Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku Katedra Dyrygentury Chóralnej 28 października 2016 r. Ogólnopolska Konferencja Naukowo-Artystyczna dla Młodych pt. Moje doświadczenie z zespołem chóralnym w ramach III Edycji Ogólnopolskiego Festiwalu Współczesnej Muzyki Chóralnej Music Everywhere! Opieka merytoryczna, prowadzenie Konferencji dr hab. Aleksandra Grucza-Rogalska, prof. AM Koordynator Konferencji mgr Beata Śnieg
HARMONOGRAM KONFERENCJI godz. 8.30 Rejestracja uczestników i możliwość sprawdzenia sprzętu multimedialnego godz. 9.30 Otwarcie Konferencji Prorektor ds. organizacyjnych i nauczania prof. zw. dr hab. Marek Rocławski Kierownik Katedry Dyrygentury Chóralnej prof. zw. dr hab. Marcin Tomczak SESJA I godz. 9.40 mgr Anna Rocławska-Musiałczyk, mgr Tomasz Chyła (AM, Gdańsk) Tytuł referatu: Specyfika współtworzenia zespołu wokalnego Art n Voices. Tomasz Chyła i Anna Rocławska-Musiałczyk jako współtwórcy zespołu wokalnego Art n Voices chcą podzielić się kilkuletnim doświadczeniem zdobytym podczas pracy w tym zespole. Nie jest to zadanie łatwe, gdyż zespół nie posiada dyrygenta. Wystąpienie będzie dotyczyć opisu prób zespołu, kompromisów związanych z wyborem repertuaru, interpretacją wykonywanych utworów itp. Referenci dotkną także zagadnień ogólnych tyczących pracy w zespole ośmioosobowym. godz. 10.00 mgr Kaja Potrzebska (Chór Lutnia Nova miasta Aleksandrów Kujawski) Tytuł referatu: Wpływ przynależności do chóru na zdrowie i życie człowieka. Celem referatu jest ukazanie korzyści płynących z członkostwa w chórze na funkcjonowanie człowieka. Oddziaływanie śpiewu i przynależność do chóru rozpatrywane jest pod kątem aspektów psychofizycznych i społeczno-kulturowych. Referat stanowi próbę ukazania śpiewu chóralnego jako gwarancji różnorodnych korzyści, w każdej grupie wiekowej. Temat referatu omawiany jest zarówno z punktu widzenia dyrygenta, jak i chórzysty. godz. 10.20 lic. Kinga Kroker (AM, Wrocław) Tytuł referatu: Chór Melomana w Narodowym Forum Muzyki we Wrocławiu.
Celem referatu jest omówienie problematyki prowadzenia zajęć w chórze o nietypowych zasadach działania. Ideą tego przedsięwzięcia są comiesięczne spotkania potraktowane jednostkowo, bez zapisów, po wcześniejszym odebraniu darmowej wejściówki na jedną próbę. W szczególności analizie poddana zostanie rola chórmistrza w tego typu projekcie. Podstawowe pytanie, jakie przyświeca podjętym rozważaniom, odnosi się do celowego rozwoju chórzystów: jakim językiem się posługiwać oraz jakie treści przekazywać osobom o znacząco zróżnicowanym poziomie zaawansowania? Całość rozważań osadzona została w ramach zasad projektu, którego jednym z głównych zadań jest zachęta do śpiewania oraz zwiększanie świadomości odbioru muzyki na koncertach. godz. 10.40 mgr Maja Sadłowska (Chór Grochów, Chór Akademicki Uniwersytetu Warszawskiego) Tytuł referatu: Jak dobrze mieć sąsiada o chórach sąsiedzkich na przykładzie działalności Chóru Grochów. Założenie pierwszego zespołu chóralnego jest dla młodego dyrygenta bardzo dużym wyzwaniem i aktem odwagi. W moim referacie zamierzam przedstawić proces powstawania chóru jednej z dzielnic Warszawy, zarówno od strony organizacyjnej, jak i muzycznej. Pragnę pokazać słuszność powstawania zespołów składających się ze śpiewających sąsiadów, jednocześnie udowadniając, ze chór sąsiedzki może mieć ambitne cele wszystko na przykładzie działalności sąsiedzkiego Chóru Grochów. Chciałabym także zachęcić słuchaczy (a szczególnie młodych studentów dyrygentury chóralnej, którzy nie posiadają jeszcze własnych zespołów) do tworzenia tego typu inicjatyw w swoich miastach lub miejscowościach. godz. 11.00 mgr Marek Raczyński (Poznań) Tytuł referatu: Spotkanie wyobrażenia z wykonaniem - kompozytorskie doświadczenia z chórem. Punktem wyjścia wystąpienia będzie zestawienie różnych wykonań chóralnych utworów autorstwa Marka Raczyńskiego. Kompozytor przeanalizuje wykonania pod kątem odczytania przez wykonawców jego intencji zapisanych w partyturze. Oceni również zbieżność brzmienia zaprezentowanych interpretacji utworów z własnym wyobrażeniem na ten temat, które towarzyszyło mu podczas komponowania. Stanowić to będzie kanwę dla ogólniejszych refleksji na temat wykonawstwa współczesnej muzyki chóralnej. godz. 11.20 mgr Sławomira Raczyńska (Zespół Wokalny Minimus) Tytuł referatu: Chórzyści czy soliści? O pracy z kameralnym zespołem wokalnym.
Referat opisuje specyfikę pracy z amatorskim zespołem wokalnym. Pokazuje, na przykładzie Zespołu Wokalnego Minimus, proces rozwoju chórzystów oraz w jaki sposób ich ewoluowanie wpływa na zmianę systemu pracy. Poruszony zostaje również temat roli dyrygenta w zespole wokalnym oraz trudności, z jakimi się spotyka. godz. 11.40 dr Joanna Kuźmicz-Gutowska (Chór Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, Chór Męski AGRICOLA Krakowskiego Środowiska Akademickiego, Chór Dębnicki parafii św. Stanisława Kostki w Krakowie) Tytuł referatu: Realizacja dyrygenckiej wizji artystycznej a specyfika pracy z różnymi zespołami chóralnymi. Wystąpienie przedstawiać będzie różnice i podobieństwa w pracy dyrygenta, zależne od rodzaju zespołu chóralnego. Jako zespoły badawcze posłużą: chór akademicki mieszany, chór męski seniorów oraz mieszany chór parafialny seniorów. Szczególnym punktem rozważań będzie próba odpowiedzi na pytanie, czy w pracy z każdym rodzajem zespołu chóralnego dyrygent może znaleźć drogę do realizacji własnych artystycznych zamierzeń. godz. 12.00 Przerwa kawowa oraz możliwość sprawdzenia sprzętu multimedialnego
SESJA II godz. 12.20 lic. Mateusz Mularczyk (AM, Bydgoszcz / Narodowy Instytut Audiowizualny / Chór Kameralny Varsoviae Regii Cantores) Tytuł referatu: Kiedy chórzysta staje się dyrygentem. Celem niniejszego referatu jest omówienie różnych aspektów sytuacji, w której w zespole chóralnym następuje zamiana roli chórzysta staje się dyrygentem. Inspirację dla autora do podjęcia tematu stanowi występująca w wielu polskich chórach tendencja, polegająca na tym, że chórzyści, którzy kształcą się w sztuce dyrygenckiej, z czasem sami zostają dyrygentami lub dyrygentami-asystentami w tych zespołach, w związku z czym muszą stać się autorytetem dla swoich dotychczasowych kolegów-chórzystów. Tematyka wystąpienia obejmować będzie trudności, jakie młody dyrygent napotyka podczas takiego przekwalifikowania oraz możliwe sposoby ich rozwiązywania. Autor zaprezentuje temat odwołując się do swoich doświadczeń w tym zakresie w chórze kameralnym Varsoviae Regii Cantores (rezydent Narodowego Instytutu Audiowizualnego) oraz w chórze Wydziału Dyrygentury, Jazzu i Edukacji Muzycznej Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. godz. 12.40 mgr Małgorzata Gądek ( Instytut Kultury Uniwersytetu Jagiellońskiego) Tytuł referatu: W poszukiwaniu brzmienia dwóch płuc Europy chóralne spotkanie z kompozytorem. Referat będzie oparty na autoetnograficznym opisie osobistych spotkań autorki z kompozytorem Romualdem Twardowskim, które miały miejsce przy okazji projektów chóralnych z chórem Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie PSALMODIA. Analiza ta poruszy takie kwestie jak: wpływ obecności kompozytora na przebieg pracy organizacyjnej i artystycznej nad utworami i materiałem płytowym, kształtowanie wrażliwości chórzystów amatorów i ich zrozumieniu materiału muzycznego pod wpływem osobistego spotkania oraz problem komunikacji między dyrygentem a kompozytorem. godz. 13.00 dr Joanna Maluga (AM, Bydgoszcz) Tytuł referatu: Muzyka chóralna XXI wieku ostoja tradycji czy pole eksperymentu. Zamówienie i prawykonanie.
Wieloletnia fascynacja autorki chóralną muzyką współczesną rozwijana podczas studiów na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie oraz w Akademii Muzycznej im. F. Liszta w Budapeszcie zaowocowała licznymi zamówieniami i prawykonaniami zrealizowanymi wspólnie z Chórem Kameralnym Varsoviae Regii Cantores. Filar prezentowanych rozważań stanowi autorska analiza kompozycji Piekło nasze Aleksandry Gryki, Xopancuicatl Piotra Tabakiernika, Stojąc z daleka Ignacego Zalewskiego oraz Act up Manfreda Langera. Na podstawie wybranych przykładów, autorka stara się ukazać proces kreacji dzieła, począwszy od złożenia zamówienia u kompozytora, skończywszy na publicznym wykonaniu utworu. Nie brak, zatem w wystąpieniu odniesień do technik wykonawczych oraz możliwości i ograniczeń, jakie pociąga za sobą użycie głosu ludzkiego. W tym kontekście istotnym zagadnieniem są również wymagania kompozytorskie niedostosowane do możliwości wykonawczych chóru, warto zatem podjąć próbę klasyfikacji współczesnych środków wyrazu w odniesieniu do wykonawstwa chóralnego oraz odnieść się do funkcji chóru i jej przewartościowania w muzyce chóralnej XXI wieku. godz. 13.20 mgr Anna Szczędzina (Diecezjalny Instytut Muzyki Kościelnej w Opolu) Tytuł referatu: Specyfika pracy ze słuchaczami podyplomowego kierunku Prowadzenie Zespołów Śpiewaczych w Diecezjalnym Instytucie Muzyki Kościelnej w Opolu. Dwuletni podyplomowy kierunek Prowadzenie Zespołów Śpiewaczych adresowany jest do absolwentów wszystkich diecezjalnych szkół organistowskich oraz osób posiadających kwalifikacje III stopnia muzyka kościelnego. Stanowi uzupełnienie wykształcenia pasjonatów muzyki chóralnej i przygotowuje do prowadzenia chórów parafialnych i scholi liturgicznych. Absolwent kierunku posiada podstawowe umiejętności z zakresu techniki dyrygowania, metodyki prowadzenia zespołu śpiewaczego, emisji głosu, kształcenia słuchu oraz czytania partytur. godz. 13.40 mgr Paweł Pasterniak (UMFC, Warszawa) Tytuł referatu: Projekt "Ptysie", czyli dziecięce piosenki w chóralnej obsadzie z dawnym instrumentarium. Referat będzie przedstawiał własne doświadczenia autora, który skomponował cykl piosenek do wierszy Karola Szpalskiego i Mariana Załuckiego "Ananasy z naszej klasy", a następnie w celu ich wykonania założył zespół "Ptysie" (chór mieszany, fortepian, klawesyn, organy). Omówione zostaną historia projektu, inspiracje i dotychczasowa praca nad wykonaniem.
godz. 14.00 Przerwa obiadowa oraz możliwość sprawdzenia sprzętu multimedialnego SESJA III godz. 15.00 lic. Michał Rajewski (Chór Młodzieżowy Parafii Krzyża Świętego w Łomży Carmen Fidei) Tytuł referatu: Doskonalenie umiejętności i kompetencji dyrygenta w pracy z zespołem chóralnym. Każdy świadomy dyrygent nieustannie rozwija swoje umiejętności muzyczne i manualne a nawet, mając świadomość kierowania zespołem ludzi, psychologiczne. Swoje kompetencje artystyczne, pedagogiczne i organizacyjne, dyrygent wykorzystuje podczas każdej próby z zespołem. Przekazuje chórzystom szeroko pojętą wiedzę muzyczną, zaraża swoją pasją i uwrażliwia na piękno muzyki. Cele artystyczne, jakie stawia przed sobą i zespołem amatorskim dyrygent, mogą być w pełni osiągnięte poprzez pracę, systematyczność i nieustanny rozwój a także przez wspólne dążenie do sukcesu w atmosferze przyjaźni. Prelegent w swoim wystąpieniu podzieli się przemyśleniami na temat doskonalenia umiejętności dyrygenta podczas regularnej, codziennej pracy z zespołem chóralnym. godz. 15.20 mgr Ludmiła Wocial-Zawadzka (Akademicki Chór Politechniki Opolskiej) Tytuł referatu: Z chórem do Gwiazd. Prezentacja będzie dotyczyć udziału Akademickiego Chóru Politechniki Opolskiej w niezwykłych wydarzeniach jakimi są Odsłony Gwiazd w Opolskiej Alei Gwiazd Piosenki Polskiej. Koncerty te odbywają się podczas trwania Krajowego Festiwalu Polskiej Piosenki. Ideą udziału chóru w koncertach jest wykonywanie specjalnie zaaranżowanych na tę okoliczność medley ów w wersji a capella. Utwory te mają na celu muzyczną prezentację dorobku artystycznego największych polskich Gwiazd popularnych zdobywców nagród podczas Krajowego Festiwalu Polskiej Piosenki. Najistotniejszy wpływ z tych cyklicznych koncertów to: przełamanie stereotypów w myśleniu o chórach, dotarcie do większego grona odbiorców muzyki chóralnej, rozmiłowanie w chóralistyce słuchaczy widzów, polskich dziennikarzy, artystów oraz satysfakcja chórzystów ze śpiewania mini-koncertów DLA Gwiazd.
godz. 15.40 Dyrektor organizacyjny Festiwalu Music Everywhere - Kamil Tyburski (Chór Music Everywhere, Stowarzyszenie Music Everywhere, Agencja reklamowa SayOh) Tytuł referatu: Organizacja imprez artystycznych w pigułce. Organizacja imprez artystycznych, festiwali czy warsztatów muzycznych ma dość specyficzny przebieg. Oprócz wiedzy z zakresu zarządzania projektami i zasobami niezbędna jest wiedza muzyczna. Nie każdy menadżer będzie w stanie odnaleźć się w organizacji wydarzeń o tematyce muzycznej. Z drugiej zaś strony nawet najlepszy dyrektor artystyczny powinien mieć silne wsparcie organizacyjne. W końcu za każdym dobrym projektem stoi silny zespół. O tym jak znaleźć kompromis pomiędzy artystyczną wizją a racjonalnym zarządzaniem projektem oraz o tym jak zbudować silny zespół opowie Kami Tyburski, dyrektor organizacyjny Festiwalu Music Everywhere. 16:00 Panel dyskusyjny, podsumowanie i wnioski.