Zestaw w postaci samochodu ciężarowego

PROMOTOR 6/2015 BEZPIECZEŃSTWO - PRACA mgr inż. Marzena Wilk starszy inspektor ds. BHP, inspektor ds. ppoż., instruktor pierwszej i dodatkowej pomocy w miejscu pracy mgr inż. Paweł Wilk kierownik produkcji LOGITERM Ekologiczne Kotły Grzewcze Zagrożenia występujące na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego Praca kierowcy samochodu ciężarowego o masie do 40 ton nie ogranicza się wyłącznie do obsługi pojazdu. Cały przebieg usługi transportowej stanowi znacznie obszerniejszy proces. Poza jazdą zasadniczą kierowca odpowiedzialny jest za dokumentację przewozową, regularne sprawdzanie stanu technicznego zarówno samochodu, jak i naczepy, wykonywanie drobnych napraw. Odpowiada również za ładunek, jego stan i ilość (ważne, aby zgadzała się waga/ilość załadowana z rozładowaną), prawidłowe zabezpieczenie towaru na naczepie, np. przy użyciu narożników lub pasów spinających. Zestaw w postaci samochodu ciężarowego wraz z naczepą, wykorzystywany w procesie świadczenia usług przewozowych, stanowi główne narzędzie pracy kierowcy. Obsługa pojazdu jest zależna od rodzaju naczepy, ponieważ inaczej wygląda użytkowanie wywrotki, plandeki, walkingfloora czy cysterny. W celu ukazania poszczególnych czynności na omawianym stanowisku poniżej zostanie przestawiony przebieg procesu transportowego, opracowany na przykładzie jednej z firm międzynarodowego transportu samochodowego. Etapy pracy kierowcy samochodu ciężarowego (I-VII) Etap I. Odebranie przez kierowcę w siedzibie swojej firmy niezbędnych dokumentów Każdy kierowca samochodu ciężarowego Rys. 1. Oczekiwanie kierowcy na załadunek przed wyjazdem w trasę jest zobowiązany odebrać z biura potrzebne dokumenty, m.in.: zlecenie transportowe, bloczek CMR międzynarodowy list przewozowy, kartę drogową, kartę urlopową, będącą dokumentem, który potwierdza odbycie przerwy w trakcie pracy kierowcy, wynikającej m.in. z obowiązkowego 45-godzinnego tygodniowego odpoczynku, urlopu lub choroby, inne według danego zlecenia. Etap II. Przygotowanie środka transportu do jazdy Etap ten obliguje kierowcę, aby przede wszystkim sprawdził ogólny stan techniczny pojazdu, m.in.: oświetlenie, hamulce oraz ogumienie itp. Etap III. Czynności ładunkowe kierowcy Obejmują one: fot. z archiwum autorów dojazd pojazdem do miejsca załadunku, zgłoszenie w biurze firmy swojego przybycia, oczekiwanie na swoją kolej do załadunku, w przypadku awizacji (na wyznaczoną godzinę) lub wolne miejsce (rys. 1), podjazd samochodu na wagę zakładową (na pusto), a następnie, w zależności od towaru: pod rampę, przesiewak, silos, ewentualnie inne miejsce ładunkowe (rys. 2), czynności związane z otwieraniem naczepy, w zależności od jej rodzaju, przyjazd i/lub uruchomienie urządzeń ładunkowych na terenie ładunkowym (rys. 3), załadunek naczepy (rys. 4), zabezpieczenie ładunku na naczepie (rys. 5), podjazd samochodu na wagę, w przypadku przekroczenia dopuszczalnego ciężaru część towaru musi zostać rozładowana, zapięcie i/lub zamknięcie naczepy (w zależności od jej rodzaju), sporządzenie odpowiedniej dokumentacji przewozowej. Etap IV. Czynności przewozowe Są to następujące czynności: przygotowanie techniczno-eksploatacyjne pojazdu do jazdy, 24

BEZPIECZEŃSTWO - PRACA PROMOTOR 6/2015 Czynniki niebezpieczne/mechaniczne Elementy wystające, ostre, a także o chropowatych powierzchniach Nieruchome elementy Przejścia, dojścia oraz pomieszczenia, które nie spełniają wymagań Porażenie prądem elektrycznym Pożar Przedmioty spadające Elementy podwozia, nadwozia, narzędzia robocze o ostrych lub uszkodzonych krawędziach, takie jak: młotek, kilof, łopata czy nóż. Ostre krawędzie towarów, np.: palet, złomu, rur, blach itp., wykonywanie prac bez użycia odpowiednich rękawic ochronnych, pośpiech, zmęczenie, niezachowanie ostrożności Bramy wjazdowe, wejścia i/lub dojścia, wystające detale podwozia pojazdu (np. oś samochodu lub inne elementy, gdy kierowca wchodzi do kanału) Małe, ciasne pomieszczenia, zbyt wąskie przejścia i/lub drogi transportowe. Kręte, o niewymiarowych stopniach schody, wystające progi lub nierówne powierzchnie. Włazy, pokrywy, remonty nawierzchni niezabezpieczone i/lub nieoznakowane Bezpośredni bądź pośredni kontakt z elementami pod napięciem, uszkodzone gniazdka, wtyczki bądź przewody, awaria instalacji elektrycznej, brak przeglądów, napraw i/lub kontroli instalacji elektrycznej, brak osłon na urządzeniach Nieostrożność w trakcie kontaktu z substancjami łatwopalnymi, np.: benzyną, rozpuszczalnikiem lub olejem, wady lub nieprawidłowa eksploatacja instalacji elektrycznych bądź mechanicznych, nieodpowiednie użytkowanie pojazdów transportowych, samozapalenie biologiczne lub chemiczne, podpalenia, wyładowania atmosferyczne, palenie tytoniu tam, gdzie jest to zabronione Elementy wysuwające się z chwytaka w trakcie załadunku lub rozładunku, niewłaściwie zabezpieczony ładunek (elementy, które mogą osunąć się z góry), nieodpowiednio rozłożony towar na naczepie, podniesiona kabina ciągnika (w przypadku, gdy nie jest do końca podniesiona, może gwałtownie powrócić do swojego normalnego położenia, możliwe jest również złamanie ramienia kabiny), spadające narzędzia i/lub części przenoszone przez kierowcę bądź wykorzystywane w trakcie naprawy pojazdu (np. gdy kierowca znajduje się w pozycji stojącej lub leży pod pojazdem), zsunięcie się narzędzia/ części z półki, stołu czy wózka narzędziowego. Ponadto spadające sople lodu, gałęzie drzew lub inne przedmioty przecięć, siniaków, otarć, zadrapań, krwiaków czy urazu głowy przecięć, siniaków, otarć, zadrapań, krwiaków czy urazu głowy przecięć, siniaków, otarć, zadrapań, krwiaków czy urazu głowy, zwyrodnienia kręgosłupa, potłuczenie i/lub złamanie żeber Kurcze oraz bóle mięśni palców, ramion, oparzenia o różnym stopniu, wzrost ciśnienia krwi, zaburzenia układu równowagi, narządu wzroku, słuchu, problemy z prawidłowym oddechem, utrata przytomności, niestabilna praca serca, osłabienie układu nerwowego Oparzenia cieplne skutkujące zaczerwienieniem, pęcherzami, opuchlizną, czasem trudnościami w oddychaniu, omdleniami. Oparzenia dróg oddechowych powodujące trudności w oddychaniu, silny kaszel, sinienie ciała jak również poparzenia twarzy, podrażnienie oczu, zatrucia, zaczadzenia, a w ostateczności śmierć przecięć, siniaków, otarć, zadrapań, krwiaków czy urazu głowy. Potłuczenia, zmiażdżenia, złamania, przygniecenia, krwotok wewnętrzny, amputacja kończyn, a nawet śmierć Ruchy maszyn oraz urządzeń ładunkowych Substancje pod ciśnieniem Upadek na niższy poziom Upadek na tym samym poziomie Utrata stabilności toru jazdy Wybuch Wybuch opony Wypadek drogowy Wysoka temperatura Zasypanie Tab. 1. Czynniki niebezpieczne/mechaniczne Ładowarki, chwytaki, koparki urządzenia przeładunkowe, suwnice, wózki ładunkowe, wywrotnice samochodowe, układnice oraz inne urządzenia Myjka ciśnieniowa, płyn wykorzystywany do czyszczenia pojazdów pod ciśnieniem, woda oraz para pod ciśnieniem Ciągnik siodłowy oraz naczepa, schody kabiny samochodowej (wsiadanie lub wysiadanie z kabiny), drabina przymocowana do tylnej części naczepy, kanał w garażu, rampy, pomosty, podesty oraz schody na terenach ładunkowych/rozładunkowych Śliskie, nierówne, mokre, oblodzone, zaolejone powierzchnie. Wzniesienia, zagłębienia bądź pochyłości powierzchni. Nieuporządkowane powierzchnie, na których znajdują się różne przedmioty, materiały lub surowce. Wystające elementy, krawędzie, progi, naroża, krawężniki, nieodpowiednio ułożone płytki bądź kostki brukowe na drogach przeznaczonych dla ruchu pieszego Przemieszczenie się na naczepie nieprawidłowo rozmieszczonego lub niewłaściwie zabezpieczonego towaru, gwałtowne rozerwanie opony, silny wiatr. Wypadek lub kolizja drogowa Pył węglowy, samozapalne oraz wybuchowe rozdrobnione zboża Wysokie ciśnienie robocze w układzie powietrznym, najechanie samochodu/naczepy na ostry element, nieodpowiednia eksploatacja opon (np. zbyt duże zużycie bieżnika), wady konstrukcyjne. Wypadek lub kolizja drogowa Niezachowanie należytej ostrożności, nadmierna prędkość, nie stosowanie się do przepisów kodeksu ruchu drogowego, zły stan dróg, ograniczona widoczność, wystąpienie niespodziewanej przeszkody zmuszającej kierowcę do gwałtownego hamowania, awaria techniczna pojazdu Gorące elementy silnika oraz gorący towar ładowany na naczepę Udrażnianie zaworu silosu, z którego zsypuje się towar na naczepę, rozmieszczanie foli na powierzchni naczepy, w momencie, kiedy operator ładowarki nie zauważy kierowcy znajdującego się wewnątrz naczepy, osunięcie hałdy koksu, węgla oraz innych ładowanych materiałów/surowców przecięć, siniaków, otarć, zadrapań, krwiaków czy urazu głowy. Potłuczenia, zmiażdżenia, złamania, przygniecenia, krwotok wewnętrzny, amputacja kończyn, a nawet śmierć Uszkodzenia i/lub oparzenia skóry zwichnięć, zerwania mięśni, urazy kręgosłupa lub głowy zwichnięć, zerwania mięśni, urazy kręgosłupa lub głowy Oparzenia cieplne skutkujące zaczerwienieniem, pęcherzami, opuchlizną, czasem trudnościami w oddychaniu, omdleniami. Oparzenia dróg oddechowych powodujące trudności w oddychaniu, silny kaszel, sinienie ciała, jak również oparzenia twarzy, podrażnienie oczu, zatrucia, zaczadzenia, a w ostateczności śmierć Oparzenia powierzchniowe, które powodują, że skóra staje się sucha, powstaje niewielki obrzęk, a towarzyszy temu silny ból. Oparzenia wierzchniej warstwy skóry skutkują pojawieniem się pęcherzy oraz silnego bólu. Oparzenia pełnej grubości skóry charakteryzują się suchą, twardą skórą a także lekkim bólem (występuje niewielki ból, ponieważ uszkodzeniu uległa tkanka nerwowa). Oparzenia głębszej struktury skóry wiążą się ze zwęgleniem części oparzonej, widocznymi ścięgnami, mięśniami jak również kościami oraz niewielkim bólem (martwica) 25

PROMOTOR 6/2015 BEZPIECZEŃSTWO - PRACA przejazd z miejsca załadunku na teren rozładunku. Etap V. Czynności rozładunkowe Obejmują one: dojazd kierowcy na teren rozładunku, zgłoszenie w biurze firmy swojego przybycia, podjazd pojazdu na wagę zakładową, oczekiwanie na wolne miejsce do rozładunku, podjazd pod: rampę, silos bądź inne miejsce rozładunkowe (w zależności od towaru), otwarcie naczepy, a następnie usunięcie zabezpieczeń z załadowanego towaru, przyjazd i/lub uruchomienie urządzeń ładunkowych na terenie ładunkowym, rozładunek towaru (rys. 6), oczyszczenie naczepy z pozostałości po towarze (np. miotłą lub łopatą), zapięcie i/lub zamknięcie naczepy, podjazd samochodu z opróżnioną naczepą na wagę zakładową, sporządzenie odpowiedniej dokumentacji potwierdzającej odbiór towaru. Etap VI. Powrót do siedziby firmy Po rozładunku kierowca przygotowuje pojazd a następnie wyrusza w drogę powrotną do bazy transportowej. Etap VII. Czynności kończące proces transportowy Czynności kończące proces transportowy obejmują: przyjazd pojazdu na teren firmy, mycie samochodu i naczepy, zatankowanie pojazdu, sprawdzenie stanu technicznego zestawu pojazdów, jeśli zachodzi taka konieczność, należy wykonać drobne naprawy oraz uzupełnić płyny eksploatacyjne, dostarczenie dokumentów przewozowych, a także odpowiednio uzupełnionej karty drogowej do biura firmy, sczytanie karty kierowcy, zgłoszenie kierownikowi/właścicielowi firmy zauważonych usterek oraz wymaganych napraw, w razie konieczności dostarczenie pojazdu do warsztatu, w którym zostaną wykonane niezbędne czynności. Grupy zagrożeń Poniżej zostaną omówione poszczególne grupy zagrożeń, na które narażeni są kierowcy, oraz przykładowe sytuacje wypadkowe, związane z pracą na tym stanowisku. Tab. 1 przedstawia czynniki niebezpieczne/mechaniczne, natomiast w tab. 2 zestawiono zagrożenia fizyczne. Czynniki fizyczne Hałas Oświetlenie Wibracja miejscowa Wibracja ogólna Hałas związany z pracą silnika, zużytych elektronarzędzi, niewłaściwie zabezpieczonego towaru na naczepie, który przesuwa się po jej powierzchni, uderza o siebie itp. oraz użytkowania urządzeń ładunkowych, a także hałas dobiegający z ulicy Niewłaściwe lub niewystarczające oświetlenie pomieszczeń, takich jak magazyny, klatki schodowe, drogi przeznaczone dla ruchu pieszego. Nieodpowiednio zainstalowane źródła światła powodujące olśnienia bądź wydłużone cienie. Zły stan oświetlenia, zanieczyszczenia, tętnienie światła. Oślepienie przez światło odbijające się od lusterek i szyb samochodu Kierownica oraz dźwignie sterujące Podłoga kabiny (wibracje spowodowane nierównością nawierzchni drogi oraz napędem samochodu), a także siedzisko kierowcy Uszkodzenie narządu słuchu, nadmierne zmęczenie oraz senność, które mogą przyczynić się do powstania wypadku drogowego, obniżenie sprawności psychofizycznej, utrudniona koncentracja, rozproszenie uwagi, znacznie dłuższy czas reakcji, podenerwowanie. Hałas o nadmiernym natężeniu może wywołać nerwicę, choroby wrzodowe bądź ciśnieniowe Osłabienie wzroku, złe samopoczucie, zmęczenie, bóle głowy oraz senność. Niedostrzeganie zagrożeń (np. nierównego, śliskiego podłoża, leżących przedmiotów, wystających, ostrych elementów, schodów, itp.) grożących upadkiem, potłuczeniem, skaleczeniem, złamaniami i innymi urazami Zaburzenia naczyniowo-nerwowe w postaci zaburzeń przepływu krwi, mrowienia, drętwienia, złego samopoczucia, bezsenność, nadwrażliwość, ból, osłabienie siły mięśni, obniżenie temperatury rąk. Zaburzenia kostno-stawowe skutkujące powstaniem torbieli kostnych (zmiany kostne), zwyrodnień nadgarstków, łokci oraz kręgosłupa Ogólne osłabienie i nadmierne zmęczenie, bezsenność, bóle oraz zawroty głowy, zaburzenia w układzie pokarmowym i rozrodczym, opóźnienie reakcji ruchowej oraz wzrokowej Zróżnicowany mikroklimat Wykonywanie pracy na wolnym powietrzu, zmienne warunki atmosferyczne, długotrwałe narażenie na promienie UV, zawilgocona odzież, przeciągi Tab. 2. Zagrożenia fizyczne występujące na stanowisku kierowcy Ogólne zmęczenie, osłabienie, złe samopoczucie, obniżenie wydajności pracy oraz odporności, alergie. Długotrwałe narażenie na promienie UV mogą spowodować zaburzenia gospodarki energetycznej, osłabienie, omdlenie, udar cieplny, oparzenia. Natomiast oddziaływanie zimnego mikroklimatu może doprowadzić do przeziębienia, grypy, odmrożenia kończyn Substancje toksyczne, pyły i gazy Substancje żrące Spaliny samochodów (które w swoim składzie zawierają w największej ilości: tlenki azotu, tlenek węgla, substancje organiczne, dwutlenek siarki, pyły zawieszone), środki przeznaczone do konserwacji oraz mycia pojazdów, substancje uwalniające się podczas oczyszczania silnika, paliwo, oleje, smary, lakiery i inne płyny eksploatacyjne Środki przeznaczone do konserwacji pojazdów, płyny czyszczące, kwas siarkowy (gdy naczepa ładowana jest akumulatorami z zawartością mieszaniny substancji w postaci elektrolitu) Tab. 3. Czynniki chemiczne, na które narażony jest kierowca samochodu ciężarowego Czynniki chemiczne Oddziaływanie tlenków azotu może skutkować obniżeniem odporności, podrażnieniem oczu, a także dróg oddechowych, utrudnieniami w oddychaniu. Dwutlenek węgla powoduje przyspieszenie oddechu oraz akcji serca, częste, a zarazem silne bóle głowy, obrzęki płuc. Dwutlenek siarki podrażnia drogi oddechowe, może wywołać oparzenia skóry, podrażnienie oczu oraz utrudnić oddychanie. Działanie tlenku węgla prowadzi do powstania utrudnień oddechowych, bólów oraz zawrotów głowy, problemów wzrokowych i sercowych, a także mdłości. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne mają działanie rakotwórcze. Pyły podrażniają oczy, skórę oraz drogi oddechowe, a ponadto wywołują alergie i zatrucia. Pozostałe substancje toksyczne najczęściej wywołują uczulenia, alergie, podrażnienia skóry, oczu oraz bóle głowy Pojawienie się na skórze plam oraz pęcherzy, ponadto ból oraz łuszczenie naskórka w skutek oparzenia. Podrażnienia oczu, które charakteryzuje się bólem, łzawieniem, problemami z poruszaniem powiekami, światłowstrętem, zaczerwienieniem powiek oraz skóry wokół oczu. Elektrolit, którego głównym składnikiem jest kwas siarkowy VI, niesie za sobą negatywne skutki w zależności od obszaru oddziaływania. Poprzez kontakt ze skórą powoduje zniszczenie naskórka, przedostając się w tkankę podskórną oraz mięśnie, doprowadza do martwicy. Skutkami oddziaływania na oczy są: oparzenia, podrażnienia, a nawet trwałe uszkodzenia wzroku. W przypadku połknięcia możliwe jest uszkodzenie dróg pokarmowych. Podczas wdychania podrażnieniu ulegają drogi oddechowe a ponadto następuje obrzęk płuc, który może doprowadzić do śmierci 26

BEZPIECZEŃSTWO - PRACA PROMOTOR 6/2015 Rys. 2. Po lewej: podstawienie się pojazdu pod silos ze zbożem, po prawej: podjazd pojazdu pod wsyp koksu Rys. 3. Po lewej: przyjazd urządzenia ładunkowego, po prawej: elektromagnes, który jest przygotowywany do pracy Sytuacja 1 Podczas jazdy kierowca usłyszał ciągłe, mocne stukanie w okolicy lewego przedniego koła. Zatrzymał pojazd na poboczu, po czym położył się pod ciągnikiem, nie znalazł jednak przyczyny hałasu. Zaryzykował i jechał dalej. Szczęśliwie przyjechał do bazy i błyskawicznie wprowadził pojazd na kanał warsztatu, aby wraz z mechanikiem poszukać możliwej usterki. Był zmęczony i trochę roztrzęsiony. Weszli do kanału. Pierwszy szedł mechanik, drugi kierowca; zbliżając się do tylnej osi, mechanik schylił głowę (aby nie zahaczyć), kierowca zaś nie zauważył i uderzył w oś twarzą, wskutek czego doznał wyłamania czterech zębów (dwóch górnych i dwóch dolnych). Sytuacja 2 Na trasie zdarzyła się awaria związana z silnikiem. Kierowca samochodu ciężarowego zjechał na awaryjny pas. W odpowiedniej odległości przed pojazdem ustawił trójkąt Czynniki psychofizyczne Monotonia pracy Obciążenie narządu wzroku Obciążenie psychiczne stres Obciążenie statyczne Wentylacja oraz klimatyzacja Wykonywanie jednakowych, cyklicznych, rutynowych czynności, długotrwałe prowadzenie pojazdu Długotrwała jazda samochodem, która wymaga od kierowcy skupienia oraz ciągłego wytężania wzroku, w szczególności jazda nocą. Oślepienie światłami samochodów nadjeżdżających z przeciwka Duże natężenie ruchu drogowego, nerwowe oraz niebezpieczne sytuacje na drodze, awaria pojazdu, nacisk na terminowość dostarczenia ładunków, przeciążenie natłokiem pracy i obowiązków. Odpowiedzialność kierowcy za przewożony ładunek (np. napad, kradzież lub uszkodzenie wartościowego towaru) Wymuszona, stała pozycja siedząca podczas długotrwałego prowadzenia pojazdu Awaria klimatyzacji lub wentylacji pojazdu, brak wymiany powietrza, zapachy spalin Tab. 4. Czynniki psychofizyczne występujące na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego Zmęczenie, osłabienie, senność, bóle głowy, ograniczona koncentracja, wyczerpanie fizyczne oraz psychiczne Bóle głowy, osłabienie, zmęczenie, senność, złe samopoczucie, zaburzenia poprawnego widzenia, łzawienie oraz pieczenie oczu, zjawisko olśnienia, ogólne osłabienie wzroku Ogólne zmęczenie, zdenerwowanie, złe samopoczucie, wyczerpanie, osłabienie organizmu, unikanie pracy, nerwica, nerwobóle, depresja, absencja, zaburzenia widzenia, słuchu, problemy trawienne oraz układu krążenia Urazy oraz zwyrodnienia kręgosłupa, bóle pleców, mięśni, stawów, głowy, układu lędźwiowego, jak również bóle mięśniowo-szkieletowe Senność, osłabienie, zmęczenie, złe samopoczucie, podrażnienie oczu, ból głowy, alergia, zatrucia 27

PROMOTOR 6/2015 BEZPIECZEŃSTWO - PRACA Rys. 4. Załadunek złomu na wywrotkę Rys. 5. Zabezpieczenie rur i prętów na naczepie Rys. 6 Po prawej: rozładunek złomu, w środku oraz po lewej: rozładunek zboża ostrzegawczy. Przechylił kabinę, aby móc dostać się do silnika i sprawdzić przyczynę awarii. Po pewnym czasie w jego samochód uderzył inny kierowca ciężarówki. Siła uderzenia spowodowała, że kabina zaczęła się zamykać (nie zadziałała blokada przechyłu), a znajdujący się tam kierowca próbował wyskoczyć z pułapki. Szczęście w nieszczęściu, kabina przygniotła mu tylko nogę (konieczna była amputacja). Stłuczka była spowodowana tym, że kierowca nadjeżdżającego samochodu, pochłonięty oglądaniem mapy, którą miał położoną na kierownicy, zjechał na prawy (awaryjny) pas. Sytuacja 3 Istotną kwestią podczas jakichkolwiek czynności, które trzeba przeprowadzić pod samochodem (w trasie), jest sposób położenia się kierowcy (jak się ustawi do kierunku jazdy). Zdarzyło się, że kierowca leżał w poprzek samochodu i wysuwając się spod niego na jezdnię, znalazł się tuż przed nadjeżdżającym samochodem osobowym, który przejechał mu po nogach. Należy pamiętać: aby zawsze leżeć wzdłuż samochodu i wychodzić albo wzdłuż, albo z boku od strony pobocza. Sytuacja 4 Zima. Dach zestawu (ciągnik i naczepa) zasypany. Kierowca chciał zrzucić z nich śnieg, aby nie zagrażały innym uczestnikom ruchu drogowego. Wszedł na drabinę, którą niestety ustawił krzywo, na nierównym podłożu. Drabina osunęła się na bok, a kierowca, spadając, złamał nogę. Sytuacja 5 Na zakończenie, historia sprzed 20 lat, czyli z czasów, kiedy mało kto zwracał uwagę na przekraczanie czasu pracy. Generalnie wielu kierowców było przemęczonych z racji kilkudniowych (kilkutygodniowych) tras bez przerwy. Kierowca samochodu ciężarowego porusza się z pkt. A do B, jest przemęczony kolejną dobą za kółkiem, wokół panuje delikatna mgła i mrok (z racji nocnej pory), nagle nie wiadomo skąd, na drogę wchodzi kobieta z dzieckiem. Zaskoczony natychmiast uderza nogą w pedał hamulca, mało co na nim nie staje, zamyka oczy i boom, łup (w momencie zderzenia poczuł dreszcze i pot na całym ciele). Nagle usłyszał: Stary Durniu co Ty wyprawiasz? Otworzył oczy, rozejrzał się i uświadomił 28

BEZPIECZEŃSTWO - PRACA PROMOTOR 6/2015 sobie, że jest u siebie w łóżku (z żoną) - już zniszczonym łóżku, bo podczas hamowania wyrwał tylną jego płytę. Poczuł jednak wielką ulgę Podsumowanie Praca na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego jest obarczona wieloma zagrożeniami. Oprócz kierowania pojazdem, załadunkiem i rozładunkiem jest jeszcze wiele czynności pomocniczych, przez które kierowca może utracić zdrowie, a nawet życie. Istotną kwestią jest tutaj zdrowy rozsądek, przestrzeganie przepisów, a także wypoczęcie pracownika. q Piśmiennictwo 1. Bryła R.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. Elamed, Katowice 2011. 2. Łuszczak A., Najmiec A.: Czynniki psychospołeczne w pracy kierowców. Państwowa Inspekcja Pracy Główny Inspektorat Pracy, Warszawa 2012. 3. Uzarczyk A.: Ocena ryzyka zawodowego na stanowiskach narażonych na: czynniki szkodliwe, czynniki uciążliwe, zagrożenia wypadkowe. Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk 2006. 4. Wilk M.: Kierowca samochodu ciężarowego analiza występujących zagrożeń oraz ocena ryzyka zawodowego na przykładzie firmy Framar. Praca dyplomowa inżynierska. Promotor pracy: prof. dr hab. inż. Szymon Salomon, Częstochowa 2013. 5. www.kartakierowcy.com.pl/karta-urlopowa- -kierowcy. 29