Pod koniec maja 2012 roku na terenie zajezdni autobusowej Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej, Sp. z o. o. w Gliwicach nastąpiło oficjalne przekazanie do uŝytku 9 nowych autobusów niskopodłogowych marki SOLARIS URBINO, w tym 6 autobusów 12-sto metrowych oraz 3 autobusy 15-sto metrowe. I. Ceny i gwarancje 20 grudnia 2011 r. nastąpiło otwarcie ofert w przetargu ogłoszonym przez PKM Gliwice na dostawę dziewięciu fabrycznie nowych autobusów miejskich w 2012 roku. Przy ocenie ofert brane były pod uwagę: cena, ocena techniczna, warunki gwarancji i serwisu, ceny wybranych części zamiennych, czas dostawy oraz ekologia. Oferty złoŝyli Solaris Bus & Coach oraz MAN TRUCK & BUS POLSKA. Wybrano firmę Solaris Bus & Coach, której oferta miała najkorzystniejszy bilans ceny ( cena brutto: 8 324 750,70 zł) i innych kryteriów określonych w specyfikacji oraz spełniała pozostałe warunki wymagane przez PKM w postępowaniu przetargowym. Marka Typ Cena netto pojazdu (zł) Cena brutto pojazdu (zł) Ilość autobusów (szt.) Wartość zamówienia brutto (zł) poszycie nadwozia Okres gwarancji na: kratownicę lakier zespoły mechan. Solaris Urbino 12 723 650,00 890 089,50 6 8 324 750,70 15 lat 15 lat 72 mies. 36 mies. Solaris Urbino 15 808 730,00 994 737,90 3
II. Solaris Urbino DESIGN Rodzina autobusów Solaris Urbino III generacji wyróŝnia się charakterystycznym designem, którego autorem jest berlińska firma Fisch & Vogel. Nową generację Solarisa Urbino charakteryzuje ciekawa linia sylwetki i wnętrze autobusu. Jedną z najbardziej widocznych zmian wzornictwa Solaris Urbino III jest przód autobusu. Linia pasa podszybia, mająca postać opadającej fali zastąpiona została linią dynamicznego łuku. Zastosowana stroma krzywizna pasa nadwozia daje wzrost sztywności ściany bocznej pojazdu. Zmieniono równieŝ kształt osłony przedniej tablicy kierunkowej, nadkoli, zderzaka, maski przedniej i masek reflektorów, pokrywy komory silnika, tylnego zderzaka, górnej osłony tablicy kierunkowej i tylnych świateł. W autobusach PKM Gliwice zostały zamontowane wygodne, miękkie siedzenia
pasaŝerskie z nową, wyjątkową tapicerką przedstawiającą symbol Gliwic maszt radiostacji oraz logo PKM. KONSTRUKCJA Szkielet autobusu jest samonośną konstrukcją spawaną, wykonaną z profili ze stali odpornej na korozję, nierdzewnej 1.4003 wg normy PN-EN 10088, dodatkowo zabezpieczonej antykorozyjnie. Specjalna architektura szkieletu powoduje, Ŝe autobus ten naleŝy do najlŝejszych w swojej klasie. Wielkoprzekrojowe profile zastosowane w konstrukcji zwiększają sztywność pojazdu i jego odporność na drgania. Poszycie ścian bocznych w pasie podokiennym oraz dach Solaris Urbino wykonane zostało takŝe z odpornej na korozję blachy, natomiast w pasie dolnym z aluminium. Do konstrukcji przodu i tyłu nadwozia wykorzystano tworzywo sztuczne wzmocnione włóknem szklanym. EKOLOGIA Solaris Urbino 12 Silniki DAF PR 183 U2, w które wyposaŝone są autobusy Solaris Urbino 12 spełniają rygorystyczne normy czystości spalin EEV (Enhanced Environmentally friendly Vehicles - udoskonalone pojazdy przyjazne dla środowiska) Osiągnięcie tej najbardziej restrykcyjnej i niewymaganej prawnie normy moŝliwe jest dzięki zastosowaniu silnika firmy DAF serii PR, spełniającego normę Euro 5, doposaŝonego w specjalny filtr cząstek stałych oraz przy zastosowaniu technologii SCR (Selective Catalytic Reduction - selektywna redukcja katalityczna). Parametry silnika: Moc nominalna = 188 kw Nominalny moment obrotowy = 1050 Nm Pojemność skokowa silnika = 9186 cm 3 Solaris Urbino 15 Silniki DAF PR 228 U1, w które wyposaŝone są autobusy Solaris Urbino 15 spełniają rygorystyczne normy czystości spalin Euro 5. Osiągnięcie normy moŝliwe jest dzięki zastosowaniu silnika firmy DAF serii PR, spełniającego normę Euro 5, przy zastosowaniu technologi SCR (Selective Catalytic Reduction - selektywna redukcja katalityczna). Parametry silnika: Moc nominalna = 231 kw Nominalny moment obrotowy = 12751 Nm
Pojemność skokowa silnika = 9186 cm 3 TECHNIKA Silnik, skrzynia biegów i przełoŝenie tylnego mostu w autobusie Solaris Urbino są tak dobrane, by zapewnić pojazdowi optymalną dynamikę, pasaŝerom komfortową jazdę a przewoźnikom niskie zuŝycie paliwa. W celu zapewnienia maksymalnego obniŝenia podłogi, silnik umieszczono z tyłu pojazdu w lewym rogu. Znajduje się on w "wieŝy" tłumiącej drgania i odizolowanej akustycznie oraz termicznie od przestrzeni pasaŝerskiej. Takie rozwiązanie ułatwia takŝe dostęp do silnika. Chłodnicę cieczy oraz powietrza doładowującego silnik wraz z filtrem powietrza umieszczono nad silnikiem, co wpływa na zmniejszenie ich zabrudzenia (powietrze na wysokości 2,5 metra jest mniej zapylone). Ułatwia to i skraca czas obsługi technicznej, a takŝe powiększa przestrzeń pasaŝerską. Automatyczna skrzynia przekładniowa przyczynia się do zwiększenia Ŝywotności silnika oraz elementów przeniesienia napędu. W autobusach miejskich automatyczne skrzynie biegów prawie całkowicie wyparły manualne skrzynie biegów. PrzełoŜenia w skrzyni przekładniowej zostały tak dobrane, by silnik pracował w optymalnym zakresie obrotów (w okolicy maksymalnego momentu obrotowego), przez co zuŝycie paliwa ograniczono do minimum. Instalacja elektryczna Solaris Urbino 18 opiera się na systemie CAN-Bus, który znacząco ogranicza liczbę wiązek elektrycznych stosowanych w autobusie. System ten zapewnia dłuŝszą Ŝywotność oraz najwyŝszą niezawodność całej instalacji elektrycznej. WNĘTRZE POJAZDU Przestrzeń pasaŝerska. Wnętrza Urbino są pełne światła, zapewniają to duŝe powierzchnie okien oraz system oświetlenia, w którym liczba punktów światła dostosowana jest do wymagań klienta. Przyjazny charakter wnętrza podkreślają funkcjonalnie rozmieszczone uchwyty, poręcze, kasowniki oraz przyciski. Ściany boczne i sufit wykonano z wodoodpornej płyty. WyposaŜenie wnętrza pojazdu mocowane jest przy pomocy śrub i kleju. W celu uniknięcia korozji nie stosuje się wkrętów. Drzwi autobusu otwierają się wahadłowo do wewnątrz dzięki pneumatycznym siłownikom. Wszystkie drzwi posiadają układ zabezpieczający przed przytrzaśnięciem pasaŝera oraz blokadę uniemoŝliwiającą otwarcie drzwi podczas jazdy autobusu. Wejścia i wyjścia oraz całe przejście środkowe jest niskopodłogowe i bezstopniowe. Dzięki funkcji przyklęku prawą stronę autobusu moŝna opuszczać o 80 mm. Obok przycisków bezpieczeństwa na ścianach zewnętrznych autobus dysponuje teŝ otwieraną rampą, miejscem na wózek inwalidzki z poręczą przy środkowym przejściu jak i szerokimi siedzeniami dla osób niepełnosprawnych.
Kabina kierowcy. Kierowca ma do swojej dyspozycji precyzyjnie przemyślane miejsce pracy. Jest ono opracowane zgodnie z najnowszymi osiągnięciami nauki nawiązując do wysokiej klasy samochodów osobowych. Wszystko zorientowane jest tu na kierowcę, elementy obsługi pogrupowane są zgodnie z zasadami ergonomii w zespoły funkcjonalne, przejrzyste i łatwo dostępne. Pulpit kierowcy razem z kierownicą są całkowicie regulowane. Umieszczone na pulpicie przyciski są w zasięgu ręki, a kierowca intuicyjnie znajduje je dokładnie tam, gdzie powinny być. Z kolei przyciski do obsługi tablic kierunkowych są umieszczone w specjalnym "trójzębie". Wentylacja. Wentylacja to nadmuch powietrza poprzez kanały sufitowe. Wszystkie klapy dachowe otwierane są elektrycznie z miejsca kierowcy. Przed nadmiernym nagrzewaniem wnętrza promieniami słonecznymi chronią barwione na brązowo szyby, które w górnej części moŝna otwierać. W zimie skuteczne ogrzewanie przestrzeni pasaŝerskiej autobusu zapewniają wysokowydajne grzejniki konwektorowe oraz dodatkowe nagrzewnice z dwustopniową regulacją nadmuchu. Przyciski. Autobus jest wyposaŝony w przyciski Ŝądania zatrzymania pojazdu, przycisk "przyklęku" lub uŝycia rampy dla wózków inwalidzkich.
PasaŜer moŝe otworzyć drzwi pojazdu z zewnątrz lub wewnątrz po pozwoleniu kierowcy. Siedzenia - wygodne, miękkie, z nową, wyjątkową tapicerką przedstawiającą symbol Gliwic maszt radiostacji oraz logo PKM. BEZPIECZEŃSTWO Dla zwiększenia bezpieczeństwa wszystkie pojazdy wyposaŝono w System detekcji i gaszenia poŝaru. Liniowy detektor temperatury działający na zasadzie hydrauliczno - pneumatycznej. Przewód detekcji (wykrywania) poŝaru nie pełni funkcji dostarczania/rozpylania środka
gaśniczego. Środek gaszący w postaci ciekłej lub proszku, w ilości minimum 2 l/m 3 przestrzeni komory silnika, rozpylany dyszami. Informacja o poŝarze jest wyświetlana na pulpicie kierowcy oraz sygnalizowana dźwiękowo w przestrzeni pasaŝerskiej. PODSTAWOWE DANE TECHNICZNE Solaris Urbino 12 - Wymiary autobusu: długość (mm) 12.000 szerokość (mm) 2.550 wysokość w stanie gotowym do jazdy (mm) 2.850 - Liczba miejsc: dla pasaŝerów siedzących = 29 dla kierowcy = 1 ogółem (łącznie z miejscami dla pasaŝerów stojących) = 96 - Silnik: DAF PR 183 U2, 6 cylindrowy, pojemność skokowa 9.186 cm 3, turbodoładowany, EEV, moc maksymalna - 188 kw, nominalny moment obrotowy 1050 Nm - Prędkość maksymalna - max 80 km/godz. (prędkość ograniczona elektronicznie) - Skrzynia biegów: automatyczna Voith 854.5
- Osie: oś I ZF RL 85/A oś II ZF AVN 132 II/80 - Układ hamulcowy (roboczy) dwuobwodowy, pneumatyczny, system EBS zawierający ABS i ASR, w kołach wszystkich osi zabudowano hamulce tarczowe o średnicy tarczy 430 mm, z mechanizmem samoczynnej regulacji luzu. Autobus wyposaŝony jest równieŝ w zwalniacz (hamulec hydrokinetyczny) zintegrowany ze skrzynią biegów, działający na wał napędowy, uruchamiany automatycznie z hamulcem zasadniczym. - Ogumienie: DUNLOP SP 372 CITY 275/70 R 22,5 - Budowa nadwozia i podwozia: elementy konstrukcyjne szkieletu nadwozia wykonane są ze stali odpornej na korozję - nierdzewnej, poszycie zewnętrzne wykonane jest ze stali odpornej na korozję nierdzewnej, dolny pas zewnętrzny wykonany z aluminium, poszycie dachu wykonane jest ze stali odpornej na korozję - nierdzewnej, osłony ściany przedniej i tylnej wykonane są z tworzywa sztucznego wzmocnionego włóknem szklanym, pokrywy boczne i tylne wykonane są z aluminium, nadkola oraz obudowa akumulatorów wykonana jest ze stali nierdzewnej elementy konstrukcyjne szkieletu podwozia wykonane są ze stali odpornej na korozję nierdzewnej, dodatkowo zabezpieczonej antykorozyjnie. Solaris Urbino 15 - Wymiary autobusu: długość (mm) 14.590 szerokość (mm) 2.550 wysokość w stanie gotowym do jazdy (mm) 2.850
- Liczba miejsc: dla pasaŝerów siedzących = 35 dla kierowcy = 1 ogółem (łącznie z miejscami dla pasaŝerów stojących) = 141 - Silnik: DAF PR 228 U1, 6 cylindrowy, pojemność skokowa 9.186 cm 3, turbodoładowany, Euro 5, moc maksymalna - 231 kw, nominalny moment obrotowy 1275 Nm - Prędkość maksymalna - max 80 km/godz. (prędkość ograniczona elektronicznie) - Skrzynia biegów: automatyczna Voith 864.5 - Osie: oś I ZF RL 85/A oś II ZF AVN 132 II/90 oś III - ZF RL 85/A - Układ hamulcowy (roboczy) dwuobwodowy, pneumatyczny, system EBS zawierający ABS i ASR, w kołach wszystkich osi zabudowano hamulce tarczowe o średnicy tarczy 430 mm, z mechanizmem samoczynnej regulacji luzu. Autobus wyposaŝony jest równieŝ w zwalniacz (hamulec hydrokinetyczny) zintegrowany ze skrzynią biegów, działający na wał napędowy, uruchamiany automatycznie z hamulcem zasadniczym. - Ogumienie: DUNLOP SP 372 CITY 275/70 R 22,5 - Budowa nadwozia i podwozia: elementy konstrukcyjne szkieletu nadwozia wykonane są ze stali odpornej na korozję - nierdzewnej, poszycie zewnętrzne wykonane jest ze stali odpornej na korozję nierdzewnej, dolny pas zewnętrzny wykonany z aluminium, poszycie dachu wykonane jest ze stali odpornej na korozję - nierdzewnej, osłony ściany przedniej i tylnej wykonane są z tworzywa sztucznego wzmocnionego włóknem szklanym,
pokrywy boczne i tylne wykonane są z aluminium, nadkola oraz obudowa akumulatorów wykonana jest ze stali nierdzewnej elementy konstrukcyjne szkieletu podwozia wykonane są ze stali odpornej na korozję nierdzewnej, dodatkowo zabezpieczonej antykorozyjnie. Przygotował: mgr inŝ. Marek Bar