PODSTAWY SIECI KOMPUTEROWYCH

PODSTAWY SIECI KOMPUTEROWYCH

SIECI KOMPUTEROWE WIADOMOŚCI PODSTAWOWE Sieć jest systemem komunikacji komputerów między sobą poprzez medium transmisyjne z użyciem określonych protokołów komunikacyjnych. Protokołem komunikacyjnym określa się zespół zasad i reguł przekazywania komunikatów między komputerami stacjami sieciowymi. Medium transmisyjne jest to nośnik umożliwiający rozchodzenie się informacji w postaci prądu elektrycznego, fali elektromagnetycznej, świetlnej, akustycznej, itp. KOMUNIKAT ŹRÓDŁO N O PRZEZNACZENIE Medium transmisyjne

TOPOLOGIE SIECI KOMPUTEROWYCH szynowa (bus) pierścieniowa (ring) gwiazdowa (star) drzewiasta (tree) Połączenie HOST Terminal: terminale host Komunikacja typu host-terminal to połączenie, w którym centralna maszyna obsługuje wiele terminali

Topologia szynowa (bus) szyna

Topologia pierścieniowa (ring) pierścień

Topologia gwiazdowa (star) Hub

Topologia drzewiasta (tree)

METODY DOSTĘPU DO MEDIUM TRANSMISYJNEGO Deterministyczne określony czas oczekiwania na dostęp do medium Rywalizacyjne niezdeterminowany czas oczekiwania na dostęp do medium Przepytywanie polling Komputer główny zezwala na wysyłanie komunikatu ze stacji do komputera głównego Stacja bez zezwolenia nie wysyła żadnego komunikatu Komputer główny kolejno odpytuje stacje

Metoda wykrywania nośnej z detekcją kolizji -CSMA/CD (Carrier Sense Multiple Access with Collision Detection) Każda stacja podsłuchuje medium Stacja, która chce nadawać, sprawdza czy inne stacje nie nadają (brak nośnej) i jeśli medium jest wolne rozpoczyna nadawanie (CSMA) Jeśli dwie lub więcej stacji stwierdzi, że sieć jest wolna i zaczną jednocześnie nadawać spowodują kolizję. Stacje potrafią rozpoznawać kolizję (CD) i wtedy przerywają nadawanie na określony, najczęściej losowy czas. Po tym czasie każda ze stacji sprawdza czy medium jest wolne i ponownie próbują nadać komunikat Jest to metoda stosowana w najczęściej obecnie używanej sieci Ethernet. Opracowana w firmie Xerox przez Roberta Metcalfe a a latach 1973-1976. Obecnie większość sieci pracuje w oparciu o zasady Ethernetu

Metoda wykrywania nośnej z detekcją kolizji -CSMA/CD Algorytm START Czy medium jest wolne N T Wysyłaj komunikat Wylosuj opóźnienie Czy jest kolizja N KONIEC T Przerwij nadawanie

Algorytm Metoda Żetonu (Token) START W sieci krąży żeton specjalny, krótki komunikat Stacja, która odebrała żeton ma prawo uzyskać dostęp do medium i wysyłać komunikat z danymi Czy odebrano żeton T Wysyłaj komunikat N Po wysłaniu danych stacja przesyła żeton do następnej stacji adr=adr+1 Wysyłaj żeton KONIEC

MEDIA TRANSMISYJNE Media transmisyjne możemy podzielić na dwie grupy: 1. Media kablowe - skrętka prosta - skrętka nieekranowana - skrętka ekranowana - koncentryk - światłowód 2. Media bezprzewodowe - fale radiowe - podczerwień - łącze satelitarne

Połączenia punkt-punkt na większe odległości Zakłócenia Nadajnik Unad Uodb Odbiornik

Kabel jako linia długa L L L R R R Uwe C C C Uwy Uwe Uwy f graniczna Pasmo przenoszenia W= f g f d f

Parametry przewodów transmisyjnych Tłumienie - zmniejszenie się poziomu sygnału na drodze określa się w db/100m. Powoduje zmniejszenie stosunku sygnału do szumu a co za tym idzie przepływność. Pojemność jednostkowa pojemność określonego odcinka kabla żyły do ekranu lub między żyłami. Impedancja falowa - charakterystyczna wartość impedancji dla zjawisk falowych w kablu. Zależy od konstrukcji kabla a nie od długości. Kable współosiowe mają impedancję 50,75,93 a kable skrętkowe 100,150,300. Przesłuch NEXTokreślany w [db]. przenikanie sygnału z żył sąsiednich do żyły badanej Szum tła - napięcie powstające w samym kablu, nie wprowadzone przez nadajnik. Powodowane jest ruchem termicznym elektronów w miedzi oraz wnikaniem zakłóceń zewnętrznych.

Kable współosiowe Kable współosiowe stosowane w sieciach komputerowych: - 10 Base 5 gruby kabel 10 mm. stosowany w sieci Ethernet ; impedancja 50. Z obu stron zakończony terminatorami. Maksymalna długość 500m. Obecnie nie używany. - 10 Base 2 cienki 5 mm. kabel stosowany również w sieci Ethernet. W dystrybucji występuje pod oznaczeniem RG 58. maksymalna długość 185 m. - Kabel RG 62 kabel stosowany w sieciach ARCNET w początkach lat 90.

Kabel skrętkowy Wykonywany jest w postaci : - skrętki nieekranowanej UTP - skrętki ekranowanej folią FTP - skrętki ekranowanej oplotem miedzianym STP W zależności od możliwości transmisyjnych ustalono kategorie kabla: - Kat. 1 - tradycyjna nieekranowana skrętka używana w telefonii. - Kat. 2 - do 4 Mb/s stosowany przez IBM w postaci kabla dwuparowego. - Kat. 3 - do 10 Mb/s stosowany w sieciach Ethernet i Token Ring 4MB/s. Wykonywana w postaci kabla czteroparowego. - Kat. 4 - do 16 Mb/s stosowana w Token Ring 16 MB/s. Wykonywana w formie czteroparowego kabla. - Kat. 5 - do 100 Mb/s stosowanych w sieciach Fast Ethernet w postaci kabla czteroparowego.

Światłowody Mod światłowodu określa rozkład pola i fizyczny kształt wiązki świetlnej. W światłowodzie wielomodowym występują warunki do transmisji wielu wiązek świetlnych, każda o odmiennej szybkości propagacji. W światłowodzie jedomodowym o średnicy kilku mikronów porównywalną z długością fali jest prowadzona tylko jedna monochromatyczna wiązka co minimalizuje dyspersje. Dyspersja określa przydatność światłowodu do transmisji na duże odległości. Powoduje ona zniekształcenie na wyjściu światłowodu w skutek różnego czasu dotarcia poszczególnych promieni do odbiornika. Typy światłowodów: - jednomodowe - wielomodowe

Generacja światłowodów 1. 850 nm wielomodowy (1972) o skokowym gradiencie 4dB/km 50 Mb/s/km 2. 1300 nm jednomodowy (1987) 0,4 db/km 3. 1550 nm 0,16 db/km do 200 km 4. SOLITONY 360 Tb/s/km = 10 Gb/s 36000km Łączenie światłowodów - połączenia trwałe zwane spawami polegają na miejscowym roztopieniu włókna w łuku elektrycznym dają niższe tłumienie 0,1 db na spaw. - połączenia rozłączne do krosowania w sieciach w postaci krótkich odcinków zakończone są złączkami patchcordami. Stosowane są samocentrujące lub soczewkowe.

Protokoły komunikacyjne zespół metod (reguł, konwencji) postępowania które określają jak stacje komunikują się między sobą. Problem standardu, który powinien być ogólny dla wszystkich, przyjęty przez wszystkie firmy jako norma aby istniała możliwość wymiany informacji przez systemy różnych firm między sobą. ISO (Interfied Standard Organization) opracowała standard mający być normą. Model OSI/ISO (Open System Intercconection) system otwarty - opracowano zespół protokołów aby można było wytworzyć zarówno sprzęt jak i oprogramowanie.

NAZWA ZADANIA 7 Aplikacji 6 Prezentacji 5 Sesji 4 Transportowa 3 Sieciowa 2 Łącza danych 1 Fizyczna Tworzy interface obsługujący użytkownika dostarcza standardowe usługi aplikacji np. pocztę E-mail Określa niezależny od architektury format przesyłania danych, dokonuje konwersji danych Nadzoruje połączenie dialogowe między systemami (użytkownikami) powiadamia o błędach niższych warstw Zarządza połączeniami warstwy sieciowej, zapewnia niezawodność przepływu strumienia danych, kontroluje sekwencje pakietów, rozpoznaje dublety timeout y itp. Tworzy pakiety, wybiera trasę dla pakietów, adresuje sieci, dokonuje fragmentacji i defragmentacji informacji Definiuje reguły przesyłania i otrzymywania informacji, tworzy ramki, nadzoruje przepływ w warstwie fizycznej Łączy narzędzia i urządzenia sieciowe, definiuje komponenty elektryczne i mechaniczne oraz sygnały elektryczne w medium

Technologia Token Ring Fizycznie sieć jest gwiazdą zbiegającą się w MAU. Jako medium wykorzystano skrętkę (UTP 4-parową kat.3 dla prędkości 4Mb/s i kat.4 dla 16Mb/s). MAU Multistation Access Unit Funkcjonowanie sieci Token Ring: - krąży token; - token zamieniony na ramkę z danymi; - po odebraniu ramka jest odsyłana do nadawcy w celu sprawdzenia poprawności (jest to dodatkowe zabezpieczenie sieci na wypadek przekłamań); - nadawca zmienia ją na token.

Budowa ramki z danymi i tokena 1 1 1 6 6 4 1 1 Start Sterowanie Sterowanie Adres stacji Adres stacji Dane FCS End Stan Delemiter dostępem ramką odbiorczej nadawczej Delemiter ramki Token Start Sterowanie End Delemiter dostępem Delemiter Start Delimiter alarmuje każdą stację o nadejściu tokena Sterowanie dostępem zawiera: 3 bity priorytet ramki, 1 bit token,1 bit monitor, 3 bity rezerwowe Sterowanie ramką czy ramka zawiera dane, czy rozkazy FCS suma kontrolna End Determiter zakańcza ramkę i sygnalizuje ewentualne błędy

W sieci jedna ze stacji pełni rolę monitora aktywnego, który: - synchronizuje czas w sieci; - usuwa błędne krążące ramki; - generuje nowy token. Technologia Ethernet 1. Ethernet i IEEE 802.3 sieć LAN pracująca z prędkością 10 Mb/s 2. Ethernet 100 Mb/s zwany także Fast Ethernet em 3. Ehernet 1000 Mb/s zwany Gigabit Ethernetem em opracowany w latach 1996-1998

Podstawowa ramka IEEE 802.3 7 1 6 6 2 46-1500 4 Preambuła SOF Adres stacji Adres stacji Długość Dane FCS odbiorczej nadawczej Preambuła służy do zsynchronizowania nadajnika i odbiornika, zawiera 7 bajtów AA (10101010) SOF Start ramki (10101011) Start Of Frame Adres stacji jest 6 bajtowy. Jest nadzorowany przez IEEE. Każdy producent dostał 3 bajtowy kod np.: SIN 08:00:20 i w ramach produkcji każda karta otrzymuje 3 bajtowy niepowtarzalny numer fabryczny. Nie ma dwóch kart o identycznym numerze. Nie można go również zmienić. Adres FF:FF:FF:FF:FF:FF jest adresem rozgłoszeniowym, taki adres odbiera każda stacja. FCS suma kontrolna ramki informująca adresata, że nie nastąpiło przekłamanie transmisji.

Stacja, która chce nadawać wysyła swoje żadanie do huba, jeśli jest cisza, to hub natychmiast to żądanie akceptuje, a stacja rozpoczyna transmisję, jeśli są zgłoszenia z wielu stacji to hub zezwala na nadawanie stacji, której transmisja ma największy priorytet (np. videotransmisja). Gigabit Ethernet Jest rozszerzeniem Ethernetu i Fast Ethernetu. Zakłada przepływność 1000 Mb/s i kompatybilność z urządzeniami poprzednich generacji. Korzysta z tej samej metody dostępu, tych samych formatów ramek. Jako medium stosuje światłowód lub skrętkę miedzianą (4 pary żył). Konkuruje z innymi bardzo szybkimi sieciami np.: ATM dając rozwiązanie tańsze.

Ramka sieci Ethernet 1Gb/s z rozszerzeniem Carrier Extension Preambuła SFD DA SA Typ/Długość Dane FCS Rozszerzenie min 64 bajty min 512 bajtów Czas trwania z Carrier Extension Zasięg sieci Ethernet zależy: - od tłumienia medium - zdolności wykrycia kolizji.

Minimalny rozmiar ramki: 64 bajty=512 bitów Minimalny czas transmisji: - 51,2 μs przy 10 Mb/s - 5,12 μs przy 100 Mb/s - 0,512 μs przy 1 Gb/s Minimalny czas dla wykrycia kolizji: - 25,6 μs przy 10 Mb/s - 2,56 μs przy 100 Mb/s - 0,256 μs przy 1 Gb/s Czas propagacji sygnału w medium: - kabel 0,6 μs/100m - repeater I klasa 0,7 μs (analog cyfra analog) II klasa 0,46 μs (analog analog)

Zasada 5-4-3 w sieci współdzielonej - 5 segmentów - 4 repeatery - 3 segmenty ze stacjami (max 1024 stacje) Zasięgi dla 10 Mb/s - 5x500m dla 10Base 5-5x185m dla 10Base2-5x100m dla 10BaseT Zasięgi dla 100 Mb/s - 205m (2*100m+5) 2 repeatery 100BaseT Wydłużenie minimalnej długości ramki dla 1 Gb/s do 4096 bitów+4,094μs. Czas do wykrycia kolizji 2 μs. Zasięg dla 1 Gb/s 200m (1 repeater)

Ramka sieci Ethernet 10Gb/s Preambuła SFD DA SA Typ/Długość Dane FCS min 64 bajty Ethernet 10 Gb/s - likwidacja CSMA/CD - powrót do tradycyjnej ramki - tylko medium światłowodowe. SFD Start of Frame Delimiter SA adres nadawcy FCS Frame Check Sequence DA adres odbiorcy

Aktywne urządzenia w lokalnych sieciach komputerowych Urządzenia przetwarzające i sprzęgające: Możemy urządzenia podzielić na aktywne (wymagające zasilania - obrabiają sygnał) i pasywne (bez zasilania). Urządzenia przetwarzające biorą udział bądź w wytwarzaniu, bądź pobieraniu danych, sprzęgające przekazywanie informacji z jednych do drugich rodzajów sieci. Urządzenia przetwarzające : serwery i stacje robocze użytkowników.

Serwer Podstawowe zadania realizowane przez serwer to: - zarządzanie siecią za pomocą sieciowego systemu operacyjnego uruchamianego na serwerze, - przechowywanie zasobów użytkowników: danych i programów, - kontrola dostępu użytkowników (zapewnienie bezpieczeństwa w sieci), - monitorowanie zdarzeń w sieci, -ochrona danych w przypadku awarii (administrator powinien zadbać o kopie zapasowe danych np. serwer może ulec zepsuciu). Każdy serwer jest osobnym, fizycznym urządzeniem.

Serwer komunikacyjny zarządza połączeniami między węzłami sieci lub między węzłem sieci a superkomputerem. Obsługuje on użytkowników sieci np. pragnących skorzystać z usług superkomputera: kontroluje dostęp. Serwer aplikacji udostępnia moc obliczeniową. Wykonywane aplikacje są realizowane całkowicie na serwerze, np. obliczenia naukowe lub na serwerze wykonywana jest jedynie część aplikacji. Pozostała część wykonywana jest na stacji użytkownika w systemie klient-serwer. (Obsługa specjalnego oprogramowania, służącego obsłudze określonych zadań, np. serwer obsługi stron WWW). Serwer drukowania zbiera od użytkowników zadania do drukowania, gromadzi je w plikach buforowych zwanych kolejkami a następnie kontrolując pracę drukarek rozsyła dane do nich. Może być aplikacją na serwerze plików lub samodzielnym serwerem. Serwerem drukowania określa się także urządzenia umożliwiające przyłączenie drukarki lub drukarek bezpośrednio do sieci ale urządzenia te nie zarządzają kolejkami muszą korzystać z prawdziwych serwerów druku. Serwer poczty elektronicznej zarządza obiegiem przesyłek i skrzynek pocztowych użytkowników. Współpracuje z oprogramowaniem użytkownika (klient poczty elektronicznej) w celu wysyłania i odbioru listów elektronicznych (obowiązek pełnej 24-godz. pracy).

Urządzenia sprzęgające Przegląd urządzeń aktywnych tylko dla sieci lokalnych: - regenerator (repeater) - most (bridge) Regenerator urządzenie do wzmacniania sygnałów sieci. Pracuje na warstwie fizycznej. Nie analizuje ramek w medium, wzmacniając sygnały elektryczne. Sygnały z pierwszej sieci zostają tylko wzmocnione i wędrują do sieci drugiej i odwrotnie. Jeśli w sieci A powstaje kolizja to jest poprzez repeater przenoszona do sieci B. Gdy oba sygnały chcą nadawać też jest kolizja. Te dwie sieci połączone repeaterem tworzą domenę kolizyjną. Repeatery pierwszego rodzaju odbierają sygnał, zamieniają na postać binarną i tworzą sygnał wpuszczenia w drugą sieć. Drugiego rodzaju bezpośrednio wzmacniają i wprowadzają do drugiej sieci (zaletą jest mniejszy czas między przesyłaniem komunikatu). 1 rodzaj - 0,7ns straty 2 rodzaj 0,4ns straty

Most jest urządzeniem wykorzystywanym w połączeniach międzysieciowych. Działa na warstwie fizycznej i łącza danych. Sygnał z sieci A jest na warstwie łącza danych zamieniony na ramkę i wprowadzany do drugiej sieci i na odwrót. Cechą mostu jest połączenie sieci w sposób selektywny. Jeśli A1 w A wysyła ramkę do np. A2 to ramka dociera do bridga mając rozpakowaną ramkę, sprawdza czy jest ona wysłana do B czy innej stacji w A. Jeśli nie przeniknie do B nie spowoduje kolizji. Bridge rozdziela sieci i nie ma kolizji. Mogą być wysyłane 2 ramki w tym samym czasie. Gdy z A wysyła do B, to ramka dotrze do bridga zorientować się, że ramka adresów jest do użytkowników sieci B i prześle do B. Gdy w B jest już wysyłana ramka to nastąpi kolizja i sieć B jest o tym informowana. Ramki lokalne pierwszej sieci nie zakłócają przesyłania ramek drugiej sieci.

Repeater dwa transcivery tych samych lub różnych rodzajów zamknięte w jednej obudowie. Została rola ograniczona do transmitowania i tego typu repeatery nazywamy transciverami.

Koncentrator (to wieloportowy repeater popularnie zwany hub). Połączenia do koncentratora wykonywane są kablem skrętkowym (stacje robocze dołączane są do wejść RJ45). Jedna para przesyła dane od karty sieciowej do koncentratora, a druga w kierunku przeciwnym. Na kablach połączeniowych nie powstają zatem kolizje. Domena kolizyjna jest wewnątrz koncentratora. Pod względem logicznym jest to sieć o charakterze szynowym (topologia szynowa BUS fizycznie jest zaś gwiazdą). Powiększanie obszarów sieci z zastosowaniem repeatera. W przypadku użycia technicznego w oparciu o kabel skrętkowy rolę repeaterów pełnią koncentratory. Maksymalnie w sieci w jednym łańcuchu może być 5 segmentów 4 koncentratory. Ponieważ repeater ma swój wzmacniacz powoduje że praca jednej stacji nie wpływa na pracę innych stacji. Hierarchiczne połączenia koncentratorów. Do dwóch koncentratorów są przyłączone koncentratory niższego rzędu i do tych dopiero stacje. Cała sieć stanowi domenę kolizyjną. Rozprowadzenie informacji musi się stać bardzo szybko, żeby sieć pracowała bezkolizyjnie. Koncentrator umożliwia realizację sieci o promieniu 100m. Wszystkie ramki rozprowadzane są po całej sieci. Po przekroczeniu pewnej liczby stacji taka sieć staje się niewygodna.

Przełącznik- koncentrator przełączający (switch) jest w istocie wieloportowym mostem. Przełącznik separuje każde wejście pod kątem przesyłanej informacji. Każdy port pamięta adresy karty, która jest do niego podłączona i gdy z innego portu dostanie ramkę, kieruje ją bezpośrednio do określonego portu. Każdy port jest przesyłany do 1 lub wielu stacji roboczych. Switch odbiera ramki i przekazuje do portu, gdzie jest karta sieciowa o adresie odbiorcy. Zwiększanie przepustowości sieci za pomocą przełącznika. Przełącznik komutując ramki nie dopuszcza do kolizji między nimi. Zastosowanie przełącznika zmniejsza domeny kolizyjne a co za tym idzie, prawdopodobieństwo kolizji. Zmniejszona liczba kolizji daje większą przepustowość. Switch analizuje ramkę, odczytuje, zagląda do adresu odbiorcy i kieruje ramkę do określonego portu. Musi znać adresy (tablica przyporządkowań przyporządkowanie - 1 : 1 czyli do switcha dołączona jedna stacja robocza, - 1 : wielu czyli do switcha dołączone wiele stacji roboczych). Należy nie przepełnić puli adresów MAC (kart sieciowych).

Jak dokonać przyporządkowania? - ręcznie, - automatycznie. W ramce jest adres stacji nadawczej i adres stacji odbiorczej, switch automatycznie przyporządkowuje adres. Wysyła ramki do wszystkich portów i łączy je ze sobą. W ten sposób szybko nauczy się wszystkich adresów. Jest problem, gdy wymienimy kartę? Więc algorytm ma akcję zapominania i switch uczy się co jakiś czas. Musi je zapominać. Ideą jest znaczne zmniejszenie domem kolizyjnych. Gdy wymienimy koncentrator na switch to zmniejszy się prawdopodobieństwo kolizji (wzrost prędkości pracy sieci dobrze dla użytkownika). Gdy zastosujemy przełączanie zamiast sieci współdzielenia to zlikwidujemy całkowicie kolizje. Radykalnie rośnie prędkość pracy sieci. Znika problem wykrywania kolizji. Nie ma ograniczeń na czas przebiegu ramki w sieci. Jedyny problem to tłumienie medium transmisyjnego.

Sieci wirtualne VLAN Zawiera tylko przełączniki. Każda ramka wędruje poprzez kolejne przełączniki zanim dotrze do adresata. W sieci takiej nie ma kolizji. Z poszczególnych przełączników grupuje się porty tworzące niezależną sieć. W każdej stworzonej w ten sposób sieci poszczególne stacje widzą się bez przeszkód. Między sieciami nie ma natomiast możliwości połączenia, nawet jeśli porty leżą w tym samym przełączniku. Poszczególne VLANY są całkowicie odseparowane. Aby połączyć logicznie tak powstałe VLANY należy użyć urządzeń sieciowych zwanych routerami. Klasyczna ramka nie ma pola o nr sieci wirtualnej. Połączenia między switch muszą być wykonywane w technologii przynajmniej Fast Ethernet. Adresowanie musi być realizowane ręcznie przez administratora.

Zadania LAN: Współdzielenie zasobów fizycznych pamięci masowych, drogich drukarek, urządzeń łączności itp. (mogą z nich korzystać wszyscy użytkownicy sieci) Współdzielenie zasobów logicznych (plików) między wielu użytkowników (programy uruchamiane są z serwera, istnieje jedna baza danych, a nie wiele lokalnych) Komunikacja między użytkownikami sieci oraz ich programami (np. poczta elektroniczna)

SIECIOWE SYSTEMY OPERACYJNE Architektury sieci: HOST-TERMINAL PEER TO PEER KLIENT-SERWER

HOST-TERMINAL Jeden komputer typu host udostępniany wielu użytkownikom Idea: użytkownicy posiadają nieinteligentne terminale, wszelkie działania wykonywane są na komputerze hosta. a) podział pamięci RAM między użytkowników b) podział zasobów dyskowych między użytkowników c) jeden procesor dla wszystkich użytkowników np. system UNIX

PEER TO PEER Sieć do której przyłączone są stacje robocze. Nie ma sieci nadrzędnej. Każdy użytkownik ma prawo do udostępniania sieci zasobów (zasoby dyskowe-katalogi, urządzenia zewnętrzne np. drukarka, którymi dysponuje. Zaleta: łatwa konfiguracja systemu Wady: rozproszenie zasobów dyskowych (utrata danych)

KLIENT-SERWER Model pośredni między powyższymi. Stacja serwera do której przyłączone są inteligentne stacje robocze. Serwer służy do przechowywania danych dyskowych, a aplikacje są uruchamiane na poszczególnych stacjach roboczych klientów. Szybkość zależy od wydajności stacji roboczej. Na stacji roboczej nie są przechowywane zasoby tylko na serwerze. Tak wiec to serwer udostępnia np. drukarkę. Zaleta: zasoby zgromadzone są w jednym miejscu Wady: dodatkowy system komputerowy (serwer), zatrudnienie administratora sieci

SIECI LOKALNE A SIECI ROZLEGŁE Obszar na którym funkcjonuje siec można podzielić na: sieci LAN (lokalne) sieci MAN (miejskie) sieci WAN (rozległe)

INTERSIEĆ Intersieć jest to sieć służąca do łączenia między sobą innych sieci, a nie pojedynczych komputerów. Urządzeniem umożliwiającym przyłączenie innej sieci jest ROUTER. Zadania routera: skierowanie pakietów wychodzących z danej sieci odebranie pakietów przekierowanie pakietów do innej sieci Router wyznacza trasę wędrówki pakietu. Router podejmuje decyzję o skierowaniu pakietu na określoną trasę na podstawie różnorodnych kryteriów np.: długość trasy obciążenie trasy priorytety itp.