011 r. 30 nr 5630/OS/2010 31 nr 730/OS/2011 32 nr 2766/OS/2012 11

W pierwszym przypadku korekta dotyczyła informacji o masie odpadów przekazanych do odzysku i recyklingu, masie przeznaczonych do ponownego użycia przedmiotów i części wyposażenia, osiągniętego poziomu odzysku i recyklingu dla pojazdów wyprodukowanych od dnia 1 stycznia 1980 r. oraz osiągniętego poziomu odzysku i poziomu recyklingu. Druga z korekt dotyczyła masy przeznaczonych do ponownego użycia przedmiotów wyposażenia i części. W rocznym sprawozdaniu o pojazdach wycofanych z eksploatacji za rok 2011 przeprowadzono jedną korektę przesłaną do NFOŚiGW, WIOŚ i Marszałka Województwa Śląskiego w dniu 28 czerwca 2012 r. Dotyczyła ona uzupełnienia informacji o wytworzonych odpadach (szkło, zużyte opony, okładziny hamulcowe inne niż wymienione w 16 01 11) oraz podania właściwych informacji dotyczących łącznej masy pojazdów przyjętych w stacji, masy przedmiotów wyposażenia i części przeznaczonych do ponownego użycia oraz masy odpadów powstałych z demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Ww. nieprawidłowości stanowiły naruszenie 2 rozporządzenia w sprawie sprawozdań 2005 i 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie sprawozdań 2010, gdzie w załączniku do ww. rozporządzeń odkreślono wzór rocznego sprawozdania o pojazdach wycofanych z eksploatacji wraz z objaśnieniami. Nieprawidłowości przedsiębiorca wyjaśnił błędami pisarskimi, błędami przy obliczaniu poziomu odzysku i recyklingu oraz brakiem możliwości wprowadzenia danych do systemu WRAK w momencie wypełniania sprawozdania. (dowód: akta kontroli str. 105-119, 137-149) 3.3 Terminowość złożonych wniosków. Wnioski o dopłatę do demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji za lata 2010-2011 złożono w terminie, odpowiednio 28 marca 2011 r. i 21 marca 2012 r., tj. zgodnie z art. 410 a ust 3 ustawy Poś, by ww. wnioski przesyłać do Narodowego Funduszu w terminie do dnia 31 marca roku następującego po roku, w którym przedsiębiorca prowadzący stację demontażu spełnił warunki, o których mowa w art. 410 a ust. 1 pkt 1 ustawy Poś. (dowód: akta kontroli str. 281-293) 3.4 Terminowość dopłat. Przedsiębiorca otrzymał od NFOŚiGW dopłaty do stacji w dniach 16 lipca 2010 r, 3 października 2011 r. i 20 września 2012 r., zgodnie z art. 410 a ust 3a Poś, że: NFOŚiGW przekazuje dopłatę w terminie do 31 lipca roku, w którym przedsiębiorca złożył wniosek, z zastrzeżeniem art. 41 0a ust. 3c Poś, tj., jeżeli usunął błędy lub uzupełnił wniosek lub sprawozdanie stosownie do wezwania dopłata przekazywana jest w terminie do 31 grudnia roku, w którym przedsiębiorca złożył wniosek. (dowód: akta kontroli str. 286-288) 3.5 Wysokość dopłat. W latach 2010-2012 NFOŚiGW przyznał Przedsiębiorcy dofinansowanie do demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji ogółem w wysokości 925 904,25 zł (200 000,00 ), odpowiednio w wysokości 393 823,00 zł (71 974,87 ), 503 685,00 zł (121 057,75 ) i 28 396,25 zł (6 967,38 ). 12

Ocena cząstkowa Wnioski pokontrolne NFOŚiGW przekazał dofinansowania na podstawie trzech umów zawartych z przedsiębiorcą - z 8 lipca 2010 r. 33, z 29 sierpnia 2011 r. 34 i umowy bez daty o numerze 309.2012/UP/WR. Ww. dofinansowanie miało charakter pomocy de minimis i było udzielone zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu Komisji Wspólnoty Europejskiej nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu 35 do pomocy de minimis. (dowód: akta kontroli str. 286-315) 3.6 Kontrole u Przedsiębiorcy. Według książki kontroli zewnętrznych przedsiębiorcy w latach 2010-2012 był on trzykrotnie kontrolowany przez WIOŚ. Tematyczny zakres czynności podejmowanych przez WIOŚ w czasie wykonywania kontroli w zakresie oddziaływania na poszczególne komponenty środowiska obejmował m.in.: Ocenę sposobu eksploatacji instalacji i urządzeń chroniących środowisko w zakresie emisji substancji i energii w ściekach, wytwarzania odpadów, odzysku i/lub unieszkodliwiania odpadów. Dotrzymywanie standardów środowiska wynikających z przepisów prawa i decyzji organów (automonitoring, sprawozdawczość, ewidencje, warunki) w zakresie wytwarzania odpadów, odzysku i/lub unieszkodliwiania odpadów, zbierania i transportu odpadów. Ocenę realizacji obowiązków w zakresie sporządzania informacji o korzystaniu ze środowiska i ponoszenia opłat z tytułu gospodarczego korzystania ze środowiska. Ocenę przestrzegania przepisów o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji i rozporządzeń wykonawczych przez stację. Sprawdzenie wniosków z poprzednich kontroli. Z przeprowadzonych przez WIOŚ w latach 2010-2012 kontroli wynika, że większość zaleceń pokontrolnych wydanych w ich wyniku była realizowana. W trzech przypadkach niewywiązywania się z obowiązków przez przedsiębiorcę WIOŚ zastosował sankcję w postaci nałożenia mandatu karnego, a w jednym przypadku zastosowano pouczenie. (dowód: akta kontroli str. 316-352) Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność przedsiębiorcy w badanym obszarze. IV. Wnioski Przedstawiając powyższe oceny i uwagi wynikające z ustaleń kontroli, Najwyższa Izba Kontroli, na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 5 ustawy o NIK, wnosi o: 1. Uzyskanie aktualnego pozwolenia wodno-prawnego na wprowadzanie ścieków przemysłowych do oczyszczalni ścieków lub uzyskanie pozwolenia zintegrowanego. 33 nr 28/2010/UP/WR 34 nr 277/2011/UP/WR 35 Dz. Urz. UE L 379 z 28 grudnia 2006 r. str. 5. 13

2. Wykorzystywanie poszczególnych sektorów stacji demontażu zgodnie z przeznaczeniem, wynikającym z rozporządzenia w sprawie minimalnych wymagań dla stacji demontażu oraz sposobu demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Prawo zgłoszenia zastrzeżeń Obowiązek poinformowania NIK o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków V. Pozostałe informacje i pouczenia Wystąpienie pokontrolne zostało sporządzone w dwóch egzemplarzach; jeden dla kierownika jednostki kontrolowanej, drugi do akt kontroli. Zgodnie z art. 54 ustawy o NIK, kierownikowi jednostki kontrolowanej przysługuje prawo zgłoszenia na piśmie umotywowanych zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, w terminie 21 dni od dnia jego przekazania. Zastrzeżenia zgłasza się do dyrektora Delegatury NIK w Katowicach. Zgodnie z art. 62 ustawy o NIK, proszę o poinformowanie Najwyższej Izby Kontroli Delegatury w Katowicach, w terminie 15 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego, o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków pokontrolnych oraz o podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań. W przypadku wniesienia zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, termin przedstawienia informacji liczy się od dnia otrzymania uchwały o oddaleniu zastrzeżeń w całości lub zmienionego wystąpienia pokontrolnego. Katowice, dnia 7 marca 2013 r. Kontroler Wiesław Pietrzyk St. inspektor kontroli państwowej Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Katowicach z up. p.o. Wicedyrektora Eugeniusz Rejman...... Podpis Podpis 14