V LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. PŁK. STANISŁAWA DĄBKA W GDYNI. Początki

WIESŁAWA KRAJEWSKA URSZULA MOTYL-ŚLIWA V LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. PŁK. STANISŁAWA DĄBKA W GDYNI Początki Według starych przekazów budynek pierwszej powszechnej oksywskiej szkoły wzniesiono w 1817 r., a była to kryta słomą chata (50 lat Liceum Ogólnokształcącego im. płk. Stanisława Dąbka w Gdyni 1949 1999, s. 8 10). Nie udało się, niestety, zlokalizować miejsca tej szkoły. Dopiero na początku XX w. wybudowano budynek szkolny przy wiejskiej drodze, nazywającej się przed II wojną światową Drogą Oksywską (obecnie ul. Płk. Stanisława Dąbka), w pobliżu skrzyżowania z ul. Dickmana. Ten murowany z czerwonej cegły i kryty dachówką budynek miał tylko dwie sale lekcyjne. We wspomnieniach najstarszych mieszkańców Oksywia przetrwały nazwiska pierwszych nauczycieli z kaszubska nazywanych,,szkólnymi, takie jak: Ebert (rodem z Oksywia, pełniący również funkcję organisty), Bigalski z Piły, Michał Raszke (Rasske), nauczyciel i organista (,,Na początku było Oksywie, s. 189-191).W 1933 r. przy ulicy Dickmana powstał długi barak jako filia oksywskiej powszechnej szkoły. Właśnie ten barak, zwany,,pawilonem, służył długie lata także uczniom V Liceum Ogólnokształcącego. W nim zlokalizowano cztery klasy oraz mieszkanie woźnego. Z czasem jedną klasę zamieniono na bibliotekę. Pawilon został zburzony w 2004 r. Historia nowoczesnego budynku szkolnego przy ul. Dickmana 14 Wzrost liczby mieszkańców Gdyni, związany z dynamicznym rozwojem miasta, spowodował potrzebę budowy nowych obiektów szkolnych. W 1935 r. dzięki staraniom m.in. kierownika szkoły i zarazem radnego miasta, Mieczysława Ogrodowskiego, przy ul. Dickmana powstał duży, nowoczesny budynek szkolny, w którym jednak nie było szatni i centralnego ogrzewania. Już we wrześniu 1936 r. w nowym budynku szkoły nazwanej Publiczną Szkołą Powszechną nr 4 rozpoczęła się nauka. W godzinach popołudniowych działała tu 3-letnia Publiczna Szkoła Dokształcająca Zawodowa dla uczniów przygotowywanych do pracy w warsztatach remontowych Marynarki Wojennej. Pomieszczenia tzw.,,pawilonu z 1933 r. nadal służyły, ale już jako salka gimnastyczna oraz warsztaty szkolne i sekretariat. Do 1939 r. oksywską szkołę uważano za jedną z najlepiej wyposażonych placówek oświatowych, gdyż znajdował się tutaj gabinet dentystyczny, lekarski, pracownia prac ręcznych i introligatornia. Podczas kampanii wrześniowej 1939 r. budynek szkolny wykorzystali Niemcy jako szpital, a z ustawionych na boisku szkolnym dział ostrzeliwali Hel. W wyniku działań wojennych budynek ten został zdewastowany, gdyż bomba zniszczyła klatkę schodową. Z ważnych w tamtym okresie faktów należy przypomnieć 19 września 1939 r., kiedy to zginął 13-letni uczeń i harcerz tejże szkoły, najmłodszy obrońca Kępy Oksywskiej - Alfred Dyduch (31.10.1925r. 19.09.1939r.). W okresie okupacji w budynku szkoły uczyły się dzieci niemieckie, później i polskie, choć zajęcia prowadzili w swoim języku niemieccy nauczyciele. Po wyzwoleniu, już w maju 1945 r., z inicjatywy przedwojennego kierownika szkoły rozpoczęła się nauka szkolna. Ze względu na zajęcie budynku głównego szkoły przez Armię Radziecką, lekcje odbywały się we wspomnianym już,,pawilonie. Od września 1945 r. placówkę nazwano Szkołą Powszechną nr 4 i nauczanie przeniesiono do budynku głównego. Ta pierwsza po wojnie placówka oświatowa tej części Gdyni przyjęła wszystkich chętnych uczniów, w tym młodzież opóźnioną edukacyjnie ze względu na działania wojenne, z Oksywia i sąsiednich dzielnic Obłuża i Babich Dołów. Kierownikami tej szkoły byli kolejno: pani Pluta, pan Zmysłowski, Wojciech Sterna i Aniela Korsak. Wiosną 1949 r. kierownictwo szkoły otrzymało od władz oświatowych propozycję utworzenia na Oksywiu klasy ósmej, zgodnie z rozwojem szkolnictwa średniego. I w ten 1

sposób w roku szkolnym 1949/1950 powstała, obejmując również dzielnice Obłuża i Babich Dołów, pierwsza klasa szkoły średniej, była to bowiem klasa VIII, najmłodsza w tworzącej się 11-letniej szkole ogólnokształcącej. Do 1964 r. placówkę nazywano Szkołą Rozwojową w Gdyni Oksywiu; w oficjalnych pismach do jej dyrektora pojawiała się forma: Szkoła Ogólnokształcąca Stopnia Podstawowego i Licealnego, jednak nazwa widniejąca na pieczątce z tego okresu brzmiała: Szkoła Podstawowa i Liceum Ogólnokształcące w Gdyni Oksywiu. W maju 1953 r. odbyła się tu pierwsza matura; egzamin dojrzałości zdało 11 absolwentów. W latach następnych rosła liczba uczniów, wzrastała ranga szkoły i jej więź ze środowiskiem. W latach 1956 1982 działało tu liceum wieczorowe dające oficerom i podoficerom Marynarki Wojennej oraz osobom cywilnym możliwość uzupełnienia wykształcenia. V Liceum Ogólnokształcące w Gdyni Oksywiu Historia szkoły jako V Liceum Ogólnokształcącego w Gdyni rozpoczęła się 1 września 1964 r., w dniu powołania przez Kuratorium Okręgu Szkolnego w Gdańsku samodzielnej szkoły ogólnokształcącej oddzielonej od szkoły podstawowej. Od września 1964 r. klasy podstawowe jedenastolatki przeszły do nowo powstałej Szkoły Podstawowej nr 33, przestała więc istnieć Szkoła Podstawowa i Liceum Ogólnokształcące w Gdyni Oksywiu, a zostało utworzone V Liceum Ogólnokształcące. W 1966 r. zbudowano salę gimnastyczną, z której poza zajęciami sportowymi korzystano podczas pisemnych matur, studniówek i balów maturalnych oraz różnych uroczystości szkolnych. W tym samym roku zainstalowano centralne ogrzewanie, co znacznie poprawiło higieniczno-zdrowotne warunki szkoły. Wspomniane już zmiany programowe szkolnictwa średniego spowodowały, że we wrześniu 1967 r. rozpoczęła naukę klasa pierwsza liceum, do której przychodzili absolwenci ósmej klasy szkoły podstawowej. Maturę zdali w 1971 r. jako pierwsi uczniowie klasy IV w nowej strukturze organizacyjnej szkolnictwa średniego. Wcześniej szkołę opuścili absolwenci ostatniej już klasy jedenastej. Wiosną 1973 r. oksywska Piątka zyskała nową asfaltową płytę boiska sportowego oraz bieżnię i skocznię do lekkiej atletyki. Patron V Liceum Ogólnokształcącego - Pułkownik Stanisław Dąbek Ostatnie słowa, jakie usłyszał komisarz Gdyni Franciszek Sokół od Stanisława Dąbka, brzmiały:,,gdy powrócisz do Gdyni, powiedz, że u gdynian znalazłem odwagę, pogardę wobec nieprzyjaciela i umiłowanie swej słonecznej Gdyni (Kardas M., s.65). Powyższe słowa wypowiedział płk. Dąbek 16 września 1939 r. w trakcie bohaterskiej obrony Oksywia, na trzy dni przed śmiercią. Ten urodzony w Nisku nad Sanem 28 marca 1892 r. człowiek stał się ikoną tragicznego września i chwały oręża polskiego. Ukończył seminarium nauczycielskie, po zdanej maturze we Lwowie otrzymał dyplom nauczyciela. Pracując zgodnie z wykształceniem, podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu im. Jana Kazimierza we Lwowie. Podczas I wojny światowej został powołany do armii austriackiej. Walcząc na froncie w stopniu podporucznika, odniósł rany. Wrócił do kraju z frontu włoskiego i w listopadzie 1918 r. wstąpił do Wojska Polskiego jako oficer zawodowy. W stopniu kapitana wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W wojsku ceniono go za stanowczość, talenty organizacyjne i wybitną wiedzę fachową. W lipcu 1939 r. mianowano go na dowódcę Morskiej Brygady Obrony Narodowej i Lądowej Obrony Wybrzeża. Działania obronne pod jego dowództwem toczyły się w dwóch etapach: do 12 września o utrzymanie Gdyni jako najważniejszy cel obrony Wybrzeża; od 12 do 19 września - obrona Oksywia.19 września złożył kontradmirałowi Unrugowi ostatni meldunek, a w ostatniej bitwie walcząc jako zwykły żołnierz, przed 17.00 polecił ppłk. Ignacemu Szpunarowi, by po jego śmierci zakończył walkę i przekazał pożegnanie dla jego żony i córki. Wkrótce popełnił samobójstwo. Niemcy w uznaniu dla bohaterskiej obrony płk. S. Dąbka zezwolili na uroczysty pogrzeb pułkownika, w którym wzięło udział czterech niemieckich oficerów. Dziś w miejscu, gdzie zginął pułkownik Dąbek - w Babich Dołach - znajduje się głaz z tablicą pamiątkową. 30 października 1946 r. trumna z ciałem pułkownika została złożona na 2

redłowskim cmentarzu Obrońców Wybrzeża pod płytą z napisem,,pokażę wam, jak Polak walczy i umiera. W tym samym roku podczas uroczystości ku czci Obrońców Wybrzeża 1939 r. ulica Oksywska przemianowana została na ulicę Pułkownika Stanisława Dąbka. Historycy doceniają taktyczne posunięcia i trafność decyzji płk. Stanisława Dąbka, który nie dopuszczał do wyniszczenia bronionych miejsc i traktował tragiczną sytuację wojenną jako przegrany pierwszy etap, nie wojnę. Pod jego dowództwem Lądowa Obrona Wybrzeża stoczyła 110 walk, czego nie dokonała żadna z polskich dywizji z września 1939 r. 9 maja 1973 r. - uroczystość nadania szkole imienia W roku szkolnym 1971/1972 realizowano pomysł nadania szkole imienia. W przeprowadzonej ankiecie największą popularność zdobył pułkownik Stanisław Dąbek, bohater obrony Wybrzeża i Oksywia. Jak wynika ze zdjęcia przechowywanego w Archiwum Towarzystwa Przyjaciół Sopotu, na którym Niemcy rozbrajają żołnierzy płk. Dąbka na podwórzu szkoły na Oksywiu przed wspomnianym wcześniej,,pawilonem (,,Pomorze w ogniu, s.68), wybór padł na osobę związaną też w pewnym sensie ze szkołą. Przedstawiono młodzieży tę bohaterską postać i rozpoczęto przygotowania do uroczystości nadania imienia. Postanowiono, że dorocznym świętem szkoły będzie dzień tragicznej śmierci Patrona 19 września, a także - iż w dniu tym odbywać się będą ślubowania uczniów klas pierwszych. 9 maja 1973 r. uroczystość nadania szkole imienia płk. Stanisława Dąbka zaszczyciła swą obecnością Irena Dąbek małżonka Pułkownika. Poczet Sztandarowy odebrał wówczas Sztandar Szkoły, nastąpiło też uroczyste ślubowanie młodzieży, a odsłonięcia tablicy pamiątkowej na frontonie szkoły dokonała Irena Dąbek. Na tablicy widnieje następujący napis:,,na oksywskiej ziemi/ walczył i oddał życie za Polskę/ 19 IX 1939 r./ dowódca Lądowej Obrony Wybrzeża/ pułkownik/ Stanisław Dąbek./ Nie mógł żyć/ gdy Ojczyzna była w niewoli./ Jego imię/ nadano V Liceum Ogólnokształcącemu/ 9 V 1973 r./ dla upamiętnienia bohaterskiej walki/ Obrońców Wybrzeża/ w 1939 r. W uroczystości wzięli także udział uczestnicy walk na Kępie Oksywskiej w 1939 r., bohaterowie walk obronnych i wyzwoleńczych w naszym regionie. Odtąd tradycją liceum są coroczne uroczyste obchody Dnia Patrona połączone ze ślubowaniem pierwszoklasistów na sztandar szkoły i podpisaniem przez nich Kodeksu Honorowego Ucznia V LO w Gdyni. Osoba patrona sprzyja wychowaniu patriotycznemu młodzieży, a fenomen osobowości płk. Stanisława Dąbka zmusza do refleksji nad wartościami ważnymi w życiu. Młodzież porządkuje grób patrona na Cmentarzu Obrońców Wybrzeża, pali znicze, składa kwiaty na płycie grobu i przy tablicy pamiątkowej na frontonie szkoły, uczestniczy w pieszym rajdzie Szlakiem Patrona w stronę Babich Dołów. Obok wzniosłych i poważnych chwil w Dniu Patrona panuje też duch zabawy i rywalizacji. Samorząd Uczniowski oraz nauczyciele wychowania fizycznego (od kilku lat swoje atrakcyjne pomysły realizuje Agnieszka Ziemak) współorganizują w tym dniu popisy sprawności, gry i zabawy kończące się tzw. pasowaniem pierwszoklasistów na uczniów szkoły średniej (Łopion A., październik 2010, s.3). Dyrektorzy V Liceum Ogólnokształcącego w Gdyni Od powołania V Liceum Ogólnokształcącego (1964 r.) funkcję dyrektora pełnili kolejno: * mgr Aniela Korsak (1949-1968) odeszła na emeryturę po 20 latach ofiarnej pracy dla dobra oksywskiej szkoły, była pełna troski o dobrą pozycję tej placówki wśród gdyńskich liceów, co miało wpływ na wyniki egzaminów maturalnych i wstępnych na studia; w ostatnim roku jej pracy podjęto starania o nadanie szkole imienia; * mgr Stanisława Rożek (1968-1969) po roku sprawowania funkcji dyrektora została przeniesiona na takież stanowisko do II Liceum Ogólnokształcącego w Gdyni; * mgr Lucjan Misiuro (1969-1982) w oksywskim liceum pracował od początku swej kariery pedagogicznej, wychował wielu chemików z sukcesami w olimpiadach szczebla ogólnopolskiego i wojewódzkiego; zostawił swój ślad w postaci nadania szkole imienia w 3

1973 roku; * mgr Kazimierz Pawlak (1982-1985) ten doświadczony pedagog, były dyrektor III LO w Gdyni i pracownik Wydziału Oświaty w Gdyni, ostatnie lata przed emeryturą wypełnił pracą na rzecz szkoły; * mgr Krystyna Sobień (1985-2000) dzięki sprawnemu sprawowaniu funkcji zrealizowała przybliżanie nauki do wymogów współczesności, wprowadzając przedsiębiorczość, ekonomię stosowaną, edukację prawną oraz obywatelską; * mgr inż. Alicja Adamczyk (od 2000 r.) obejmując funkcję dyrektora V Liceum Ogólnokształcącego z dniem 1 września 2000 r., wynegocjowała możliwość remontu szkoły. Kapitalny remont głównego dwupiętrowego budynku rozpoczął się pod koniec czerwca 2002 roku. 9 października 2002 r. nastąpiło uroczyste wmurowanie aktu erekcyjnego tzw. łącznika, którego dobudowanie wzbogaciło szkołę o nowe pomieszczenia lekcyjne, bibliotekę i czytelnię oraz szatnię. W 2005 r. zakończono remont i budowę nowego obiektu sali gimnastycznej z pełnym zapleczem. Dzięki temu siedzibą liceum jest dziś nowoczesny gmach funkcjonalny i estetyczny, z odpowiednią liczbą pomieszczeń klasowych, wyposażonych pracowni (wykorzystano dotacje Europejskiego Funduszu Społecznego), zapewniających uczniom komfort nauki i poczucie przestrzeni. Piękne patio, wewnętrzny dziedziniec pełen roślin, umożliwia relaks i przyjemne spędzenie czasu podczas przerw. Pracę dyrektorów oksywskiej Piątki wspierali najpierw społeczni wicedyrektorzy: Lucjan Misiuro i Danuta Marnowska, następnie wicedyrektorzy powołani przez władze oświatowe: Walentyna Jarosiewicz i Irena Sińczak. Istotną rolę wspierającą pracę w V LO pełniły od początku istnienia szkoły zakłady opiekuńcze, takie jak: Komenda Portu Wojennego, Stocznia Marynarki Wojennej, Stocznia Komuny Paryskiej i Zakłady Remontowe Marynarki Wojennej. Szkole przyznano medal,,za Zasługi dla Marynarki Wojennej. Z życia V Liceum Ogólnokształcącego w Gdyni Życiem uczniów w szkole kieruje Samorząd Uczniowski pod opieką wybranego przez nich nauczyciela w roli doradcy. Byli nimi m.in.: Małgorzata Jankowska, Aleksandra Świtek, Krystyna Rutyńska, Irena Sińczak (wprowadziła,,ordynację wyborczą wyborów: przewodniczącego Samorządu Uczniowskiego, nauczyciela-opiekuna Samorządu i Rzecznika Praw Ucznia), Izabela Niezgoda, Grażyna Porydzaj, ks. Piotr Dobek, Wojciech Szabelski, Arkadiusz Suska. Przejawem samorządności młodzieży i udanej współpracy są różne działania, takie jak: zbiórki pieniędzy na schroniska dla zwierząt i kwesty na sąsiadujące ze szkołą hospicjum, wieloletnie wspieranie akcji,,adopcja na odległość (np. pomoc finansowa w edukacji Desiranty z Ugandy, zainicjowana i od wielu lat prowadzona przez Teresę Banaszak), organizacja Dnia Patrona dla uczniów pierwszych klas. Młodzież V LO w Gdyni, mając w sąsiedztwie Hospicjum im. św. Wawrzyńca, rozwija swoją wrażliwość na takie zjawiska jak choroba, starość i śmierć. Zarówno nauczyciele (np. Anna Janich-Kilian, Aneta Batko), jak i liczna rzesza uczniów brała i nadal bierze udział w kursach wolontariatu i aktywnie od lat wypełnia podjęte obowiązki wolontariusza. Nie zdziwił zatem fakt, że w pierwszej gdyńskiej edycji konkursu Ośmiu Wspaniałych (2002 r.) w finale znalazły się aż dwie uczennice z Oksywskiej Piątki: Anna Andrzejczak i Joanna Spychalska, a główną nagrodę i prawo reprezentowania Gdyni w ogólnopolskim finale konkursu Ośmiu Wspaniałych w Rzeszowie przypadły Annie Andrzejczak (Wolniak M., kwiecień 2002; Kot M.T., s.19). Stałym punktem programu wychowawczego szkoły z inicjatywy Wiesławy Krajewskiej we współpracy z Urszulą Motyl-Śliwą i wychowawcami klas jest przeprowadzany co roku międzyszkolny konkurs dobrych manier,,zachowuj się!. Poprzedza go długi okres przygotowań uczniów przed konkursem, czytanie odpowiednich poradników i czasopism. Konkurs polega na rozwiązywaniu testów z dziedziny bon tonu, a także na wykonywaniu wylosowanych zadań praktycznych. Wybiera się i nagradza mistrzynię i mistrza savoirvivre u V LO. W ramach Dni Szkoły bez Przemocy i Dni Otwartych Szkoły do rywalizacji w 4

dziedzinie kultury osobistej i uprzejmości zapraszani są gimnazjaliści (Krajewska W.,12 czerwca 2010, s.4; Łopion A., czerwiec 2010, s.5). Uczniowie V LO poszerzają i ugruntowują wiedzę, ćwiczą różne umiejętności i rozwijają pasje, uczestnicząc w licznych kołach zainteresowań i zajęciach pozalekcyjnych, m.in. takich jak: SKS, szkolne debaty, koła językowe, przedmiotowe, antyczne, artystyczne, informatyczne, koło teatralne, filmowe, Przyjaciół Zwierząt. Warta przypomnienia jest działalność w V LO organizacji harcerskiej. W roku szkolnym 1970/1971 zorganizowano tu harcówkę (opiekunem był Henryk Dudziak), a w następnym powstał szczep harcerski (od 1980 r. pod opieką Elżbiety Kubickiej), któremu 8 maja 1984 r. nadano imię Bohaterów Września 1939 Roku. Aktualnie ciekawostką w dziedzinie zajęć pozalekcyjnych w V LO jest koło języka japońskiego (pieczę nad nim sprawuje szkolny psycholog Hanna Jaszczyk), w którym młodzież z,,piątki i z innych gdyńskich szkół zgłębia tajniki japońskiego pisma i kultury Kraju Kwitnącej Wiśni na zasadzie samokształcenia (liderem grupy jest uczennica V LO - Katarzyna Gudyka). Zainteresowania artystyczne uczniów uwzględnia realizowany obecnie w szkole program edukacji filmowej i teatralnej, w ramach którego odbywają się spotkania z aktorami (np. Wiesławą Kosmalską, Wojciechem Malajkatem, Arturem Barcisiem, Stefanem Iżyłowskim, Mariuszem Żarneckim, Mirosławem Baką), wyjścia na spektakle teatralne i projekcje filmów, występy dramowe uczniów w szkole i najbliższym środowisku (w Hospicjum im. Wawrzyńca, Gdyńskim Kole Związku Sybiraków, Stowarzyszeniu Gdyńskich Amazonek, przedszkolu, kościołach parafialnych). Młodzież V LO zdobywa wiedzę i umiejętności związane z tworzeniem filmów, często realizowanych w ramach kolejnych projektów edukacyjnych. Ze szkolnego koła teatralnego (spośród jego opiekunów wymienić należy m.in. Marię Has, Janusza Ossowskiego, Wiesławę Krajewską) wywodzą się pracujący dziś w zawodzie aktora absolwenci Piątki: Sara Szymczak, Michał Wielewicki. Z sukcesów koła teatralnego na uwagę zasługuje zdobycie głównej nagrody w Przeglądzie Różnych Form Teatralnych I Miejskiego Konkursu Artystycznego,,Wielkie Dionizje (listopad 2003 r.). Zdolności plastyczne uczniowie V Liceum Ogólnokształcącego rozwijają pod kierunkiem znanego gdyńskiego malarza i rysownika, nauczyciela plastyki i wiedzy o kulturze - Stanisława Olesiejuka. Wiele uczniowskich prac nagrodzonych w międzyszkolnych konkursach, jest prezentowanych na wystawach pokonkursowych w Gdyni i za granicą. I tak, najwyżej ocenione prace uczniów V LO (Doroty Zapolskiej, Karoliny Budzisz, Arkadiusza Filipa, Karoliny Magiery, Wojciecha Falkiewicza) o tematyce chopinowskiej (z okazji 200. rocznicy urodzin Chopina) znalazły się na polsko litewskiej wystawie,,tęczowy most w Druskiennikach (Borkowska-Flisek M.,12 czerwca 2010, s. 5). Inne talenty artystyczne młodzieży V LO (muzyczne, taneczne, recytatorskie, poetyckie) podziwiać można podczas przygotowywanych na bardzo wysokim poziomie szkolnych uroczystości, np. rozpoczęcie i zakończenie roku szkolnego, pożegnanie absolwentów, Święto Niepodległości, Święto Edukacji Narodowej, Dzień Flagi i Święto Konstytucji 3 Maja (Krajewska W., 8 maja 2010, s.6.; Łopion A., maj 2010, s.6). Recytatorzy uczestniczą w szkolnych biesiadach poetyckich (np. w projekcie edukacyjnym Obchody Roku Zbigniewa Herberta i,,oczywiście kochać miłosne słowa po polsku i w innych językach) oraz ogólnopolskich konkursach recytatorskich. Na uwagę zasługuje udział młodzieży V LO (pod kierunkiem Ireny Komorowskiej) w Ogólnopolskim Konkursie Poezji i Prozy Rosyjskiej,,Na wschód od Bugu, na którym uczeń Michał Ochtera reprezentował województwo pomorskie. Poezja pisana przez młodych twórców V LO była prezentowana w szkolnej gazetce (opieka Brygidy Rutkowskiej), w kolejnych szkolnych zbiorkach poetyckich i w wydanym w kwietniu 2010 r. nakładem Towarzystwa Nauczycieli Bibliotekarzy Szkół Polskich pierwszym Tomiku Poezji będącym efektem I edycji ogólnopolskiego konkursu poetyckiego pt. Niektórzy lubią poezję. Nowoczesna biblioteka szkolna w V LO (od wielu lat prowadzona przez Urszulę Motyl- Śliwę) wspiera proces dydaktyczny i wychowawczy. Wypożyczalnia, przestronna czytelnia i stanowiska komputerowe do indywidualnej pracy uczniów, bogaty księgozbiór, zbiory multimedialne i audiowizualne wzbogacają zajęcia lekcyjne i służą zarówno uczniom, jak i 5

nauczycielom. Biblioteka uczestniczy w szkolnych przedsięwzięciach i projektach; niektóre są inicjowane i organizowane przez jej pracowników (Urszula Motyl-Śliwa, Aneta Batko), np. współorganizowanie międzyszkolnego konkursu o Gdyni, organizacja Dnia Patrona, Dnia Bibliotek Szkolnych, Dni Papieskich, Rocznice Katynia. Tu odbywają się spotkania z radnymi, aktorami, pracownikami naukowymi trójmiejskich uczelni oraz biesiady poetyckie i konkursy. Liczna rzesza młodzieży V LO już w latach 90-tych doskonaliła się w ramach programu Fundacji Młodzieżowej Przedsiębiorczości realizowanego wspólnie z Fundacją im. Stefana Batorego we współpracy ze środowiskiem biznesu i w porozumieniu z Ministerstwem Edukacji Narodowej oraz Centralnym Ośrodkiem Doskonalenia Nauczycieli, zakładając i prowadząc uczniowskie firmy. W oksywskiej Piątce zgłębiano tajniki przedsiębiorczości i ekonomii stosowanej (zajęcia prowadzone przez Małgorzatę Jankowską), uczono się drogi do sukcesu (prowadząca - Barbara Wąsalska), odbywały się szkolne debaty (pod kierunkiem Wiesławy Krajewskiej, np.,,współczesna młodzież jest zepsuta 2001 r.,,,polska powinna przystąpić do Unii Europejskiej 2002 r.). W porozumieniu z Centrum Edukacji Obywatelskiej w Warszawie szkoła uczestniczyła także w pilotażowym programie,,edukacja prawna i obywatelska (pod kierunkiem Ireny Sińczak). Na uwagę zasługują działania proekologiczne i prozdrowotne. Nauczyciele biologii, geografii i chemii (m. in. Anna Janich-Kilian, Elżbieta Kubicka, Izabela Niezgoda, Anita Cwalina, Zofia Świderska, Rafał Skrzypiński,) promują edukację ekologiczną, kształtują zainteresowanie młodzieży środowiskiem przyrodniczym, pobudzają aktywność twórczą skierowaną ku ochronie środowiska i zdrowia. Od lat organizowana jest w szkole akcja Sprzątanie Świata i Dzień Ziemi. Przykładem takich ekologicznych działań jest też projekt edukacyjny,,szkolny monitoring zanieczyszczeń najbliższego otoczenia (Edyta Szulborska, październik 2006 r.), wycieczki do Wisełki na wyspie Wolin, połączone z udziałem młodzieży w kolejnych Ogólnopolskich Festiwalach Ekologicznych w latach 2000 2003 (,,Metro. Twoje Miasto, 6 7 czerwca 2001) oraz uczestnictwo w X Młodzieżowym Parlamencie Ekologicznym (marzec 2007 r.). Medaliści sportowi z V LO W 1977r., w porozumieniu z Kuratorium, zapoczątkowano w V Liceum Ogólnokształcącym w Gdyni Oksywiu indywidualne nauczanie dla najlepszych zawodników WKS "Flota". Umożliwiało to czołowym sportowcom Klubu współpracującego ze szkołą, czyli pływakom, płetwonurkom i strzelcom, na dodatkowy trening poranny i późniejsze rozpoczynanie zajęć w szkole. O udanej wieloletniej współpracy świadczy odznaczenie V LO Złotą Odznaką za Zasługi dla WKS,,Flota. Uczniowie zawodnicy klubu Flota dzięki sukcesom w sporcie wyczynowym na światowym poziomie rozsławiali imię swojej szkoły, a byli to: Marcin Maliński (WKS "Flota"); zdobywca srebrnego medalu Mistrzostw Europy Juniorów w Leeds w lipcu 1989 r. w pływaniu na 400 m stylem zmiennym na Mistrzostwach Europy; w 1992 r. na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Barcelonie zajął XIV miejsce stylem zmiennym i ustanowił dwa rekordy Polski seniorów, Sławomira Szpek (WKS "Flota") zdobywczyni 2 medali brązowych (indywidualnie oraz drużynowo) w strzelaniu z pistoletu sportowego na Mistrzostwach Świata Juniorek w Stawanger (Norwegia 1991 r.), złotego medalu we Włoszech (Mediolan) w 1994 r. srebrnego medalu w strzelaniu z pistoletu sportowego (25 m) w zawodach Pucharu Świata w Monachium (2008 r.); uczestniczka igrzysk olimpijskich w Pekinie 2008 r. (22. miejsce - pistolet sportowy, 30. miejsce - pistolet pneumatyczny); w chorwackim Osijeku (2009 r.) - zdobywczyni brązowego medalu mistrzostw Europy w strzelaniu z pistoletu 25 m, Bartosz Sikora (WKS "Flota") pływak, w 1992 r. zdobywca w Leeds tytułu mistrza Europy juniorów na dystansie 200 m stylem grzbietowym, ustanawiając jednocześnie rekord Polski Seniorów. 6

Od 1993 r. przez kilkanaście lat, z inicjatywy nauczycielki języka niemieckiego - Marii Bali (współpraca Ireny Komorowskiej, Moniki Król, Elżbiety Kubickiej), uczniowie V LO w Gdyni w ramach wymiany z rówieśnikami z Niemiec, w tym z Gimnazjum Teresianum w Bambergu, dwa razy w roku spotykali się na zmianę: raz w Niemczech, raz w Gdyni, zwiedzając, ucząc się i bawiąc. Co roku inny program spotkań sprzyjał nawiązaniu przyjaźni, obfitował w atrakcje umożliwiające poznanie miast, krajów i doskonalenie języka (,,Metro, 6 7 czerwca 2001). Te same cele przyświecały organizatorom (m.in. Elżbiecie Kubickiej, Beacie Przyradskiej) licznych szkolnych wycieczek krajowych i zagranicznych. Młodzież wyjeżdżała do takich krajów, jak: nasi najbliżsi sąsiedzi oraz Włochy, Francja, Szwecja, Finlandia, Dania, Austria. Również edycja projektu AIESEC skierowana do uczniów liceów ogólnokształcących Trójmiasta, do której włączyli się nauczyciele języka angielskiego (Aniela Deręgowska, Julita Dorosińska, Aleksandra Łapa, Izabela Płonka) i uczniowie oksywskiej Piątki, przekonuje o potrzebie nauki języków obcych i poznawania różnorodnych kultur. Warsztaty i dyskusje przeprowadzili z młodzieżą V LO studenci, praktykanci z Chin, Brazylii i Ekwadoru. Kraje Unii Europejskiej, ich zwyczaje, kulturę, specyfikę geograficznoprzyrodniczą młodzież poznaje, przygotowując się do Dnia Europejczyka, od wielu już lat organizowanego w szkole (pieczę sprawują geografowie: Zofia Świderska, Rafał Skrzypiński) lub we współpracy z innymi gdyńskimi szkołami średnimi. Uczniowie brali też udział w regionalnym konkursie,,pokaż nam język (edycja z 2007 r. pod hasłem,,jedność w różnorodności Parlament Europejski ), a wśród jego laureatów znalazł się Dominik Biernat z V LO. Najlepsi uczniowie szkoły uczestniczą w różnego rodzaju konkursach i olimpiadach przedmiotowych, zdobywając wysokie miejsca. Laureatami i finalistami olimpiad przedmiotowych zostali: Kazimierz Wiśniewski (matematyka,1956 r., opiekun Teresa Hajdas), Henryk Torbicki, Janusz Kowalczyk (chemia, 1963 r., opiekun Lucjan Misiuro), Henryk Torbicki, Janusz Kowalczyk i Andrzej Grzybowski (przysposobienie obronne, 1964, opiekun Bogdan Frasunek), Joanna Widera, Małgorzata Bierejszyk (język polski,1988, 1996, opiekun Krystyna Rutyńska, Stanisława Tuczyńska), Zbigniew Romała (historia, 1979, opiekun Halina Kazimierowicz), Artur Linkiel (matematyka, 1982, opiekun Barbara Linkiel), Sławomir Łysz, Mirosław Frączyk i Wojciech Rychel (chemia,1963,1964, opiekun Lucjan Misiuro). Od wielu lat realizowane są w V LO w Gdyni projekty edukacyjne [np. Eugeniusz Kwiatkowski, wolontariat, Szkolne i Międzyszkolne Obchody Roku A. Mickiewicza (,,Dziennik Bałtycki, 26 stycznia 2006 r.), Roku Języka Polskiego, Roku S. Wyspiańskiego, Roku Z. Herberta, Roku J. Słowackiego, Gdynia moje miasto - okno na świat], które wyzwalają ogromną aktywność młodzieży i nauczycieli, uczą współpracy, umożliwiają prezentację kreatywności młodych i ich talentów. Kończące realizację projektów sesje popularno-naukowe, sympozja i uroczyste podsumowania są pokazem najlepszych dokonań młodzieży (W. Krajewska, K. Rutyńska,,, blutuf, 2008, s. 26 27;,,Ratusz, 11 lutego 2010, nr 938 - rok XIX, s.14). W realizacji projektów często wspierają organizatorów młodzież i nauczycieli nauczyciele akademiccy Uniwersytetu Gdańskiego w roli wykładowców, doradców dydaktycznych i ekspertów oceniających dokonania uczniów. Gośćmi V Liceum Ogólnokształcącego w Gdyni byli następujący pracownicy naukowi, profesorowie UG: Jan Ciechowicz (,,Ratusz, 29 stycznia 2010-4 lutego 2010, nr 937 rok XIX, s. 6), dr Lidia Czartoryska-Górska, prof. dr hab. Stanisław Dąbrowski, prof. dr hab. Ryszard Horodecki (Polski Nobel, 2008), prof. dr hab. Jolanta Kowalewska, prof. dr hab. Kazimierz Nowosielski, prof. dr hab. Regina Pawłowska. Młodzież liceum uczestniczy też w wykładach uniwersyteckich i politechnicznych oraz w zajęciach laboratoryjnych. Partnerskie współdziałanie jest istotnym czynnikiem właściwego funkcjonowania szkoły. Rozumieli to poprzedni dyrektorzy tej placówki, realizuje też obecna dyrektor V LO mgr inż. Alicja Adamczyk - współpracując ze wspierającą działania szkoły Radą Rodziców oraz z Radą Dzielnicy Oksywie. Oksywska Piątka od początku swego istnienia współpracuje z położoną zaledwie o kilometr od szkoły Akademią Marynarki Wojennej. 27 maja 2008 r. 7

zawarte zostało porozumienie między obecnym dyrektorem V Liceum Ogólnokształcącego a rektorem - komendantem Akademii Marynarki Wojennej, ustalające obszary współpracy w sferze edukacji młodzieży w V LO. Akademia reprezentowana przez Wydział Mechaniczno- Elektryczny objęła patronat nad oksywskim liceum w zakresie kształcenia ogólnego z matematyki, fizyki i informatyki w klasach, w których zajęcia te są realizowane na poziomie rozszerzonym. Porozumienie zostało zawarte w celu podwyższenia jakości edukacji uczniów oksywskiej Piątki oraz zachęcenia młodzieży do studiowania w Akademii Marynarki Wojennej. Wielu absolwentów Piątki od lat wybiera właśnie tę uczelnię, zarówno na kierunkach wojskowych, jak i cywilnych. Ofertą szkoły uwzględniającą potrzeby uczniów planujących określone kierunki studiów, jest realizacja programu na poziomie rozszerzonym z następujących przedmiotów: język polski, historia, wiedza o społeczeństwie, wiedza o kulturze, biologia, geografia, chemia, informatyka, język angielski. Szkoła oferuje dziś naukę wielu języków (poza angielskim: język niemiecki, rosyjski, francuski, łaciński) i to w systemie międzyklasowym, pozwalającym uczniowi na swobodny wybór dwóch a nawet trzech języków. V Liceum Ogólnokształcące jest Akredytowanym Centrum Egzaminacyjnym Londyńskiej Izby Przemysłowo-Handlowej LCCI. W związku z tym posiada uprawnienia przeprowadzania dla uczniów i osób chętnych zarówno egzaminów, jak i kursów z języka angielskiego na różnych poziomach zaawansowania. Egzaminy LCCI prezentują najwyższy poziom merytoryczny, a treści przystosowane są do potrzeb współczesnego świata. Certyfikaty LCCI są honorowane przez rozmaite instytucje i organizacje na całym świecie (uniwersytety, korporacje), gdyż potwierdzają znajomość podstawowego zakresu słownictwa biznesowego, potrzebnego do pracy w kraju i za granicą. *** Oksywska Piątka to bliska morza i natury szkoła w najstarszej historycznie dzielnicy Gdyni, usytuowana z dala od wielkomiejskiego zgiełku, mająca doskonałe warunki nauki i prężną, coraz młodszą kadrę pedagogiczną, pracującą pod kierunkiem doświadczonego, umiejętnie organizującego proces edukacji i wychowania dyrektora, przy wsparciu równie doświadczonego, od wielu lat tego samego wicedyrektora (Irena Sińczak). W rozwiązywaniu problemów opiekuńczo - wychowawczych pomaga uczniom i wychowawcom psycholog (Hanna Jaszczyk) oraz pedagog szkolny (Ewa Zarębińska-Szczodra).Tu wkłada się dużo wysiłku, by młodzież osiągnęła życiowe cele związane z edukacją, wychowaniem i zdobyciem pozycji społecznej. Nauczyciele, tworzący pełen oddania zespół dydaktyczny, cieszą się każdym sukcesem swoich podopiecznych. Sentyment do szkoły i grona pedagogicznego często sprowadza do oksywskiej Piątki profesora Tadeusza Szarafińskiego, nauczyciela wychowania fizycznego, który jest żywą historią szkoły i jej legendą, gdyż przepracował w niej 47 lat. Także liczne wizyty absolwentów dowodzą, że oksywskie liceum nie jest im obojętne. Absolwent Piątki z 1957 r.- prof. dr hab. inż. Hubert Bronk, od 1996 r. rektor Uniwersytetu Szczecińskiego, nazywa ją swoją,,małą Alma Mater, a jego kolega z klasy - prof. Kazimierz Wiśniewski, wspomniany już laureat VIII Ogólnopolskiej Olimpiady Matematycznej dyrektor Instytutu Matematyki Uniwersytetu Gdańskiego, odwiedziwszy niedawno swoje liceum, nie mógł się nadziwić metamorfozie, jakiej uległ budynek i otoczenie. Dumą szkoły jest też Zbigniew Ciesielski (pierwsza matura w V LO, rocznik 1953) - doktor nauk matematycznych, profesor zwyczajny od 1974, który wypromował 12 doktorów nauk. Kontakt ze szkołą utrzymują także młodsi absolwenci oksywskiej Piątki, jak np. radna dzielnicy Oksywie Beata Łęgowska, która chętnie przychodzi do szkoły na spotkania z młodzieżą i nauczycielami. Byli uczniowie wracają tu, podejmując pracę (np. Barbara Wąsalska, Barbara Szudrowicz, Aneta Batko, Adriana Zander), odbywając praktyki studenckie, organizując spotkania klasowe (np. pierwszych maturzystów V LO z rocznika 1953) i jubileuszowe zjazdy szkolne (np. w 1973 r. 20-lecie pierwszej matury, 1999 r. 50-lecie liceum). Czasem zaglądają, by po prostu pochwalić się sukcesem, opowiedzieć o swoich planach życiowych lub prosić o radę. Często, 8

po latach, zapisują do V Liceum Ogólnokształcącego im. Pułkownika Stanisława Dąbka w Gdyni Oksywiu swoje dzieci i wnuki. Bibliografia 1. 50 lat Liceum Ogólnokształcącego im. płk. Stanisława Dąbka w Gdyni 1949 1999, oprac. T. Szarafiński, V Liceum Ogólnokształcące płk. S. Dąbka w Gdyni, 1999. 2. Borkowska-Flisek M., Nasi ludzie w Druskiennikach, [w:],,gazeta Wyborcza -,,Moja Gdynia,12 czerwca 2010, s.5. 3. Encyklopedia Gdyni, M. Sokołowska (red. naczelna), I. Greczniak-Filip, Kwiatkowska W., Oficyna Verbi Causa, Gdynia 2006. 4. Jaczyński S., Pułkownik Stanisław Dąbek (1892 1933), Wydawnictwo BELLONA, Warszawa 1990. 5. Kardas M., Obrona Gdyni i Wybrzeża, [w:],,rocznik Gdyński, nr 19, s.65, 65-75. 6. Kot M., O uśmiech chorego,,,gwiazda Morza, nr 9/ 2002, s.19. 7. Krajewska W., Jak uczniowie z oksywskiej,,piątki uczą się dobrych manier [w:],,gazeta Wyborcza -,,Moja Gdynia, 12 czerwca 2010, s.4. 8. Krajewska W., Rutyńska K., Podsumowanie realizacji projektu dydaktycznego Szkolne Obchody Roku Stanisława Wyspiańskiego,[w:],,blutuf. Młodzieżowy magazyn edukacyjny nr 02, 2008, s.26 27. 9. Krajewska W., Witaj, majowa jutrzenko, [w:],,gazeta Wyborcza -,,Moja Gdynia, 8 maja 2010, s.6. 10. Kroniki V Liceum Ogólnokształcącego im. płk. Stanisława Dąbka w Gdyni. 11. (lan)uczniowie uczcili wieszcza, [w:],,dziennik Bałtycki, 26 stycznia 2006 r. 12. Łopion A., Dzień Patrona i otrzęsiny. V LO im. Stanisława Dąbka, [w:],,twoja Gazeta, październik 2010, s.3. 13. Łopion A.,Tu uczą też dobrych manier. Festyn w V LO na Oksywiu,[w:],,Twoja Gazeta, czerwiec 2010, s.5. 14. Łopion A., Pamiętając o historii. Dzień Flagi w V LO, [w:],,twoja Gazeta, maj 2010, s. 6. 15. Miotk J., Monografia V Liceum Ogólnokształcącego im. płk. Stanisława Dąbka w Gdyni. Praca magisterska pod kier. dr hab. Bogdana Zalewskiego, Słupsk 2005. 16.,,Na początku było Oksywie. Księga pamiątkowa z okazji 750-lecia określenia granic parafii oksywskiej 1253-2003, zebrał i opr. J. Borzyszkowski, Pelplin 2004. 17. Pomorze w ogniu. Biblioteka Gazety Wyborczej, red. M. Ręczmin, M. Drzewiecki,,Gazeta Wyborcza w Trójmieście, s. 68. 18. Podziękowania, [w:],,ratusz, 29 stycznia 2010 4 lutego 2010, nr 937 rok XIX, s. 6. 19. Przełamywanie barier, [w:],,metro. Twoje Miasto nr O/12/621, 6 7 czerwca 2001. 20. Wolniak M., Piękni duchem,,,dziennik Bałtycki -,,Wieczór Wybrzeża, marzec 2002. 21. Zakończyły się obchody roku Juliusza Słowackiego [w:],,ratusz,11lutego 2010, nr 938 - rok XIX, s.14. 22. www.vlogdynia.pl 9