2 2/1 Dignz stnu systemu trnsprtweg Łmży 2.1 Mist Łmż Łmż jest płżn w półncnwschdniej części Plski n terenie wjewództw pdlskieg. W grnicch dministrcyjnych mist zjmuje pwierzchnię 3258 h, w tym 40% pwierzchni stnwią tereny zurbnizwne. Z punktu widzeni reginu, Łmż stnwi wżny drgwy węzeł kmunikcyjny, chciż ze względu n utrtę sttusu mist wjewódzkieg (w 1r), znczenie mist jk śrdk dministrcyjneg słbł. Łmż liczy k. 63, tys. mieszkńców (grudzień 2002 r.), zgdnie z prgnzmi demgrficznymi w njbliższych ltch przewiduje się niewielki wzrst demgrficzny: d pzimu 6,2 tys. sób w rku 20 i k. d 72 tys. sób w rku 20151. Od 14 mist jest pdzielne n 15 siedli. W Łmży zrejestrwnych jest 15 301 smchdów sbwych i 3 0 smchdów ciężrwych (dne z 31.12.2002 r.) Ozncz t, że wskźnik mtryzcji indywidulnej znjduje się n pzimie 240 smchdów/00 mieszkńców i jest niższy niż w njbrdziej zmtryzwnych mistch Plski (np. w Wrszwie k. 430 sm./00 mieszkńców) rz niższy niż średni krjw (285 smchdów/00 mieszkńców, GUS 2002). 2.2Ukłd drgwy mist 2.2.1 Sieć drgwuliczn Sieć dróg publicznych w Łmży stnwią: ulice krjwe długści,3 km, ulice wjewódzkie 8.772 km, ulice pwitwe 21.767 km, w tym: 1 nwierzchni sfltw 1,743 km nwierzchni brukwcw 0,602 km nwierzchni gruntw 1,422 km ulice gminne 64.3 km, w tym: nwierzchni sfltw 35,157 km nwierzchni betnw 11,326 km nwierzchni z kstki 1,883 km nwierzchni brukwcw 0,643 km Prgnzy demgrficzne przedstwine w Strtegii Zrównwżneg Rzwju Mist Łmży mgą być jednk przeszcwne. W sttnim kresie nstąpił bwiem spdek liczby mieszkńców Łmży z 65,2 w rku 2000 d 63, w rku 2002.
2/2 nwierzchni gruntw 15,30 km Schemt ukłdu ulic mist z zznczeniem pdziłu dministrcyjneg przedstwin n rys. 2.1. Strukturę dministrcyjną sieci drgwej przedstwin n rys. 2.2. Z Zjj zz d d N N w w g gr rd dz k zk N N w w g grr d dz zk k kkii bb R Ryy Z Z w w d dz zk k L Le eg gii n nó ów w P P zznn ńń ssk k sskk w w b brr m m Z Z ss zz S S P Piiłs łsu ud ds sk kiie eg g S S k k iiiik k rrs s rrs sk k kiie k e iie eg g g g S Sp p kk jjn n S Siik k rrs sk kii e eg g w w ll P P g ieg kie ls lsk P P k jsk js W W D Dw w rr n n g ieg kie sk ds ud su P Piłiłs P P z zn n ńs ń sk k Legend S Szz ss M Męę żżyy ń ńss kk drgkrjw drgwjewódzk drgpwitw innedrgi TRANSEKO Wrszw, mrzec2004 Rys 2.1. Klsyfikcj dministrcyjn dróg n terenie mist Łmży
2/3 Rys. 2.2 Łmż struktur dministrcyjn sieci drgwej (2004r) 64,4 70 60 50 40 km 30 21,77,4 20 0 drgi krjwe 8,77 drgi drgi pwitwe drgi gminne wjewódzkie Ukłd sieci ulicznej mist jest ściśle związny z ukłdem dróg zmiejskich. Pdstwwe drgi krjwe i wjewódzkie przebiegjące przez mist bsługują główne kierunki ruchu wewnętrzneg. W rejnie Łmży krzyżują się 2 drgi znczeniu krjwym tzn.: drg Nr 61: (Wrszw) Ostrłęk Łmż Augustów, n terenie mist przebiegjąc ciągiem ulic: Wjsk Plskieg Plc Kściuszki Zjzd gr. mist (kierunek Piątnic); drg Nr 63: Zmbrów Łmż Giżyck gr. z bwdem Kliningrdzkim (bez przejści grniczneg); w Łmży przebieg wzdłuż ciągu ulic: Szs Zmbrwsk Sikrskieg Wjsk Plskieg Plc Kściuszki Zjzd gr. mist (kierunek Piątnic); rz 3 drgi wjewódzkie: drg Nr 645: Myszyniec Łmż, n terenie mist przebiegjąc ciągiem ulicy Nwgrdzkiej (d grnicy mist d ul. Sikrskieg) i ul. Sikrskieg (d Nwgrdzkiej d Wjsk Plskieg); drg Nr 677: Skłów Pdl. Ostrów Mz. Łmż; przebieg d grnicy mist wzdłuż Al. Leginów d Plcu Kściuszki; drg nr 67: Łmż Mężenin (drg nr 8); w Łmży przebieg wzdłuż ciągu ulicy Szs d Mężenin. W bezpśrednim sąsiedztwie Łmży, w miejscwści Piątnic krzyżują się tkże: drg krjw Nr 64: (Łmż) Piątnic Jeżew; przebieg wzdłuż ulicy Szklnej; drg wjewódzk Nr 668: (Łmż) Piątnic Przytuły drg nr 65. 11 dcinków ulic m sttus ulic pwitwych, tj: Al. Piłsudskieg ul. Giełczyńsk ul. Sikrskieg n dcinku Szsy Zmbrwskiej d gr. mist (kierunek Piątnic); ul. Dwrn
2/4 ul. Nwgrdzk d ul. Wjsk Plskieg d ul. Sikrskieg; ul. Piękn ciąg ul. Plw Szs Zmbrwsk n dcinku d ul. Sikrskieg d Wjsk Plskieg; ul. Pznńsk ul. Rządw ul. Spkjn ul. Zwdzk 176 ulic w Łmży zstł zlicznych d dróg gminnych. 2.2.2 Ukłd ulic mist Ukłd ulic w Łmży m chrkter prmienistbwdwy. Pdstwę systemu stnwi 5 ciągów ulicznych usytuwnych prmieniście w stsunku d centrum mist, płżneg w jeg części półncnwschdniej i prteg n skrpie nd rzeką Nrew. Pdstwwe ciągi ulic t: Al. Leginów, Zjzd, Wjsk Plskieg, Nwgrdzk, Szs Zmbrwsk. Ulice te zbiegją się w rejnie Pl. Kściuszki i decydują jkści systemu kmunikcji indywidulnej, z uwgi n funkcję jką pełnią w bsłudze zrówn ruchu lklneg, źródłwdcelweg związneg z mistem, jk też ruchu trnzytweg. Łmż dyspnuje tkże stsunkw dbrze wyksztłcnym systemem dróg chrkterze bwdwym w stsunku d ścisłeg centrum mist. Mżn wyróżnić 2 półpierścienie bwdwe: njbliższy centrum mist ciąg bwdwy ulicy Sikrskieg d ul. Zdrjwej d ul. Nwgrdzkiej, spinjący ulice: Dwrną, Szsę Zmbrwską, Zwdzką, Al. Leginów, Wjsk Plskieg i Nwgrdzką; dlszy w stsunku d centrum, płżny w strefie mieszkniwej ciąg ulic: Piłsudskieg Pznńsk Brwrn. Ciągi te pełnią isttną funkcję dl bsługi ruchu wewnątrz mist, tkże w szczególnści ulic Sikrskieg w bsłudze ruchu zewnętrzneg związneg z wltmi dróg nr 61, 63 i 645. Istnieje tkże frgmentrycznie wyksztłcny trzeci ciąg bwdwy n kierunku wschódzchód, tj. ciąg ulic Szs Mężenińsk Pznńsk, przecinjący płudniwą część mist, który becnie ze względu n brk kntynucji w kierunku półncnzchdnim, prócz bsługi przyległeg terenu umżliwi jedynie pwiąznie wltu drgi nr 67 z ul. Wjsk Plskieg. Stnwi n jednk dbrą pdstwę dl rzbudwy płudniwej bwdnicy mist. Stsunkw dbrze wyksztłcny prmienistbwdwy ukłd ulic stnwi wżny tut systemu w bsłudze ruchu wewnątrzmiejskieg i źródłwdcelweg. Wbec brku trs bwdwych, bsługujących ruch zewnętrzny n drgch krjwych i wjewódzkich, stnwi
2/5 jednk tkże brdz pwżny mnkment. Prwdzi bwiem d kniecznści bsługi ruchu trnzytweg ulicmi miejskimi i tym smym d kncentrwni ruchu n głównych ciągch, zbiegjących się w rejnie Plcu Kściuszki, pełniąceg tkże funkcję kluczweg węzł przesidkweg w kmunikcji zbirwej mist. Niekrzystne uksztłtwnie węzł dróg zewnętrznych pwduje: grniczenie swbdy prwdzeni ruchu lklneg i pgrszenie bezpieczeństw ruchu z uwgi n skrjnie niekrzystny brk segregcji ruchu n głównych ulicch mist, grnicznie mżliwści efektywneg prwdzeni miejskiej kmunikcji utbuswej, c wpływ n stndrd pdróżwni psżerów rz kszty funkcjnwni trnsprtu zbirweg (strty czsu), ndmierne niszczenie infrstruktury trnsprtwej (nwierzchni), uciążliwści wywłne ruchem smchdów (wibrcje, hłs, emisje znieczyszczeń), bniżenie jkści przestrzeni publicznej (utrudnieni w krzystniu z przestrzeni przez pieszych, rwerzystów itp.). 2.2.3 Orgnizcj i sterwnie ruchem Według stnu n mrzec 2004 w sieci ulic mist Łmży znjduje się 8 skrzyżwń i jedn przejście dl pieszych sterwne z pmcą sygnlizcji świetlnej (rys. 2.3) tj.: skrzyżwnie Al. Leginów z ul. Plwą, skrzyżwnie Al. Leginów z ul. Skłdwskiej, skrzyżwnie Al. Leginów z ul. Sikrskieg, skrzyżwnie Al. Leginów z Dwrcwą, skrzyżwnie Al. Leginów z ul. Piłsudskieg, skrzyżwnie Al. Leginów z ul. Pznńską, skrzyżwnie ul. Wjsk Plskieg z ul. Plwą, skrzyżwnie ul. Wjsk Plskieg z ul. Sikrskieg rz przejście dl pieszych n ul. Piłsudskieg (wzbudzne przez pieszych).
2/6 Rys.2.3 Łmż skrzyżwni z sygnlizcją świetlną Sygnlizcj n skrzyżwniu ul. Al. Leginów/Pznńsk jest zrelizwn z zstswniem kmdcji ruchu i bezklizyjneg rzdziłu pszczególnych relcji. N pzstłych stswne jest sterwnie cykliczne, stłczswe z ręcznym przełączniem prgrmów, c w prktyce zncz wyświetlnie jedneg prgrmu sygnlizcji. Pmim kncentrcji skrzyżwń z sygnlizcją świetlną n dwóch ciągch ulic, tj.: l. Leginów i ul. Wjsk Plskieg, nie funkcjnują ne jk ciągi skrdynwne. W mieście n szerszą sklę nie występują tkże inne niż stndrdwe śrdki rgnizcji i sterwni ruchem. W szczególnści dtyczy t dynmicznych śrdków rgnizcji ruchu, tkich jk: znki zmiennej treści, wyświetlcze prędkści itp. Ft. 3 Skrzyżwnie ulic Leginów / Sikrskieg Ft. 4 Skrzyżwnie ulic Leginów / Sikrskieg
2/7 W centrum mist występuje stref grniczneg dstępu dl ruchu smchdweg. Jest n grniczn d dwóch ulic: ul. Długiej n dcinku d ul. Krótkiej d ul. Frnej rz ul. Frnej d Długiej d ul. Dwrnej. Uprządkwniu prkwni w centrum mist rz redukcji ruchu wynikjąceg z pszukiwni wlnych miejsc pstjwych sprzyj tkże funkcjnując stref płtneg prkwni. Ft. 5 Ulic Frn z grniczeniem dstępu ruchu Ft. 6. Ulic Dług z grnicznym dstępem ruchu kłweg kłweg 2.2.4 Wrunki ruchu drgweg W bszrch zurbnizwnych stły wzrst mtryzcji, przy jednczesnych grniczenich w zkresie rzwju infrstruktury drgwej, prwdzi d pgrszni się wrunków ruchu drgweg rz wrunków funkcjnwni kmunikcji zbirwej. N pdstwie wyników pmirów ruchu przeprwdznych w Łmży w rku 2004 mżn stwierdzić, że w kresie gdzin ruchu szczytweg wrunki ruchu n pdstwwym ukłd ulic centrum mist są zróżnicwne (tbel 2.1): stsukw niekrzystne n ciągch ulic: Wjsk Plskieg, Sikrskieg i Al. Piłsudskieg rz krzystne n pzstłych ciągch ulicznych. Tbel 2.1 Ntężeni ruchu n wybrnych ciągch ulic. Oszcwnie pzimu swbdy ruchu
lp Odcinek ulicy 1 Wjsk Plskieg 2 Sikrskieg 3 Sikrskieg 4 Al. Piłsudskieg 5 Grbl Jednczewsk 6 Ndnrwińsk 7 Krsk 8 Strusi Krucz Fbryczn 11 Żbi 12 Rybki 13 Zdrjw Pmir w dniu 21.01.2004. Ft. 7 Ulic Wjsk Plskieg Przekrój P/h2 2x2 2x2 2x2 2x2 1x2 1x2 1x2 1x2 1x2 1x2 1x2 1x2 1x2 2467 1444 1734 181 85 52 5 180 87 11 67 41 208 Udził sm. Przepustwść ciężrwych p/h/przekrój3 11% 4400 3% 4400 2% 4400 7% 4400 0% 1600 0% 1600 0% 1600 0% 1600 0% 1600 0% 1600 0% 1600 0% 1600 1% 1600 2/8 PSR4 D C C C A A A A A A A A A Ft. 8. Ulic Leginów Pmiry ntężeni ruchu drgweg przeprwdzne w czerwcu 2002 n grnicy mist n półncnym wlcie drgi nr 61 ujwniły stsunkw duże bciążenie ruchem n pzimie 18 0 pjzdów n dbę w bu kierunkch. Stwierdzn tkże: duży udził smchdów ciężrwych (16%), brdz dużą liczbę ciężkich smchdów ciężrwych k. 1540 n dbę, 2 Ntężeni ruchu przeliczne n pjzdy umwne (pu): smchód sbwy i dstwczy 1, smchód ciężrwy 1.6, utbus 1.8. 3 N pdstwie HCM 85 i prcy Budw hierrchicznych mdeli ruchu w siecich drgwych. Plitechnik Wrszwsk 18. 4 PSR pzim swbdy ruchu: A ruch swbdny, B ruch równmierny z dczuwlną becnścią innych pjzdów, swbd wybru prędkści jzdy, C ruch równmierny, le n spsób jzdy isttny wpływ wywierją inne pjzdy, wybór prędkści wyrźnie grniczny, D ruch równmierny, le przy dużej gęstści wybór prędkści i mnewry grniczne, kmfrt jzdy niski, E ntężenie ruchu bliskie przepustwści, prędkść ustbilizwn n niskim pzimie, skrjnie utrudnine mnewrwnie, niewielki wzrst ruchu lub chwilwe ztrzymni pwdują pwżne zkłóceni.
2/ stsunkw stłe bciążenie wltu d mist w kresie 8.0018.00, n pzimie 11201250 p/h/przekrój. Ft.. Pl. Kściuszki wlt d strny ulicy Zjzd Ft.. Pl. Kściuszki. Wrunki ruchu w gdzinie (drg nr 61) szczytu prnneg 2.3System prkwni W rmch systemu prkwni w Łmży dstępne są: miejsc d prkwni przykrwężnikweg, miejsc d prkwni n wydzielnych prkingch plcwych. Ddtkw w systemie prkwni występuje pdził n prkwnie płtne i bezpłtne. Obszr bjętym płtnym prkwniem leży w smym centrum mist, gdzie zlklizwne są główne urzędy miejskie rz miejsc hndlu i usług. Zkres bszru jest pwiększny, czym mże świdczyć bjęcie strefą płtneg prkwni ulicy Sienkiewicz. Wyskści płt z prkwnie rz spsób ich pbru reguluje uchwł rdy mist. Obszr strefy (SOP) przedstwin n rys. 2.4. Opłty z prkwnie pbierne są w dni rbcze w gdzinch :0017:00. Wyskści stwek płt z prkwnie są zróżnicwne w zleżnści d czsu pstju: z pierwszą gdzinę pstju z drugą gdzinę pstju z trzecią gdzinę pstju 1,70 zł, z kżdą nstępną gdzinę pstju 1,40 zł. 1,50 zł, 1,60 zł, Osby zmieszkujące i prcujące w strefie płtneg prkwni mgą krzystć z bnmentów miesięcznych w wyskści 30zł. Łącznie płtnym prkwniem bjętych jest k. 1600 m ulic, w tym k. 260 miejsc prkingwych.
PlcKściuszki g Plskie jsk W J tk w Os ied le B h ter ów M nte C ssi n St ry Ry ne k Gie łcz yńs k Se n tr sk S d w P lw Dw rn zk d iw z W Sie nk iew icz Le gi nó w 3M j Kró tk Dłu g Krz yw ek ł i k yb R Rz ąd w St ry Ry ne k N w gr dzk Kpu cyńsk zd Zj 2/ Dw rn Legend strefpłtnegprkwni TRANSEKO W rszw, mrzec2004 Rys. 4 Grnice strefy płtneg prkwni w Łmży Dchdy, jkie są siągne z funkcjnwni strefy prkwni płtneg w cłści są przekzywne n knt śrdk specjlneg i są przeznczne n utrzymnie dróg. Biur SOP dził w strukturze Urzędu Mist. Mieszkńcy są infrmwni przeznczeniu tych pieniędzy. Dtychczs wybudwn prking usytuwny w dległści 0m d Streg Rynku n 35 miejsc pstjwych i wyremntwn większść ulic w brębie Strefy. W b.r. plnwn jest przebudw nwierzchni zmkniętej dl ruchu ul. Frnej. Plny n njbliższe lt t ulic Dług deptk jk n Frnej i remnt nwierzchni ulicy Sienkiewicz. Wprwdzenie płt z prkwnie w centrum mist pdyktwne był: deficytem miejsc prkingwych występującym w ciągu dni rbczych, chęcią wymuszeni rtcji pjzdów n miejscch prkingwych i udstępnieni miejsc prkingwych klientm biektów hndlwych, chęcią brdziej rcjnlneg wykrzystni miejsc prkingwych w njbrdziej trkcyjnym bszrze mist. W ltch 20012003 prcwnicy Biur Strefy Ogrniczneg Pstju przeprwdzili szereg pmirów dtyczących stpni zjętści prkingów w strefie płtneg prkwni rz stpni przestrzegni regulminu w strefie płtneg prkwni w punktch dtyczących pnszeni płt z prkwnie. Od 2001 rku przeprwdzn pmiry prkingwe w wytypwnych dnich (łącznie 12 dni pmirwych) w ciągu różnych gdzin bwiązywni regulminu strefy płtneg prkwni. Wyniki pmirów wskzują n dużą niejednrdnść i zmiennść zchwń prkingwych mieszkńców. Wg pmirów wyknnych przez prcwników biur liczb smchdów prkujących bez pnszeni płt (czyli nruszjących regulmin) whł się w
2/11 zleżnści d dni i gdziny bdni d 4 d 24%. Również wykrzystnie pwierzchni prkingwej w strefie był zmienne, d 43 d 5% w zleżnści d dni i gdziny pmiru. Od 2001r. systemtycznie spd liczb wezwń dl sób uchyljących się d wniesieni płty z prkwnie. W 2001r. wystwin 6484 wezwń, w 2002r. 4653, w 2003 tylk 3860 wezwń. Obserwcje przeprwdzne w mrcu 2004 r. Przez utrów niniejszeg prcwni wskzują, że stsunkw duż liczb miejsc prkingwych jest niewykrzystywn. W gdzinch ppłudniwych (13:0014:00), czyli w prze występwni szczytu prkingweg, w strefie płtneg prkwni zjętych był jedynie 46% miejsc prkingwych. Njwyższy stpień wykrzystni miejsc prkingwych zbserwwn n ul. Stry Rynek (wkół cłeg rynku), gdzie zjętych był k. 85% miejsc prkingwych (ft. 11) rz n ul. Długiej, gdzie zjętych był k. 80% miejsc. Zdecydwnie njmniejszy stpień wykrzystni pwierzchni prkingwej zidentyfikwn n ul. Sądwej, gdzie n długści k. 200m (część ulicy bjęt płtnym prkwniem) prkwły tylk 2 smchdy (ft. 12), żden z smchdów nie mił wykupineg biletu prkingweg lub bnmentu! Ft. 11. Ul. Stry Rynek stsunkw duże wykrzystnie miejsc prkingwych Ft. 12. Znikme wykrzystywnie miejsc prkingwych przykrwężnikwych n ul. Sądwej w części bjętej płtnym prkwniem W przypdku ul. Sądwej, pdstwwą przyczyną niskiej skutecznści jest mżliwść bezpłtneg prkwni w bezpśrednim sąsiedztwie płtnej strefy. N części ulicy (k. 1/3 długści) dpuszczne jest prkwnie bezpłtne, c skłni kierwców d pzstwini smchdów pz strefą płtną (ft. 13), ddtkw przy ulicy funkcjnuje bezpłtny, grdzny prking n k. 20 miejsc prkingwych (ft. 14).
2/12 Ft. 13. Ngrmdzenie prkujących pjzdów tuż z Ft. 14. Bezpłtny grdzny prking przy ul. Sądwej strefą płtneg prkwni n ul. Sądwej (w części bjętej płtnym prkwniem) Ulic Sdw nie stnwi dsbnineg przypdku. Pniewż grnice strefy płtneg prkwni częst nie są dciągne d kńc ulic, stwrz t kierwcm mżliwść bezpłtneg prkwni. Prblem ten dtyczy tkże np. ulic Sienkiewicz i Krótkiej (ft. 15, 16, 17, 18). Ft. 15. Frgment ul. Sienkiewicz płtne prkwnie Ft. 16. Przeciwny krniec ul Sienkiewicz płtne i duż intensywnść wykrzystni pwierzchni prkwnie i zerwy wskźnik wykrzystni prkingwej pwierzchni prkingwej Ft. 17. Frgment ul. bezpłtneg prkwni Sienkiewicz bszr Ft. 18. ul. Sienkiewicz bezpłtny prking n 12 smchdów (przy skrzyżwniu z ul. Plną)
2/13 Pdbn sytucj występuje n ulicy Krótkiej, gdzie tk jk n ul. Sienkiewicz płtne prkwnie nie bwiązuje n kńcu ulicy, ddtkw istnieje mżliwść bezpłtneg prkwni n ulicy Jtkwej. W rezultcie n ul. Krótkiej n dcinku d ul. Długiej d ul. Rządwej smchdy prktycznie nie prkują. W trkcie bserwcji n dcinku bjętym płtnym prkwniem prkwły jedynie 2 smchdy (z czeg tylk jeden mił wykupiny bnment), pdczs gdy n pzstłym dcinku ulicy Krótkiej i n ul. Jtkwej prkwł 8 smchdów (ft. 1, 20, 21 i 22). Ft. 1. Młe wykrzystnie miejsc prkingwych n Ft. 20. Kncentrcj prkwni n ul. Jtkwej (bez ul Krótkiej pmiędzy ul. Długą i Rządwą w części płtneg prkwni) przy skrzyżwniu z ul. Krótką bjętej płtnym prkwniem (z bwiązującym płtnym prkwniem) Jednym z pwdów stsunkw niewielkieg wykrzystni miejsc pstjwych jest ztem ucieczk kierwców przed płtnym prkwniem bezpśredni pz grnice strefy płtneg prkwni. Ozncz t, że zsdne byłby dknnie przeglądu grnic strefy płtneg prkwni i ewentuln ich weryfikcj. Wymg t jednk dkłdneg sprwdzeni wrunków prkwni w strefie i jej tczeniu. Innym pwdem niewykrzystywni dstępnych miejsc pstjwych w strefie płtnej mże być zbyt wysk stwk płt z prkwnie, któr pwinn być ustln przede wszystkim n zsdzie prw ppytu i pdży. Zbyt wysk stwk mże sztucznie grniczć ppyt n prkwnie w strefie zbyt pwżnie redukując skłnnść d krzystni z miejsc prkingwych. Obszry pdwyższnej intensywnści prkwni w bezpśrednim sąsiedztwie strefy płtneg prkwni zznczn n rys. 2.5.
2/14 zd cyńsk Zj Plc Kściuszki J Wjs Krz w Kró tk Dłu ry Ry ne k g St ry icz iew rn nk Se z yń k ln Dw rn Gie łc w d S sk Sie lw sk zk d w P tr i z W n Sz ów Le gi n St j 3M yw ek ł tk Dw ki b Ry w lskieg k P k ln Rz ąd Sz dzk Ry ne k w gr K p u N stref płtneg prkwni (SPP) kncentrcj bezpłtneg prkwni n ulicch przy SPP kncentrcj bezpłtneg prkwni n prkingch przy SPP TRANSEKO Wrszw, mrzec 2004 Os ied le B h te ró w M nte C ssi n Legend Rys. 2.5 Lklizcje miejsc występwni kncentrcji bezpłtneg prkwni n ulicch i prkingch stykjących się z bszrem płtneg prkwni Przeprwdzne bserwcje spsbu funkcjnwni płtneg prkwni wskzują tkże n: zsdnść zrewidwni spsbu znkwni strefy i zstąpieni znkwni pszczególnych dcinków ulic znkwniem cłeg bszru jk strefy płtnej, występwnie prblemów z tzw. nieleglnym prkwniem, c mże być spwdwne niedsttecznym egzekwwniem przepisów przez dpwiednie służby (ft. 2326); brk dziłń egzekwujących zsdy krzystni ze strefy płtneg prkwni rz przyzwlenie n prkwnie w miejscch niedzwlnych mże z jednej strny pwdwć demrlizcję kierwców, z drugiej mże przekłdć się n rsnące niezdwlenie i pór mieszkńców mist przed płtmi z prkwnie, kniecznść dknni weryfikcji dstępnści miejsc pstjwych w bezpśrednim sąsiedztwie przystnków kmunikcji zbirwej (ft. 2728); jest t isttne z uwgi n swbdę i bezpieczeństw pdróżujących kmunikcją zbirwą, w szczególnści sób z kłptmi ruchwymi i sób słb widzących.
2/15 Ft. 23. Prkwnie smchdów n ul. Stry Rynek w Ft. 24. Prkwnie smchdów n psie ruchu i przy bszrze skrzyżwni z ul. Wziwdzką przejściu dl pieszych n ul. Kzndziejskiej Ft. 25. Ul. Sikrskieg prkwnie w bezpśrednim Ft. 26. Ul. Sikrskieg prkwnie n psie sąsiedztwie przejści dl pieszych przezncznym d skrętu w prw 2.4 System kmunikcji publicznej 2.4.1 Chrkterystyk przewźników System kmunikcji zbirwej w Łmży jest prty n kmunikcji utbuswej. Usługi wbec ludnści świdczą: Miejskie Przedsiębirstw Kmunikcyjne (MPK) rz PKS Łmż, któr bsługuje płączeni d 65 miejscwści (k. 265 djzdów dziennie). N pdstwie nkiety przeprwdznej wśród 36 mieszkńców mist (mrzec 2004) stwierdzn, że przeciętnie w ciągu dby 42% pdróży niepieszych dbywnych jest kmunikcją utbuswą5, w tym: 5 37% utbusmi MPK; 3% utbusmi prcwniczymi; 2% utbusmi innych przewźników. pzstłe 56% pdróży dbywnych jest smchdmi 2% pdróży rwermi.
2/16 Udził pdróży kmunikcją utbuswą wzrst w gdzinch ruchu szczytweg. W szczycie prnnym 53% pdróży niepieszych dbywnych jest utbusmi, w tym 48% utbusmi MPK. Miejskie Przedsiębirstw Kmunikcyjne w Łmży jest zkłdem budżetwym, świdczącym usługi przewzwe kmunikcją utbuswą n terenie mist rz jeg strefy pdmiejskiej. Łączn liczb psżerów przewżnych w ciągu rku sięg 6,4 mln sób, rczn prc przewzw wynsi niec pnd 2,43 mln wzkilmetrów, w tym: 1,3 mln wzkilmetrów (kł 80 %), w grnicch dministrcyjnych mist, 0,50 mln wzkilmetrów (kł 20 %), pz grnicmi dministrcyjnymi mist. Usługi przewzwe w strefie pdmiejskiej świdczne są przez MPK w Łmży n pdstwie przumień międzygminnych, zwiernych pmiędzy Mistem Łmż (reprezentwnym przez Prezydent Mist) rz pszczególnymi gminmi (reprezentwnymi przez Wójtów). W rmch przumień gminy pwierzją Mistu Łmż prw i bwiązki związne ze świdczeniem usług w zkresie lklneg trnsprtu zbirweg, w tym kreślnie przez MPK przebiegów linii, cen biletów rz regulminu przewzów. Mist Łmż mże dstąpić d relizcji przumień jeśli przychdy z przewzów n terenie dnej gminy nie pkrywją ksztów, brk jest dtcji gminnych n ten cel. Przedsiębirstw MPK ztrudni gółem 132 sby (w przeliczeniu n pełne etty), w tym: 23 prcwników umysłwych (kł 17 % gólneg stnu ztrudnieni), 72 kierujących utbusmi (kł 55 %), 17 prcwników zjezdni (kł 13 %), 20 prcwników wrszttów nprwczremntwych (kł 15 %). W 2002 r. wpływy ze sprzedży biletów były n pzimie 4,63 mln zł, wielkść dtcji budżetwej ze strny mist wynisł 2,3 mln zł. Łączne wpływy z biletów, reklm i wynjmu wynisły k. 7,25 mln. Ozncz t, że: pzim subsydiwni funkcjnwni dziłlnści MPK stnwi 50% pzimu wpływów ze sprzedży usług przewzwych, przeciętny wpływ z biletu wynsi 73 grszy, przy dtcji d biletu n pzimie 36 grszy (tbel. 2.2) Tbel 2.2 Wpływy z biletów MPK w Łmży (rk 2002) Liczb psżerów w skli rku 6 373 467 Wpływy z biletów 4 62 300 zł Wpływ z biletów w przeliczeniu n psżer 0,73 zł Dtcj d biletu 0,36 zł Pzim dtcji d przewzów kmunikcją utbuswą nleży uznć z dść typwy, niższy niż np. w Ostrłęce 41% (wpływy z biletów 5,5 mln zł dtcj n pzimie 1, mln zł), wyższy niż w Tmszwi Mz. 16% (wpływy z biletów 5,5 mln zł dtcj 1,1 mln zł). 2.4.2 Ukłd i liczb linii utbuswych, W Łmży funkcjnuje 16 linii utbuswych łącznej długści wynszącej 23 km, w tym:
2/17 6 linii bsługujących wyłącznie tereny płżne w grnicch mist, linii bsługujących głównie tereny płżne w grnicch mist i równcześnie wybrne bszry strefy pdmiejskiej. Łączn długść trs, przez które przebiegją linie utbuswe bsługiwne przez MPK wynsi 82, km. Nieml wszystkie linie (prócz linii nr 11) przebiegją przez Pl. Kściuszki, stnwiący główny węzeł lklnej kmunikcji zbirwej w mieście (ft. 2 i 30). Trsy linii utbuswych przebiegją nieml wyłącznie przez ciągi uliczne wyznczjące pdstwwy ukłd kmunikcyjny mist: Al. Leginów (13 linii), Al. Piłsudskieg ( linii), ul. Pznńsk (5 linii), ul. Wjsk Plskieg (5 linii), ul. Zwdzk (5 linii), Szs Zmbrwsk (5 linii). Liczb i ukłd linii wskzują, że jednym z głównych kryteriów ich plnwni był zpewnienie jk njwyższeg wskźnik bezpśredniści płączeń i minimlizcj liczby przesidek dknywnych przez psżerów. Z teg punktu widzeni system tki nleży cenić jk przyjzny psżerm. Z drugiej jednk strny cechuje się zwiększnymi ksztmi ekspltcji trnsprtu zbirweg, c jest związne głównie ze zwiększnym zptrzebwniem n tbr rz zwiększnym zużyciem pliw. System tki ze względu n liczbę i ukłd linii jest tkże stsunkw nieczytelny dl przyjezdnych. Zzwyczj ujemnym skutkiem tk zbudwneg ukłdu linii utbuswych jest tkże stsunkw długi czs jzdy psżerów. N pdstwie nkiety przeprwdznej n próbie 36 mieszkńców mist czs ten szcwn n 24 minuty, minut dłuższy niż w przypdku pdróży smchdwych. 2.4.3 Dstępnść przystnków W ukłdzie kmunikcji utbuswej bsługiwnej przez MPK usytuwn 113 przystnków. Liczb rz rzmieszczenie przystnków jest dstswn d zgspdrwni przestrzenneg bsługiwnych bszrów mist, c zncz zdwljącą dstępnść ukłdu kmunikcyjneg dl użytkwnik. Średni czs djści pieszeg d miejsc rzpczynni pdróży d przystnku rz d przystnku d celu pdróży nie przekrcz 4 min. Przeciętn dległść przemieszczeń pieszych w pdróżch kmunikcją zbirwą wynsi k. 300m. Stndrd wypsżeni przystnków jest dść zróżnicwny, chciż generlnie stnwi jeden z pwżniejszych mnkmentów kmunikcji zbirwej mist. Szczególne zstrzeżeni mgą budzić: rdzj, stn techniczny i czystść wit przystnkwych, w wielu przypdkch tkże brk wit; stn techniczny chdników w brębie przystnków i djść d przystnków (nierówn nwierzchni, ppękne płyty chdnikwe); stn techniczny nwierzchni w brębie ztk przystnkwych.
2/18 Ft. 31 Przystnek n ul. Leginów przy dwrcu PKS. Ft. 32 Przystnek n ul. Leginów Przykłd Widczne nierównści chdnik i jezdni stswnej wity przystnkwej Szczególne znczenie dl funkcjnwni systemu trnsprtu zbirweg m rejn skrzyżwni ulic l. Leginów i Sikrskieg w sąsiedztwie któreg zlklizwn dwrzec utbusów PKS i nieczynny dwrzec PKP. Stpień integrcji miejskieg systemu trnsprtweg i systemu dlekbieżnej kmunikcji utbuswej nleży uznć jednk z niewystrczjący. Pdstwwe prblemy t: znczn pwierzchni dwrc PKS, któreg rzległść zmusz d pknywni zncznych dległści np. pmiędzy ksmi biletwymi i licznymi pernmi; duż dległść d dwrc utbusweg d niektórych przystnków MPK szczególnie w kierunku centrum mist (przystnek n Al. Leginów dległy k. 200m); występwnie liczneg nieleglneg prkwni w tczeniu dwrc rz drbneg hndlu utrudnijąceg prusznie się; brk mżliwści bezpieczneg pzstwieni rwerów. 2.4.4 Częsttliwść kurswni utbusów n linich kmunikcyjnych Linie kmunikcyjne są brdz zróżnicwne pd względem częsttliwści kurswni utbusów. Przyjmując z pdstwę rzkłd jzdy utbusów ztrzymujących się n przystnku Pl. Kściuszki 1, wśród gółu linii mżn wyróżnić: 2 linie (nr 8 i ) wyskiej (6 wzów/gdz) częsttliwści w gdzinch szczytu i (4 5 wzów/gdz) częsttliwści w gdzinch pzszczytwych; 1 linię (nr 2) przeciętnej (3 4 wzy/gdz w gdzinch szczytu i 2 3 wzy/gdz w gdzinch pzszczytwych) częsttliwści kurswni wzów w ciągu cłeg dni; 1 linię (nr 13) przeciętnej (3 4 wzy/gdz) częsttliwści kurswni utbusów w gdzinch szczytu i brdz niskiej (0 1 wóz/gdz) częsttliwści w gdzinch pzszczytwych; linie pzstłe, niskich (1 2 wzy/gdz) częsttliwścich kurswni utbusów w ciągu cłeg dni. Linie nr 8 i, njwyższej częsttliwści kurswni wzów w dni pwszednie, sbty i niedziele, są linimi bsługującymi wyłącznie rejny płżne w grnicch mist i mją nstępujące przebiegi:
2/1 Lini nr 8: Nwgrdzk Sikrskieg Wjsk Plskieg Pl. Kściuszki St. Rynek Szs Zmbrwsk Piłsudskieg Leginów Plw St. Rynek Pl. Kściuszki Wjsk Plskieg Nwgrdzk/Bzr Lini nr : Grbówk Nwgrdzk Pl. Kściuszki St. Rynek Plw Leginów Piłsudskieg Szs Zmbrwsk St. Rynek Pl. Kściuszki Nwgrdzk Linie te, przebiegjąc przez wiele siedli mieszkniwych (siedl: Nw Łmżyc, Skwrnki, Młdych, Prkwe, Słneczne, Bhterów Mnte Cssin, Medyk, Mzwieckie, Górk Zwdzk, Armii Krjwej, Knstytucji, Jntr) rz centrum mist bsługują ptrzeby przewzwe przewżjącej części jeg mieszkńców. N pdkreślenie zsługuje dążenie sób prcwujących rzkłdy jzdy wzów n tych linich d prwdzeni rytmicznej bsługi, tzn. zchwni równych dstępów czsu między przyjzdmi wzów n przystnki. Uwg t dnsi się również d rzkłdu jzdy utbusów n linii nr 2. Rzkłdy jzdy n dwóch linich (nr 3 i 17) przewidują kurswnie utbusów tylk w dni nuki szklnej i są dstswne d gdzin rzpczynni i kńczeni zjęć szklnych. Rzkłdy jzdy zwierją tkże specjlnie znczne kursy (w tym wszystkie n linii nr 5) relizwne przez utbusy niskpdłgwe. Przeciętn prędkść ekspltcyjn wynsi 18,72 km/gdz i jest np. prównywln z prędkścią ekspltcyjną tbru użytkwneg przez MZK Tmszów Mz. Jest tkże wyższ lub zncznie wyższ w prównniu d prędkści ekspltcyjnej siągnej przez: MZK Bił Pdlsk (16,81 km/gdz.), MZK Ełk (14, km/gdz.) czy MZK Ostrłęk (15,72 km/gdz.). 2.4.5 System tryfwy System tryfwy bejmuje: bilety jednrzwe, miesięczne rz bnmentwe (nrmlne i ulgwe), uprwnijące d przejzdów w grnicch dministrcyjnych mist, bilety jednrzwe rz miesięczne (nrmlne i szklne), uprwnijące d krzystni z linii pdmiejskich. N mcy uchwły Rdy Miejskiej Łmży bwiązują nstępujące ceny biletów z przejzdy w grnicch dministrcyjnych mist: bilety jednrzwe: nrmlny: 1,80 zł, ulgwy: 0,0 zł, bilety miesięczne:
2/20 n jedną linię: 56 zł bilet nrmlny, 28 zł bilet ulgwy (kł 31 rzy więcej niż cen biletu jednrzweg), n dwie linie: 62 zł bilet nrmlny, 31 zł bilet ulgwy (kł 34 rzy więcej niż cen biletu jednrzweg), n wszystkie linie: 66 zł bilet nrmlny, 33 zł bilet ulgwy (kł 37 rzy więcej niż cen biletu jednrzweg), bilety bnmentwe (kł 5,6 rzy więcej niż cen biletu jednrzweg) uprwnijące d 6 przejzdów: nrmlny:,20 zł ulgwy: 5, zł W systemie tryfwym bwiązującym psżerów pdróżujących w grnicch dministrcyjnych mist cen biletu ulgweg stnwi zwsze 50 % ceny dpwidjąceg mu biletu nrmlneg. System tryfwy przewiduje 4 ktegrie sób uprwninych d krzystni z biletów ulgwych, rz 14 ktegrii sób uprwninych d przejzdów bezpłtnych. Pzim cen biletów uprwnijących d krzystni z linii bsługujących strefę pdmiejską jest zróżnicwny i zleży d trsy przejzdu (bilety nrmlne jednrzwe w cench d 1,80 d 5,40 zł) Zróżnicwny jest również pzim ulg w cench biletów szklnych. D przejzdów bezpłtnych n mwinych linich uprwnine są 4 ktegrie sób. Opłt ddtkw z jzdę bez wżneg biletu wynsi 85 zł, ntmist płt ddtkw z przewżenie przedmitów przekrczjących wymirem 120 cm lub zwierząt bez wżneg biletu wynsi 34 zł. 2.4.6 Tbr kmunikcyjny i jeg wykrzystnie Według stnu n dzień 1.01.2004 r. Zkłd Budżetwy MPK w Łmży dyspnuje 50 utbusmi 5 typów: 24 utbusy Jelcz M11, 1 utbus Autsn H 21, 11 utbusów Autsn H 35, 6 utbusów Jelcz M 120, 8 utbusów Vlv 7000. Wśród utbusów ekspltwnych przez MPK dminują wzy stre, używne przez c njmniej 15 lt (łącznie 24 wzy 48 % stnu inwentrzweg). Struktur wiekw tbru utbusweg jest nstępując: 4 wzy w wieku 17 lt, 23 wzy w wieku 1416 lt, wzów w wieku 1112 lt, 6 wzów w wieku 7 lt, 8 wzów w wieku pniżej 4 lt.
2/21 Ozncz t, że średni wiek tbru utbusweg ekspltwneg przez MPK w Łmży wynsi 12 lt. Ft. 33Wygląd tbru długim kresie ekspltcji Ft. 34 Nwczesny utbus mrki Vlv 7000 D bsługi kmunikcji średni w dbie wykrzystywnych jest 36 utbusów. Wskźnik wykrzystni tbru kmunikcyjneg jest dść niski i wynsi kł 73,5 %. W prównniu z innymi mistmi pdbnej wielkści, płżnymi w tym smym rejnie krju, jest n: zncznie niższy niż w MZK Ostrłęk, gdzie wynsi 83,3% prównywlny z MZK Tmszów Mz, gdzie wynsi 75,6%, wyższy niż w MZK Bił Pdlsk (65,7%) rz MZK Ełk (6,0%). Stpień wykrzystni tbru n linich kmunikcyjnych ilustrują wielkści zestwine w tbeli 2.3. Tbel 2.3 Liczby przewżnych psżerów w kmunikcji utbuswej n pdstwie pmirów npełnień wzów (mrzec 2003 r.) Nr linii Dt pmiru Liczb bserwwnych kursów Okres bserwcji (gdziny rzpczy nni bserwwnych kursów) Ogóln liczb przewieziny ch psżerów 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 3 4 4 4 5 5.03.2003 4.03.2003 14.03.2003 14.03.2003 4.03.2003 11.03.2003 17.03.2003 18.03.2003 1.03.2003 1.03.2003 20.03.2003 21.03.2003 21.03.2003 5.03.2003 7.03.2003 14.03.2003 5.03.2003 18.03.2003 20.03.2003 4 12 12 14 12 12 13 12 11 12 12 12 14 8 8 12 12 4.00 6.20 6.20 12.50 12.50 20.00 14.35 22.50 5.05.50 5.15 12.40 6.20 13.45 14.25 22.05 13.20 20.35 14.25 20.50 6.20 13.45 5.15 12.40 13.20 20.35 6.30 14.30 6.05 7.05, 11.50 17.05 15.20 22.30 7.02 13.40 6.35 14.05 4. 11.20 46 450 388 406 31 40 421 348 208 267 381 37 20 363 267 180 368 386 25 Mksymln liczb psżerów w kursie 2 6 61 60 8 0 8 81 41 63 70 63 43 62 2 38 52 4 60 Przeciętn liczb psżerów w 1 kursie 11 38 32 2 32 34 35 27 18 25 32 32 18 26 33 18 46 32 25