ESAB News # QSet TM - jeden przycisk, jedno dotknięcie. m 3 plasma TM

#1 2007 ESAB News G L O B A L S O L U T I O N S F O R L O C A L C U S T O M E R S - E V E R Y W H E R E QSet TM - jeden przycisk, jedno dotknięcie m 3 plasma TM

2 ESAB News 1 2007 Od redakcji Szanowni Państwo, ESAB - jako jedna z nielicznych światowych firm działa we wszystkich obszarach spawalnictwa. Tradycyjną i główną dziedziną pozostają materiały spawalnicze, w całym zakresie ich różnorodności. Maszyny i urządzenia stały się, zwłaszcza w czasach intensywnego rozwoju przemysłowego, niezwykle atrakcyjnym i ważnym działem naszej oferty. Tak sprzęt standardowy jak i automatyzacja procesów spawania cieszą się dużym zainteresowaniem klientów, którzy poszukują metod zwiększania wydajności ich produkcji. Paletę możliwości dopełniają systemy do cięcia - znane i uznane, a jednocześnie ciągle rozwijane i unowocześniane, sięgające po coraz większą dokładność i wydajność. Jak zapewne Państwo zauważyli staramy się prezentować w naszym magazynie tematy ze wszystkich dziedzin, w których działa firma ESAB. Tak też jest w kolejnym wydaniu, gdzie w różny sposób przedstawiamy nasze najnowsze osiągnięcia. Czy zastanawiali się Państwo co może łączyć piwowarstwo ze spawalnictwem? Nie na etapie konsumpcji, lecz raczej produkcji - a ściślej magazynowania oraz dystrybucji i to w takim kraju jak Republika Czeska. Tym wspólnym ogniwem są nowoczesne beczki do piwa, kwasoodporne, spawane przy użyciu drutów z naszych popularnych "beczek" - czyli opakowań typu Marathon Pac. O znaczeniu energetyki dla gospodarki wiemy bardzo dużo. Jednak zarówno budowa nowych obiektów, jak i utrzymanie ruchu już istniejących zawierają u podstaw ważne aspekty spawalnicze, o których wiedza nie jest tak powszechna. Przedstawiamy więc przekrojowy obraz naszych możliwości w tym zakresie. Szybkiemu rozwojowi produkcji spawalniczej towarzyszy niedobór odpowiednio wykwalifikowanych spawaczy. Próżno jest szukać na rynku pracy prawdziwych "złotych rączek" - można za to znaleźć u nas prawdziwie inteligentne urządzenia. Opracowany ostatnio system sterowania QSet pozwala na osiąganie doskonałych wyników w spawaniu półautomatycznym nawet tym mniej doświadczonym lub mniej wprawnym operatorom. Prawdziwym przełomem w konstrukcjach maszyn do cięcia jest system plazmowy m3, który po raz pierwszy łączy w jednym urządzeniu różne możliwości wydajnego cięcia i znakowania blach. Ten łatwy w użyciu i wysoce ekonomiczny system spełnia, a nawet znacznie przekracza wszystkie wymagania dotyczące jakości i dokładności cięcia, dorównując swoją precyzją procesowi laserowemu. W imieniu zespołu redakcyjnego życzę Państwu miłej lektury. Ryszard Urbowicz Wiceprezes Zarządu Dyrektor Naczelny Biura Handlowego #1 2007 Wydawca: ESAB Sp. z o.o., ul. Żelazna 9, 40-952 Katowice Zespół redakcyjny: Ryszard Urbowicz, Michał Kozłowski, Jacek Windyś, Daniel Wiśniowski, Jan Chrzanowski, Marek Molędys, Robert Lazik, Dariusz Wojtaszewski - redaktor naczelny Dystrybucja: Ewa Wolany tel. (32) 35 11 105, fax (32) 35 11 120 E-mail: info@esab.pl ESAB 2007 All rights reserved ESAB News Skład i druk: UNIPRINT, Rychnov nad Knežnou, Republika Czeska ESAB Sp z o.o. ul. Żelazna 9 40-952 KATOWICE tel.: +48 32 3511 100 fax: +48 32 3511 120 e-mail: info@esab.pl

ESAB News 1 2007 3 Spis treści Mini Marathon Pac jest używany do produkcji beczek do piwa ze stali nierdzewnej w firmie Schäfer-Sudex w Republice Czeskiej. str. 4-5 Informacje o stalach... strona 6-7 Przedstawiamy podstawowe informacje o stalach pracujących w podwyższonych temperaturach oraz materiałach używanych do ich spawania. str. 6-7 QSet TM to kolejna innowacja firmy ESAB w źródłach zasilania MIG/MAG, która ma na zawsze zmienić spawanie łukiem zwarciowym. Wystarczy jedno naciśnięcie przycisku... str. 8-9 QSet TM... strona 8-9 Zapoznajemy Państwa z budową i działaniem Systemu Plazmowego m 3, który charakteryzuje niespotykana dotąd możliwość realizowania różnych rodzajów cięcia za pomocą jednej maszyny. str. 10-11 Zapraszamy do wizyty na naszej stronie internetowej... str. 12 m 3 plasma TM... strona 10-11

4 ESAB News 1 2007 Opakowania Mini Marathon Pac mocną stroną produkcji beczek do piwa Autorzy: Ben Altemühl, Redaktor Svetsaren, ESAB B.V., Holandia i Aleš Plihal, Dyrektor d/s.marketingu, ESAB Republika Czeska. Matowy drut nierdzewny ESAB do spawania metodą MIG w masowym opakowaniu Mini Marathon Pac jest niezawodnym elementem produkcji beczek do piwa ze stali nierdzewnej w firmie Schäfer- Sudex w Republice Czeskiej, zapewniając stabilność procesu i minimalny czas przestoju. Gdzieżby indziej niż w Republice Czeskiej, kraju, który wynalazł piwo Pilsner i inne znane na całym świecie marki, można by oczekiwać wydajnego przemysłu produkującego beczki do piwa? Wydajność jest z pewnością słowem, które nasuwa się na myśl w chwili oglądania hali produkcyjnej firmy Schäfer-Sudex, w miejscowości Ledeč. Linia produkcyjna z ciągiem tłoczenia na zimno den, wiek, uchwytów i innych komponentów wije się przez całą halę do miejsca, w którym ostatnie stanowisko spawalnicze wytwarza gotowe beczki; 600 na zmianę, 3 zmiany na dzień, przez 7 dni w tygodniu. Specjalnie zaprojektowane stanowiska spawalnicze są obsługiwane przez operatorów, którzy ręcznie ładują i rozładowują komponenty, na pierwszy rzut oka jest to monotonna praca lecz uważny obserwator zauważy świadomość jakości i dumę z firmy i jej produktów. Jest to środowisko w którym nie ma miejsca na problemy techniczne na linii produkcyjnej - mówi Dyrektor Zarządzający

ESAB News 1 2007 5 Beczki na piwo - to więcej niż można byłoby przypuszczać i inżynier spawalnictwa Rudolf Moder. Stabilność procesu to wymóg numer jeden, jeśli chodzi o wytłaczanie, zginanie, znakowanie a także spawanie. Jakakolwiek usterka w działaniu sprzętu spowoduje od razu straty w produkcji firmy, ponieważ wszystkie etapy w procesie wytwarzania są ze sobą powiązane. Dotyczy to w takim samym stopniu drutu spawalniczego, od którego oczekujemy bezproblemowego działania w ramach rutynowego utrzymania ruchu, jakie stosujemy. Schäfer-Sudex jest jednym z pięciu zakładów produkcyjnych wchodzących w skład Schäfer Group. Jest to niemiecka firma rodzinna ze zorganizowaną siecią sprzedaży w 22 krajach, działająca w szerokim zakresie produktów od narządzi przemysłowych do urządzeń gospodarstwa domowego. Sudex to nazwa poprzedniego, państwowego przedsiębiorstwa przed prywatyzacją (Sud = beczka w języku czeskim). Całkiem prosta konstrukcja beczek do piwa z pewnością nie zasługuje na nagrodę za projekt przemysłowy, lecz w procesie produkcji należy uporać się z wieloma całkiem skomplikowanymi szczegółami produkcyjnymi by w rezultacie otrzymać produkt, który spełnia wszelkie jakościowe i estetyczne wymogi przemysłu piwowarskiego. Mając do czynienia z blachą ze stali nierdzewnej o grubości 1-1,5 mm poddawaną tłoczeniu, zaginaniu i spawaniu w formie beczki, którą bada się przy ciśnieniu 3,5 MPa - bardzo istotna jest kontrola okrągłości, odkształceń spawalniczych, głębokości przetopu i gładkości lica a także efektów odbarwienia. Beczka musi być powtarzalna; dzień po dniu, miesiąc po miesiącu. Mówiąc ogólnie beczki do piwa składają się z trzech części: beczki mieszczącej piwo, obręczy dolnej i obręczy górnej z uchwytami. Beczka to część, w której przechowuje się piwo. Jest produkowana z dwóch części tłoczonych na zimno: górnej połowy, która w dwóch etapach spawania otrzymuje zawór spustowy i obręcz górną oraz dolnej połowy, do której jest spawana obręcz dolna. Ostatecznie obie części beczki są łączone przy użyciu automatycznego spawania metodą TIG. Spoiny łączące górną i dolną obręcz z beczką są tym miejscem, gdzie istotną rolę odgrywa drut OK Autrod 308LSi o średnicy 1,0 mm z opakowania Mini Marathon Pac. Łączą one środek pomiędzy spoinami pachwinowymi i zakładkowymi i są wykonywane łukiem pulsującym przy 220 A / 31,5 V i prędkości spawania 1.9 m/min w pozycji podolnej. Jeden operator obsługuje dwa stanowiska spawalnicze wykonujące tą samą procedurę spawania. Wcześniej zaprogramowane parametry nie są używane, ponieważ jak uczy doświadczenie, optymalne ustawienia różnią się zależnie od partii materiału. Zamiast tego, parametry są optymalizowane na każdej zmianie przez doświadczonych techników spawalnictwa. Gaz ochronny Ar / 4% CO 2 jest wybierany w przypadku wysokiej prędkości spawania, ponieważ zapewnia dobry wygląd ściegu. Efekt odbarwienia jest z góry założony i usuwany w procesie czyszczenia po zakończonej produkcji beczki. Stabilność procesu jest wymogiem numer jeden w firmie Schäfer-Sudex na całej długości linii produkcyjnej. Proces spawalniczy składający się z pięciu stanowisk spawania automatycznego metodą MAG i jednej stacji automatycznego spawania metodą TIG tworzy istotne etapy w łańcuchu produkcyjnym, jeśli jedno ze stanowisk przestanie pracować z jakiegokolwiek powodu cała linia przestanie pracować po krótkim czasie. Z tego też powodu, matowy nierdzewny drut spawalniczy OK Autrod do spawania metodą MIG w opakowaniu Marathon Pac zyskał reputację niezawodnej kombinacji - mówi Rudolf Moder. Opracowanie: dr inż. Dariusz Wojtaszewski - Menedżer Produktu Materiały Spawalnicze, ESAB Sp.z o.o. KORZYŚCI W PIGUŁCE Cechy matowego nierdzewnego drutu spawalniczego OK Autrod Brak poślizgu dzięki lepszemu kontaktowi matowej powierzchni drutu z rolkami podajnika Niższe siły podawania dzięki polepszonym własnościom ślizgowym i zwiększonej sztywności drutu Stały wskaźnik falistości i spiralności drutu zapewniające: Stabilne podawanie drutu Zwiększoną stabilność łuku Lepszą jakość spoin Zwiększoną wydajność produkcji Cechy opakowania Mini Marathon Pac Wszystkie zalety wydajności i oszczędności standardowego opakowania Marathon Pac (więcej w Svetsa-ren 1 / 2006) Niższe jednorazowe wydatki z uwagi na mniejsze, 100 kg opakowanie Matowy nierdzewny drut spawalniczy w opakowaniu masowym Marathon Pac - doskonała kombinacja.

6 ESAB News 1 2007 Materiały do spawania stali pracujących w podwyższonych temperaturach Autor: inż. Jiří Martinec - Menedżer Produktu Materiały Spawalnicze, ESAB, Republika Czeska Z uwagi na szybki rozwój przemysłu energetycznego, coraz częściej spotykamy się z problematyką spawania stali pracujących w podwyższonych temperaturach. Na podstawie wielu pytań zdecydowaliśmy się opracować podstawowe informacje o używanych materiałach oraz zastosowaniu do nich technologii spawania. Do grupy materiałów pracujących w podwyższonych temperaturach należą niskostopowe stale chromowe, chromowo-molibdenowe i chromowo-molibdenowo-wanadowe, które są przeznaczone do użycia w temperaturze ponad +450 C. Te stale, odporne na pełzanie, są materiałami konstrukcyjnymi kotłów, walczaków, systemów rurociągowych, wirników turbin i innych odpowiedzialnych elementów w elektrowniach. Stale niskostopowe Cr, CrMo, CrMoV wymagają zastosowania obróbki cieplnej po spawaniu. Zwłaszcza stale CrMoV są bardzo wrazliwe na dokładność obróbki cieplnej. Podstawowym typem obróbki cieplnej jest wyżarzanie odpręzające albo całkowita obróbka cieplna (hartowanie i odpuszczanie). Celam obróbki cieplnej jest poprawa własności mechanicznych złączy, któe po spawaniu mają gruboziarnistą i kruchą strukturę, głównie na skutek przemiany martenzytycznej. Ogólnie obowiązuje zasada, że pierwiastki stopowe obniżają prędkość przemiany martenzytycznej. Innym typem utwardzania, które występują w trakcie spawania stali CrMoV, są utwardzania wydzieleniowe. Utwardzanie wydzieleniowe powstaje na skutek segregacji fazy węglikowej rozproszonej w matrycy. Przedstawicielem tej grupy materiałów jest niskostopowa stal typu 2,25%Cr-1%Mo, która jest rozpowszechniona na całym świecie i często wykorzystywana do konstrukcji energetycznych i urządzeń chemicznych poddanych działaniu temperatury aż do 600 C. Stale martenzytyczne o zawartości 9-12% Cr stanowią odrębną grupę materiałów do pracy w podwyższonach temperaturach. Najczęściej używanym materiałem tego typu jest modyfikowana stal 9% Cr o oznaczeniu P91. Stal P 91 (CrMoVNbVN) charakteryzuje się stosunkowo niską zawartością węgla, typowo 0,08-0,12%. Ze składu chemicznego wynika, że stal ma strukturę martenzytyczną w szerokim zakresie prędkości chłodzenia z twardością maksymalnie do 420 HV. W odróżnieniu od stali typu CrMo dodane są pierwiastki V, Nb i N. Silnie węglikotwórczymi pierwiastkami są V i Nb tworzące z C i N węglikoazotki, które są drobno rozproszone w całej strukturze. Węglikoazotki mają wysoką i długookresową stabilność nawet podczas eksploatacji stali w maksymalnych temperaturach, dzięki czemu stanowią główną gwarancję utrzymania wysokiej odporności na pełzanie w trakcie całego okresu pracy. Stal P91 jest używana wyłącznie w stanie po obróbce cieplnej. Całkowita obróbka cieplna polega na wyżarzaniu w temperaturze +1050 C, chłodzeniu na powietrzu a następnie odpuszczaniu w temperaturze +780 C. W tym stanie stal ma optymalne właściwości ze względu na pełzanie, jak i właściwości plastyczne w temperaturze pokojowej, oszacowane na przykład na podstawie badania udarności. W załączonej tabeli. można znaleźć spis najczęściej używanych stali żaroodpornych wraz z zalecanymi materiałami spawalniczymi. Dalszych informacji o poszczególnych gatunkach materiałów oraz zaleceniach technologicznych udzielają pracownicy firmy ESAB. Opracowanie: dr inż. Dariusz Wojtaszewski - Menedżer Produktu Materiały Spawalnicze, ESAB Sp. z o.o.

ESAB News 1 2007 7 Tabela doboru materiałów spawalniczych Gatunek stali CMnMo 1,25Cr0,5Mo 2,25Cr1Mo 5Cr0,5Mo 9Cr1Mo 9Cr1MoVNb EN/ASME 16Mo3 13CrMo4-5 10CrMo9-10 X12CrMo5 X11CrMo9-1 X10CrMoVNb9-1 18MnMoNi4-5 13CrMoSi5-5 12CrMo9-10 X11CrMo5 X11CrMo9-1+NT SA-182 F91 SA-204 SA-182 F11 SA-182 F22 SA-213 T5 SA-234 WP9 SA-213 T91 SA-209 T1 SA-213 T11 SA-213 T22 SA-234 WP5 SA-335 P9 SA-335 P91 SA-250 T1 SA-387 12, Cl1 SA-387 22, Cl1 SA-336 F9 Elektrody otulone EN 1599 AWS A 5.5 OK 74.46 E Mo B 42 H5 E 7018-A1 x OK 76.16* E CrMo1 B 42 H5 E 8018-B2-H4R x OK 76.18 E CrMo1 B 42 H5 E 8018-B2 x OK 76.26* E CrMo2 B 42 H5 E 9018-B3 x OK 76.28 E CrMo2 B 42 H5 E 9018-B3 x OK 76.35 E CrMo5 B 42 H5 E 8015-B6 x OK 76.96 E CrMo9 B 42 H5 E 8015-B8 x OK 76.98 E CrMo91 B 42 H5 E 9015-B9 x Druty MAG EN 12070 AWS A 5.28 OK AristoRod 13.09 G MoSi ER 80S-G x OK AristoRod 13.12 G CrMo1Si ER 80S-G x OK Autrod 13.16* ER 80S-B2 x OK Autrod 13.17* ER 90S-B3 x OK AristoRod 13.22 G CrMo2Si ER 90S-G x OK Autrod 13.37 G CrMo9 ER 80S-B8 x Pręty TIG EN 12070 AWS A 5.29 OK Tigrod 13.09 W MoSi ER 80S-G x OK Tigrod 13.12 W CrMo1Si ER 80S-G x OK Tigrod 13.16* ER 80S-B2 x OK Tigrod 13.17* ER 90S-B6 x OK Tigrod 13.22 W CrMo2Si ER 90S-G x OK Tigrod 13.32 W CrMo5 ER 80S-B6 x OK Tigrod 13.37 W CrMo9 ER 80S-B8 x OK Tigrod 13.38 W CrMo91 ER 90S-B9 x Druty rdzeniowe EN 12071 AWS A5.29 Filarc PZ 6202 T Mo B M 2 H5 E 71T5-A1M H4 x Filarc PZ 6204 T CrMo5 B M 2 H5 x Filarc PZ 6222 T MoL P M 2 H5 E 81T1-A1M H4 x OK Tubrod 15.20 E 81T5-B2M x OK Tubrod 15.22 E 90T5-B3 x Materiały do łuku krytego EN 12070 AWS A 5.23 OK Flux 10.61/OK Autrod 12.24 S Mo F7P2-EA2-A2 x OK Flux 10.61/OK Autrod 13.10SC* S CrMo1 F8P2-EB2R-B2 x OK Flux 10.61/OK Autrod 13.20SC* S CrMo2 F8P0-EB3R-B3 x OK Flux 10.62/OK Autrod 12.24 S Mo F7P6-EA2-A2 x OK Flux 10.62/OK Autrod 13.10SC* S CrMo1 F8P2-EB2R-B2 x OK Flux 10.62/OK Autrod 13.20SC* S CrMo2 F8P2-EB3R-B3 x OK Flux 10.62/OK Autrod 13.33 S CrMo5 x OK Flux 10.62/OK Autrod 13.34 S CrMo9 x OK Flux 10.62/OK Autrod 13.35 S CrMo91 x OK Flux 10.63/OK Autrod 13.10SC* S CrMo1 F8P4-EB2R-B2R x OK Flux 10.63/OK Autrod 13.20SC* S CrMo2 F8P8-EB3R-B3R x OK Flux 10.63/OK Autrod 13.33 S CrMo5 x OK Flux 10.63/OK Autrod 13.34 S CrMo9 x OK Flux 10.63/OK Autrod 13.35 S CrMo91 x * materiały o bardzo niskiej zawartości zanieczyszczeń - P, As, Sb, Sn; współczynnik X poniżej 15 ppm

8 ESAB News 1 2007 QSet - przełom w technologii spawania! Spawanie MIG/MAG łukiem zwarciowym przy użyciu jednego przycisku Autorzy: Hans Wolters, ESAB Group B.V., Holandia i Per Aberg, ESAB Standart Equipment AB, Szwecja QSet TM to kolejna innowacja firmy ESAB w źródłach zasilania MIG/ MAG, która ma na zawsze zmienić spawanie łukiem zwarciowym. Jedno naciśnięcie przycisku QSet TM spowoduje, że po kilku sekundach próbnego spawania automatycznie znalezione zostaną optymalne ustawienia parametrów procesu! Korzyści, jakie z tego płyną to oszczędność czasu oraz wyższa jakość spoin. Znalezienie odpowiedniej równowagi pomiędzy prędkością podawania drutu i szybkością przebiegu zwarć jest kluczowym elementem powodzenia spawania łukiem krótkim. By to osiągnąć należy dokładnie dopasować napięcie łuku i prędkość podawania drutu. Wykwalifikowany spawacz wybiera najpierw przybliżone ustawienia następnie koryguje napięcie łuku i szybkość podawania drutu, aż znajdzie optymalne ustawienia. Proces będzie wówczas przebiegał przy odpowiedniej częstotliwości zwarć i towarzyszyć mu będzie charakterystyczny dźwięk. (rysunek 1). Niniejsza procedura będzie powtarzana dla różnych pozycji spawania, grubości blachy, typu drutu lub gazu ochronnego, ponieważ wszystkie wyżej wymienione czynniki mają wpływ na częstotliwość zwarć. Na częstotliwość zwarć wpływ ma również długość wolnego wylotu i ustawienia indukcyjności obwodu spawania. Ustawienia indukcyjności, łącznie z napięciem łuku oraz prędkością podawania drutu mają także wpływ na energię liniową. Większa indukcyjność wywołuje dłuższy okres jarzenia łuku, niższą częstotliwość zwarć i wyższą energię liniową (rysunek 2). Mniejsza indukcyjność powoduje przeciwny efekt - krótszy okres jarzenia łuku, wyższą częstotliwość zwarciową i niższą energię liniową. QSet TM - innowacja firmy ESAB w inteligentnym spawaniu Współczesna elektronika pozwala inżynierom na projektowanie oprogramowania, które wspiera spawaczy w kontrolowaniu procesu spawania. Obecnie znamy już rozbudowane funkcje pamięci używane do przechowywania gotowych ustawień parametrów procesu. QSet TM to kolejna innowacja ESAB w inteligentnym spawaniu łukiem zwarciowym. Przy użyciu QSet TM, poprzez naciśnięcie jednego przycisku, urządzenie automatycznie wybiera optymalną częstotliwość zwarć dla zainstalowanej kombinacji gaz - drut, która jest utrzymana w czasie, kiedy spawacz dostosowuje prędkość podawania drutu do poziomu wymaganego przez aplikację. Ta sama procedura jest powtarzana w przypadku zmiany typu drutu albo jego średnicy jak też gazu ochronnego. W takim przypadku urządzenie ponownie szybko znajdzie optymalne ustawienie parametrów. Nic prostszego! Spawacze zaoszczędzą cenny czas podczas ustawiania parametrów, koncentrując swoją energię i umiejętności na układaniu perfekcyjnych spoin. Czas będzie również można zaoszczędzić na czyszczeniu złączy - co jest przekleństwem nawet najlepszych spawaczy - ponieważ idealne ustawienie łuku zredukuje rozprysk do absolutnego minimum. Firma ESAB wprowadziła na rynek QSet TM zainstalowany na 300 A inwertorowym półautomacie w wersji kompaktowej, Origo TM Mig C3000i z panelem MA23A oraz w wersji z oddzielnym podajnikiem drutu ESABFeed L3004, OrigoTM Mig L3000i z panelem MA23A. 1,2,3 i spawamy Użycie systemu QSet wyjaśnione jest tu w trzech krokach: Krok 1 Wykonaj testowy odcinek spoiny z dowolną prędkością posuwu drutu, zarówno po pierwszym włączeniu urządzenia lub po dokonaniu jakiejkolwiek zmiany drutu lub gazu. Kontynuuj spawanie do momentu pojawienia się stabilnego łuku zwarciowego. QSet TM znajdzie i zacznie stosować optymalne ustawienia dla wybranej kombinacji drut - gaz w około cztery sekundy po zajarzeniu łuku.

ESAB News 1 2007 9 Krok 2 Dostosuj prędkość podawania drutu do wartości, która jest odpowiednia dla danego rodzaju złącza, grubości materiału i pozycji spawania. QSet TM utrzyma optymalne ustawienie łuku zwarciowego a spawanie można natychmiast zacząć. Oczywiście, jeśli wcześniej znana jest prędkość podawania drutu można ją od razu ustawić. Krok 3 Zmień prędkość przesuwu drutu, jeśli jest to wymagane, podczas spawania lub w przerwach pomiędzy ściegami. Jeśli inna geometria złącza, grubość materiału lub pozycja spawania wymagają innej prędkości podawania drutu - optymalne parametry zostaną zachowane, urządzenie zapewni nam stabilny łuk, a tym samym wysokiej jakości połączenie. Po prostu kontynuuj spawanie! QSet TM zapewni stabilność łuku zwarciowego także przy zmiennej długości wolnego wylotu drutu w chwili, kiedy zmienia się geometria elementu spawanego. Jest to pomocne przy układaniu spoin wąskich rowkach. Jak to działa? Rewolucja cyfrowa w źródłach prądu zaczęła się w roku 1986, kiedy to firma ESAB była pionierem w użyciu mikrokomputerów do kontroli procesu spawania obejmującej nawet najmniejsze odstępy czasu w procedurze spawania. Przez minione dwadzieścia lat takie systemy kontroli stały się bardziej zaawansowane technicznie a dziś stanowią podstawę układu QSet TM. W stabilnym procesie łuku krótkiego, współczynnik czasu zwarcia do czasu jarzenia łuku mieści się w dość wąskim zakresie. Sterownik procesu utrzymuje więc ten współczynnik w optymalnym zakresie, zapewniając stabilny proces spawania. Właśnie tak działa QSet TM. Nieprzerwanie mierzy i kontroluje przebieg zwarcia i odpowiednio dostosowuje napięcie. Co więcej, nie wymaga wprowadzania wcześniej żadnych informacji o gatunku drutu i jego średnicy, rodzaju gazu ochronnego, długości wolnego wylotu lub innych czynników mających wpływ na stan krótkiego łuku. Jedyne, czego potrzebuje - to próbny odcinek spoiny, by znaleźć optymalny współczynnik zwarcia i od tego momentu przejmuje cyfrową kontrolę nad procesem spawania. Działanie QSet TM można również opisać w inny sposób. Wyobraźcie sobie nieprzerwany proces spawania i zwiększenie prędkości przesuwu drutu. Długość trwania zwarć się zwiększy a zatem współczynnik zwarcia (czas zwarcia do czasu jarzenia łuku) również się zwiększy. W reakcji na takie zdarzenie układ sterowania zwiększy średnie napięcie a zatem ponownie zredukuje współczynnik zwarcia. Łuk natryskowy Q-set jest cennym wynalazkiem w dziedzinie spawania łukiem zwarciowym, lecz istnieje także możliwość stosowania automatycznej kontroli napięcia, jaką oferuje QSet w obszarze łuku natryskowego. W tym przypadku jednakże wymagane jest ustawienie napięcia na prawie maksymalną wartość. Stosowanie indukcyjności przy QSet Temperatura jeziorka ( cieplejszy lub chłodniejszy łuk) zależy od czasu jarzenia łuku i czasu zwarcia. Można to ustawić pokrętłem QSetTM (Rysunek 3). Przy obrocie zgodnym ze wskazówkami zegara czas jarzenia łuku wydłuży się kosztem czasu zwarcia a wynikiem będzie bardziej gorące jeziorko. Obracając w kierunku przeciwnym do wskazówek zegara rezultat będzie odwrotny a jeziorko stanie się mniej gorące. Dodatkowo, oprócz zmiany temperatury jeziorka można stosować regulację indukcyjności, jak wyjaśniono to powyżej. W urządzeniach nie ma prawdziwego dławika, lecz możliwe jest uzyskanie efektu bezstopniowej regulacji indukcyjności. W porównaniu do konwencjonalnych źródeł prądu kombinacja QSet TM z regulacją indukcyjności oferuje więcej możliwości dokładnego ustawienia parametrów i uzyskania najlepszych rezultatów spawania łukiem zwarciowym. Korzyści wynikające z QSet - podsumowanie Oprócz łatwego ustawienia łuku, QSet oferuje następujące zalety Sterowanie jednym pokrętłem Po tym jak układ QSet TM znajdzie optymalne ustawienia przy odcinku próbnym -potrzebne jest tylko jedno pokrętło by ustawić moc łuku i dostosować ją do zmieniającej się geometrii złącza i pozycji spawania. Bez linii synergicznych Spawacz nie musi spędzać czasu na programowaniu i wprowadzaniu wstępnych danych takich jak gatunek drutu i jego średnica oraz rodzaj gazu osłonowego. Bardzo stabilny łuk QSet TM zawsze znajduje najbardziej stabilny łuk we wszystkich warunkach. Zmiany wolnego wylotu QSet TM ułatwia spawaczowi radzenie sobie ze zmianami pozycji i zmianami wolnego wylotu spowodowanymi kształtem spawanego elementu. Mniejszy rozprysk Automatycznie dopasowujące się ustawienia łuku i stabilny łuk zwarciowy powodują mniejszy rozprysk. Przynosi to oszczędności na oczyszczaniu złącza. Opracowanie: Robert Lazik, Menedżer Produktu Urządzenia Spawalnicze ESAB Sp. z o.o. Rysunek 1 Rysunek 2 Rysunek 3

10 ESAB News 1 2007 m 3 plasma TM Autor: Carl Bandhauer, ESAB Cutting Systems GmbH, Niemcy Maszynowy system cięcia plazmowego do znakowania, cięcia precyzyjnego, cięcia o dużej szybkości i cięcia grubych blach. Najnowszym rozwiązaniem firmy ESAB w dziedzinie cięcia jest System Plazmowy m 3. Charakteryzuje go niespotykana w dotychczas stosowanych systemach plazmowych możliwość stosowania złożonego cięcia plazmowego. System Plazmowy m 3 pozwala na realizację: - cięcia precyzyjnego z jakością porównywalną z cięciem laserowym, - cięcia produkcyjnego ze zwiększoną prędkością, - cięcia grubych blach - do 150 mm, - znakowania i opisywania ciętych elementów Wszystkie te tryby pracy są wybierane automatycznie przez program sterujący maszyną. Możliwa jest także zmiana tych trybów w trakcie pracy maszyny. Wymienione operacje wykonywane są jednym palnikiem, przy użyciu tych samych dysz i elektrod, bez zatrzymywania maszyny. Takie możliwości są poza zasięgiem jakiegokolwiek innego systemu do precyzyjnego cięcia plazmowego. Uzyskiwana powierzchnia ciętych krawędzi ma zawsze doskonałą jakość i praktycznie pozbawiona jest zgorzeliny. Innowacyjna konstrukcja palnika ESAB ustanowił nowy standard w przemyśle projektując palnik umożliwiający najwyższej jakości cięcie w szerokim zakresie materiałów i ich grubości, przy jak najmniejszym zużyciu części eksploatacyjnych. Nowy palnik PT-36 zastępuje nawet trzy palniki do pojedynczych zadań (cięcie grubych blach, cięcie precyzyjne i znakowanie). Żaden inny system nie oferuje takiej niezawodności, ekonomiczności i wydajności jak Plazma m 3. Użytkownicy doceniają w tym systemie także krótki czas ustawiania, przestoju i niskie koszty materiałów eksploatacyjnych. Sprawdzony palnik plazmowy PT-36 spełnia wszelkie wymogi, zarówno co do jakości jak i szybkości cięcia. Dla prądu do 600 A palnik tnie precyzyjnie materiał o grubościach w zakresie 2-150 mm. Przy dodatkowym użyciu głowicy VBA- Expert Pro możliwe jest precyzyjne ukosowanie blach oraz programowalne cięcie elementów z krawędziami prostymi i ukosowanymi. Palnik może być również stosowany z innowacyjną głowicą VBA-Wrist, dla uzyskania precyzyjnego ukosowania o zmiennym kącie, jak i cięcia trójwymiarowych elementów takich jak rury, dennice kotłów, czy profile konstrukcyjne. Znakowanie plazmowe Systemy plazmowe m 3 mają możliwość znakowania przy użyciu tego samego palnika i tych samych części eksploatacyjnych. Operator może w czasie znakowania sterować prądem, prędkością oraz gazem a tym samym kontrolować linię znakowania, jej szerokość i głębokość przy prędkości znakowania do 20 m/min. Koszt materiałów eksploatacyjnych i ich żywotność Palnik PT-36 wymaga najmniejszej spośród dotychczasowych konstrukcji liczby części eksploatacyjnych. - 30 części do po-

ESAB News 1 2007 11 Rys.1: ISO 9013: 2002 normy jakości dla cięcia precyzyjnego i produkcyjnego przy użyciu sytemu plazmowego m 3. krycia pełnego zakresu cięcia. Inne systemy wymagają nawet do 66 części nie posiadając tak dużego zakresu cięcia. Zapewnia to zmniejszenie ilości zakupów i ułatwienie magazynowania tych części. Ponadto system plazmowy m 3 charakteryzuje bardzo dokładnie kontrolowany i równomierny przepływ gazów przez palnik, co w połączeniu z technologią ESAB Ultra-Life, zwiększa do maksimum żywotność materiałów zużywających się, przy niższych kosztach eksploatacji. obiegów hydraulicznych podczas wymiany części, eliminując ryzyko uszkodzenia uszczelek bądź powstania przecieków. Precyzja Specyfikacja ISO 9013 ustala międzynarodowe standardy dla jakości krawędzi cięcia. Tryb cięcia precyzyjnego w systemie plazmowym M 3 przewyższa konkurencję - osiągając wyższą jakość cięcia w trakcie całkowitego okresu eksploatacji elementów zużywających się (rysunek 1). Tryb precyzyjny plazmy m 3 osiąga 3. poziom jakości wg. ISO 9013 lub wyższy - przy szerszym zakresie ciętych materiałów i ustawień parametrów niż jakikolwiek inny system konkurencyjny. Wybór poszczególnych trybów jakości nie sprawia trudności, ponadto można zaprogramować dla danej części więcej niż jeden tryb cięcia. Ponieważ palnik PT-36 używa jednej i tej samej elektrody w całym zakresie pracy od 50 do 450 A, tryby cięcia można szybko zmienić bez konieczności zmiany podzespołów. Umożliwia to optymalizację jakości cięcia na wewnętrznych krawędziach otworów i zwiększenie prędkości cięcia zewnętrznych konturów. Systemy plazmowy m 3 charakteryzuje się najbardziej zaawansowanym technicznie układem sterowania gazami - całkowicie zautomatyzowanym przez ESAB Vision CNC. Duża elastyczność w doborze gazów tnących i osłonowych pozwala operatorowi osiągnąć najwyższą jakość cięcia w przypadku każdego materiału. mild steel Po prostu należy wybrać typ i grubość materiału - a układ Vision CNC automatycznie wybierze i dopasuje optymalną kombinację gazu startowego, tnącego i osłonowego. Parametry procesów cięcia i znakowania są fabrycznie wprowadzone do układu Vision CNC. Istnieje także możliwości utworzenia własnych zestawów parametrów. Źródła prądu do Plazmy m 3 Źródła zasilania nowego systemu plazmowego m 3 charakteryzują się szerokim zakresem prądu wyjściowego, sprawdzoną i niezawodną konstrukcją dla zapewnia pełnego zakresu możliwości cięcia i skuteczności dla najbardziej skomplikowanych aplikacji. Źródła te mogą działać w zakresie od 12 A do 600 A przy napięciu 200 V DC i cyklu pracy wynoszącym 100%. Zaawansowana technicznie konstrukcja oparta o półprzewodnikowe układy mocy zapewnia stabilny, łatwy w regulacji prąd wyjściowy oraz działanie bez konieczności konserwacji nawet w najtrudniejszych warunkach. Urządzenia wyposażone są w cyfrowe mierniki prądu i napięcia, a także specjalny układ sterujący wentylacją zmniejszający wnikanie pyłów, co pozwala na wydłużenie okresów przeglądów urządzenia. Źródła prądu systemu plazmowego m 3 oceniane są jako jedne z najbardziej wydajnych urządzeń tego typu dostępnych na rynku, o współczynniku sprawności 91-95 %. Opracowanie: mgr. inż. Marek Molędys, Menedżer Produktu Systemy do Cięcia ESAB Sp. z o.o. cięcie precyzyjne cięcie szybkie Speedloader TM SpeedLoader to następna innowacja, która zwiększa wydajność procesu cięcia. PT-36 używa wyłącznie jednej pojedynczej elektrody w zakresie cięcia od 50 A do 400 A; resztę wymiennych części można wstępnie złożyć, redukując czas przestoju do minimum. Specjalny uchwyt mocujący SpeedLoader umożliwia wcześniejszy montaż elementów dyszy, dyfuzora i osłony. Operator może szybko i z łatwością wymieniać wcześniej zmontowane zestawy podzespołów skracając do minimum czas przestoju potrzebny na wymianę zużytych części lub zmianę zakresu pracy. SpeedLoader nie wymaga stosowania drogich korpusów palnika. Nie wymaga też rozłączania aluminium stainless steel Rys.2: System plazmowy m 3 może wykonywać precyzyjne (Q) i szybkie (S) cięcia - przy użyciu jednego palnika bez konieczności wymiany podzespołów. Rysunek pokazuje maksymalną grubość dla cięcia precyzyjnego i cięcia o dużej szybkości dla stali, aluminium i stali nierdzewnej przy 200, 400 i 600 A. System plazmowy m 3 oferuje wybór źródła prądu w zależności od potrzeb procesu produkcji.

www.esab.pl Strona internetowa ESAB - to nie tylko publicznie dostępna wizytówka firmy. Spełnia także ważną rolę reklamową i informacyjną, a każdy znajdzie tu temat dla siebie. Początkujący mogą zapoznać się z różnorodnością metod spawania i cięcia oraz interesującą historią firmy, będącą w dużej części historią spawalnictwa. Bardziej zaawansowani docenią informacje o publikacjach, zarówno tych najnowszych, jak i archiwalnych, stanowiących wielką pomoc w rozwiązywaniu codziennych problemów technologicznych. Jednak największą wartością jest zamieszczona tu baza danych o produktach naszej firmy - od materiałów spawalniczych, poprzez standardowe urządzenia i automatyzację - aż po systemy do cięcia i wszelkiego rodzaju akcesoria. Wszystkie produkty skatalogowane są w przejrzysty i łatwy w użyciu sposób, umożliwiając szybki dostęp do potrzebnych danych. A więc tysiące produktów są dosłownie w zasięgu Państwa ręki... Zapraszamy do odwiedzenia nas na www.esab.pl. ESAB Sp. z o.o., ul. Żelazna 9, 40-952 Katowice tel.: (32) 35 11 100, fax: (32) 35 11 120, info@esab.pl