nr 1(13)2011 In w e s t u j e my w T w o j ą p r z y s z ł o ś ć egzemplarz bezpłatny Opolskie w Unii H Inwestujemy w innowacje Minister Elżbieta Bieńkowska podsumowuje konkurs o Krajową Rezerwę Wykonania Rektor PO prof. Jerzy Skubis przedstawia zmiany zachodzące na uczelni dzięki funduszom unijnym dr Bogdan Tomaszek opowiada, jak Opolski Park NaukowoTechnologiczny sprzyja kreowaniu innowacji
Inwestujemy w Twoją przyszłość w numerze: Innowacje wpływają na poziom życia str 3 Józef Sebesta, Marszałek Województwa Opolskiego Innowacje mają różne imiona str 4 Innowacyjne inwestycje w ramach RPO WO 20072013 Dwie strony medalu str 5 Wpływ rozwoju sektora B+R na innowacyjność przedsiębiorstw Promować współpracę partnerów str 6 Rozmowa z dr Bogdanem Tomaszkiem, prezesem zarządu Opolskiego Parku NaukowoTechnologicznego Warto było grać o tę stawkę str 7 Elżbieta Bieńkowska, Minister Rozwoju Regionalnego Mapa województwa opolskiego str 89 Przedstawiająca projekty dofinansowane w ramach RPO WO 20072013 w obszarze innowacji Unowocześnianie technologii drogą do rozwoju. Być zawsze na przedzie str 10 Rozmowa z Bogdanem Pszenicą, właścicielem firmy Narzędziownia Politechnika Opolska bez konkurencji str 11 Rozmowa z prof. dr hab. inż. Jerzym Skubisem, rektorem Politechniki Opolskiej Konkurs o Krajową Rezerwa Wykonania zakończył się triumfem Opolszczyzny str 12 Podsumowanie konkursu MRR o KRW Laureaci wyróżnieni podczas gali Opolskie naj! str 13 Opolskie naj! str 14 Uroczyste podsumowanie sukcesu regionu w konkursie KRW Realizacja umowy o dofinansowanie projektu w ramach RPO WO 20072013 str 15 Najważniejsze terminy i obowiązki Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego ul. Piastowska 14, 45081 Opole www.opolskie.pl www.rpo.opolskie.pl Departament Koordynacji Programów Operacyjnych ul. Ostrówek 57, 45082 Opole tel. 77/ 54 16 565, 566 fax 77/ 54 16 567 email: dpo@opolskie.pl nakład: 2 000 egz. Inwestujemy w Twoją przyszłość! egzemplarz bezpłatny 2 www.rpo.opolskie.pl
Opolskie w Unii Innowacje wpływają na poziom życia Józef Sebesta Marszałek Województwa Opolskiego W ostatnich latach pozycja Opolszczyzny w sferze innowacyjności zmieniła się m.in. dzięki skutecznemu wdrażaniu Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Opolskiego oraz efektywnemu wykorzystaniu środków europejskich. W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 20072013 (RPO WO 20072013) przyznaliśmy na wzmocnienie atrakcyjności gospodarczej regionu dofinansowania do 651 inwestycji o łącznej wartości 1512 mln zł. Całkowita kwota wsparcia udzielonego w tym obszarze to ponad 610 mln zł, a dzięki zainwestowanym pieniądzom udało się stworzyć ponad 1600 nowych miejsc pracy. Działania RPO WO 2007 2013 przyczyniły się do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw i ograniczenia bezrobocia, co wpływa na poprawę jakości życia mieszkańców regionu. Innowacje są dziedziną ulegającą intensywnym przemianom, dlatego też rozpoczęliśmy proces aktualizacji wspomnianej Strategii, aby dostosować ją do dynamicznie zmieniającego się otoczenia. Dokument ten jest swoistym drogowskazem dla przedsiębiorstw chcących wprowadzać nowe rozwiązania, ponieważ określa kierunki rozwoju regionu. Jest ważny również dla sektora okołobiznesowego czy sfery naukowobadawczej. Ciągłego wsparcia wymaga współpraca pomiędzy przedsiębiorcami i naukowcami, gdyż to właśnie zaplecze naukowe jest w stanie zapewnić odpowiednie,,paliwo do szybkiego rozwoju i wprowadzania nowych technologii w sektorze prywatnym. Mało którą firmę z grupy MSP stać na utrzymanie laboratoriów i prowadzenie własnych badań. Stąd konieczność, aby nadal wspomagać rozwój sieci powiązań między biznesem a sferą nauki. Sprawdzonym sposobem współpracy, gwarantującym obustronne korzyści ekonomiczne, jest tworzenie związków kooperacyjnych, które w danym sektorze umiejętnie łączą rywalizację i współpracę choćby w oparciu o wspólne zaplecze naukowo badawcze, szkolenia i doradztwo, wspólną politykę promocji oraz dystrybucji usług i produktów. W najbliższym czasie województwo opolskie w celu systematycznego podnoszenia poziomu innowacyjności będzie się koncentrować na realizacji działań proinnowacyjnych, na przykład poprzez wspieranie instytucji otoczenia biznesu. Nie chodzi tu o tworzenie nowych podmiotów, bowiem ich sieć jest wystarczająca, ale o zmiany jakościowe. Myślę o wzmacnianiu potencjału już istniejących instytucji poprzez wyposażenie ich w nowe kompetencje w zakresie wspierania i inkubowania innowacji czy transferu technologii. Niezmiennie ważne jest wspieranie opolskiej nauki, która może podnosić konkurencyjność regionu, szczególnie jeśli ukierunkuje się ją na integrację środowiska, podnoszenie jakości kapitału ludzkiego, odpowiednią promocję własnych dokonań, rozwijanie przedsiębiorczości akademickiej, unowocześnianie laboratoriów czy włączanie kontaktów z przedsiębiorcami w proces dydaktyczny poprzez praktyki studenckie. Województwo opolskie będzie wzmacniać potencjał już istniejących instytucji otoczenia biznesu poprzez wyposażenie ich w nowe kompetencje w zakresie wspierania i inkubowania innowacji czy transferu technologii W tym obszarze mieszczą się takie zagadnienia, jak inkubatory przedsiębiorczości i parki technologiczne, ale również finansowanie przez przedsiębiorstwa staży pracowników naukowych uczelni i jednostek badawczo rozwojowych oraz finansowanie projektów realizowanych przez naukowców i studentów dla przedsiębiorców. Istnieje konieczność ciągłego zwiększania środków na innowacje, przy czym najważniejszym wyzwaniem jest pobudzenie kapitału prywatnego do podejmowania ryzyka w przedsięwzięciach innowacyjnych. Środki publiczne natomiast powinny być ukierunkowane na niwelowanie istniejących jeszcze różnic w rozwoju innowacyjności. Zarówno w obrębie poszczególnych sektorów, jak i rejonów naszego województwa. nr 1(13) 2011 3
Inwestujemy w Twoją przyszłość Innowacje mają różne imiona Innowacyjne inwestycje w ramach RPO WO 20072013 Krapkowicka Chespa to potentat w produkcji farb dla poligrafii. Żeby podnieść technologiczny standard, firma zakupiła przy udziale Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 2007 2013 wysoce specjalistyczny sprzęt. Młyn laboratoryjny pozwala rozdrabniać cząstki pigmentów w farbach, analizator wielkości cząstek mierzy stopień rozdrobnienia, a spektrometr absorpcji atomowej bada zawartość metali ciężkich. Jest jeszcze urządzenie do pomiaru stopnia połysku i drugie mierzące tzw. poślizg farby. Na innowacje w Chespie wydano dotychczas w ramach RPO WO 2007 2013 ponad 2,3 mln zł, z czego ponad 1,3 mln stanowiły fundusze unijne. Takie inwestycje to innowacyjne perełki na mapie innowacji realizowanych przez MSP w regionie. Inwestowanie w innowacje lepiej widać na przykładzie dużych, a przy tym specjalistycznych jednostek, które angażują się w duże przedsięwzięcia badawczo rozwojowe. W Instytucie Ciężkiej Syntezy Organicznej Blachownia wdrażane są trzy projekty dofinansowane z RPO WO 20072013. Każdy dotyczy tworzenia nowoczesnej infrastruktury badawczej, zakupu profesjonalnego sprzętu, wzrostu jakości i innowacyjności prowadzonych badań, przez co placówka chce się jeszcze bardziej zrównać poziomem z podobnymi instytutami w Europie. Na zagadnienie można też spojrzeć w ujęciu globalnym. Około 30% wszystkich projektów innowacyjnych dofinansowanych w ramach RPO WO 2007 2013 dotyczy szeroko pojmowanej branży budowlanej, zarówno w sferze produkcji, jak i usług, co świadczy o niezwykłej ekspansji tej gałęzi przemysłu. Potwierdza również opinię, że obok rolnictwa stanowi ona koło napędowe regionalnej gospodarki. Ważnym elementem rozwoju województwa są badania naukowe służące wdrażaniu innowacji i nowoczesnych technologii prowadzone przez uczelnie. W ostatnich latach dzięki funduszom unijnym została znacznie unowocześniona ich infrastruktura naukowobadawcza. Przykładem takich projektów jest modernizacja Instytutu Chemii i budowa Instytutu Biotechnologii na Uniwersytecie Opolskim oraz rozbudowa Wydziału Budownictwa, doposażenie i budowa nowych laboratoriów na Politechnice Opolskiej, a także inwestycje w innych szkołach wyższych w Opolu i Nysie. Łącznie na wsparcie opolskich uczelni podpisano umowy o wartości prawie 150 mln zł. Udanym narzędziem probiznesowym okazała się w opinii przedsiębiorców koncepcja preferencyjnych pożyczek oraz poręczeń kredytowych, które dzięki dotacjom z RPO WO 20072013 są udzielane przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu, Fundację Rozwoju Śląska oraz Wspierania Inicjatyw Lokalnych, a także Opolski Regionalny Fundusz Poręczeń Kredytowych. Z ich usług korzystają często mikroprzedsiębiorcy, którzy wprowadzają w swoich firmach innowacyjne rozwiązania. Instytucje te udzieliły dotychczas wsparcia 314 podmiotom na łączną kwotę ponad 51 mln zł. A oto co o innowacjach mówią sami beneficjenci: Kazimierz Kwiecień, prezes zarządu Kędzierzyńskiego Przedsiębiorstwa Robót Inżynieryjnych KPRI : Zainwestowaliśmy w ciężki sprzęt do prac ziemnych koparkę gąsienicową oraz koparkę i ładowarkę kołową. Dokonaliśmy tym samym znacznego postępu technologicznego, weszliśmy na wyższy poziom rozwoju. Zdecydowanie powiększył się zakres świadczonych przez nas usług. Przedtem musieliśmy podobne maszyny wypożyczać lub podnajmować, co prowadziło nieraz do rezygnacji z atrakcyjnych zleceń. Maciej Maćkowski ze Stolarstwa i Galanterii Drzewnej w Nysie: Gdyby nie dofinansowanie unijne, nigdy nie byłoby mnie stać na kupno urządzenia zwanego centrum CNC. Maszyna wykonuje wiele czynności, zastępując kilka innych urządzeń. Można przy jej pomocy wykonać właściwie wszystkie elementy z drewna, a nawet plastiku. Wycinać i produkować skomplikowane wzory i kształty. Wyroby są idealne zarówno pod względem kształtu jak i wymiarów. Dzięki pełnej komputeryzacji system sam wylicza skomplikowane dane. Skraca się dzięki temu zdecydowanie proces produkcji. Prof. dr hab. inż. Jerzy Skubis, rektor Politechniki Opolskiej: Dzięki nieprawdopodobnemu wręcz rozwojowi uczelni, coraz częściej przyjeżdża do nas studiować młodzież z Górnego i Dolnego Śląska, mimo że na miejscu też mają politechniki. Zajmujemy dobre miejsca w rankingach. Zyskujemy coraz lepszą opinię wśród słuchaczy i pracodawców. 4 www.rpo.opolskie.pl
Opolskie w Unii Dwie strony medalu Wpływ rozwoju sektora B+R na innowacyjność przedsiębiorstw Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej Blachownia w KędzierzynieKoźlu chętnie sięga po dofinansowanie realizowanych projektów ze środków unijnych. Dwanaście zakładów badawczych zajmuje się m.in. zagospodarowaniem surowców odpadowych, procesami chemicznymi w oparciu o surowce odnawialne, rozwojem technologii wytwarzania żywic i tworzyw sztucznych, nowoczesnymi środkami gaśniczymi i środkami dla ratownictwa chemicznoekologicznego. Wymaga to licznych inwestycji w infrastrukturę, a przede wszystkim zakupu nowoczesnej aparatury badawczej. Wysokie koszty takich przedsięwzięć stanowią główną barierę ich realizacji. W takiej sytuacji fundusze unijne to często jedyna szansa na sfinalizowanie projektów. Obecnie w ICSO realizowane są trzy projekty dofinansowane z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 20072013. Każdy dotyczy tworzenia nowoczesnej infrastruktury badawczej, zakupu profesjonalnego sprzętu, wzrostu jakości i innowacyjności prowadzonych badań, przez co placówka jeszcze bardziej zrównuje się poziomem z podobnymi instytutami w Europie. Dyrektor Krueger dodaje, że droga od opracowania technologii do wdrożenia jej na skalę przemysłową jest długa i często wyboista. Ciągle zbyt mało inwestorów chce ryzykować pieniądze w celu przetestowania innowacji przed wprowadzeniem jej do produkcji, a ten etap jest zawsze konieczny. Jeśli opracowanie nowej technologii kosztuje symboliczną złotówkę, to na instalację pilotażową trzeba wydać 10 zł, a na przemysłową 100 zł. W praktyce kwoty te idą w miliony złotych. Na rynku powstają np. spore zapasy gliceryny, która jest produktem ubocznym przy wytwarzaniu z oleju rzepakowego biokomponentów do paliw. W ISCO Blachownia opracowano technologię wykorzystania gliceryny do produkcji żywic epoksydowych oraz drugą, umożliwiającą, poprzez proces uwodornienia, uzyskanie glikolu propylenowego, którego używa się w spryskiwaczach szyb samochodowych. Wiemy, że byłby to dobry interes, ale sami nie możemy go zrobić komentuje dyrektor Andrzej Krueger. Zwiększanie przez państwo nakładów na rozwój nauki niewiele zmieni, jeśli nie pójdą za tym działania na rzecz przekuwania wynalazków w biznes. Łączna wartość projektów realizowanych przez Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej wynosi ponad 5 mln zł, w tym dofinansowanie z RPO WO 20072013 prawie 2 mln zł. Zarabiamy na tym, co jest stosowane w wielu produktach, choć laik nie kojarzy tego z naszą działalnością mówi dr Andrzej Krueger, dyrektor ICSO Blachownia. Bo cóż takiego jest np. w białym proszku, który po stopieniu staje się bezbarwną cieczą? Gdzie tu przedsięwzięcie biznesowe? A jednak sporo na nim zarobiliśmy, gdyż po przetworzeniu znakomicie sprawdza się w produkcji, np. wystawowych szyb czy płyt kompaktowych. nr 1(13) 2011 5
Inwestujemy w Twoją przyszłość Promować współpracę partnerów Rozmowa z dr Bogdanem Tomaszkiem, prezesem zarządu Opolskiego Parku NaukowoTechnologicznego Czym zajmuje się kierowana przez pana jednostka? Naszą misją i głównym przesłaniem jest tworzenie środowiska dla innowacji w województwie opolskim. Staramy się być pomostem pomiędzy nauką i biznesem, ale w nieco innej optyce. Zazwyczaj to naukowcy coś wymyślają i konstruują, a potem często się okazuje, że na nowe rozwiązania nie znajdują kupca i interesujące nieraz projekty lądują na półkach. Od pomysłu do jego wdrożenia droga jest bardzo daleka i kosztowna, ponieważ biznes nie lokuje kapitału w ciemno. Przedsiębiorcy chcą mieć pewność, że innowacja im się opłaci, a najlepszy nawet naukowiec nie może przecież tego zagwarantować. Postanowiliśmy więc odwrócić kierunek inspiracji. Niech biznesmeni mówią, czego oczekują i angażują do swoich pomysłów uczelnie wyższe oraz naukowców. Jak się wywołuje takie inspiracje? Przez kojarzenie środowisk. Statystyki mówią, że na 100 ludzi 6 jest innowacyjnych, a wśród nich 10% zrobi dobry biznes, jeśli ktoś pod względem naukowym rozpracuje ich oczekiwania. Na Opolszczyźnie mamy 96 tys. przedsiębiorstw. Gdyby potraktować ten potencjał statystycznie według powyższej zależności, doszlibyśmy do bardzo optymistycznych wniosków. Nie chcemy jednak uszczęśliwiać na siłę wszystkich. Założyliśmy sobie, że dotrzemy do tysiąca osób pozytywnie nastawionych do zmian, które są zainteresowane zmianami, mają pieniądze i chcą wdrażać innowacje. Realizujemy więc projekty, które nazywamy promocją współpracy. Organizujemy spotkania korporacyjne albo klastrowe. Wciągnęliśmy już w ten rodzaj komunikacji kilkaset przedsiębiorstw. Co z tego wyjdzie, czas pokaże, gdyż w biznesie nic się nie robi bez odpowiedniego przygotowania. Najważniejsze, żeby między ludźmi zaiskrzyło, bo to jest dobry początek do wszelkiego rodzaju inicjatyw. W mikroskali mamy już zresztą pierwsze efekty np. w niezwykle silnej na Opolszczyźnie branży drzewiarskiej. Zorganizowaliśmy dla grupy przedsiębiorców wyjazd do Niemiec, gdzie podpatrzyli technologię termowania drewna, czyli obróbki w temperaturze 200 st. C. Już w drodze powrotnej dogadali się, że przygotowują projekt o dofinansowanie ze środków unijnych zakupu maszyny za 700 tys. zł. Łatwiej otrzymać wsparcie, kiedy wykaże się powiązanie korporacyjne. Jeden z nich złożył wniosek, pozostali mają gwarancję preferencyjnej ceny przy korzystaniu z innowacyjnej technologii. Zainspirowaliśmy powstanie klastra budowlanego, który przygotowuje projekt pn. Opolski dom. Będziemy w nim mieli całą serię innowacji, od energooszczędnych materiałów po zastosowanie odnawialnych źródeł energii. Chodzi o to, żeby taki dom był tani jako inwestycja i niedrogi w utrzymaniu, a to jest wręcz model wszelkich innowacyjnych rozwiązań produkować taniej, a przy tym lepiej. Do innowacyjnych należy też wasz pomysł, aby zagospodarować Odrę i wykorzystać ją jako arterię komunikacyjną? Uczestniczyliśmy w powstaniu Śląskiego Klastra Przedsiębiorstw Dorzecza Górnej Odry. Skupia on kilkanaście firm, które naprawdę nie mają skłonności do fantazjowania, lecz upatrują w rzece oraz w Kanale Gliwickim ogromny biznes. Gdy np. w Elektrowni Opole powstaną kolejne dwa bloki energetyczne, to trzeba będzie dostarczać z kopalń dwa razy tyle węgla co obecnie. Proszę pamiętać, że na jednej barce mieści się zawartość aż 67 tirów, a transportem rzecznym mogą być zainteresowane np. kędzierzyńskie Zakłady Azotowe czy koksownicze w Zdzieszowicach i wiele innych. 6 www.rpo.opolskie.pl
Opolskie w Unii Warto było grać o tę stawkę Elżbieta Bieńkowska Minister Rozwoju Regionalnego Środkom europejskim zawdzięczamy zainicjowanie trwałych zmian w kraju nie tylko przez realizację projektów beneficjentów. Nastąpiły nieodwracalne procesy podnoszenia poziomu administracji samorządowej, wykształcono tysiące ludzi przygotowujących wnioski. Osoby te nie znikną z naszego życia, gdy nie będzie już programów operacyjnych, ale będą nadal pracować dla wspólnego dobra. Staliśmy się krajem, który pokazywany jest w Unii Europejskiej jako wzór wykorzystywania unijnych funduszy. Polska zmienia się w oczach głównie dzięki temu, co robią samorządy regionalne od transportu, poprzez kulturę, naukę i służbę zdrowia, na wsparciu przedsiębiorców kończąc. Pamiętam, jak jeździłam po Polsce i grzmiałam na samorządowców, żeby przyspieszali wdrażanie programów operacyjnych, bo możemy później nie zdążyć z rozliczaniem pieniędzy. Opolski Samorząd Wojewódzki jako pierwszy zabrał się wtedy do pracy. Teraz zajmuje pierwsze miejsce w faktycznym pozyskaniu zapisanych na papierze pieniędzy. Środki pochodzące z podziału Krajowej Rezerwy Wykonania miały w założeniu pełnić funkcję motywatora dla regionów, między którymi występowały spore różnice w tempie wdrażania Regionalnych Programów Operacyjnych. Teraz, z perspektywy czasu, mogę śmiało powiedzieć, że plan powiódł się w stu procentach. Pragnę przypomnieć, że wszystkie województwa spełniły kryterium dopuszczające do podziału środków, czyli na koniec zeszłego roku zawnioskowały do Komisji Europejskiej o refundację co najmniej 20 proc. puli przyznanej im na lata 20072013. Kiedy zbieraliśmy dane do rankingu, średni poziom certyfikacji wyniósł już ponad 26 proc., a rok wcześniej było to średnio 4,3 proc. Widać zatem, że m. in. dzięki zachęcie z Krajowej Rezerwy Wykonania województwa bardzo sprawnie i szybko wdrażają swoje programy. Wygrali wszyscy. Liderem rankingu jest województwo opolskie, które niemal przez cały czas było w czołówce. Świadczyło to o dużej determinacji ze strony samorządu by wygrać. Jest to zrozumiałe, ponieważ premia za uzyska nie pierwszego miejsca (54 mln euro) będzie stanowiła istotny zastrzyk dla puli zasadniczej, która przypadła w udziale opolskiemu RPO. Gratuluję i życzę dalszych sukcesów we wdrażaniu, zwłaszcza zaś tego, aby dofinansowane projekty przyczyniły się do długofalowego rozwoju regionu. Z satysfakcją muszę stwierdzić, że sukces polskiego eksperymentu z KRW zyskał duże uznanie w oczach Komisji Europejskiej. Jest to o tyle ważne, że wszystko wskazuje na to, iż w latach 20142020 będziemy mieli do czynienia z szerszym stosowaniem mechanizmów warunkowości, które mają być elementem wzmacniającym efektywność i skuteczność polityk UE. Popieramy takie rozwiązanie. Chcemy jednak, by było to warunkowanie pozytywne, w postaci zachęt, także finansowych a nie tylko sankcji i kar powiązanych z polityką makroekonomiczną. Nasz pomysł na konkurs z KRW pokazał, że takie podejście jest skuteczne i dał nam cenny argument w dyskusji nad przyszłymi zasadami dofinansowywania projektów z funduszy europejskich. Samorząd Województwa Opolskiego od początku był zdeterminowany i walczył o zwycięstwo nr 1(13) 2011 7
Inwestujemy w Twoją przyszłość Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego na lata 20072013 2 Namysłó Działanie 1.3 Innowacje, badania, rozwój technologiczny Poddziałanie 1.3.1 Wsparcie sektora B+R oraz innowacji na rzecz przedsiębiorstw 9 Brzeg Poddziałanie 1.3.2 Inwestycje w innowacje w przedsiębiorstwach 21 8 Nysa 6 Prudnik Politechnika Opolska realizuje w ramach RPO WO 20072013 aż 12 projektów innowacyjnych i badawczorozwojowych na łączną kwotę prawie 12 mln zł, w tym dofinansowanie EFRR wynosi niemal 10 mln zł. Dzięki tym inwestycjom uczelnia rozbuduje i wyposaży laboratoria m.in. diagnostyki napięć udarowych, optymalizacji pracy oraz rozbudowy elektroenergetycznych sieci rozdzielczych, diagnostyki infradźwięków, laboratorium szybkiego prototypowania, laboratorium materiałów budowlanych oraz laboratorium CAD/CAM przystosowane do innowacyjnych procesów technologicznych obróbki skrawaniem. Inwestycje te zwiększą konkurencyjność PO w obszarze badań i rozwoju oraz pozwolą na stworzenie atrakcyjnej bazy innowacji i współpracy dla przedsiębiorstw w regionie. 9 1 Beneficjenci spoza województwa Głub 8 www.rpo.opolskie.pl
Opolskie w Unii w 7 Kluczbork 11 Olesno 27 Opole Powiat Opolski 11 15 Krapkowice 12 Strzelce Opolskie Firma DEMPOLECO z Opola w ramach wartego ponad 9,5 mln zł projektu, stworzyła kompletny Zakład Produkcji Koagulantów Glinowych wraz z instalacją technologiczną do produkcji koagulantów i niezbędnym wyposażeniem laboratorium B+R, stanowiącym zaplecze procesu produkcji. Inwestycja przyniesie niebagatelne korzyści w obszarze poprawy stanu środowiska naturalnego i ochrony przyrody, gdyż dzięki innowacyjnym koagulantom można znacznie poprawić jakość oczyszczanych ścieków przemysłowych. 12 3 KędzierzynKoźle czyce Firma MagicPrint z Brzegu specjalizuje się w drukowaniu billboardów, banerów, reklam na autobusy, tramwaje i samochody. Dzięki nowoczesnej maszynie, zakupionej za ponad 308 tys. zł dzięki dotacji z RPO WO 20072013, może przyjąć zlecenie na wykonanie materiałów dowolnego formatu. Jedynym ograniczeniem wyprodukowania kreatywu w jednym kawałku jest rozmiar stołu montażowego. Największy z dotychczasowych projektów liczył 300 metrów kwadratowych. nr 1(13) 2011 9
Inwestujemy w Twoją przyszłość Unowocześnianie technologii drogą do rozwoju Być zawsze na przedzie Bogdan Pszenica, właściciel firmy Narzędziownia z Praszki należy do liderów w wykorzystaniu funduszy europejskich. Bez wahania sięgnął najpierw po środki przedakcesyjne. Od samego początku wiedzieliśmy, że jest to dla nas duża szansa szybkiego rozwoju i dlatego kilkukrotnie składaliśmy wnioski. Za każdym razem rozpatrzono je pozytywnie. Korzystaliśmy z usług firmy zewnętrznej, która specjalizuje się w wypełnianiu dokumentów mówi Bogdan Pszenica. Dzięki takiej możliwości o wiele łatwiej było nam się rozwijać. Bez tych środków wszystko działoby się wolniej. Nie zrezygnowalibyśmy z naszych planów, ale na pewno ich realizacja byłaby przesunięta w czasie. Dodatkowym utrudnieniem jest trwający na rynku kryzys. Dotacja zmobilizowała nas do natychmiastowych działań, co ma też bezpośrednie przełożenie na rozwój firmy i wzrost jej pozycji na rynku. Dziś Narzędziownia to nowoczesny park maszynowy, zatrudniający około 50 osób. Gdy powstała w 1997 roku, miała zaledwie dwóch pracowników. Przez 20 lat jej właściciel zdobywał doświadczenie w różnych przedsiębiorstwach. Szczególnie ważny był czteroletni kontrakt szkolenioworoboczy w Niemczech. Czas ten zaowocował licznymi kontaktami, przekuciem wiedzy na praktykę oraz poznaniem tajników dyktujących prawa wolnego rynku. Firma co roku inwestuje w dalszy rozwój, dysponując najnowocześniejszymi rozwiązaniami dostępnymi na rynkach światowych. Rok 2005 należał do przełomowych, ponieważ to właśnie wtedy Narzędziownia kupiła maszynę numerycznie sterowaną: pionowe centrum obróbkowe DMC 100V/s2. Kolejnym nabytkiem była maszyna pomiarowa służąca do kontroli jakości oraz wycinania drutem. Przedsięwzięcie Wdrożenie innowacyjnej technologii elektrodrążenia z systemem pomiarowym kosztowało 530 tys. zł, z czego 50 % to dotacja unijna. Kolejną inwestycję firma zrealizowała dzięki dofinansowaniu z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 20072013 Centrum frezarskie HSC 105V to specjalistyczna maszyna wykorzystywana do obróbki elementów wielkogabarytowych, czyli form odlewniczych wyjaśnia właściciel firmy. Cechuje się wysoką precyzją, dynamiką i dokładnością obróbki. Jej atutem jest większy załadunek stołu obróbczego oraz większa przestrzeń robocza i wysoka jakość obrabianych powierzchni. Nowoczesne oprogramowanie zdecydowanie skraca czas produkcji, co ma swój konkretny wymiar ekonomiczny, poprawiając przy okazji jakość usług. Najważniejszą cechą tego projektu było zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstwa poprzez wdrożenie rozwiązań opracowanych dzięki współpracy z Politechniką Opolską. Realizacja projektu miała za zadanie przyczynić się do wzrostu konkurencyjności firmy poprzez wprowadzenie nowych produktów zarówno w regionie, jak i kraju. Kooperacja z uczelnią przebiegała sprawnie i profesjonalnie. Zaowocowała udowodnieniem innowacyjności zastosowanej technologii. Opiniowanie ułatwiały najnowocześniejsze urządzenia w Polsce, które wchodzą w skład parku maszynowego Narzędziowni. Głównymi odbiorcami wyrobów są przedsiębiorstwa zajmujące się produkcją komponentów wykorzystywanych w branży motoryzacyjnej oraz przemyśle meblowym zarówno w Polsce, Niemczech jak i Szwajcarii. Nowoczesna maszyna zakupiona dzięki dotacji z RPO WO 20072013 10 www.rpo.opolskie.pl
Opolskie w Unii Politechnika Opolska bez konkurencji Rozmowa z prof. dr hab. inż. Jerzym Skubisem, rektorem Politechniki Opolskiej Zarząd Województwa Opolskiego ogłosił dwa nabory wniosków w ramach Priorytetu 1: Wzmocnienie atrakcyjności gospodarczej regionu, poddziałanie 1.3.1 Wsparcie sektora B+R oraz innowacji na rzecz przedsiębiorstw. W obydwu naborach Politechnika Opolska była bezkonkurencyjna. Podpisaliście umowy na realizację 11 projektów o łącznej wartości ponad 12 mln zł Jak się to robi? W mojej drugiej czyli obecnej kadencji rektorskiej, utworzyłem stanowisko prorektora do spraw inwestycji i rozwoju. Piastuje je dr Anna Król, wokół której powstał pięcioosobowy zespół znakomitych specjalistów. Komórka ta monitoruje możliwości sięgania po fundusze unijne i analizuje nasze szanse, żeby się daremnie nie napracować, gdyż samo przeniesienie na papier dobrego projektu trwa dwa, a czasem trzy miesiące. Techniki pisania wniosków można się dość szybko nauczyć. Najistotniejszy jest jednak wybór obszarów, w których uczelnia będzie aplikować o przyznanie środków unijnych. Trzeba brać pod uwagę wiele czynników, m.in. celowość przedsięwzięcia i źródła finansowe własnego udziału. W pierwszym naborze 2 zakwalifikowane projekty, opracowane przez Instytut Elektroenergetyki, dotyczyły utworzenia nowoczesnych laboratoriów zajmujących się specjalistycznymi badaniami w zakresie diagnostyki napięć udarowych, diagnostyki spektrofotometrii i diagnostyki infradźwięków. Natomiast projekt przygotowany przez Instytut Układów Elektromechanicznych i Elektroniki Przemysłowej wiązał się z zakupem sprzętu do badań w zakresie nowoczesnej eksploatacji, diagnostyki, monitoringu i serwisu łożysk tocznych w napędach elektrycznych. Dzięki funduszom unijnym Politechnika Opolska zyskuje nową infrastrukturę naukowobadawczą, zapewniającą wyższą jakość kształcenia i Logistyki. Projekty dotyczyły modernizacji istniejących laboratoriów, zakupu specjalistycznego sprzętu i utworzenia nowych laboratoriów, zajmujących się m.in. eksploatacją, diagnostyką, monitoringiem i serwisem łożysk tocznych w napędach elektrycznych; optymalizacją pracy oraz rozbudową elektroenergetycznych sieci rozdzielczych; innowacyjnymi procesami technologicznych obróbki skrawaniem; szybkim prototypowaniem materiałów budowlanych oraz technologiami IT, wspierającymi rozwój badań naukowych. Osiem projektów uzyskało pozytywną pod względem formalnym i merytorycznym ocenę i decyzją Zarządu Województwa Opolskiego zostały skierowane do realizacji, co sukcesywnie wykonujemy. Dzięki funduszom unijnym Politechnika Opolska zyskuje nową infrastrukturę naukowobadawczą, zapewniającą wyższą jakość kształcenia. Poprzez inwestowanie w innowacyjne laboratoria podnosimy poziom współpracy z ośrodkami naukowymi w Polsce oraz w Europie, a także jakość usług świadczonych dla przedsiębiorstw i przemysłu w regionie. W drugim naborze byliście jeszcze bardziej skuteczni. Zadziałał być może efekt pierwszego sukcesu, bo wydziały PO przygotowały tym razem aż 13 projektów. Wydział Elektrotechniki, Automatyki i Informatyki 5 wniosków, Wydział Mechaniczny 6 oraz po jednym Wydział Budownictwa i Wydział Inżynierii Produkcji Nowy Kampus Politechniki Opolskiej nr 1(13) 2011 11
Inwestujemy w Twoją przyszłość Konkurs o Krajową Rezerwę Wykonania zakończył się triumfem Opolszczyzny podsumowanie konkursu o KRW Gdy w 2009 r. zrodziła się idea konkursu o Krajową Rezerwę Wykonania, postawiliśmy sobie za cel zwycięstwo, gdyż pozyskanie środków z KRW było jedynym sposobem zwiększenia, i to znacznego, alokowanych dla Opolszczyzny funduszy unijnych mówi Marszałek Województwa Opolskiego Józef Sebesta. Trzeba przypomnieć, że początkowo Bruksela nie była zachwycona pomysłem minister rozwoju regionalnego Elżbiety Bieńkowskiej, aby użyć w Polsce marchewki do mobilizacji beneficjentów. Z punktu widzenia całej Unii metoda kija jest bowiem bardziej preferowana, jako że nieskonsumowane w bieżącym budżecie pieniądze musiałaby wrócić do unijnej kasy. Po dłuższych deliberacjach pani Bieńkowska przeforsowała koncepcję uruchomienia nagród z KRW. Jeszcze półtora roku temu nie wszystkie województwa miały szansę przekroczyć regulaminowy próg 20% rozliczonych w stosunku do alokacji projektów, co uprawniało do partycypowania w podziale Krajowej Rezerwy Wykonania. Konkurs okazał się jednak mobilizujący i nawet odstające od reszty kraju województwa załapały się na nagrody. Na Opolszczyznę trafi ponad 64 mln euro do RPO WO 2007 2013 i ponad 52 mln euro w ramach regionalnego komponentu Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, w sumie niemal 117 mln euro. Minister Elżbieta Bieńkowska przekazuje marszałkowi Józefowi Sebeście czek na kwotę nagrody KRW w ramach RPO WO 20072013 12 Konferencja prasowa minister Elżbiety Bieńkowskiej i marszałka Józefa Sebesty, 25 lutego 2011 r. Prawie 27 mln euro zostanie przeznaczone na transport, w tym ponad 6 mln na budowę nowego mostu między Ciskiem a Bierawą. Istniejąca budowla została tak zniszczona przez powodzie, że kolejnego kataklizmu z pewnością nie przetrzyma. 24 mln euro zasilą projekty mające na celu wzmocnienie gospodarczej atrakcyjności regionu, a ponad 4 mln trafią na rozwój społeczeństwa informacyjnego. 6,5 mln euro Zarząd Województwa przeznaczy na wsparcie ochrony środowiska w zakresie wykorzystania energii słonecznej i geotermicznej oraz biomasy. 2 mln euro trafią do Centrów Kształcenia Ustawicznego i Centrów Kształcenia Praktycznego. Po przemianach ustrojowych niemal całkowicie rozłożyło się w Polsce szkolnictwo zawodowe, a teraz mamy czas rosnącego zapotrzebowania na fachowców, więc tego typu placówki wymagają znacznego doinwestowania komentuje marszałek Józef Sebesta. Przed nami wiele wyzwań, zawiązanych z przyjęciem nowej europejskiej strategii rozwojowej Europa 2020. To jej priorytety: inteligentny i zrównoważony rozwój, sprzyjający włączeniu społecznemu, będzie wyznaczał nam kierunki inwestycyjne. Dodatkowe środki KRW to kolejna dobrze wykorzystana przez nas szansa, aby szybciej i skuteczniej niwelować bariery konkurencyjne i rozwojowe w regionie. www.rpo.opolskie.pl
Opolskie w Unii Laureaci wyróżnieni podczas gali Opolskie naj...! Lista wyróżnionych beneficjentów w ramach RPO WO 20072013 Lp. kategoria 1. Miasto Opole 2. 3. 4. 5. nych projektów rekreacyjnosportowa Najlepiej oceniony Lokalny Program Rewitalizacji Politechnika Opolska Uniwersytet Opolski Gmina Kluczbork Gmina Prudnik 6. oraz Wspierania Inicjatyw Lokalnych w Opolu 7. Najsprawniej rozliczony projekt we STRYI Adrian Bieniek cach Gm. Strzeleczki w Opolu 15 realizowanych projektów Opolskiego WOJEWÓDZKI KAMPUS SPORTOWOREKREACYJNY "STOBRAWA" Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Prudnika 2009 2015 Dokapitalizowanie Regionalnego Funduszu rowanych obecnie na rynku polskim ekologicznych technologicznych opracowanych przez sektor badawczo rozwojowy 8. zakupiony przez mikroprzed Najciekawsza inwestycja wyturystyczne 9. województwa Produkcyjno Handlowo Jacek Dziewit Stowarzyszenie Delta skiego w Krasiejowie 10. Najaktywniejszy mikroprzed Kluczbork Zakład Stolarski Jana Bardosza zatrudnia ok. 20 wyspecjalizowanych fachowców, a jego marka rozpoznawalna jest nie tylko w Polsce. Również w Niemczech, Wielkiej Brytanii, leży do najnowocześniejszych w branży stolarskiej na Opolszczyźnie. Dzięki wdrożeniu innowacyjnych rozwiązań technolo dukcji nieoferowane dotąd na polskim rynku wyroby. Nowa linia technologiczna polskiej produkcji zastąpiła wcześniejszą, wszystkim na tym, aby posiadała jak najwięcej nowoczesnych rozwiązań i charakteryzowała się oszczędnością energii. nr 1(13) 2011 13
Inwestujemy w Twoją przyszłość Opolskie naj! uroczyste podsumowanie sukcesu regionu w konkursie KRW 25 lutego 2011 r. podczas uroczystej gali podsumowującej konkurs o Krajową Rezerwę Wykonania, która miała miejsce w Filharmonii Opolskiej, prawie 500 samorządowców, przedsiębiorców i przedstawicieli regionalnych instytucji uczciło zwycięstwo regionu w konkursie. W gali wzięła udział minister rozwoju regionalnego Elżbieta Bieńkowska. Na konferencji prasowej pani minister podkreślała, że Opolszczyzna od samego początku wiodła prym wśród wszystkich województw starających się o pozyskanie dodatkowych pieniędzy. Liczono, że połowa z nich osiągnie zakładane minimum, gdy tymczasem rywalizacja była tak zacięta, że wszystkie przekroczyły wymagany próg. Na początku lutego główny organ zajmujący się kontrolą wdrażania funduszy strukturalnych w Polsce, Komitet Koordynujący Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia, zatwierdził podział środków w ramach Krajowej Rezerwy Wykonania. Województwo Opolskie zajęło pierwsze miejsce pod względem najsprawniej wydatkowanych dotacji unijnych pozyskiwanych z Regionalnego Programu Operacyjnego. Nagrodą było 64 mln euro. W kategorii Laureaci nagrody specjalnej Marszałka Województwa Opolskiego z minister Elżbietą Bieńkowską m.in. Ryszard Zembaczyński, prezydent Opola, który odebrał statuetkę za najwyższą wartość umowy. Remont wiaduktu żelbetonowego w ciągu ul. Reymonta w Opolu wraz z przebudową układu komunikacyjnego kosztował 63,5 mln zł, z czego 35,9 mln zł pochodziło ze RPO WO 20072012. Prorektor Marek Tukiendorf z Politechniki Opolskiej odebrał laur za największą ilość zrealizowanych projektów, gdyż uczelnia wdrożyła ich aż 15. Rektor Uniwersytetu Krystyna Czaja otrzymała podziękowania za projekt przebudowy Instytutu Chemii. Marszałek Józef Sebesta regionów wykorzystujących fundusze z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Opolskie uplasowało się na trzecim miejscu. W czasie spotkania odbywającego się pod hasłem Opolskie naj podziękowania otrzymali beneficjenci korzystający ze środków unijnych. Wśród laureatów był 14 Dyrektor DPO UMWO Karina Bedrunka i dyrektor WUP Jacek Suski www.rpo.opolskie.pl
Opolskie w Unii Realizacja umowy o dofinansowanie projektu w ramach RPO WO 20072013 najważniejsze terminy i obowiązki Realizacja umowy o dofinansowanie projektu w ramach RPO WO 20072013 najważniejsze terminy i obowiązki Podpisanie umowy o dofinansowanie projektu to z jednej strony dobre zakończenie ważnego i trudnego etapu ubiegania się o dofinansowanie unijne, z drugiej początek nowych obowiązków i kluczowy dla projektu okres realizacji zaplanowanej inwestycji. Do przygotowania i sprawnej realizacji tego etapu niezbędna jest bieżąca współpraca z instytucją rozliczającą projekt oraz przestrzeganie terminów wynikających z dokumentów, w szczególności Vademecum dla beneficjentów RPO WO 20072013, T. III. Warto zwrócić szczególną uwagę na kilka ważnych i terminowych obowiązków beneficjentów, którzy właśnie podpisali umowy o dofinansowanie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 2007 3013 m.in.: W sprawnej realizacji przedsięwzięcia dofinansowanego w ramach programu, oprócz Vademecum dla beneficjentów RPO WO 2007 2013, T. III, przydatna będzie również publikacja Instytucji Zarządzającej programem pt.: Fundusze europejskie mity i rzeczywistość. Praktyczny podręcznik dla beneficjentów RPO WO 20072013 30 dni od podpisania umowy 30 dni od podpisania umowy do 7 dni od wyboru wykonawcy/dostawcy do 7 dni po podpisaniu umowy z wykonawcą lub dostawcą do 7 dni raz na 3 miesiące do 30 dni od dnia otrzymania zaliczki do 31 grudnia każdego roku nie później niż 30 dni przed zakończeniem finansowym realizacji projektu do 25 dni od dnia zakończenia finansowego realizacji projektu przez 10 lat od dnia zawarcia umowy, ale nie krócej niż do 31 grudnia 2020 r. beneficjent musi wnieść zabezpieczenie prawidłowej realizacji umowy, na kwotę nie mniejszą niż wysokość dofinansowania. Obowiązek ten nie dotyczy jednostek sektora publicznego beneficjent powinien zawiadomić pisemnie o wszystkich realizowanych w dniu podpisania umowy projektach, finansowanych z funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności lub innych funduszy Unii Europejskiej oraz o podpisaniu każdej nowej umowy dotyczącej wszystkich innych projektów współfinansowanych z funduszy strukturalnych, funduszu Spójności lub innych funduszy Unii Europejskiej beneficjent powinien przekazać zawiadomienie o wyborze najkorzystniejszej oferty beneficjent powinien przekazać podpisaną umowę beneficjent ma obowiązek poinformować o wynikach kontroli i audytów przeprowadzonych w ramach realizacji projektu przez uprawnione instytucje beneficjent powinien do wiadomości Instytucji Zarządzającej (IZ) lub Instytucji Pośredniczącej II stopnia (IP II) wszelkie zmiany terminów w harmonogramie rzeczowo finansowym beneficjent powinien składać wniosek o płatność, niezależnie od tego czy ponosi jakiekolwiek wydatki beneficjent powinien złożyć wniosek rozliczający tę zaliczkę beneficjent musi złożyć oświadczenie o kwalifikowalności podatku VAT (przez cały okres obowiązywania umowy) beneficjent powinien zgłosić w formie pisemnej wszelkie zmiany dotyczące realizacji projektu. Jeżeli umowę o dofinansowanie podpisano po zakończeniu projektu, zmiany zgłasza się najpóźniej w ciągu 7 dni od dnia jej podpisania beneficjent powinien złożyć wniosek o płatność końcową beneficjent musi przechowywać dokumenty dotyczące pomocy publicznej nr 1(13) 2011 15
Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego Departament Koordynacji Programów Operacyjnych Główny Punkt Informacyjny o Funduszach Europejskich ul. Barlickiego 17, 45083 Opole, tel. 77 44 04 720722 email: info@umwo.opole.pl www.rpo.umwo.opole.pl Fotorelacja z Gali podsumowującej konkurs o KRW w województwie opolskim. Filharmonia Opolska, 25 lutego 2011 r. Projekt współfnansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 20072013 oraz środków budżetu województwa opolskiego