dr Kamil Zawadzki Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu E-mail: kamzaw@umk.pl 1
1. Sytuacja na europejskich rynkach pracy i w Polsce 2. Rynek pracy w województwie pomorskim 3. Prognozy zapotrzebowania na pracę w Polsce i Pomorskiem Kamil Zawadzki 2
Kamil Zawadzki 3
53,0 41,3 40,6 39,2 30,9 26,9 Niemcy Wielka Br. Francja metr. Źródło: OECD, database Włochy Hiszpania Polska Kamil Zawadzki 4
80,0 15.09.2008 upadek Lehman Brothers 75,0 70,0 65,0 60,0 55,0 50,0 Szwecja Niemcy Holandia Dania W. Bryt. Austria Finlandia UE-28 Francja Portugalia Belgia Irlandia POLSKA Hiszpania Włochy Grecja 45,0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 5
70,0 65,0 60,0 55,0 Estonia Czechy Łotwa Litwa Słowenia Węgry POLSKA Bułgaria Rumunia Słowacja Chorwacja 50,0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 6
75 70 65 60 55 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 0 UE-28 Polska Źródło: Eurostat Kamil Zawadzki 7
28,0 26,0 24,0 Grecja Hiszpania 22,0 20,0 18,0 16,0 Portugalia Włochy Irlandia Francja EU-28 14,0 12,0 10,0 8,0 Finlandia Belgia Szwecja Holandia Dania 6,0 4,0 2,0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Źródło: Eurostat 8 W. Bryt. Austria Niemcy
19,0 17,0 15,0 13,0 11,0 9,0 7,0 5,0 Chorwacja Słowacja Bułgaria Łotwa Litwa Słowenia POLSKA Węgry Estonia Rumunia Czechy 3,0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Źródło: Eurostat Kamil Zawadzki 9
36,0 34,0 32,0 30,0 28,0 26,0 24,0 22,0 20,0 18,0 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 Źródło: Eurostat (def: własna działalność lub gospodarstwo rolne, nie zatrudniają innych osób) Kamil Zawadzki 10
50,0 46,0 42,0 38,0 34,0 30,0 26,0 22,0 18,0 14,0 10,0 6,0 Holandia Austria Niemcy W. Bryt. Szwecja Dania Belgia Irlandia EU-28 Francja Włochy Hiszpania Finlandia Portugalia Grecja 2,0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Źródło: Eurostat (Definicja: wg spontanicznych odpowiedzi ankietowanych LFS; w Holandii < 35 godz./tydz.) Kamil Zawadzki 11
18,0 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 Słowenia Rumunia Estonia Litwa POLSKA Łotwa Węgry Czechy Chorwacja Słowacja Bułgaria 2,0 0,0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Źródło: Eurostat Kamil Zawadzki 12
70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Grecja Włochy Hiszpania Portugalia Francja Irlandia Węgry Słowacja POLSKA Szwecja UE-28 Finlandia Czechy W. Bryt. Dania Niemcy Austria Holandia Belgia Źródło: OECD Kamil Zawadzki 13
34,0 32,0 30,0 28,0 26,0 24,0 22,0 20,0 18,0 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Hiszpania Portugalia Holandia Szwecja Francja Finlandia EU-28 Włochy Niemcy Grecja Irlandia Austria Dania Belgia W. Bryt. Źródło: Eurostat (Definicja: obejmuje umowy na czas określony, pracowników tymczasowych i sezonowych) Kamil Zawadzki 14
30,0 28,0 26,0 24,0 22,0 20,0 18,0 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 POLSKA Chorwacja Słowenia Węgry Czechy Słowacja Bułgaria Łotwa Estonia Litwa Rumunia Źródło: Eurostat Kamil Zawadzki 15
20,0 18,0 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 wyższe średnie gimn. i niżej 6,0 4,0 2,0 0,0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Źródło: Eurostat Kamil Zawadzki 16
Wskaźnik 65+ do 15-64 w 2010 r. w UE wyniósł ok. 25% W 2030 r. będzie wynosił ok. 40% A w 2050 r. ok. 50% Kamil Zawadzki 17
Litwa Łotwa Rumunia Bułgaria Estonia Węgry Słowacja POLSKA Czechy Słowenia Portugalia Finlandia Dania Belgia Austria Niemcy Francja Grecja W. Bryt. Irlandia Holandia Hiszpania Włochy Szwecja 64,7 65,2 66,8 67,5 68,0 68,6 67,7 68,4 69,2 69,8 70,3 70,6 70,7 69,6 71,7 72,1 71,7 72,2 73,2 74,2 74,0 74,5 74,5 74,6 75,2 75,1 75,3 75,5 75,5 75,6 75,8 76,4 76,7 76,9 77,2 77,6 77,9 78,0 78,3 78,4 78,6 78,7 78,9 79,1 79,4 76,9 79,6 77,4 60,0 62,0 64,0 66,0 68,0 70,0 72,0 74,0 76,0 78,0 80,0 Źródło: Eurostat 2010 2000 Kamil Zawadzki 18
Rumunia Bułgaria Łotwa Węgry Litwa Słowacja POLSKA Estonia Czechy Dania W. Bryt. Portugalia Grecja Niemcy Holandia Belgia Słowenia Irlandia Finlandia Austria Szwecja Włochy Hiszpania Francja 74,8 75,0 76,0 76,2 76,2 77,4 77,4 77,5 77,5 78,4 78,6 78,9 79,3 78,0 78,5 79,2 79,2 80,7 80,8 80,9 81,4 80,3 82,6 82,8 82,8 80,2 79,9 80,6 80,7 81,2 81,0 81,2 81,2 82,0 83,0 83,0 83,0 83,1 83,2 83,5 83,5 83,6 84,6 82,9 85,3 85,3 82,8 83,0 60,0 62,0 64,0 66,0 68,0 70,0 72,0 74,0 76,0 78,0 80,0 82,0 84,0 86,0 Źródło: Eurostat 2010 2000 Kamil Zawadzki 19
Średnia w UE-28-1,55 w UE-28 Kraje powyżej 2,00: żadne! Liderzy w UE: Irlandia (1,96) i Francja (1,99) Polska: 1,29 Tylko 2 kraje poniżej Polski: Hiszpania 1,27; Portugalia 1,21; Kamil Zawadzki 20
Grecja Hiszpania Portugalia Włochy Słowacja Słowenia Bułgaria EU-27 Łotwa Francja POLSKA Irlandia Litwa Finlandia Węgry Belgia Szwecja Holandia Czechy Estonia Dania Rumunia W. Bryt. Austria Niemcy 32,0 30,0 28,0 26,0 24,0 22,0 20,0 18,0 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 M 08 M 14 K 08 K 14 Kamil Zawadzki 21
21,0 19,0 17,0 15,0 13,0 11,0 Mężczyźni UE-27 Kobiety UE-27 Mężczyźni PL Kobiety PL 9,0 7,0 5,0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Źródło: Eurostat Kamil Zawadzki 22
84,0 82,0 80,0 78,0 76,0 74,0 72,0 70,0 68,0 66,0 64,0 62,0 60,0 58,0 56,0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Belgia Austria Niemcy Francja W. Bryt. Hiszpania Włochy Irlandia Holandia Czechy POLSKA Węgry Grecja Finlandia Szwecja Dania Słowacja Portugalia Źródło: OECD, OECD Employment Outlook 2009 i 2011, 2014, 2015 23
Kraj 1997 2007 2009 2010 2013 Finlandia 21 21 20 19 20 Holandia 22 17 d) 17 17 20 Austria 23 22 19 19 18 W. Bryt. 26 21 20 18 17 Czechy 21 20 18 18 16 Szwecja 17 15 c) 15 14 14 Francja 10 12 d) 13 14 14 Niemcy 24 23 d) 22 21 13 Irlandia 22 18 10 11 13 POLSKA 18 10 c) 10 6 11 Węgry 18 a) 0 e) 4 6 9 Dania 13 9 12 12 8 Hiszpania 29 17 12 6 6 Belgia 15 b) 10 e) 9 9 6 a) 1996, b) 1999, c) 2004, d) 2005, e) 2006 Źródło: OECD Employment Outlook 2009 DANE ZA 2008 R. TU (S. 29) Kamil Zawadzki 24
75,0 70,0 65,0 60,0 55,0 50,0 45,0 40,0 35,0 30,0 25,0 Holandia Dania Austria W. Bryt. Szwecja Finlandia Niemcy EU-28 Irlandia Francja Hiszpania Portugalia Belgia Grecja Włochy 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Źródło: Eurostat Kamil Zawadzki 25
47,0 44,0 41,0 38,0 35,0 32,0 29,0 26,0 23,0 Łotwa Estonia Litwa POLSKA Słowenia Chorwacja Czechy Słowacja Rumunia Węgry Bułgaria 20,0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Źródło: Eurostat Kamil Zawadzki 26
60,0 55,0 50,0 45,0 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 Grecja Włochy Portugalia Francja Irlandia Belgia Szwecja EU-28 Finlandia W. Bryt. Holandia Dania Austria Niemcy 0,0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Źródło: Eurostat Kamil Zawadzki 27
55 50 45 40 35 30 25 20 15 10 Chorwacja Słowacja Rumunia POLSKA Bułgaria Węgry Słowenia Łotwa Litwa Czechy Estonia 5 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Źródło: Eurostat Kamil Zawadzki 28
Kluczowe problemy rynków pracy w UE w najbliższej przyszłości? 1) IMIGRACJA 2) BREXIT Kamil Zawadzki 29
Kamil Zawadzki 30
Kamil Zawadzki 31
Kamil Zawadzki 32
Kamil Zawadzki 33
Kamil Zawadzki 34
1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0-0,2-0,4-0,6-0,8 SALDO MIGRACJI NA POBYT STAŁY NA 1000 MIESZKAŃCÓW W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM 2010 2011 2012 2013 2014 wewnętrznych zewnętrznych Kamil Zawadzki 35
Kamil Zawadzki 36
27,0 PROGNOZY DEMOGRAFICZNE W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM (TYS.) 25,0 23,0 21,0 19,0 17,0 15,0 2015 2020 2025 2030 2035 2040 URODZENIA ZGONY Kamil Zawadzki 37
Kamil Zawadzki 38
TO ZALEŻY O KOGO NAZYWAMY HUMANISTĄ Kamil Zawadzki 39
SENSU LARGO Wszystko poza ścisłymi, biologicznymi, medycznymi i technicznymi, a zatem NAUKI HUMANISTYCZNE I SPOŁECZNE Teologia i filozofia Bibliotekoznawstwo, Językoznawstwo, dziennikarstwo Nauki o sztuce Psychologia Pedagogika Historia Archeologia i etnologia Prawo Ekonomia Zarządzanie i finanse Socjologia i nauki polityczne Kamil Zawadzki 40
SENSU STRICTO Zgodnie z International Standard Classification of Education 97: Teologia i filozofia Bibliotekoznawstwo Językoznawstwo i literaturoznawstwo, filologie Historia Archeologia i etnologia Kamil Zawadzki 41
Kamil Zawadzki 42
Kamil Zawadzki 43
Kamil Zawadzki 44
Kamil Zawadzki 45
Kamil Zawadzki 46
LICZBA STUDENTÓW OGÓŁEM (TYS.) 2000 1800 1600 1900 1841 1764 1677 1550 1469-23% 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 107 109 107 104 100 96 2009 2010 2011 2012 2013 2014 POLSKA POMORSKIE - 10% Kamil Zawadzki 47
30 000 Studenci kierunków ekonomicznych i administracji w województwie pomorskim 25 000 20 000 15 000 10 000 5 000 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Kamil Zawadzki 48
4 000 Studenci nauk prawnych w województwie pomorskim 3 500 3 000 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Kamil Zawadzki 49
2 500 Liczba studentów studiów artystycznych w województwie pomorskim 2 000 1 500 1 000 500 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Kamil Zawadzki 50
16 000 Liczba studentów kierunków pedagogicznych w województwie pomorskim 14 000 12 000 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Kamil Zawadzki 51
18 000 Studenci nauk społecznych w województwie pomorskim 16 000 14 000 12 000 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Kamil Zawadzki 52
700 Liczba studentów dziennikarstwa i informacji w województwie pomorskim 600 500 400 300 200 100 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Kamil Zawadzki 53
9 000 Liczba studentów kierunków humanistycznych (sensu stricto) w woj. pomorskim 8 000 7 000 6 000 5 000 4 000 3 000 2 000 1 000 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Kamil Zawadzki 54
Mediana wynagrodzeń absolwentów studiów humanistycznych wyniosła w 2014 roku 4 000 PLN Co czwarty z nich zarabiał 6 218 PLN i więcej. 25% zarabiających najmniej otrzymywało 2 800 PLN i mniej. Kamil Zawadzki 55
Komisja Europejska Eurostat Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju Międzynarodowa Organizacja Pracy Europejskie Obserwatorium Stosunków Przemysłowych, GUS, Bank Danych Lokalnych Instytut Pracy i Spraw Socjalnych Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń Sedlak & Sedlak WUP Gdańsk, Barometr zawodów 2016, Gdańsk 2015. E.Kwiatkowski, B. Suchecki, Wyniki prognozy zatrudnienia w kraju według grup zawodów i obszarów statystycznych NUTS II do 2020 roku, IPISS, Warszawa 2014. Ł. Arendt, Prognozy zatrudnienia dla województwa pomorskiego do 2022 r. Kamil Zawadzki 56
Kamil Zawadzki 57