Załącznik nr 11 Wyniki badań dla miasta Bydgoszcz Mapa obrazująca poziom energii symbolu informacji (Ec/Io w db) dla UMTS wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. ERA Histogram zmierzonych wartości poziomu energii odebranego symbolu informacji (Ec/Io w db) dla UMTS przez telefon komórkowy - operator Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. ERA 1
Mapa obrazująca poziom odebranego sygnału przez telefon komórkowy (RxLev w dbm) dla GSM wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. ERA Histogram zmierzonych wartości poziomu sygnału (RxLev) dla GSM - operator Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. ERA 2
Mapa obrazująca poziom odebranego sygnału przez telefon komórkowy (RxLev w dbm) dla GSM i wartości poziomu energii odebranego symbolu informacji (Ec/Io w db) dla UMTS wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. ERA 3
Mapa obrazująca poziom energii symbolu informacji (Ec/Io w db) dla UMTS wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator Polska Telefonia Komórkowa Sp. z o.o. Orange Histogram zmierzonych wartości poziomu energii odebranego symbolu informacji (Ec/Io w db) dla UMTS przez telefon komórkowy - operator Polska Telefonia Komórkowa Sp. z o.o. Orange 4
Mapa obrazująca poziom odebranego sygnału przez telefon komórkowy (RxLev w dbm) dla GSM wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator Polska Telefonia Komórkowa Sp. z o.o. Orange Histogram zmierzonych wartości poziomu sygnału (RxLev) dla GSM - operator Polska Telefonia Komórkowa Sp. z o.o. Orange 5
Mapa obrazująca poziom odebranego sygnału przez telefon komórkowy (RxLev w dbm) dla GSM i wartości poziomu energii odebranego symbolu informacji (Ec/Io w db) dla UMTS wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator Polska Telefonia Komórkowa Sp. z o.o. Orange Mapa obrazująca jakość sygnału pilota (RSCP w dbm) dla UMTS na częstotliwości 2112,8 MHz wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator Polska Telefonia Komórkowa Sp. z o.o. Orange 6
Histogram zmierzonych wartości sygnału pilota (RSCP w dbm) dla UMTS na częstotliwości 2112,8 MHz - operator Polska Telefonia Komórkowa Sp. z o.o. Orange Mapa obrazująca jakość sygnału pilota (RSCP w dbm) dla UMTS na częstotliwości 2117,8 MHz wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator Polska Telefonia Komórkowa Sp. z o.o. Orange 7
Histogram zmierzonych wartości sygnału pilota (RSCP w dbm) dla UMTS na częstotliwości 2117,8 MHz - operator Polska Telefonia Komórkowa Sp. z o.o. Orange 8
Mapa obrazująca poziom energii symbolu informacji (Ec/Io w db) dla UMTS wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator P4 Sp. z o.o. Play Histogram zmierzonych wartości poziomu energii odebranego symbolu informacji (Ec/Io w db) dla UMTS przez telefon komórkowy - operator P4 Sp. z o.o. Play 9
Mapa obrazująca poziom odebranego sygnału przez telefon komórkowy (RxLev w dbm) dla GSM wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator P4 Sp. z o.o. Play Histogram zmierzonych wartości poziomu sygnału (RxLev) dla GSM - operator P4 Sp. z o.o. Play 10
Mapa obrazująca poziom odebranego sygnału przez telefon komórkowy (RxLev w dbm) dla GSM i wartości poziomu energii odebranego symbolu informacji (Ec/Io w db) dla UMTS wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator P4 Sp. z o.o. Play Mapa obrazująca jakość sygnału pilota (RSCP w dbm) dla UMTS na częstotliwości 2167,2 MHz wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator P4 Sp. z o.o. Play 11
Histogram zmierzonych wartości sygnału pilota (RSCP w dbm) dla UMTS na częstotliwości 2167,2 MHz - operator P4 Sp. z o.o. Play 12
Mapa obrazująca poziom energii symbolu informacji (Ec/Io w db) dla UMTS wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator Polkomtel S.A. Plus Histogram zmierzonych wartości poziomu energii odebranego symbolu informacji (Ec/Io w dbm) dla UMTS przez telefon komórkowy - operator Polkomtel S.A. Plus 13
Mapa obrazująca jakość sygnału pilota (RSCP w dbm) dla UMTS na częstotliwości 2147,4 MHz wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator Polkomtel S.A. Plus Histogram zmierzonych wartości sygnału pilota (RSCP w dbm) dla UMTS na częstotliwości 2147,4 MHz - operator Polkomtel S.A. Plus 14
Mapa obrazująca jakość sygnału pilota (RSCP w dbm) dla UMTS na częstotliwości 2152,4 MHz wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator Polkomtel S.A. Plus Histogram zmierzonych wartości sygnału pilota (RSCP w dbm) dla UMTS na częstotliwości 2152,4 MHz - operator Polkomtel S.A. Plus 15
W wyniku przeprowadzonych pomiarów: poziomu energii odebranego symbolu informacji Ec/Io (db) dla UMTS i poziomu odebranego sygnału RxLev (dbm) dla GSM w mieście Bydgoszcz zaobserwowano, że odebrane sygnały są na poziomie umożliwiającym poprawną pracę telefonów komórkowych w sieciach GSM i UMTS. Załączone histogramy odzwierciedlają rozkład procentowy zarejestrowanych poziomów sygnałów dla poszczególnych standardów i operatorów. Większość poziomów sygnałów dla wszystkich operatorów mieści się w przedziale -80 dbm - -47 dbm, co pozwala na stwierdzenie, że miasto jest dobrze pokryte sygnałem telefonii GSM 900/1800. Załączone histogramy odzwierciedlają rozkład procentowy zarejestrowanych poziomów sygnałów dla poszczególnych operatorów. Reasumując należy uznać, że miasto Bydgoszcz jest dobrze pokryte sygnałem telefonii komórkowej GSM i UMTS wszystkich czterech operatorów. W przypadku operatora PLUS telefon pracujący w trybie automatycznego wyboru ani razu nie przełączył się w tryb GSM900/1800, wszystkie pomiary wykonano w standardzie UMTS. Z tego powodu nie przedstawiono map i histogramów z pokrycia miasta Bydgoszcz sygnałem GSM 900/1800 dla tego operatora. Na terenie miasta dominującym standardem u wszystkich czterech operatorów jest UMTS. Poziom sygnału RSCP powinien być większy od -90 dbm, zaś sygnał Ec/Io powinien być większy od -12 db. W miejscach gdzie nie ma zasięgu sieci w standardzie UMTS następuje przełączenie telefonu w standard GSM. Najkrótszym czasem dostępu do usługi SERVICE ACCESS TIME dysponują operatorzy PLAY i ORANGE na poziomie 3,20 s, następnie ERA 3,81 s i na końcu PLUS z czasem 4,11 s. Reasumując należy uznać, że miasto Bydgoszcz jest dobrze pokryte sygnałami telefonii komórkowej wszystkich czterech operatorów. 16
Wyniki badań jakości sieci GSM 900/1800 i UMTS - V Etap dla Bydgoszczy Parametr ERA ORANGE PLAY PLUS Liczba wykonanych połączeń 2 437 3 013 2 637 2 693 Liczba połączeń udanych 99,69 % 97,20 % 99,68 % 99,69 % Liczba połączeń zablokowanych / Blocks / 0,00 % 2,48 % 0,32 % 0,31 % Liczba połączeń przerwanych / Dropps / 0,31 % 0,31 % 0,00 % 0,00 % Liczba braku sieci / No Service / 0,00 % 0,00 % 0,00 % 0,00 % Czas dostępu do usługi / Service Access Time / 3,81 s 3,20 s 3,20 s 4,11 s Średnia wartość PESQ -- MOS 4,09 3,83 3,75 3,77 Liczba próbek poniżej 2,7 2,34 % 2,39 % 1,82 % 0,78 % 17
Analiza liczby zrealizowanych połączeń pokazuje, że udało się zrealizować w każdej sieci ponad 97 % połączeń. Zaobserwować można, że w sieci ORANGE nie udało się zestawić około 2,48 % połączeń, a około 0,31 % połączeń zostało przerwanych. Lepsza sytuacja jest w przypadku sieci PLAY i PLUS, gdzie do skutku nie doszło około 0,32 % zainicjowanych połączeń i żadne nie zostało przerwane. W sieci ERA nie doszło do zablokowania żadnego połączenia natomiast 0,31 % połączeń zostało przerwanych. Wartość niezrealizowanych połączeń w sieciach komórkowych GSM 900/1800 i UMTS nie powinna przekraczać wartości około 3 %. W Bydgoszczy operator PLAY korzysta z własnej sieci UMTS. 18
Mapa odzwierciedlająca rozkład jakości połączenia głosowego PESQ MOS-LQO P862.1 dla operatora Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. ERA Histogram odzwierciedlający poziom jakości połączenia głosowego PESQ MOS-LQO P862.1 dla operatora Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. ERA 19
Mapa odzwierciedlająca rozkład jakości połączenia głosowego PESQ MOS-LQO P862.1 dla operatora Polska Telefonia Komórkowa Centertel Sp. z o.o. ORANGE Histogram odzwierciedlający poziom jakości połączenia głosowego PESQ MOS-LQO P862.1 dla operatora Polska Telefonia Komórkowa Centertel Sp. z o.o. ORANGE 20
Mapa odzwierciedlająca rozkład jakości połączenia głosowego PESQ MOS-LQO P862.1 dla operatora P4 Sp. z o.o. PLAY Histogram odzwierciedlający poziom jakości połączenia głosowego PESQ MOS-LQO P862.1 dla operatora P4 Sp. z o.o. PLAY 21
Mapa odzwierciedlająca rozkład jakości połączenia głosowego PESQ MOS-LQO P862.1 dla operatora Polkomtel S.A. PLUS Histogram odzwierciedlający poziom jakości połączenia głosowego PESQ MOS-LQO P862.1 dla operatora Polkomtel S.A. PLUS 22
Najlepszą jakość połączeń głosowych PESQ zarejestrowano dla sieci ERA prawie 67 % połączeń ma wartość 4 5 i jest to wynik bardzo dobry. Następne wartości 8 % i 7 % zarejestrowano w sieciach operatorów ORANGE i PLUS. W sieci operatora PLAY nie zarejestrowano żadnego połączenia na poziomie 4 5. Jakość połączeń głosowych z wartością 3-4 zanotowano w 95 % połączeń w sieci PLAY, 95 % w sieci ORANGE, 90 % w sieci PLUS oraz 29 % w sieci ERA. Są to dobre wartości, jeśli chodzi o jakość transmisji mowy. U prawie wszystkich operatorów, z wyjątkiem operatora PLUS, zarejestrowano połączenia w przedziale 1 2,7 na poziomie do 2 %. Uzyskanie wartości poniżej 2,7 świadczy o bardzo złej jakości przesyłanego sygnału mowy. Pomiary PESQ na poziomie 2,7-3 można uznać, że są do przyjęcia, jednak w dużym stopniu jakość przesyłanego głosu będzie niesatysfakcjonująca. 23
Podsumowanie i wnioski z badań Przeprowadzone pomiary i badania sieci GSM 900/1800 i UMTS w Bydgoszczy pokazały, że operatorzy wszystkich sieci dysponują dobrym zasięgiem na terenie miasta. Wykorzystano odebrany przez telefony komórkowe sygnał Ec/Io, jako wskaźnik pokrycia terenu sygnałem UMTS pochodzącym od wszystkich czterech operatorów i na jego podstawie utworzono mapki zasięgów sieci komórkowych dla poszczególnych operatorów, to samo zrobiono dla odebranego sygnału RxLev dla standardu GSM 900/1800. Na terenie miasta gdzie dokonano badań dominującym standardem u wszystkich operatorów jest UMTS. Wykonując połączenia w sieciach komórkowych przeprowadzono statystykę blokowanych i przerwanych połączeń w stosunku do udanych połączeń. Zaobserwować można, że blokowanie i przerywanie połączeń występuje u wszystkich operatorów. Występujące blokowanie połączeń na poziomie 2,47 % dla operatora ERA i poniżej 1 % dla pozostałych operatorów mieści się w zakresie dopuszczalnych wartości. Zaobserwowano też przerywanie zestawionych połączeń na poziomie poniżej 1 %, co całkowicie mieści się w zakresie dopuszczalnych wartości. Przerywanie zestawionych połączeń może świadczyć o problemach z przełączaniem się telefonów z jednego standardu w drugi. Wartość niezrealizowanych połączeń w sieciach komórkowych GSM 900/1800 i UMTS nie powinna przekraczać wartości około 3 %. Również parametr SERVICE ACCESS TIME zawierający się od 3,20 s dla operatora ORANGE i PLAY do 4,11 s dla operatora PLUS mieści się w założonych granicach i jest wartością poprawną. Uzyskane wyniki potwierdzają wysoką, jakość transmisji mowy na terenie miasta objętego badaniem. 24