Plan pracy na lekcjach geografii w klasie II Gimnazjum w Czarnym Dunajcu Puls Ziemi prowadzący: Monika Czapla materiały zaczerpnięte ze strony

1 Plan pracy na lekcjach geografii w klasie Gimnazjum w Czarnym Dunajcu Puls Ziemi prowadzący: Monika Czapla materiały zaczerpnięte ze strony Wydawnictwa Nowa ra Program nauczania geografii dla gimnazjum, wa Maria Tuz rok szkolny 2014/2015

2 Klasa ozdział Lp. Temat 1 Warunki i sposób oceniania z geografii. Przypomnienie zasad BHP. Poziomy wymagań konieczny podstawowy rozszerzający dopełniający wykraczający W N Ę T Z Z M 2+3 Wśród minerałów i skał. Skały najbliższej okolicyzajęcia terenowe. wybranych skał i minerałów wyjaśnia terminy: skała, minerał skał najbliższej okolicy 4 Dzieje Ziemi określa wiek Ziemi er, zaczynając od najstarszej wskazuje różnice między minerałem a skałą omawia na podstawie tabeli stratygraficznej najważniejsze wydarzenia z przeszłości geologicznej Ziemi podaje przykłady skamieniałości przewodnich podaje przykłady gospodarczego wykorzystania skał podaje przykłady minerałów skałotwórczych wyjaśnia rolę skamieniałości przewodnich w odtwarzaniu dziejów Ziemi przedstawia hipotezy wyginięcia dinozaurów rozpoznaje skały i określa ich rodzaj rozpoznaje skały w najbliższej okolicy dostrzega zmiany w świecie organicznym w dziejach Ziemi okresów geologicznych charakteryzuje wybrane skały i warunki ich powstawania omawia najważniejsze wydarzenia w poszczególnych erach dziejów Ziemi 5. Wulkanizm i trzęsienia ziemi wymienia procesy wewnętrzne kształtujące rzeźbę powierzchni Ziemi wyjaśnia terminy: wulkan, lawa, magma, hipocentrum, epicentrum, Ognisty Pierścień Pacyfiku wymienia produkty erupcji wulkanicznej podaje główne cechy płytowej budowy litosfery świata obszary aktywne sejsmicznie wymienia przykłady wulkanów i wskazuje je na mapie omawia skutki wulkanizmu i trzęsień ziemi wykazuje związki pomiędzy płytową budową litosfery a występowaniem zjawisk wulkanicznych i trzęsień ziemi wymienia na podstawie schematu elementy budowy wulkanu stosuje ze zrozumieniem terminy: hipocentrum, epicentrum, orogeneza 6 Jak powstały góry? orogenez i rodzaje gór wyjaśnia terminy: ruchy górotwórcze, świata przykłady gór fałdowych, wulkanicznych i zrębowych omawia różnice między górami fałdowymi a zrębowymi określa na podstawie danych charakteryzuje wielkie formy ukształtowania powierzchni Ziemi charakteryzuje na podstawie schematów mechanizm powstawania gór fałdowych i zrębowych

3 Ź B Z P O W Z C H N Z M 7 Niszczenie skał Procesy krasowe góry fałdowe, góry zrębowe wielkich form ukształtowania powierzchni Ziemi wyjaśnia terminy: wietrzenie, erozja wymienia rodzaje wietrzenia wyjaśnia terminy: krasowienie, erozja podaje rodzaje skał, które ulegają krasowieniu 8 Praca rzeki wymienia rodzaje ujść rzecznych wyjaśnia terminy: erozja wgłębna, erozja boczna, akumulacja 9 Lodowce i lądolody wyjaśnia pojęcie: granica wiecznego śniegu świata obszary występowania lądolodów wymienia procesy zewnętrzne kształtujące rzeźbę powierzchni Ziemi podaje przykłady form krasowych występujących na powierzchni i w głębi Ziemi regiony, w których występują zjawiska krasowe świata przykłady rzek posiadających ujście deltowe lub lejkowate podaje przykłady form erozji i akumulacji rzecznej wskazuje różnice między lodowcem górskim a lądolodem dostrzega związek między warunkami klimatycznymi a występowaniem lodowców górskich i lądolodów na Ziemi statystycznych ukształtowanie powierzchni kontynentów charakteryzuje rodzaje wietrzenia i formy terenu powstałe w jego wyniku charakteryzuje na podstawie ilustracji budowę jaskini oraz występujące w niej formy krasowe wyjaśnia proces powstawania meandrów omawia warunki sprzyjające powstawaniu delt oraz ujść lejkowatych rozpoznaje i podpisuje na schemacie formy polodowcowe wymienia przykłady form powstałych w wyniku działalności lodowców górskich i lądolodów rozpoznaje na ilustracjach formy terenu powstałe w wyniku wietrzenia posługuje się ze zrozumieniem pojęciami: wietrzenie, erozja omawia procesy krasowe i wyjaśnia, w jaki sposób powstają formy krasowe posługuje się ze zrozumieniem terminami: krasowienie, erozja rozpoznaje i opisuje w terenie formy rzeźby powstałe w wyniku działania procesów krasowych przedstawia rzeźbotwórczą rolę rzeki w jej górnym, środkowym i dolnym odcinku rozpoznaje i opisuje w terenie formy rzeźby terenu powstałe w wyniku działalności rzeki przedstawia rzeźbotwórczą rolę lodowców górskich i lądolodów stosuje ze zrozumieniem pojęcie: granica wiecznego śniegu rozpoznaje i opisuje w terenie formy rzeźby powstałe w wyniku działalności lodowców górskich i charakteryzuje wybrane rodzaje ruchów masowych zapisuje reakcję chemiczną rozpuszczania skały wapiennej stosuje ze zrozumieniem pojęcia spadek rzeki oraz oblicza średni spadek rzeki wyjaśnia wpływ zmian klimatycznych na zmiany powierzchni pokrywy lodowej

4 T J M N C N T U Y 10 Działalność wiatru wyjaśnia terminy: korazja, niecka deflacyjna, wydma paraboliczna, barchan, grzyb skalny 11 Praca morza wyjaśnia termin abrazja podaje przykłady form powstałych w wyniku rzeźbotwórczej działalności morza 12 Gleba. Sfera życia wyjaśnia terminy: gleba, żyzność gleby wymienia czynniki glebotwórcze wybrane pustynie wymienia rodzaje pustyń ze wzg. na budowę i położenie typy wybrzeży morskich świata typy wybrzeży rodzaje gleb strefowych i astrefowych na Ziemi wskazuje i nazywa poziomy glebowe na profilu glebowym podaje przykłady form powstałych na skutek erozyjnej i akumulacyjnej działalności wiatru wskazuje różnice między barchanem i wydmą paraboliczną omawia na podstawie ilustracji proces powstawania klifu i mierzei nazywa główne strefy roślinne na kuli ziemskiej i wskazuje je na mapie świata lądolodów przedstawia rzeźbotwórczą rolę wiatru określa genezę wybranych pustyń rozpoznaje i opisuje w terenie formy rzeźby powstałe w wyniku działalności wiatru wyjaśnia genezę poszczególnych typów wybrzeży morskich rozpoznaje i opisuje w terenie formy rzeźby terenu powstałe w wyniku działalności morza charakteryzuje poziomy glebowe charakteryzuje poszczególne strefy roślinne występujące na Ziemi wykazuje wpływ klimatu na zróżnicowanie roślinności i gleb na Ziemi omawia wpływ szaty roślinnej na rzeźbotwórczą działalność wiatru świata obszary zagrożone pustynnieniem wyjaśnia pojęcia: rewa, wał burzowy, ripplemarki uzasadnia potrzebę racjonalnego gospodarowania glebami F Y K 13 Po obu stronach równika środowisko przyrodnicze fryki Uczeń: wskazuje frykę na mapie świata stref klimatyczno-roślinno- -glebowych fryki ogólnogeograficznej fryki wybrane elementy linii brzegowej, krainy geograficzne, rzeki i jeziora oraz podaje ich nazwy Uczeń: terminu pustynnienie geograficzne fryki podaje cechy linii brzegowej fryki wymienia czynniki geograficzne kształtujące klimat fryki przyporządkowuje strefom klimatycznym fryki odpowiednie formacje roślinne i typy gleb opisuje występowanie wód powierzchniowych w fryce Uczeń: matematyczno- -geograficzne fryki określa cechy ukształtowania powierzchni fryki omawia wpływ wybranych czynników klimatotwórczych na klimat fryki wyjaśnia występowanie stref klimatyczno- -roślinno-glebowych charakteryzuje klimat, formacje roślinne oraz gleby w poszczególnych strefach klimatyczno- Uczeń: porównuje linię brzegową fryki z linią brzegową innych kontynentów wykazuje na przykładzie strefy Sahelu związek pomiędzy formami gospodarowania człowieka a zasobami wodnymi wyjaśnia mechanizm powstawania systemu rowów tektonicznych w fryce Uczeń: symetrycznego układu stref klimatyczno- -roślinno-glebowych w fryce uzasadnia potrzebę racjonalnego gospodarowania w środowisku charakteryzującym się poważnymi niedoborami słodkiej wody proponuje działania mające na celu zahamowanie procesu

5 14 Problemy mieszkańców fryki 15 Najlepiej rozwinięte gospodarczo państwa fryki terminu gęstość zaludnienia podaje liczbę ludności fryki odmian ludzkich zamieszkujących frykę wymienia przyczyny ubóstwa państw fryki najgęściej i najsłabiej zaludnionych obszarów w fryce wymienia problemy mieszkańców fryki wskazuje gipt i P na mapie świata, podaje nazwy ich stolic oraz nazwy państw sąsiadujących z tymi krajami cechy środowiska przyrodniczego giptu i P obszarów gęsto zaludnionych w gipcie surowców mineralnych występujących w gipcie i w P cechy gospodarki P Kanału Sueskiego opisuje sposoby gospodarowania w strefie Sahelu terminów: eksplozja demograficzna, przyrost naturalny, współczynnik przyrostu naturalnego, produkt krajowy brutto (PKB), wskaźnik rozwoju społecznego (HD) omawia zróżnicowanie ludności fryki opisuje zmiany liczby ludności w fryce omawia przyczyny eksplozji demograficznej w fryce opisuje, na podstawie mapy, rozmieszczenie ludności w fryce opisuje problemy mieszkańców fryki charakteryzuje położenie geograficzne oraz środowisko przyrodnicze giptu i P analizuje gęstość zaludnienia i współczynnik przyrostu naturalnego w gipcie omawia czynniki decydujące o rozmieszczeniu ludności w P opisuje warunki sprzyjające rozwojowi gospodarki w gipcie opisuje wybrane atrakcje turystyczne giptu przedstawia pozytywne i negatywne skutki budowy tamy w suanie przedstawia uwarunkowania rozwoju -roślinno-glebowych fryki oblicza rozciągłość południkową i równoleżnikową fryki identyfikuje przyczyny ubóstwa społeczeństwa fryki omawia wartość HD w wybranych krajach na podstawie mapy tematycznej ocenia wpływ warunków naturalnych na rozmieszczenie ludności wymienia przyczyny i skutki konfliktów zbrojnych trwających w fryce oblicza współczynnik przyrostu naturalnego opisuje, na podstawie mapy gospodarczej, czynniki warunkujące rozmieszczenie obszarów koncentracji przemysłu i rolnictwa w gipcie i P wykazuje znaczenie turystyki dla gospodarki giptu analizuje zmiany w środowisku przyrodniczym Doliny Nilu po wybudowaniu zapory i zbiornika pod suanem analizuje udział i miejsce P w światowym wydobyciu surowców mineralnych wykazuje rolę surowców mineralnych w kształtowaniu gospodarki P i skutki wysokiego przyrostu naturalnego w fryce i skutki głodu w fryce i skutki konfliktów zbrojnych trwających w fryce określa związki pomiędzy problemami wyżywienia, występowaniem chorób a poziomem życia w krajach fryki położonych na południe od Sahary wykazuje związki między warunkami przyrodniczymi a rozwojem gospodarki giptu i P analizuje dane statystyczne dotyczące struktury eksportu P wykazuje zależności między warunkami przyrodniczymi a rozmieszczeniem ludności w gipcie i P pustynnienia w strefie Sahelu uzasadnia twierdzenie, że fryka jest najbiedniejszym kontynentem świata proponuje działania mające na celu ograniczenie problemów mieszkańców fryki (głodu, konfliktów zbrojnych, niedostatku wody pitnej, DS) wykazuje, że gipt jest jednym z najdynamiczniej rozwijających się państw fryki wykazuje korzyści wynikające ze strategicznego położenia giptu wykazuje, że P jest najbogatszym krajem fryki

6 M Y K 16 Od bieguna do bieguna środowisko przyrodnicze meryki 17 Mozaika społeczna meryki wskazuje merykę na mapie świata terminów: meryka Łacińska, meryka Środkowa wskazuje wybrane elementy linii brzegowej meryki na mapie oraz podaje ich nazwy wymienia czynniki geograficzne kształtujące klimat meryki najważniejsze krainy geograficzne, rzeki i jeziora meryki Północnej i Południowej oraz podaje ich nazwy rdzennych mieszkańców meryki oraz odmian ludzkich zamieszkujących merykę terminów: imigracja, emigracja zróżnicowania ludności meryki obszary gęsto i słabo zaludnione oraz podaje ich nazwy największe miasta meryki i wymienia ich nazwy gospodarczego P opisuje warunki życia na terenach uprzemysłowionych w P geograficzne meryki opisuje przebieg granicy między meryką Północną a Południową analizuje znaczenie Kanału Panamskiego opisuje linię brzegową meryki przyporządkowuje strefom klimatycznym charakterystyczną dla nich roślinność oraz nazywa obszary aktywne sejsmicznie i wulkanicznie w meryce terminu saldo migracji wyjaśnia pochodzenie ludności meryki opisuje wielkie migracje w dziejach meryki wykazuje zróżnicowanie ludności meryki analizuje saldo migracji opisuje pochodzenie ludności meryki wymienia przyczyny dużego zróżnicowania etnicznego i kulturowego ludności meryki opisuje, korzystając z mapy, rozmieszczenie ludności meryki Północnej i Południowej porównuje liczbę ludności w wybranych krajach meryki matematyczno- -geograficzne meryki wykazuje wpływ rzeźby terenu na cechy klimatu meryki opisuje cechy klimatu meryki Północnej i Południowej na podstawie klimatogramów oraz mapy klimatycznej wulkanizmu i trzęsień ziemi w meryce wykazuje wpływ wybranych czynników klimatotwórczych na klimat meryki i kierunki migracji ludności do meryki wyjaśnia wpływ migracji na zróżnicowanie kulturowe i etniczne ludności meryki porównuje strukturę etniczną w wybranych krajach meryki wyróżnia główne cechy i podaje przyczyny zróżnicowania kulturowego oraz etnicznego meryki Północnej i Południowej analizuje, na podstawie mapy, rozmieszczenie ludności w meryce Północnej i Południowej oblicza rozciągłość południkową i równoleżnikową meryki porównuje linię brzegową i ukształtowanie powierzchni meryki z linią brzegową oraz ukształtowaniem powierzchni innych kontynentów omawia skutki południkowego układu form rzeźby terenu w meryce Północnej i Południowej wykazuje wpływ klimatu na rozmieszczenie roślinności w meryce wykazuje zależności między warunkami naturalnymi a rozmieszczeniem ludności w meryce wyjaśnia, dlaczego meryka określana jest mianem tygla kultur oblicza saldo migracji wykazuje związki między budową geologiczną a ukształtowaniem pionowym meryki wyjaśnia mechanizm powstawania tornad wzrostu liczby ludności meryki oraz prognozuje dalsze jej zmiany

7 18 Pierwsze mocarstwo świata US 19 Zielone płuca świata Brazylia świata Stany Zjednoczone, podaje geograficzne Stanów nazwę ich stolicy i nazwy Zjednoczonych państw sąsiadujących omawia cechy ukształtowania powierzchni cechy środowiska Stanów Zjednoczonych przyrodniczego Stanów wyjaśnia uwarunkowania Zjednoczonych wysokiego poziomu rozwoju gospodarczego Stanów najważniejszych Zjednoczonych surowców mineralnych opisuje cechy rolnictwa wydobywanych Stanów Zjednoczonych w Stanach Zjednoczonych Stanów przedstawia Zjednoczonych obszary najważniejsze cechy rolnicze oraz wymienia ich gospodarki Stanów nazwy Zjednoczonych oraz charakteryzuje regiony głównych roślin gospodarcze Stanów uprawianych na terenie Zjednoczonych Stanów Zjednoczonych opisuje zróżnicowanie regionów ludności Stanów gospodarczych Stanów Zjednoczonych Zjednoczonych największe aglomeracje terminów: megalopolis, Stanów Zjednoczonych oraz technopolia wymienia ich nazwy regiony o największej gęstości zaludnienia w Stanach Zjednoczonych oraz podaje świata Brazylię i podaje nazwę jej stolicy wybrane krainy geograficzne i najważniejsze rzeki Brazylii oraz wymienia ich nazwy największe miasta Brazylii i wymienia ich nazwy wymienia problemy wielkich miast Brazylii ich nazwy geograficzne Brazylii opisuje portugalskie korzenie ludności Brazylii wysokiego poziomu urbanizacji w Brazylii określa cechy rozwoju i problemy wielkich miast Brazylii charakteryzuje rozmieszczenie ludności Brazylii terminu fawele analizuje strukturę PKB Stanów Zjednoczonych ocenia przyrodnicze i pozaprzyrodnicze warunki rozwoju rolnictwa charakteryzuje dominujący typ gospodarki rolnej w Stanach Zjednoczonych analizuje strukturę użytkowania ziemi w Stanach Zjednoczonych porównuje ruch pasażerski w portach lotniczych Stanów Zjednoczonych i innych państw oraz formułuje wnioski określa rolę Stanów Zjednoczonych w gospodarce światowej charakteryzuje oraz wskazuje na mapie megalopolis wschodniego wybrzeża uzasadnia, że Stany Zjednoczone są krajem imigrantów analizuje skutki gwałtownego wzrostu liczby ludności w wielkich miastach Brazylii opisuje uwarunkowania rozmieszczenia ludności Brazylii i skutki migracji ludności ze wsi do miast wykazuje problemy wielkich miast Brazylii i skutki wylesiania mazonii analizuje uwarunkowania rozwoju przemysłu nowoczesnych technologii wykazuje wysoki poziom rozwoju gospodarczego Stanów Zjednoczonych wykazuje zależność między wysokim poziomem gospodarki a poziomem rozwoju transportu w Stanach Zjednoczonych wykazuje związki między gospodarką a warunkami środowiska w najważniejszych regionach gospodarczych Stanów Zjednoczonych analizuje zmiany poziomu urbanizacji w Brazylii analizuje naturalne i antropogeniczne zagrożenia dla puszczy amazońskiej wykazuje wpływ warunków naturalnych na rozmieszczenie ludności Brazylii udowadnia, że Stany Zjednoczone są potęga gospodarczą świata analizuje problem nielegalnej imigracji do Stanów Zjednoczonych przedstawia problemy ndian

8 wymienia skutki wylesiania mazonii omawia działania podejmowane przez mieszkańców Brazylii w celu zagospodarowania interioru opisuje konflikt interesów pomiędzy ekologicznymi skutkami wylesiania mazonii a jej gospodarczym wykorzystaniem U S T L N T K 20 ustralia kontynent na antypodach świata ustralię i Oceanię osobliwości przyrodniczych ustralii terminu endemit najważniejsze obiekty geograficzne ustralii: rzeki, jeziora i krainy geograficzne oraz podaje ich nazwy ustralii obszary o największej gęstości zaludnienia oraz obszary niezamieszkane największe miasta ustralii oraz wymienia ich nazwy wymienia główne cechy gospodarki Związku ustralijskiego omawia rozmieszczenie basenów artezyjskich w ustralii 21 Lodowe pustynie terminów: rktyka, ntarktyka świata rktykę i ntarktykę geograficzne ustralii i Oceanii opisuje, korzystając z mapy, linię brzegową i ukształtowanie pionowe ustralii charakteryzuje cechy klimatu oraz specyfikę świata roślin i zwierząt ustralii na podstawie map klimatycznych i klimatogramów terminów: basen artezyjski, studnia artezyjska opisuje rdzennych mieszkańców ustralii wyjaśnia uwarunkowania rozwoju hodowli owiec w Związku ustralijskim dokonuje podziału geograficznego Oceanii na podstawie mapy ogólnogeograficznej przedstawia cechy położenia rktyki i ntarktyki na podstawie mapy świata wyjaśnia uwarunkowania cech środowiska wykazuje przyczyny i skutki ubóstwa wód powierzchniowych w ustralii ocenia znaczenie wód artezyjskich analizuje uwarunkowania rozmieszczenia ludności w ustralii i Oceanii omawia wybrane zagadnienia gospodarcze ze szczególnym uwzględnieniem roli górnictwa i rolnictwa przedstawia, na podstawie map tematycznych, główne cechy gospodarki Związku ustralijskiego na tle warunków naturalnych opisuje czynniki warunkujące klimat obszarów okołobiegunowych wyjaśnia występowanie pokrywy lodowej na obszarach oblicza rozciągłość południkową i równoleżnikową ustralii analizuje zależności między warunkami klimatycznymi a występowaniem wód powierzchniowych ocenia warunki środowiska przyrodniczego ustralii z punktu widzenia warunków życia i gospodarki ludzi wyjaśnia zależności między warunkami środowiska przyrodniczego ustralii a sposobami gospodarowania w rolnictwie charakteryzuje badania prowadzone przez naukowców w ntarktyce i rktyce porównuje środowisko przyrodnicze rktyki i porównuje, korzystając z map, środowisko przyrodnicze ustralii ze środowiskiem przyrodniczym innych kontynentów wykazuje zależność między symetrycznym położeniem ustralii po obu stronach zwrotnika Koziorożca a uwarunkowaniami klimatycznymi proponuje działania mające na celu zahamowanie niekorzystnych zmian w środowisku przyrodniczym obszarów