INFORMACJA Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska o stanie środowiska na terenie powiatu miasta Białystok

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku 15-264 Białystok, ul. Ciołkowskiego 2/3 tel. 085 742-53-78 faks 085 742 21 04 e-mail: sekretariat@wios.bialystok.pl INFORMACJA Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska o stanie środowiska na terenie powiatu miasta Białystok WIOŚ BIAŁYSTOK, grudzień 2014

spis treści WSTĘP... 5 PODSTAWOWE INFORMACJE O POWIECIE... 5 DZIAŁALNOŚĆ INSPEKCYJNO KONTROLNA I BADAWCZA... 5 POWIETRZE... 6 PRESJE EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ DO POWIETRZA... 6 STAN OCENA JAKOŚCI POWIETRZA... 8 PRZECIWDZIAŁANIA DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA... 8 STAN CZYSTOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH... 11 PRESJE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ WÓD... 11 STAN OCENA JAKOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH... 12 PRZECIWDZIAŁANIA DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA... 13 WODY PODZIEMNE... 16 PRESJE... 16 STAN - OCENA JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH... 16 GOSPODARKA ODPADAMI... 17 PRESJE... 17 STAN... 19 PRZECIWDZIAŁANIA KONTROLE SKŁADOWISK I ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH... 21 HAŁAS KOMUNIKACYJNY I PRZEMYSŁOWY... 24 PRESJE ŹRÓDŁA HAŁASU... 24 STAN POMIARY HAŁASU... 25 PRZECIWDZIAŁANIA... 25 POLA ELEKTROMAGNETYCZNE... 30 PRESJE ŹRÓDŁA PROMIENIOWANIA ELEKTROMAGNETYCZNEGO... 30 STAN POMIARY MONITORINGOWE... 31 OCHRONA ŚRODOWISKA PRZED AWARIAMI... 32 NIEBEZPIECZNE SUBSTANCJE CHEMICZNE W ZAKŁADACH PRZEMYSŁOWYCH... 33 TRANSPORT... 34 3

spis treści 4

WSTĘP PODSTAWOWE INFORMACJE O POWIECIE Położenie Powiat grodzki Białystok jest położony na Nizinie Podlaskiej, w makroregionie Wysoczyzny Białostockiej, nad rzeką Białą - lewym dopływem Supraśli, w centrum Województwa Podlaskiego. Białystok jest stolicą województwa. Z przyległymi gminami tworzy Aglomerację Białostocką. Pełni funkcję administracyjnego, gospodarczego, naukowego i kulturalnego centrum regionu. Struktura administracyjna i ludność Białystok jest zamieszkiwany przez ponad 295282 osób (GUS 2013) Wśród miast wojewódzkich Polski, jest drugim pod względem gęstości zaludnienia (2891) osób/km2), jedenastym pod względem ludności i czternastym pod względem powierzchni (102 km2). Miasto z przyległymi gminami tworzy aglomerację białostocką. Gospodarka W Białymstoku pod koniec 2013 roku zarejestrowanych było 32,1 tys. podmiotów gospodarczych, z czego 98% należało do sektora prywatnego. Dominowały podmioty z grup: handel i naprawy pojazdów samochodowych (27%), budownictwo (12%), działalność profesjonalna, naukowa I techniczna (8%), przetwórstwo przemysłowe (8%). Białystok jest dużym ośrodkiem przemysłu włókienniczego, rozwinięty jest też przemysł elektromaszynowy (elektroniczny, maszynowy i metalowy), drzewny, spożywczy (największy w Polsce Polmos), materiałów budowlanych, huta szkła oraz elektrociepłownia. Miasto jest ośrodkiem handlu głównie ze wschodem. Działa tu Centrum Promocji Rynku Wschodniego. W Białymstoku odbywają się międzynarodowe Targi Tekstylno-Odzieżowe, Żywności i Przetwórstwa, Konsumpcyjne, Rolno-Spożywcze. Walory przyrodnicze Białystok znajduje się w obszarze funkcjonującym pod nazwą Zielone Płuca Polski. Około 32% jego powierzchni zajmują tereny zielone. Parki i skwery oraz 1779 ha lasów znajdujących się w granicach miasta tworzą specyficzny i zdrowy mikroklimat. W obrębie Białegostoku znajdują się dwa rezerwaty przyrody o powierzchni łącznej 105 ha, będące pozostałościami Puszczy Knyszyńskiej. Aglomeracja miejska sąsiaduje z Narwiańskim Parkiem Narodowym. Takie usytuowanie rezerwatów przyrody w bezpośrednim sąsiedztwie miasta jest unikatowe. Ze względu na te walory w 1993 r. Białystok, jako pierwsze miasto w Polsce, został przyjęty do międzynarodowego projektu Sieci Zdrowych Miast prowadzonego przez Światową Organizację Zdrowia. Na terenie miasta znajdują się 3 rezerwaty przyrody: Las Zwierzyniecki, Rezerwat Antoniuk oraz Rezerwat Bagno. DZIAŁALNOŚĆ INSPEKCYJNO KONTROLNA I BADAWCZA Prawne podstawy funkcjonowania Inspekcji Ochrony Środowiska określono w ustawie z dnia 20 lipca 1991 r., która nałożyła na nią obowiązki: - kontrolowania przestrzegania przepisów prawa o ochronie środowiska przez podmioty gospodarcze, - prowadzenia badania stanu środowiska, - informowania społeczeństwa o wynikach tych badań. 5

Szczegółowe cele działalności inspekcyjno kontrolnej WIOŚ są corocznie ustalane w planach pracy, tworzonych na podstawie wytycznych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, analizy wyników dotychczasowej działalności, propozycji przekazanych przez Marszałka, Wojewodę oraz przez organy samorządowe. ZAKRES DZIAŁALNOŚCI INSPEKCYJNO-KONTROLNEJ Podstawowym celem kontroli jest wymuszenie na kontrolowanym podjęcie działań, które w konsekwencji spowodują zmniejszenie negatywnego wpływu na środowisko. Inspekcja Ochrony Środowiska zgodnie z przysługującymi kompetencjami może zastosować różnego rodzaju środki dyscyplinujące, między innymi: - wydać zarządzenia pokontrolne, - wydać decyzję wyznaczającą termin usunięcia zaniedbań, a w przypadku stwierdzenia zagrożenia życia lub zdrowia czy znacznych szkód w środowisku, w porozumieniu z Wojewodą, decyzję wstrzymującą działalność zakładu, - wymierzyć karę pieniężną za naruszanie warunków korzystania ze środowiska, - skierować wystąpienia do innych organów administracji państwowej, rządowej i samorządu terytorialnego z wnioskiem o podjęcie działań związanych z ich właściwością, - zastosować karę grzywny (mandat karny), - skierować wniosek do sądu i organów ścigania. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na duże możliwości prawne działań własnych samorządów, zbieżnych z kompetencjami lub celami działań przypisanymi Inspekcji Ochrony Środowiska, które pozwalają przeciwdziałać negatywnemu oddziaływaniu na środowisko, a także minimalizować problemy środowiskowe. W okresie od października 2013 listopada 2014 r. na terenie powiatu przeprowadzono łącznie 121 kontroli najbardziej uciążliwych podmiotów. W przypadkach stwierdzanych przekroczeń, wydawano stosowne zarządzenia, a także wymierzono kary pieniężne za naruszenie warunków korzystania ze środowiska. MONITORING ŚRODOWISKA W ramach działalności badawczej, główny zakres prac Inspekcji Ochrony Środowiska prowadzony jest w oparciu o Program Państwowego Monitoringu Środowiska (PMŚ), którego koordynatorem jest Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. System PMŚ składa się z 3 głównych bloków - zagadnień: jakość środowiska, emisja oraz oceny i prognozy. Zadania PMŚ realizowane są przez różnorodne instytucje w kraju, a w znacznym zakresie przez Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska. Dane uzyskiwane w Programie PMŚ tworzą wojewódzką bazę informacji o stanie środowiska. Program badawczy realizowany przez WIOŚ obejmuje następujące komponenty środowiska: - monitoring powierza atmosferycznego, - monitoring wód powierzchniowych płynących i stojących, - monitoring wód podziemnych, - monitoring hałasu, - monitoring pól elektromagnetycznych, - monitoring odpadów niebezpiecznych. W każdym podsystemie badawczym, na potrzeby wykonywanych ocen, wyszczególnia się 3 elementy: presje, stan i przeciwdziałanie. Aktualne wyniki kontroli i badań stanu środowiska przedstawiono poniżej. POWIETRZE PRESJE EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ DO POWIETRZA Głównymi źródłami zanieczyszczeń atmosfery na terenie powiatu miasta Białystok są rozproszone źródła emisji z sektora komunalno bytowego, a także zanieczyszczenia komunikacyjne związane z ruchem pojazdów, głównie na drogach nr 8, 19 i 65 oraz innych trasach wojewódzkich przebiegających przez aglomerację białostocką. 6

Substancjami zanieczyszczającymi, mającymi największy udział w emisji zanieczyszczeń, pochodzącymi głównie z procesów spalania energetycznego są: tlenki azotu (NO-NO 2 ), dwutlenek siarki (SO 2 ), tlenek węgla (CO) i pyły. Od środków transportu największy udział w emisji zanieczyszczeń mają: tlenek węgla (CO), tlenki azotu (NO-NO 2 ) i benzen (C 6 H 6 ). Emisja zanieczyszczeń powietrza pochodzi także z energetyki cieplnej oraz innych dużych zakładów zlokalizowanych na terenie powiatu. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2013 r. emisja zanieczyszczeń pyłowych ogółem z terenu powiatu m. Białystok wyniosła 123 ton. Od 2004 r. widoczny jest wyraźny trend malejący dla tego zanieczyszczenia. Emisja zanieczyszczeń gazowych ogółem w 2013 r. wynosiła 844 762 ton. Od 2004 roku notuje się niewielki spadek emisji, choć nadal utrzymuje się ona na wysokim poziomie a w ostatnim roku odnotowano jej wzrost. Emisję z powiatu na tle województwa przedstawiono w tabeli. EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA Z ZAKŁADÓW SZCZEGÓLNIE UCIĄŻLIWYCH J. m. 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Emisja zanieczyszczeń pyłowych woj. podlaskie ogółem t/r 2 176 2 004 1 740 1 748 1 324 1 146 1 096 977 919 874 powiat m.białystok ogółem t/r 850 590 427 451 258 188 178 153 129 123 ze spalania paliw t/r 831 569 406 431 235 174 162 134 112 116 węglowo-grafitowe, sadza t/r 3 3 3 3 2 1 2 2 2 2 Emisja zanieczyszczeń gazowych woj.podlaskie ogółem t/r 1 874 115 1 799 787 1 703 946 1 716 244 1 602 796 1 597 587 1 616 560 1 646 078 1 480 002 1 974 984 powiat m.białystok ogółem t/r 1 113 745 1 006 080 891 102 890 516 845 101 832 386 824 946 901 289 759 045 844 762 ogółem (bez CO2) t/r - - 4319 3988 3583 3481 3380 3 503 2 398 2365 dwutlenek siarki t/r 2 861 2 545 2 108 1 925 1 736 1 456 1 410 1 412 827 694 tlenki azotu t/r 1 809 1 856 1 718 1 635 1 472 1 652 1 620 1 708 1 224 1 228 tlenek węgla t/r 586 529 493 428 372 370 347 322 313 400 dwutlenek węgla t/r 1 108 488 1 001 150 886 783 886 528 841 518 828 905 821 566 897 786 756 647 842 397 ZANIECZYSZCZENIA ZATRZYMANE LUB ZNEUTRALIZOWANE W URZĄDZENIACH DO REDUKCJI woj.podlaskie pyłowe t/r 121 810 118 417 116 765 117 089 83 472 68 884 86 589 98 981 84 857 85 518 powiat m.białystok pyłowe t/r 45807 39162 38889 39185 31185 23250 27147 33433 24439 21114 dane: GUS 7

STAN OCENA JAKOŚCI POWIETRZA Ocena stopnia zanieczyszczenia powietrza na terenie woj. podlaskiego dokonywana jest w oparciu o pomiary kontrolne głównych zanieczyszczeń bezpośrednio emitowanych do atmosfery (emisja) oraz badania monitoringowe substancji powstających w atmosferze (imisja). Na terenie Aglomeracji Białostockiej oceny jakości powietrza dokonano na podstawie pomiarów wykonywanych na stacjach pomiarowych zlokalizowanych na terenie strefy oraz szacowania emisji z bazy opłatowej Urzędu Marszałkowskiego. Zgodnie z przepisami, aglomeracja jako strefa wymaga dokładniejszego, poszerzonego zakresu pomiarowego i z godnie z tym w mieście Białystok pracują trzy stacje obsługiwane przez WIOŚ. Wykonywana corocznie (zgodnie art. 89 Ustawy Poś) Ocena poziomów substancji w powietrzu i klasyfikacji stref województwa podlaskiego w 2013 roku wykazała przekroczenia normy benzo(a) pirenu. Do oceny jakości powietrza na terenie całego województwa służą również pomiary wykonywane na potrzeby oceny narażenia ekosystemów. Badania prowadzone są na stacji tła wiejskiego w m. Borsukowizna (gm. Krynki). Wykonywany jest tam pomiar automatyczny dwutlenku siarki, tlenków azotu i ozonu. W 2013 r. stwierdzono przekroczenia poziomów celów długoterminowych dla ozonu zarówno dla kryteriów: ochrony zdrowia i ochrona roślin. Taką ocenę potwierdzają wyniki badań prowadzonych od 2004 r. PRZECIWDZIAŁANIA DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA Wyniki ostatnich kontroli obiektów z terenu powiatu m. Białystok przedstawiono poniżej. PHU Popularna (kontrola: październik/listopad 2013 r.) Na terenie zakładu znajduje się wyposażenie techniczne do wykonywania działalności związanej z substancjami kontrolowanymi. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. VENTMAX (kontrola: listopad 2013 r.) Na terenie zakładu znajduje się wyposażenie techniczne do wykonywania działalności związanej z substancjami kontrolowanymi. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. Zakład Produkcji i Przesyłu Ciepła (Ciepłownia ZACHÓD ) (kontrola: listopad/grudzień 2013 r.) W zakładzie eksploatowanych jest 5 kotłów o łącznej mocy cieplnej 182,93 MWt, będących źródłami emisji. Kontrolowana jednostka wywiązuje się z obowiązku prowadzenia, co najmniej dwukrotnie w ciągu roku, pomiarów stężeń substancji zanieczyszczających w gazach odlotowych. Ostatnie pomiary nie wykazały przekroczeń w stosunku do wartości dopuszczalnych. Sprawozdania z pomiarów emisji zanieczyszczeń do środowiska terminowo zostały przedłożone do WIOŚ. W trakcie kontroli przeprowadzono kontrolne pomiary emisji które nie wykazały przekroczeń. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. K. Dłuskiego (kontrola: listopad 2013 r., kwiecień/maj 2014 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń jest kotłownia oraz instalacje technologiczne. Szpital posiada decyzję ustalającą rodzaje i ilości substancji zanieczyszczających dopuszczonych do wprowadzenia do powietrza ze spalarni odpadów medycznych. Podmiot posiada zgłoszenie spełniające wymogi odnośnie procesów energetycznych spalania paliw. Kontrola wykazała, że szpital nie zrealizował obowiązku wykonania okresowych pomiarów emisji zanieczyszczeń do powietrza z nowej instalacji spalania odpadów medycznych i weterynaryjnych i nie dostarczył ich do WIOŚ. Wydano zarządzenie pokontrolne nakazujące uregulowanie nieprawidłowości. Kolejna kontrola nie wykazała nieprawidłowości. ELEKTROCIEPŁOWNIA BIAŁYSTOK S.A. (kontrola: listopad/grudzień 2013 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń są 4 kotły (kocioł wodny oraz 3 kotły parowe) o łącznej mocy ok 456 MWt. Zakład posiada pozwolenie zintegrowane na eksploatację instalacji energetycznego spalania paliw o mocy ponad 50 MWt. Zakład wywiązuje się z obowiązku prowadzenia ciągłych pomiarów emisji zanieczyszczeń z eksploatowanych kotłów i przesyłania wyników pomiarów do WIOŚ. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. PPUH KOMBINAT BUDOWLANY Sp. z o.o.. (kontrola: listopad/grudzień 2013 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń są instalacje: zbiorników materiałów sypkich oraz energetyczna ogrzewania węzła betoniarskiego (o nominalnej mocy cieplnej 350 kw oraz 200 kw). Podmiot posiada pozwolenie na wprowadzenie pyłów lub gazów do powietrza z instalacji. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. 8

LOTOS Paliwa Sp. z o.o. (kontrola: grudzień 2013 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń są procesy rozładunkowo-nalewcze. Inwestor zrealizował obowiązek zgłoszenia instalacji (stacji paliw) zgodnie z Ustawą Prawo Ochrony Środowiska. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. ENERGO-TECH Sp. z o. o. (kontrola: grudzień 2013 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń jest kotłownia gazowa wyposażona w dwa kotły o łącznej mocy nominalnej 16 MWt. Spółka posiada pozwolenie na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z instalacji energetycznego spalania paliw. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. MISPOL S.A. (kontrole: luty 2014 r., październik 2014 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń jest kotłownia wyposażona w 4 kotły. Moc nominalna kotłowni pozwala na zakwalifikowanie jej jako źródła emisji zwolnionego z ustawowego obowiązku posiadania decyzji na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza. Zgłoszenie podmiotu o instalacji energetycznej i innej niż energetyczna zostało przyjęte i nie wniesiono sprzeciwu do eksploatowania instalacji. Obie kontrole nie wykazały nieprawidłowości. Zakład Odzieżowy ANGELA ul. Piasta 15 (kontrola: luty/marzec 2014 r.) Z informacji uzyskanych podczas kontroli wynika, że zapotrzebowanie na ciepło z kotłowni jest niewielkie, ponieważ eksploatowane w procesie produkcji maszyny i urządzenia stanowią dodatkowe źródła grzewcze. Ze względu na niewielką moc zainstalowanego kotła, instalacja powyższa nie wymaga pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza. W trakcie kontroli ustalono, że w kotłowni olejowej nie ma możliwości spalania jakichkolwiek odpadów stałych. Podczas oględzin (27.02.2014 r.) nie zauważono intensywnego dymienia z komina. Jednak w przypadku bliskiej zabudowy mieszkalnej i ze względu na to, że wylot z komina znajduje się na wysokości ostatnich kondygnacji sąsiadującego bloku, uznano że dym z emitora może stanowić lokalną uciążliwość dla mieszkańców (szczególnie przy niesprzyjających warunkach atmosferycznych). Z uwagi na powyższe poinstruowano przedstawiciela zakładu o możliwości rozwiązania powyższego problemu, poprzez podwyższenie komina kotłowni. Kontrolowany zobowiązał się do realizacji tej propozycji. ROSTI (POLSKA) Sp. z o.o. (kontrola: marzec 2014 r.) Źródłami emisji zanieczyszczeń jest: malarnia, energetyczne spalanie paliw, ładowanie akumulatorów. Podmiot posiada decyzję ustalającą rodzaje i ilości substancji zanieczyszczających dopuszczonych do wprowadzania do powietrza z procesów technologicznych. Przyjęto zgłoszenie podmiotu odnośnie instalacji energetycznej opalanej paliwem gazowym, instalacji do ładowania akumulatorów wózków widłowych, instalacji spawania oraz ponowne zgłoszenie odnośnie instalacji akumulatorów do wózków widłowych. Podmiot wykonał pomiary kontrolne emisji LZO z emitorów, a sprawozdanie przekazał do WIOŚ. Ostatnie pomiary emisji nie wykazały przekroczeń wartości dopuszczalnych. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. MASTERPRESS S.A. (kontrola: marzec/kwiecień 2014 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń są procesy i węzły technologiczne. Zakład posiada pozwolenie na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z eksploatowanych instalacji. Jest zwolniony z ustawowego obowiązku posiadania decyzji o emisji dopuszczalnej dla instalacji spalania paliw. Podmiot wywiązuje się z obowiązku prowadzenia pomiarów emisji LZO. Ostatnie pomiary nie wykazały przekroczeń wielkości dopuszczalnych. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. BIAGLASS Huta Szkła Białystok Sp. z o.o. (kontrola: marzec/kwiecień 2014 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń są procesy technologiczne. Spółka posiada decyzję ustalającą rodzaje i ilości substancji zanieczyszczających dopuszczonych do wprowadzenia do powietrza z procesów technologicznych. Ostatnie wykonane pomiary emisji zanieczyszczeń nie wykazały przekroczeń wartości dopuszczalnych. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. TOP 2001 Sp. z o.o. (kontrola interwencyjna: kwiecień/maj 2014 r.) Podczas oględzin terenu kontrolowanej jednostki (w dniach 16.04.2014 r. i 08.05.2014 r.), nie zauważono, aby odbywało się lakierowanie części samochodów czy piaskowanie elementów stalowych, co było przedmiotem zgłoszonej skargi. Nie stwierdzono też spalania przepracowanego oleju w kotłowni olejowej czy w innych piecach. W kotle, pracującym na potrzeby grzewcze pomieszczeń biurowych, zużywano olej opałowy. Piece ogrzewające halę opalane były drewnem. Ze względu na niewielką moc cieplną eksploatowanych urządzeń grzewczych spółka nie ma obowiązku posiadania pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza, ani zgłaszania powyższej instalacji organowi ochrony środowiska. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. BIACOLOR Sp. z o.o. (kontrola: kwiecień/maj 2014 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń są dwie kabiny lakiernicze. Podmiot posiada pozwolenie na wprowadzenie gazów lub pyłów do powietrza z instalacji lakierowania. Instalacja do powlekania podlega obowiązkowi wykonywania okresowych pomiarów emisji LZO. Kontrolowany podmiot wykonał pomiary tych zanieczyszczeń z emitorów kabin lakierniczych i dostarczył sprawozdanie z badań do WIOŚ. Wyniki wykazały, że dotrzymane są wartości emisji założone w pozwoleniu. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. 9

PHTSP SUPON (kontrola: kwiecień/maj 2014 r.) Źródłami emisji zanieczyszczeń są następujące działy technologiczne: odlewnia, galwanizernia, obróbka skrawaniem, narzędziownia, usługi oraz próby. Zakład posiada pozwolenie w zakresie wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza z instalacji technologicznych. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. CEDC International Spółka z o.o. Oddział POLMOS (kontrola: maj 2014 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń są 4 kotły o łącznej mocy cieplnej około 10,5 MW oraz kocioł o mocy 6,5 MW. Całkowita moc nominalna pozwala na zakwalifikowanie zakładu jako zwolnionego z ustawowego obowiązku posiadania pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. Meble Kuchenne S. Siemieniako (kontrola: maj/czerwiec 2014 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń jest kocioł o mocy nominalnej 160 kw. Moc nominalna pozwala na zakwalifikowanie go jako źródła zwolnionego z ustawowego obowiązku posiadania pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza. W dniu kontroli kotłownia była wyłączona, a w składzie opału znajdowało się jedynie drewno opałowe. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. KOMPANIA PIWOWRSKA S.A. Browar Białystok (kontrola: maj/lipiec 2014 r.) Źródłami emisji zanieczyszczeń są: aspiracja układów transportu słodu (źródło emisji pyłów), tankofermentory (źródło emisji dwutlenku węgla), instalacja chłodnicza (źródło emisji amoniaku). Potrzeby grzewcze oraz technologiczne Zakładu realizowane są z sieci ciepłowniczej, na podstawie umowy zawartej z Energoinwest Białystok SA która zarządza również zainstalowanym w zakładzie i eksploatowanym sporadycznie (w momentach awarii systemu ciepłowniczego) kotłem o mocy nominalnej 6,5 MW. Zakład wywiązuje się z obowiązku prowadzenia (z częstotliwością raz na dwa lata) pomiarów stężeń substancji zanieczyszczających w gazach odlotowych z prowadzonych procesów technologicznych. Ostatnie pomiary emisji zanieczyszczeń nie wykazały przekroczeń wartości dopuszczalnych. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. Sejmik Województwa Podlaskiego (kontrola: czerwiec/lipiec 2014 r.) Celem kontroli było sprawdzenie organów samorządu terytorialnego w zakresie uchwalenia programów ochrony powietrza i planów działań krótkoterminowych (o których mowa w art. 91 i art. 92 ustawy Prawo ochrony środowiska), wraz z analizą obowiązków nałożonych na organy i podmioty korzystające ze środowiska. Zgodnie z art. 7 ustawy Poś z dnia 13 kwietnia 2012 r. programy ochrony powietrza oraz plany działań krótkoterminowych, przyjęte przed dniem wejścia w życie tej ustawy stają się programami ochrony powietrza oraz planami działań krótkoterminowych w rozumieniu odpowiednio art. 91 oraz art. 92 ustawy Poś zmienianej ustawą z dnia 13 kwietnia 2012 r. i zostaną dostosowane do wymagań aktualnie obowiązujących przepisów w terminie 18 miesięcy od dnia wejścia ich w życie. W toku kontroli ustalono, że projekty uchwał w sprawie programu ochrony powietrza, jak również w sprawie planu działań krótkoterminowych zostały opracowane i przedstawione przez Zarząd Województwa do zaopiniowania właściwym wójtom, burmistrzom lub prezydentom miast i starostom, a następnie przekazane (wraz z protokołem z posiedzenia Zarządu Województwa Podlaskiego z 3 grudnia 2013 r.) do Sejmiku Województwa Podlaskiego. Tym samym nie został zachowany 15 miesięczny okres przygotowania projektu uchwał w sprawie programu ochrony powietrza i planu działań krótkoterminowych przez Zarząd Województwa. Uchwały w sprawie określenia Programu ochrony powietrza dla strefy aglomeracja białostocka oraz Programu ochrony powietrza dla strefy podlaskiej zostały uchwalone przez Sejmik 20 grudnia 2013 r. przez co nie został zachowany ustawowy, 18 miesięczny okres dostosowania dokumentów. W toku kontroli uzyskano wyjaśnienie, że projekty uchwał zostały rozpatrzone przez sejmik w trybie zgodnym ze Statutem Województwa Podlaskiego. Kontrola stwierdziła naruszenie niedotrzymania terminu w wyniku którego wymierzono karę pieniężną podmiot odwołał się od decyzji. Podlaskie Przedsiębiorstwo Mięsne Sp. z o.o. (kontrola: czerwiec/lipiec 2014 r.) Budynki przedsiębiorstwa ogrzewane są z miejskiej sieci ciepłowniczej. Na terenie zakładu znajduje się rezerwowy kocioł grzewczy o małej mocy 48 kw. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. CARGILL POLAND Sp. z o.o. Wytwórnia Pasz (kontrola: sierpień 2014 r.) Źródłami emisji zanieczyszczeń są: instalacja technologiczna, kocioł o znamionowej mocy cieplnej 1,31 MW oraz palniki o nominalnej mocy cieplnej 0,44 MW każdy. Stan formalny uregulowany jest pozwoleniem zintegrowanym na prowadzenie instalacji do produkcji pasz dla zwierząt, eksploatowanej w Wytwórni Pasz. W trakcie kontroli nie stwierdzono ewentualnej uciążliwości związanej z prowadzoną działalnością. Według informacji uzyskanych w trakcie kontroli, w dniach 28.07.2014 r. - 02.08.2014 r. wystąpił problem z osprzętem granulatora. W tym czasie, w trakcie rozruchu granulatora po dłuższym przestoju następowało chwilowe przypalanie mieszanki, co było powodem uciążliwości odorowej. Miało to miejsce kilka razy w ciągu doby i trwało kilka minut, do czasu osiągnięcia przez granulator odpowiednich parametrów procesu. Z dniem 4 sierpnia 2014 r. pro- 10

dukcja na II linii granulacji została całkowicie wstrzymana. Osprzęt został zdemontowany i w dniu 5 sierpnia wymieniony na nowy, co wyeliminowało uciążliwość odorową. PGK Sp. z o.o. w Białymstoku - Zakład Stolarski (kontrola: sierpień 2014 r.) Źródłami emisji zanieczyszczeń są 2 kotły o mocy 80 kw każdy oraz instalacja technologiczna. Moc nominalna kotłów pozwala na zakwalifikowanie ich jako źródła emisji zwolnionego z ustawowego obowiązku posiadania pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza. Podmiot posiada pozwolenie na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza z instalacji lakierowania. W czasie oględzin (w dniu 14.08.2014 r.) nie stwierdzono spalania jakichkolwiek odpadów w powyższej kotłowni, ani ich obecności w pobliżu kotłów. W pomieszczeniu kotłowni leżały kawałki surowego drewna i trociny, na których nie było powłoki malarskiej. Obok budynku kotłowni, pod wiatą, składowane jest pocięte na wąskie listewki niemalowane drewno, przeznaczone na opał. Kotły przystosowane są do spalania tego typu odpadów. W dniu oględzin nie zauważono też intensywnego dymienia z komina kotłowni. Silniejsze dymienie może występować podczas rozpalania kotła lub każdorazowego zasypu opału. Ustalono, że emitowany z komina dym, przy niekorzystnych warunkach atmosferycznych i ze względu na bliską zabudowę mieszkaniową, może powodować uciążliwość dla okolicznych mieszkańców. ALFAWENT Sp. J. (kontrola: sierpień/wrzesień 2014 r.) Na terenie zakładu znajduje się wyposażenie techniczne do wykonywania działalności związanej z substancjami kontrolowanymi. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. ARCTOS S.C. (kontrola: sierpień/wrzesień 2014 r. ). Na terenie zakładu znajduje się wyposażenie techniczne do wykonywania działalności związanej z substancjami kontrolowanymi. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. "KROMET" Sp. z o.o. (kontrola: wrzesień/październik 2014 r.) Źródłami emisji zanieczyszczeń jest 6 kotłów o łącznej nominalnej mocy cieplnej ok 587 kw oraz procesy technologiczne. Zakład posiada pozwolenie zintegrowane na eksploatację instalacji do powierzchniowej obróbki metali lub tworzyw sztucznych. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. ASW WOJCIULA Sp. z o.o. (kontrola: październik/listopad 2014 r. ) Źródłami emisji zanieczyszczeń jest kocioł o mocy nominalnej 78 kw oraz kabina lakierniczo-suszarnicza. Według informacji uzyskanych w trakcie kontroli kabina oraz strefa przygotowawcza nie są własnością Spółki. Ze względu na moc kotła właściciel zwolniony jest z ustawowego obowiązku posiadania decyzji o emisji dopuszczalnej oraz zgłoszenia instalacji. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. STAN CZYSTOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH PRESJE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ WÓD Wielkość presji na wody prezentuje stopień wyposażenia w infrastrukturę obsługującą gospodarkę wodnościekową. W 2013 roku ponad 97% ludności powiatu korzystało z sieci wodociągowej, której długość w 2013 roku wynosiła 528,6 km. Korzystający z sieci wodociągowej w % ogółu ludności Jednostka terytorialna 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Powiat m. Białystok 96,9 97,0 97,0 97,1 97,1 97,1 97,1 97,2 97,2 97,3 dane: GUS W 2013 roku około 96% ludności powiatu korzystało z sieci kanalizacyjnej. Jej długość w 2013 roku wynosiła 427,4 km. Korzystający z sieci kanalizacyjnej w % ogółu ludności Jednostka terytorialna 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Powiat m. Białystok 94,0 94,2 94,2 94,3 95,2 95,3 95,4 95,6 95,7 95,9 dane: GUS Na terenie powiatu funkcjonowały 2 oczyszczalnie ścieków: komunalna i przemysłowa. Miejska oczyszczalnia ścieków była wyposażona w nowoczesną technologię oczyszczania (z systemem podwyższanego usuwania biogenów, stabilizacją i przetwarzaniem osadów). 11

Komunalne i przemysłowe oczyszczalnie ścieków - ogółem ilość obiektów Jednostka terytorialna 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Powiat m. Białystok 3 3 3 2 3 3 3 4 4 2 komunalne oczyszczalnie 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 przemysłowe oczyszczalnie 2 2 2 1 2 2 2 3 3 1 dane: GUS W 2013 roku ponad 99,3% mieszkańców miasta korzystało z oczyszczalni ścieków. Ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków w % ogólnej liczby ludności Jednostka terytorialna 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Powiat m. Białystok 99,71 99,89 99,10 96,57 96,42 96,58 96,9 97,7 98,5 99,3 Ogólna liczba mieszkańców obsługiwana przez oczyszczalnie ścieków - dane GUS Jednostka terytorialna 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Powiat m. Białystok 291 300 291 500 292 173 284 051 283 617 284 598 285119 287548 290532 293164 dane: GUS STAN OCENA JAKOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH Zasady monitoringu wód uwzględniają badania i ocenę jakości wód w sposób odpowiedni do celów jej użytkowania i prowadzonej działalności na obszarze zlewni. Badania objęły: - monitoring wód dla celów ogólnej oceny jakości wody, w tym stopnia eutrofizacji poprzez badania stężeń związków azotu i fosforu oraz w celu określenia odcinków wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych. - monitoring jakości wód przeznaczonych do bytowania ryb, skorupiaków i mięczaków w warunkach naturalnych, - monitoring wód prowadzony w ujęciach zaopatrujących ludność w wodę do spożycia oraz w obszarach ochronnych zbiorników wód śródlądowych. KLASYFIKACJE WÓD Ocen jakości wód dokonuje się w tzw. Jednolitej Części Wód Powierzchniowych 1. Rodzaje sporządzanych ocen: Ocena stanu wód. Stan wód jest definiowany jako dobry lub zły. Aby stan wód uznano za dobry musi być spełniony warunek, iż oceniony stan ekologiczny (lub potencjał ekologiczny w przypadku wód sztucznych lub silnie zmienionych 2 ) jest dobry lub powyżej dobrego oraz stan chemiczny wód oceniono jako dobry. - Stan ekologiczny określa się w ciekach naturalnych, jeziorach lub innych zbiornikach naturalnych, wodach przejściowych oraz przybrzeżnych. Ocena dokonywana jest na podstawie wyników klasyfikacji elementów fizykochemicznych, biologicznych i hydromorfologicznych 3. Stan ekologiczny jest definiowany jako: bardzo bobry, dobry, umiarkowany, słaby i zły. - Potencjał ekologiczny określa się dla wód sztucznych lub silnie zmienionych. Ocena dokonywana jest na podstawie wyników klasyfikacji zbadanych elementów biologicznych, fizykochemicznych i hydromorfologicznych. Potencjał ekologiczny jest definiowany jako: maksymalny, dobry, umiarkowany, słaby, zły. - Stan chemiczny wód klasyfikuje się na podstawie chemicznych wskaźników jakości wód. Stan chemiczny jest definiowany jako dobry oraz poniżej dobrego. Ocena przydatności do bytowania ryb. Określa czy woda spełnia warunki do naturalnego bytowania ryb. Ocena jest dokonywana w oparciu o kryteria bytowania ryb karpiowatych oraz w oparciu o kryteria bytowania ryb łososiowatych. 1 Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) - oznacza oddzielny i znaczący element wód powierzchniowych, taki jak: jezioro lub inny naturalny zbiornik wodny, sztuczny zbiornik wodny, struga, strumień, potok, rzeka, kanał, lub ich części, morskie wody wewnętrzne, wody przejściowe lub przybrzeżne. 2 wody te zostały tak przekształcone przez człowieka, że niemożliwe jest przywrócenie im stanu naturalnego 3 nie uwzględnione w niniejszej ocenie ze względu na trwające prace nad ich klasyfikacją 12