Zastosowanie zdalnego dostępu do sprzętu Cisco w zajęciach dydaktycznych prowadzonych na Politechnice Warszawskiej Krzysztof Cabaj Michał Jarociński Paweł Radziszewski Krzysztof Szczypiorski Michał rysiek Woźniak Politechnika Warszawska Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych
Akademia Regionalna na WEiTI PW Istnieje od 2002 r. Szkolenia: CCNA, NS, FWL, VoIP, CCNP (w sumie ok. 1500 osób). Konieczność rozbudowy bazy laboratoryjnej
Instytut Telekomunikacji PW Długoletnia współpraca z Instytutem Elektroniki i Technik Informacyjnych Uniwersytetu w Lund. Wymiana pracowników i doktorantów, wspólne projekty badawcze. Od 2005, po uruchomieniu wykładu "Sieci IP", zdalny dostęp do Laboratorium Routingu LTH dla studentów Instytutu Telekomunikacji. Wspólnie opracowane ćwiczenia (m. in. RIP, OSPF, MPLS).
Motywacja ze strony dydaktyki PW Większość studentów woli wykonywać ćwiczenia w późnych godzinach popołudniowych i w nocy. Duża liczba studentów vs. mała liczba wykładowców.
Motywacja ze strony Akademii Cisco Uczestnicy wolą zajęcia zdalne na żywym sprzęcie niż na symulatorach. Różne preferowane godziny dostępu do laboratorium. Likwidacja dni otwartych w laboratorium (małe zainteresowanie). Dostęp dla kursantów CCNP i ostatnich semestrów CCNA.
NetDevGroup NetLab+ Academy Edition: 6795 $ + 2395 $ / rok Professional Edition: 19995 $ + 2495 2995 $ / rok Decyzja: rozwiązanie własne.
Geneza laboratorium W 2007 porozumienie IT z Akademią Cisco w sprawie wspólnej organizacji laboratorium. Od LTH źródła aplikacji zarządzającej zdalnym dostępem i zgoda na jej przystosowanie.
Pierwotne założenia Zdalny dostęp w zakresie podstawowym. Możliwie niewielki koszt. Start laboratorium: semestr zimowy 2007/8.
Topologia do ćwiczeń IT i LTH 5 routerów. Pierścień - interfejsy szeregowe. Gwiazda - interfejsy Ethernet.
Topologie w szkoleniu CCNP 4 routery + 4 przełączniki (2 x L2 + 2 x L3) (dodatkowo: PIX, 3 routery). Ok. 105 ćwiczeń. Kilka topologii podstawowych (trójkąt, linia, gwiazda, siatka przełączników). Ok. 30 istotnie różnych ich wariantów.
Elementy składowe rozwiązania Router dostępowy (2611XM) - NAT, DHCP, TFTP, moduł interfejsów szeregowych NM-16A/S. Przełącznik dostępowy - sieci VLAN. System rezerwacji sesji (OpenBSD). System zarządzania zasilaniem (listwa RPB+). Przełącznik rekonfiguracyjny (3560).
Ewolucja Jednorodne środowisko do pracy zdalnej i w laboratorium. Możliwość wykonania wszystkich ćwiczeń CCNP. Rekonfiguracja za pomocą sieci VLAN. Różne obrazy IOS (VoIP, generator ruchu). Zdalny dostęp stacji klienckich przez VPN. Zdalne zarządzanie zasilaniem (ok. 2 kw mocy).
Translacje adresów Realizowane na routerze dostępowym. Dostęp do systemu rezerwacyjnego. Dostęp konsolowy do urządzeń. Dostęp do interfejsu WWW wybranego urządzenia. Dostęp z PC (np. klient VPN, softphone). Pełna translacja na adresie secondary pełny dostęp do wybranego urządzenia.
System rezerwacji sesji Kwant 1 h. Max 6 zarezerwowanych sesji. 1 konto na ok. 3 osoby.
OpenBSD jako bramka do Laboratorium Routerów interfejs www zabookowanie sesji w RTRB start sesji w zabookowanym oknie czasowym, możliwość logowania ssh na bramkę telnet z bramki na routery, praca na urządzeniach wylogowanie koniec pracy na urządzeniach, wylogowanie z bramki koniec sesji automagiczne wylogowanie użytkownika po zakończonej sesji, wyłączenie możliwości logowania ssh, przywrócenie domyślnych konfiguracji routerów
OpenBSD jako bramka do Laboratorium Routerów chroot /etc/shadow /etc/group MySQL dane konfiguracyjne RTRB dane zabookowanych sesji Apache+PHP interfejs bookowania sesji RTRB backend kopia /etc/shadow tylko grupa rtrb Cron zadania odpalane co minutę
OpenBSD jako bramka do Laboratorium Routerów /etc/shadow /etc/group konta użytkowników ssh hasła użytkowników ssh grupy użytkowników włączona/wyłączona powłoka MySQL dane konfiguracyjne RTRB zabookowane sesje lista adminów kopia /etc/shadow tylko grupa rtrb konta użytkowników www hasła użytkowników www
Dokumentacja Numeracja portów konsolowych. Zarządzanie zasilaniem. Rozbieżności w numeracji interfejsów w stosunku do instrukcji laboratoryjnych. Konfiguracja sieci VLAN.
Problemy wykonawcze Głównie z rzeczami banalnymi: - listwa zasilająca, - kable (NIE 5-metrowe V.35 - SmartSerial!), - debugging aplikacji rezerwacyjnej.
Problemy eksploatacyjne Elastyczność i wszechstronność okupiona pewną komplikacją konfiguracji. Chcemy uczyć ręcznego przełączania kabli, czy też zarządzania sieciami VLAN??? Dwa schematy nazewnictwa.
Statystyki z 18 miesięcy Ok. 200 studentów IT oraz LTH: - Sieci IP, - Usługi Multimedialne w Sieciach IP, - Ochrona Informacji w Sieciach, - dyplomanci. Ok. 40 kursantów CCNP. Ok. 15 kursantów CCNA. Ok. 2300 h zarezerwowanych sesji zdalnych.
Ankieta Anonimowa. Wśród kursantów CCNP, którzy kończą szkolenie zrealizowane w pełni z dostępem zdalnym.
Ankieta - wnioski Oceny zdecydowanie pozytywne. Skomplikowanie konfiguracji nie przeraża. Podkreślane mocne strony (czasem zaskakujące): - dostęp do przełączników L3, - dostęp po zakończeniu szkolenia (przygotowanie do egzaminów certyfikacyjnych), - cisza.
Okiem instruktora Bardzo przydatne narzędzie dydaktyczne: Jednak wolimy uczyć zarządzania sieciami VLAN niż ręcznego przełączania kabli. Nie zawsze router stoi tuż obok administratora. >>Bufor bezpieczeństwa<< na szczególnie dociekliwych ;-> kursantów. Po(d)ręczny poligon doświadczalny.
Dalszy rozwój Zestaw konfiguracji wstępnych (w pamięci flash lub ładowanych z TFTP). Sklonowanie rozwiązania. Rozdzielenie szkoleń CCNP od ćwiczeń IT/LTH. Odizolowanie podów. Zwiększenie wykorzystania sprzętu (użytkownicy z innych stref czasowych).
Pytania?
Uwagi?
Komentarze?
Dziękuję za uwagę