MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH ZA 2012 R. W POWIATOWYM URZĘDZIE PRACY W RYKACH
1. Wstęp Powszechność bezrobocia i jego skutki powodują konieczność ciągłego monitoringu rynku pracy i procesów na nim zachodzących oraz opracowywania analiz, umożliwiających skuteczniejszą realizację zasadniczych celów i zadań polityki społecznej w powiecie ryckim. Dla stworzenia dokładniejszego obrazu osób bezrobotnych oraz możliwości ich zatrudnienia, niezbędna jest analiza danych dotyczących charakterystyki i struktury bezrobotnych, w zestawieniu ze zgłaszanymi ofertami pracy i wymaganiami stawianymi przez pracodawców. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie sytuacji w powiecie ryckim pod kątem zawodów deficytowych i nadwyżkowych w oparciu o zestawienia przygotowane przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej oraz dane statystyczne Powiatowego Urzędu Pracy w Rykach. W praktycznej działalności instytucji rynku pracy, analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych może posłużyć jako dodatkowe źródło danych w celu: dostosowania kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy; określania zgodnych z zapotrzebowaniem rynku pracy kierunków szkoleń dla osób bezrobotnych i innych uprawnionych; ułatwiania realizacji programów specjalnych dla osób bezrobotnych; prowadzenia racjonalnej i zgodnej z realiami rynku pracy gospodarki środkami Funduszu Pracy, pozostającymi w dyspozycji samorządu powiatu; planowania i koordynacji działań przez instytucje i organizacje współpracujące na lokalnym rynku pracy w zakresie przeciwdziałania bezrobociu; podnoszenia jakości poradnictwa zawodowego, poprzez bieżące wskazywanie doradcom zawodowym charakterystyki pracowników poszukiwanych na lokalnym rynku pracy; usprawniania pośrednictwa pracy, poprzez uzyskanie bieżących informacji o planach zatrudnieniowych pracodawców; podniesienia świadomości przedstawicieli instytucji zajmujących się rynkiem pracy i rynkiem edukacyjnym o konieczności prowadzenia zintegrowanych działań na rzecz dostosowania systemu kształcenia do potrzeb rynku pracy. Opracowywanie analiz rynku pracy, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, jest jednym z zadań samorządu powiatowego, w zakresie 2
polityki rynku pracy, wynikającym z zapisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Monitoring sporządzony jest w oparciu o Zalecenia metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Zakres tematyczny monitoringu dotyczy grup zawodowych oraz zawodów i specjalności określonych w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania. 2. Analiza bezrobotnych i ofert pracy wg zawodów Liczba osób bezrobotnych na przestrzeni ostatnich 3 lat (2010 2012) wykazuje trend wzrostowy. Według stanu na koniec 2012 r. w ewidencji bezrobotnych Powiatowego Urzędu Pracy w Rykach pozostawało 3194 osób, tj. odpowiednio o 16,1% więcej niż w 2011 oraz o 18,4% więcej niż w 2010 roku. Liczba zarejestrowanych kobiet wzrosła w latach 2010 2012 o 223 osoby, tj. 17,3%, zaś liczba bezrobotnych mężczyzn o 274 osoby (19,5%) [patrz tabela 1]. Tabela 1 Zmiana liczby osób bezrobotnych w latach 2010 2012 lata / płeć 2010 zmiana 2010-2011 zmiana 2011-2012 2011 w liczbach w % w liczbach w % 2012 kobiety 1293 88 6,8 1381 135 9,8 1516 mężczyźni 1404-34 - 2,4 1370 308 22,5 1678 ogółem 2697 54 2,0 2751 443 16,1 3194 W roku 2012 ze statystyk PUP ubyło 3618 osób, dla porównania w roku 2011 z rejestru ubyła podobna liczba osób - 3611. Natomiast napływ bezrobotnych w 2012 roku wyniósł 4061 osób, zaś w roku 2011 zarejestrowało się 3665 osób. Według stanu na koniec 2012 r., w ewidencji osób bezrobotnych największą grupę liczącą 463 osoby (14,5% ogółu) stanowiły osoby bez zawodu. Około 49% tej grupy stanowiły kobiety, zaś 4,3% osoby bezrobotne zarejestrowane powyżej 12 miesięcy [tabela 2]. 3
Tabela 2 Liczba osób bezrobotnych ze względu na posiadany zawód L.p Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni ogółem Bezrobotne kobiety Bezrobotni powyżej 12 miesięcy ogółem w tym kobiety 1 "000000" Bez zawodu 463 228 20 12 2 "235107" Pedagog 25 21 6 6 3 "242217" Specjalista administracji publicznej 15 9 2 2 4 "261906" Prawnik legislator 14 6 0 0 5 "263102" Ekonomista 10 5 0 0 6 "311204" Technik budownictwa* 93 23 21 5 7 "311504" Technik mechanik* 84 0 22 0 8 "311512" Technik mechanizacji rolnictwa* 23 0 7 0 9 "311924" Technik technologii odzieży* 32 32 15 15 10 "314207" Technik rolnik* 32 17 12 7 11 "322002" Technik żywienia i gospodarstwa domowego* 22 17 5 5 12 "331402" Technik agrobiznesu* 20 11 6 3 13 "331403" Technik ekonomista* 106 90 28 25 14 "334306" Technik administracji* 15 15 4 4 15 "351203" Technik informatyk* 12 5 1 0 16 "411004" Technik prac biurowych* 43 35 18 15 17 "422402" Technik hotelarstwa* 21 20 2 2 18 "432103" Magazynier 30 6 10 3 19 "512001" Kucharz* 66 57 27 24 20 "512002" Kucharz małej gastronomii* 45 29 7 6 21 "513101" Kelner* 11 11 3 3 22 "514101" Fryzjer* 27 25 3 3 23 "515303" Robotnik gospodarczy 38 8 16 3 24 "522301" Sprzedawca* 222 199 76 71 25 "522305" Technik handlowiec* 16 15 8 8 26 "611104" Rolnik upraw polowych 10 8 7 5 27 "711202" Murarz* 114 0 47 0 28 "711402" Betoniarz - zbrojarz* 15 0 5 0 29 "711503" Stolarz budowlany 15 0 3 0 30 "712601" Hydraulik 17 0 6 0 31 Technolog robót wykończeniowych w "712904" budownictwie* 21 0 5 0 32 "713102" Malarz budowlany 24 2 12 1 33 "722204" Ślusarz* 78 0 26 0 34 "722314" Tokarz w metalu 30 0 5 0 35 "723103" Mechanik pojazdów samochodowych* 26 0 4 0 36 "723105" Mechanik samochodów osobowych 35 0 5 0 37 Pozostali mechanicy maszyn i urządzeń "723390" rolniczych i przemysłowych 13 0 3 0 38 "751201" Cukiernik* 13 9 2 2 39 "751204" Piekarz* 18 4 3 2 40 "752205" Stolarz* 12 0 0 0 41 "753105" Krawiec* 79 78 26 25 42 "753303" Szwaczka 47 47 21 21 43 Operator urządzeń przetwórstwa owocowowarzywnego 49 40 19 15 "816029" 44 "832203" Kierowca samochodu osobowego 11 0 3 0 45 "833203" Kierowca samochodu ciężarowego 16 0 4 0 4
46 Mechanik - operator pojazdów i maszyn "834103" rolniczych* 35 0 10 0 47 "911202" Palacz pieców zwykłych 12 0 5 0 48 "911207" Sprzątaczka biurowa 22 22 8 8 49 "931205" Robotnik drogowy 24 0 11 0 50 "931301" Robotnik budowlany 91 0 30 0 51 "932101" Pakowacz 25 22 8 8 52 "932911" Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 57 33 9 6 53 "932913" Sortowacz 16 11 3 3 54 "941201" Pomoc kuchenna 19 17 9 9 55 "962902" Dozorca 11 0 3 0 Drugą grupę zawodową, pod względem liczby osób bezrobotnych stanowią sprzedawcy. W grupie tej zarejestrowanych było 222 osoby bezrobotne (7% ogółu). Większość bezrobotnych sprzedawców to kobiety (90%), wśród których osoby bezrobotne długotrwale stanowią 34%. Trzecia kategoria zawodowa pod względem liczebności to murarz. Na koniec 2012 roku w kategorii tej zarejestrowanych było 114 osób (3,6%). Wszystkie osoby zarejestrowane w tym zawodzie to mężczyźni, z czego 41% pozostawało w ewidencji powyżej 12 miesięcy. Tabela 3 Liczba ofert pracy wg zawodów Kod Oferty pracy zgłoszone L.p. Nazwa zawodu zawodu w 2012 r. 1 "228301" Fizjoterapeuta 9 2 "325905" Opiekunka dziecięca* 13 3 "331290" Pozostali pracownicy do spraw kredytów, pożyczek i pokrewni 6 4 "332203" Przedstawiciel handlowy 6 5 "332302" Zaopatrzeniowiec 7 6 "334306" Technik administracji* 15 7 "343901" Animator kultury* 7 8 "411004" Technik prac biurowych* 94 9 "412001" Sekretarka 10 10 "413201" Operator wprowadzania danych 11 11 "422603" Rejestratorka medyczna 14 12 "431101" Asystent do spraw księgowości 10 13 "432103" Magazynier 29 14 "441402" Archiwista zakładowy 12 15 "512001" Kucharz* 22 16 "513101" Kelner* 26 17 "514101" Fryzjer* 13 18 "514202" Kosmetyczka 11 19 "515303" Robotnik gospodarczy 65 20 "522301" Sprzedawca* 146 21 "524502" Sprzedawca w stacji paliw 8 22 "524902" Doradca klienta 6 23 "531202" Asystent nauczyciela przedszkola 8 24 "541307" Pracownik ochrony fizycznej bez licencji 6 5
25 "711202" Murarz* 8 26 "712101" Dekarz* 7 27 "712501" Monter / składacz okien 22 28 "721207" Spawacz ręczny gazowy 10 29 "721290" Pozostali spawacze i pokrewni 7 30 "721404" Monter konstrukcji stalowych 6 31 "722204" Ślusarz* 13 32 "723103" Mechanik pojazdów samochodowych* 23 33 "723105" Mechanik samochodów osobowych 11 34 "741103" Elektryk* 7 35 "752208" Stolarz meblowy 8 36 "753303" Szwaczka 10 37 "753702" Kaletnik* 6 38 "814104" Wulkanizator 6 39 "832202" Kierowca samochodu dostawczego 6 40 "833203" Kierowca samochodu ciężarowego 17 41 "834401" Kierowca operator wózków jezdniowych 12 42 "911207" Sprzątaczka biurowa 36 43 "931301" Robotnik budowlany 37 44 "932906" Pomocnik ciastkarza 6 45 "932911" Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 120 46 "932990" Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 16 47 "941201" Pomoc kuchenna 15 48 "962902" Dozorca 7 49 "962906" Woźny 7 50 "962990" Pozostali pracownicy przy pracach prostych gdzie indziej niesklasyfikowani 22 W 2012 roku największą liczbę ofert pracy zgłoszono w zawodach: sprzedawca (146), robotnik gospodarczy w przemyśle przetwórczym (120 praca sezonowa), technik prac biurowych (94) oraz robotnik gospodarczy (65). Były to jednak w zdecydowanej większości oferty pracy subsydiowanej. Wśród ofert pracy niesubsydiowanej, pracodawcy najczęściej poszukiwali: magazynierów, kucharzy, spawaczy ręcznych gazowych, kierowców samochodów ciężarowych. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia informuje, ile procent bezrobotnych zarejestrowanych w danym zawodzie pozostaje w rejestrach powiatowego urzędu pracy co najmniej 12 miesięcy. Im większa wartość wskaźnika, tym więcej osób jest długotrwale bezrobotnych w danym zawodzie. Tabela 4 Wskaźnik długotrwałego bezrobocia wg grup zawodowych w 2012 r. L.p. Kod grupy Wskaźnik długotrwałego Nazwa grupy zawodów zawodów bezrobocia 1 "7132" Lakiernicy 1 2 "7232" Mechanicy statków powietrznych i pokrewni 1 3 "3254" Technicy fizjoterapii i masażyści 1 4 "2622" Bibliotekoznawcy i specjaliści zarządzania informacją 1 6
5 "1324" Kierownicy do spraw logistyki i pokrewni 1 6 "3153" Piloci statków powietrznych i personel pokrewny 1 7 "3431" Fotografowie 1 8 "7117" Monterzy budownictwa wodnego 1 9 "6114" Rolnicy upraw mieszanych 1 10 "5311" Opiekunowie dziecięcy 1 Operatorzy urządzeń do rejestracji i transmisji obrazu i dźwięku 1 11 "3521" 12 "5212" Sprzedawcy uliczni żywności 1 13 "2411" Specjaliści do spraw księgowości i rachunkowości 1 14 "3322" Przedstawiciele handlowi 1 15 "5152" Pracownicy usług domowych 1 16 "5151" 17 "5249" 18 "3439" Pracownicy obsługi technicznej biur, hoteli i innych obiektów 1 Pracownicy sprzedaży i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani 1 Średni personel w zakresie działalności artystycznej i kulturalnej gdzie indziej niesklasyfikowany 1 Rękodzielnicy wyrobów z drewna i pokrewnych materiałów 1 19 "7317" 20 "8350" Marynarze i pokrewni 1 21 "7421" Monterzy i serwisanci urządzeń elektronicznych 1 22 "8143" Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów papierniczych 1 Operatorzy urządzeń do produkcji wyrobów szklanych i ceramicznych 1 23 "8181" 24 "9622" Pracownicy wykonujący dorywcze prace proste 1 25 "3111" Technicy nauk chemicznych, fizycznych i pokrewni 0,8 26 "7212" Spawacze i pokrewni 0,75 27 "6111" Rolnicy upraw polowych 0,7 28 "2635" Specjaliści do spraw społecznych 0,6667 29 "2359" 30 "3433" Specjaliści nauczania i wychowania gdzie indziej niesklasyfikowani 0,6667 Pracownicy bibliotek, galerii, muzeów i informacji naukowej 0,6667 Najwięcej osób długotrwale bezrobotnych zarejestrowanych w PUP Ryki na koniec 2012 r. należało do następujących grup zawodowych: o Lakiernicy o Mechanicy statków powietrznych i pokrewni o Technicy fizjoterapii i masażyści o Bibliotekoznawcy i specjaliści zarządzania informacją o Kierownicy do spraw logistyki i pokrewni o Piloci statków powietrznych i personel pokrewny o Fotografowie o Monterzy budownictwa wodnego o Rolnicy upraw mieszanych 7
o Opiekunowie dziecięcy o Operatorzy urządzeń do rejestracji i transmisji obrazu i dźwięku o Sprzedawcy uliczni żywności o Specjaliści do spraw księgowości i rachunkowości o Przedstawiciele handlowi o Pracownicy usług domowych o Pracownicy obsługi technicznej biur, hoteli i innych obiektów o Pracownicy sprzedaży i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani o Rękodzielnicy wyrobów z drewna i pokrewnych materiałów o Marynarze i pokrewni o Monterzy i serwisanci urządzeń elektronicznych o Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów papierniczych. Wskaźnik szansy uzyskania oferty pracy określa stosunek średniej miesięcznej liczby ofert pracy w danym zawodzie do średniego miesięcznego poziomu rejestrowanego bezrobocia w danym zawodzie. Im większa wartość wskaźnika, tym większa szansa uzyskania pracy w danym zawodzie. Tabela 5 Wskaźnik szansy uzyskania oferty pracy wg grup zawodów w 2012 r. L.p. Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Wskaźnik szansy uzyskania oferty 1 "75" Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 0,0195 2 "54" Pracownicy usług ochrony 0,0208 3 "71" Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 0,0211 4 "82" Monterzy 0,0238 5 "26" Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury 0,0274 6 "81" Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 0,0274 7 "33" Średni personel do spraw biznesu i administracji 0,0283 8 "24" Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania 0,0314 9 "72" Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 0,0343 10 "21" Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 0,0351 11 "73" Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 0,037 12 "32" Średni personel do spraw zdrowia 0,0374 13 "83" Kierowcy i operatorzy pojazdów 0,0435 14 "42" Pracownicy obsługi klienta 0,0476 15 "74" Elektrycy i elektronicy 0,0513 16 "52" Sprzedawcy i pokrewni 0,0575 17 "51" Pracownicy usług osobistych 0,063 18 "35" Technicy informatycy 0,0667 8
19 "91" Pomoce domowe i sprzątaczki 0,0717 20 "22" Specjaliści do spraw zdrowia 0,0788 21 "13" Kierownicy do spraw produkcji i usług 0,0833 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, 22 "93" budownictwie i transporcie 0,0852 Pracownicy do spraw finansowo-statystycznych i ewidencji 23 "43" materiałowej 0,089 24 "62" Leśnicy i rybacy 0,0909 Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, 25 "34" kultury i pokrewny 0,0938 26 "94" Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki 0,0968 Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych 0,119 27 "96" 28 "41" Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 0,1799 29 "53" Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 0,2083 30 "44" Pozostali pracownicy obsługi biura 0,2754 Największą szansę na uzyskanie zatrudnienia w 2012 r. mieli: o Pozostali pracownicy obsługi biura o Pracownicy opieki osobistej i pokrewni o Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni o Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych o Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki o Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewny. 3. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych Dla równowagi na rynku pracy zasadnicze znaczenie ma ukształtowanie podaży i popytu na pracę. Podaż pracy tworzą osoby bezrobotne i osoby pracujące, określając wielkość zasobów pracy, lub inaczej ludność aktywną zawodowo. Kategoria popytu na pracę obejmuje pracujących, którzy tworzą część popytu na pracę określoną przez zajęte miejsca pracy, zaś drugim elementem składowym są wolne miejsca pracy, określające niezrealizowaną część popytu na pracę 1. Uwzględniając powyższe definicje podaży i popytu na pracę, można również określać równowagę na rynku pracy w odniesieniu do poszczególnych zawodów, za pomocą tzw. wskaźnika intensywności nadwyżki /deficytu zawodów, określającego stosunek liczby wolnych miejsc pracy w danym zawodzie i w danej jednostce czasu do liczby bezrobotnych 1 W. Kwiatkowska, P. Krajewski, M. Mackiewicz, Mechanizmy niwelowania niedopasowań strukturalnych na rynku pracy, 2010 r., str. 8. 9
posiadających badany zawód, zarejestrowanych w tej samej jednostce czasu. Równowaga występuje wówczas, gdy liczba bezrobotnych posiadających dany zawód jest mniej więcej równa liczbie wolnych miejsc pracy w tym zawodzie (wskaźnik intensywności nadwyżki /deficytu/ zawodów mieści się w przedziale 0,9 do 1,1). Gdy liczba bezrobotnych posiadających określony zawód przewyższa liczbę oferowanych miejsc pracy, (wskaźnik intensywności nadwyżki /deficytu zawodów jest mniejszy niż 0,9) - mamy do czynienia z tzw. zawodami nadwyżkowymi. Jeśli liczba bezrobotnych posiadających określony zawód jest mniejsza niż liczba ofert pracy, (wskaźnik intensywności nadwyżki /deficytu zawodów jest większy niż 1,1) wówczas mamy do czynienia z zawodami deficytowymi. Tabela 6 Lista zawodów deficytowych w 2012 roku L.p. Kod zawodu Nazwa zawodu Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów 1 "531202" Asystent nauczyciela przedszkola 8 2 "343901" Animator kultury* 7 3 "422603" Rejestratorka medyczna 4,6667 4 "712501" Monter / składacz okien 4,4 5 "321402" Technik dentystyczny* 4 6 "834401" Kierowca operator wózków jezdniowych 4 7 "413201" Operator wprowadzania danych 3,6667 8 "514202" Kosmetyczka 3,6667 9 "262101" Archiwista 3 10 "524902" Doradca klienta 3 11 "621001" Drwal / pilarz drzew 3 12 "732301" Introligator* 3 13 "932906" Pomocnik ciastkarza 3 14 "524502" Sprzedawca w stacji paliw 2,6667 15 "228402" Specjalista żywienia człowieka 2 Diagnosta uprawniony do wykonywania badań 16 "311501" technicznych pojazdów 2 17 "334302" Asystent dyrektora 2 18 "421103" Kasjer bankowy 2 19 "712303" Tynkarz 2 20 "721207" Spawacz ręczny gazowy 2 21 "753202" Krojczy 2 22 "753702" Kaletnik* 2 Operator urządzeń do formowania wyrobów z 23 "814206" tworzyw sztucznych 2 24 "821902" Monter mebli 2 25 "515303" Robotnik gospodarczy 1,9118 26 "962906" Woźny 1,75 27 "911207" Sprzątaczka biurowa 1,7143 28 "431101" Asystent do spraw księgowości 1,6667 29 "325905" Opiekunka dziecięca* 1,625 30 "752208" Stolarz meblowy 1,6 * Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego 10
Z punktu widzenia tzw. kodu 6 cyfrowego wyróżnić można 30 zawodów deficytowych, z których największy wskaźnik intensywności deficytu osiągnęły: asystent nauczyciela przedszkola, animator kultury, rejestratorka medyczna, monter / składacz okien, kierowca operator wózków jezdniowych, technik dentystyczny. Zawody nadwyżkowe to te, które nie znajdują zapotrzebowania (z punktu widzenia występujących w urzędzie pracy ofert) na lokalnym rynku pracy. Do zawodów nadwyżkowych cechujących się najwyższym wskaźnikiem nadwyżki należą: technik mechanik, technik budownictwa, kucharz małej gastronomii, stolarz. Tabela 7 Lista zawodów nadwyżkowych w 2012 roku L.p. Kod zawodu Nazwa zawodu Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów 1 "311504" Technik mechanik* 0,0169 2 "311204" Technik budownictwa* 0,0177 3 "512002" Kucharz małej gastronomii* 0,0345 4 "752205" Stolarz* 0,0476 5 "834103" Mechanik - operator pojazdów i maszyn rolniczych* 0,0513 6 "711202" Murarz* 0,0748 7 "932101" Pakowacz 0,0893 8 "263102" Ekonomista 0,1053 9 "741203" Elektromechanik pojazdów samochodowych* 0,1111 10 "713102" Malarz budowlany 0,1176 11 "751204" Piekarz* 0,1364 12 "722204" Ślusarz* 0,1368 13 "222101" Pielęgniarka 0,1429 14 "751105" Rzeźnik - wędliniarz* 0,1429 15 "722314" Tokarz w metalu 0,1471 16 "721208" Spawacz ręczny łukiem elektrycznym 0,1667 17 "233008" Nauczyciel języka angielskiego 0,2 18 "242217" Specjalista administracji publicznej 0,2 19 "351203" Technik informatyk* 0,2083 20 "751201" Cukiernik* 0,2105 11
21 "832203" Kierowca samochodu osobowego 0,2105 22 "331301" Księgowy 0,25 23 "422602" Recepcjonista 0,25 24 "613003" Rolnik* 0,25 25 "711601" Brukarz 0,25 26 "932901" Konserwator części 0,25 27 "723105" Mechanik samochodów osobowych 0,2558 28 "753303" Szwaczka 0,2564 29 "523002" Kasjer handlowy 0,3077 30 "512001" Kucharz* 0,3188 * Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego. Do zawodów zbilansowanych, dla których wskaźnik nadwyżki/ deficytu na koniec 2012 r. w powiecie ryckim wynosił - 1 należały: specjalista ochrony środowiska, specjalista kontroli jakości, nauczyciel przedmiotów zawodowych technicznych, nauczyciel geografii, doradca finansowy, koordynator projektów unijnych, opiekun osoby starszej, fakturzystka, sprzedawca w branży przemysłowej, pracownik ochrony fizycznej bez licencji, wulkanizator, kierowca ciągnika siodłowego, prasowaczka ręczna, pracownik rozkładający towar na półkach oraz dostawca potraw. 4. Podsumowanie W 2012 roku nastąpił wzrost liczby zarejestrowanych bezrobotnych (wzrost o 16,1% w stosunku do grudnia 2011 r.). Wzrost liczby zarejestrowanych bezrobotnych w większej mierze dotyczył kobiet (wzrost o 22,5%), zaś udział kobiet w ogóle bezrobotnych osiągnął poziom 52,5%. Zmiany zachodzące na rynku pracy dokonują się bardzo powoli. Świadczyć o tym może stała struktura zawodów, które są najliczniej reprezentowane przez bezrobotnych. Tak jak w latach ubiegłych najwięcej bezrobotnych posiada zawód: sprzedawca (7% ogółu), technik ekonomista (3%), lub murarz (4%). Tradycyjnie również zawodami o największej liczbie zgłoszonych ofert pracy były: sprzedawca, pracownik biurowy oraz robotnik gospodarczy. Dotyczyły one jednak w zdecydowanej większości prac subsydiowanych: staży w przypadku sprzedawców i pracowników biurowych oraz prac interwencyjnych/ robót publicznych w przypadku robotników gospodarczych. Na lokalnym rynku pracy udało się zdiagnozować następujące zawody deficytowe: asystent nauczyciela przedszkola, animator kultury, rejestratorka medyczna, monter / składacz okien, kierowca operator wózka jezdniowego. 12
Do zawodów nadwyżkowych należą: technik mechanik, technik budownictwa, kucharz małej gastronomii, stolarz, mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych. Największe szanse na zatrudnienie wg wskaźnika szansy uzyskania oferty mają: pozostali pracownicy obsługi biura; pracownicy opieki osobistej i pokrewni; sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni; ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych; pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki. Z uwagi na fakt, iż nie wszystkie oferty pracy, jakie pojawiają się na rynku pracy są zgłaszane do Powiatowego Urzędu Pracy oraz nie wszyscy bezrobotni rejestrują się, niezależnie od wykształcenia określenie zawodów, w których najłatwiej znaleźć pracę, a także tych cechujących się najwyższym wskaźnikiem bezrobocia długotrwałego jest bardzo trudne. Dane przedstawione w niniejszym opracowaniu mają charakter czysto teoretyczny obarczony sporym ryzykiem błędu. Głównym wnioskiem jaki pojawia się w oparciu o przedstawioną analizę jest niewątpliwie słabość powiązania systemu edukacyjnego z podmiotami działającymi na rynku pracy. Dlatego też często występuje niedostosowanie wykształcenia i kwalifikacji absolwentów do potrzeb rynku pracy. Niezbędne jest kształtowanie wśród młodzieży zdolności kreatywnego myślenia i umiejętności praktycznych umożliwiających zmianę kwalifikacji i wpasowanie się w rynek pracy. Dlatego tak istotna jest współpraca szkół z pracodawcami. Dobrym pomostem łączącym edukację z rynkiem pracy są praktyki/staże, są bowiem praktyczną formą wykorzystania wiedzy teoretycznej. Występują tutaj zalety po obu stronach: dla praktykanta/stażysty czas ten jest możliwością poznania środowiska pracy, nabycia wielu przydatnych umiejętności, przy jednoczesnym wykorzystaniu wiedzy teoretycznej. Pracodawcy natomiast mogą zdobyć dobrego pracownika nie ponosząc kosztów związanych z przeszkoleniem go na określone stanowisko. 13