lubelska okręgowa izba aptekarska ul. Lubartowska 60, 20-094 Lublin tel./fax 81 532-72-97, 81 534-28-61 Internet: www.loia.pl

lubelska okręgowa izba aptekarska ul. Lubartowska 60, 20-094 Lublin tel./fax 81 532-72-97, 81 534-28-61 Internet: www.loia.pl BIURO czynne w godzinach: 8 00-15 00 środy: 8 00-17 00 sprawy dotyczące prawa wykonywania zawodu oraz składek członkowskich: codziennie w godzinach: 8 00-13 00 e-mail: biuro@loia.pl G O D Z I N Y P R Z Y J Ę Ć: PREZES mgr farm. Tomasz Barszcz poniedziałek 9 00-12 00, czwartek 12 00-15 00 e-mail: prezes@loia.pl V-CE PREZES mgr farm. Krzysztof Przystupa piątek 9 00-12 00 OKRĘGOWY RZECZNIK ODPOWIEDZIALNOŚCI ZAWODOWEJ mgr farm. Janina Kisielewska ostatni poniedziałek miesiąca 10 00-12 00 DYREKTOR BIURA mgr Anna Knieć codziennie 8 00-15 00 e-mail: dyrektor@loia.pl RADCA PRAWNY mgr Małgorzata Goździewska środa, piątek 10 00-13 00 radca@loia.pl Numer rachunku bankowego Lubelskiej OIA: 90 1500 1520 1215 2006 2546 0000 Kredyt Bank SA

SPIS TREŚCI Od Prezesa... 3 Problematyka pracy zawodowej aptekarzy Komunikat w sprawie zmiany zasad udzielania świadczeń osobom szczególnie uprawnionym... 5 Programy ubezpieczeń lekowych, prowadzonych przez PZU Życie S.A. we współpracy ze Spółką epruf S.A. stanowisko NRA... 10 W sprawie programów lojalnościowych... 12 Kształcenie techników farmaceutycznych ostatni nabór w 2015 roku?. 14 Łączenie funkcji kierownika apteki z funkcją kierownika działu farmacji szpitalnej... 17 Wiadomości Z posiedzenia Okręgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie... 20 Kalendarium prac Prezesa oraz członków ORA w Lublinie maj-czerwiec... 21 Komunikat dla aptek/punktów aptecznych zmiana w treści umowy wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności...25 Rozporządzenie Ministra Zdrowia zmieniające rozporządzenie w sprawie środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego... 27 Komunikat dotyczący stosowania leków zawierających imatynib... 30 Non omnis moriar mgr farm. Teresa Kotowa Wspomnienie. Teresa Ozimkiewicz z domu Myśliwiec... 35

PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY Od prezesa 3 maj/czerwiec 2014 r. Szanowni Państwo. Wspólnie z przedstawicielami Lubelskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia odbyliśmy spotkania we wszystkich delegaturach naszej Izby. Widać, że jest potrzeba organizacji takich spotkań. Pomimo, że rozporządzenie w sprawie recept lekarskich obowiązuje w stanie niezmienionym od dłuższego czasu, to praktyka dnia codziennego dowodzi, że realizacja recept często budzi wątpliwości. Są również oczekiwania ze strony naszych członków w zakresie otrzymania informacji o podejmowanych działaniach przez władze samorządu, mających na celu wzmocnienie roli farmaceuty w aptekach oraz zapewnienie właściwego funkcjonowania dystrybucji produktów leczniczych. Wzorem ubiegłego roku, po zakończeniu spotkań przygotujemy opracowanie najczęściej zadawanych pytań i odpowiedzi. Lubelski Oddział Wojewódzki NFZ wystosował komunikat w sprawie zmiany zasad udzielania świadczeń osobom szczególnie uprawnionym w części dotyczącej szczególnych uprawnień niektórych osób do świadczeń poza kolejnością. Zasady obowiązują od 18 maja 2014 r. Treść komunikatu znajdą Państwo w Dziale Problematyka... Przypominamy, że Kierownik apteki zobowiązany jest umieścić pisemną informację o uprawnieniach. W niniejszym Biuletynie z cyklu Z prac Naczelnej Rady Aptekarskiej zamieszczamy odpowiedź Ministra Zdrowia na wniosek NRA o zmianę rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie systemu resortowych kodów identyfikacyjnych. Treść pisma publikowaliśmy w Biuletynie w marcu b.r. Do Naczelnej Izby Aptekarskiej napływa wiele pytań w sprawie możliwości łączenia funkcji kierownika apteki z funkcją kierownika działu farmacji szpitalnej. NRA stoi na stanowisku, że celowe jest uznanie, że do kierownika działu farmacji szpitalnej ma zastosowanie w całości przepis art. 88 ustawy Prawo farmaceutyczne,

tj. zarówno w zakresie dotyczącym stażu pracy, jak i w zakresie dotyczącym ograniczenia sprawowania tej funkcji jedynie do sprawowania w jednym dziale farmacji bez możliwości łączenia z funkcją kierownika apteki. Całość stanowiska znajdziecie Państwo wewnątrz bieżącego numeru. W związku z pojawiającymi się wątpliwościami w przedmiocie skuteczności i bezpieczeństwa stosowania leków generycznych zawierających substancję czynną imatynib, objętych refundacją w katalogu chemioterapii we wskazaniu: przewlekła białaczka szpikowa z udokumentowaną obecnością genu BCR-ABL lub chromosomu Filadelfia (Ph+), Ministerstwo Zdrowia zajęło stanowisko, które opublikowaliśmy w dziale Wiadomości W związku z toczącym się postępowaniem sądowym z powództwa PZU Życie S.A. przeciwko m.in. Naczelnej Izbie Aptekarskiej w sprawie dotyczącej oceny przez NIA programów ubezpieczeń lekowych, prowadzonych przez PZU Życie S.A. we współpracy ze Spółką epruf S.A. w Dziale Problematyka... zamieszczamy prośbę Prezesa NRA o zaprzestanie spotkań z przedstawicielami firmy epruf S.A. Zapraszam Państwa do zapoznania się z treścią rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 28.04.2014 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, którego treść znajdziecie w Dziale Wiadomości. Koleżanki i Koledzy, Jak napisałem we wstępie, za nami spotkania w Delegaturach. Tematyka ich była różna, ale skupiała się na bieżących problemach, dlatego też chciałem serdecznie podziękować wszystkim, którzy przybyli, aby dyskutować o tym co dla aptekarzy w chwili obecnej najważniejsze. Z pewnością problemy nie znikną, jak nie będziemy o nich dyskutować i szukać skutecznych rozwiązań. Prezes Okręgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie mgr farm. Tomasz Barszcz

PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 5 Komunikat w sprawie zmiany zasad udzielania świadczeń osobom szczególnie uprawnionym Lubelski Oddział Wojewódzki NFZ informuje, że zgodnie ze zmianą art. 47 c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz.1027 z późn. zm.), w części dot. szczególnych uprawnień niektórych osób do świadczeń poza kolejnością od 18 maja 2014 r. obowiązują następujące zasady: Głównie świadczenia ambulatoryjnej opieki zdrowotnej i świadczenia szpitalne powinny udzielane być w dniu zgłoszenia. W przypadku gdy udzielenie świadczenia nie jest możliwe w dniu zgłoszenia, świadczeniodawca wyznacza inny termin poza kolejnością przyjęć wynikającą z prowadzonej przez niego listy oczekujących. Świadczenie z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej nie może być udzielone w terminie późniejszym niż w ciągu 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia. Prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej (na podstawie art. 24, 24a, 24b, 24c i 47c) mają: Zasłużeni Honorowi Dawcy Krwi, Zasłużeni Dawcy Przeszczepu, inwalidzi wojenni i wojskowi, kombatanci, żołnierze i pracownicy, w zakresie leczenia urazów i chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa,

6 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY weterani poszkodowani, w zakresie leczenia urazów i chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa. Prawo do korzystania poza kolejnością z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach (na podstawie art. 47 c) mają: Zasłużeni Honorowi Dawcy Krwi, Zasłużeni Dawcy Przeszczepu, inwalidzi wojenni i wojskowi, kombatanci. WAŻNE! W miejscach rejestracji pacjentów do udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, w miejscach udzielania świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej oraz w aptekach, odpowiednio świadczeniodawca albo kierownik apteki uwidacznia pisemną informację o uprawnieniach. Skierowanie do ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych nie jest wymagane (na podstawie art. 57 ust. 2 pkt 10, 10a, 12, 13) dla: inwalidów wojennych i wojskowych, osób represjonowanych, kombatantów, cywilnych niewidomych ofiar działań wojennych, uprawnionego żołnierza lub pracownika, w zakresie leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa, weterana poszkodowanego, w zakresie leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa. Osoby posiadające szczególne uprawnienia do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością są zobowiązane do przedstawienia dokumentu potwierdzającego uprawnienia.

PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY Prawo do bezpłatnych leków (na podstawie art. 43-46) mają: Zasłużeni Honorowi Dawcy Krwi, Zasłużeni Dawcy Przeszczepu Świadczeniobiorca, który posiada tytuł Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi lub Zasłużonego Dawcy Przeszczepu i przedstawi legitymację Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi lub Zasłużonego Dawcy Przeszczepu przysługuje bezpłatne, do wysokości limitu finansowania, o którym mowa w art. 6 ust. 2 ustawy o refundacji**, zaopatrzenie w leki objęte wykazem: 1) o którym mowa w art. 37 ustawy o refundacji, w zakresie kategorii, o której mowa w art. 6 ust.1 pkt 1 lit. a tej ustawy, 2) leków, które świadczeniobiorca posiadający tytuł Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi lub Zasłużonego Dawcy Przeszczepu może stosować w związku z oddawaniem krwi lub w związku z oddawaniem szpiku lub innych regenerujących się komórek i tkanek albo narządów na podstawie recepty wystawionej przez osobę uprawnioną w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o refundacji. ** ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leku, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U. Nr 122, poz. 696 oraz z 2012 r. poz. 95) zwana dalej ustawą o refundacji Inwalidzi wojenni, osoby represjonowane, cywilne niewidome ofiary działań wojennych, inne osoby, Inwalidom wojennym oraz osobom represjonowanym, ich małżonkom pozostającym na ich wyłącznym utrzymaniu oraz wdowom i wdowcom po poległych żołnierzach i zmarłych inwalidach wojennych oraz osobach represjonowanych, uprawnionym do renty rodzinnej, a także cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w leki o kategorii dostępności Rp lub Rpz, oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego objęte decyzją o refundacji, dopuszczone do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 7

8 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY Inwalidzi wojskowi oraz inne osoby Osobom: 1) które są inwalidami wojskowymi, 2) które uznały uszczerbku na zdrowiu w okolicznościach określonych w art. 7 i 8 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 648 i Nr 113, poz. 745 oraz z 2011 r. Nr 112, poz. 654 i nie zostały zaliczone do żadnej z grup inwalidów, 3) wymienionym w art. 42 i 59 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin przysługuje bezpłatne zaopatrzenie, do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych zaopatrzenie w leki objęte wykazem o którym mowa w art. 37 ust. 1 ustawy o refundacji, w zakresie kategorii, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 lit a ustawy o refundacji. Żołnierze odbywający zasadniczą służbę wojskową/żołnierze wykonujący zadania poza granicami kraju Żołnierzom odbywającym zasadniczą służbę wojskową, przeszkolenie wojskowe, ćwiczenia wojskowe oraz pełniącym służbę kandydacką, służbę przygotowawczą lub służbę wojskową w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny o ile nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia z innego tytułu, przysługuje bezpłatne do wysokości limitu finansowania, o którym mowa w art. 6 ust. 2 ustawy o refundacji, zaopatrzenie w leki objęte wykazem, o którym mowa w art. 37 ust. 1 ustawy o refundacji, w zakresie kategorii, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o refundacji oraz leki recepturowe. Uprawnionemu żołnierzowi lub pracownikowi oraz weteranowi poszkodowanemu przysługuje bezpłatne, do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych, zaopatrzenie w leki objęte wykazem, o którym mowa w art. 37 ust. 1 ustawy o refundacji, w zakresie kategorii, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 lit a ustawy o refundacji oraz leki recepturowe, na czas leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa.

PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY Osoby posiadające dodatkowe uprawnienia do zaopatrzenia w leki są zobowiązane do przedstawienia lekarzowi wypisującemu receptę dokumentu potwierdzającego uprawnienia (np. honorowi dawcy krwi legitymacji Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi, zasłużeni dawcy przeszczepu legitymacji Zasłużonego Dawcy Przeszczepu, inwalidzi wojenni książki inwalidy wojennego). Apteka wydaje leki dla ww. osób na podstawie dokumentów potwierdzających prawo do korzystania z tych uprawnień, dlatego przy realizowaniu recepty należy przedstawić dokument potwierdzający te uprawnienia. Osoba realizująca receptę obowiązana jest do odnotowania na odwrocie recepty numeru i rodzaju dokumentu potwierdzającego uprawnienia. Prawo do bezpłatnych wyrobów medycznych (na podstawie art. 47) mają: Inwalidzi wojenni i wojskowi, cywilne niewidome ofiary działań wojennych, osoby represjonowane, Uprawniony żołnierz lub pracownik, Weteran poszkodowany Inwalidom wojennym i wojskowym, cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych, osobom represjonowanym, uprawnionemu żołnierzowi lub pracownikowi oraz weteranowi poszkodowanemu, przysługuje prawo do bezpłatnych wyrobów medycznych na zlecenie lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, felczera ubezpieczenia zdrowotnego, pielęgniarki lub położnej ubezpieczenia zdrowotnego do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 38 ust. 4 ustawy o refundacji. 9 źródło: www.nfz-lublin.pl oprac. (mg) http://www.loia.pl/news/1602/1/komunikat-w-sprawie-zmiany-zasad-udzielania-swiadczen.html

10 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY Programy ubezpieczeń lekowych prowadzonych przez PZU Życie S.A. we współpracy ze Spółką epruf S.A. stanowisko NRA Warszawa, dnia 12 maja 2014 r. W związku z toczącym się postępowaniem sądowym z powództwa PZU Życie S.A. przeciwko m. in. Naczelnej Izbie Aptekarskiej w sprawie dotyczącej oceny przez NIA programów ubezpieczeń lekowych, prowadzonych przez PZU Życie S.A. we współpracy ze Spółką epruf S.A., uprzejmie proszę o zaprzestanie spotkań z przedstawicielami firmy epruf S.A., co najmniej do czasu zakończenia sprawy sądowej. Problem spotkań z przedstawicielami spółki epruf S.A. był przedmiotem obrad podczas ostatniego posiedzenia Prezydium NRA. Członkowie Prezydium jednogłośnie opowiedzieli się za nie organizowaniem spotkań w trakcie procesu. Przypominam, że zgodnie z informacją ze strony internetowej epruf S.A., Spółka epruf SA. powstała w 2008 r. W 100% należy do Pelion Healthcare Group. Głównym celem spółki jest budowa pierwszego w Polsce systemu prywatnej refundacji leków. Model działania przyjęty przez epruf S.A. zakłada tworzenie oraz zarządzanie na zlecenie różnych podmiotów programami umożliwiającymi prywatne dofinansowania do zakupu leków. Do każdego programu przypisane są zasady refundacji oraz katalog leków objętych refundacją (receptariusz) w ramach uzgodnień z instytucją refundującą. System działa w oparciu o ogólnopolską sieć 2 000 aptek, w których wydawane są leki objęte programami refundacji organizowanymi przez spółkę epruf S.A..

PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY Obecnie Spółka epruf S.A. szczyci się, że współdziała w prowadzeniu programów: KARTA APTECZNA PZU, FUNDACJA DBAM O ZDROWIE, PROGRAM 60+, PZU UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE oraz PZU ANTYBIOTYK. Działania Spółki epruf S.A., dotyczące powyższych programów budziły i budzą od początku ich funkcjonowania, sprzeciw ze strony samorządu aptekarskiego, dlatego też niedostosowanie się do powyższej prośby traktowane będzie, jako wystąpienie przeciwko istotnym interesom środowiska aptekarskiego, reprezentowanego przez Naczelną Radę Aptekarską i Prezydium Naczelnej Rady Aptekarskiej. 11 Prezes Naczelnej Izby Aptekarskiej dr Grzegorz Kucharewicz Uprzejmie informujemy, że: Wojewódzki Inspektorat Farmaceutyczny w Lublinie od 1 sierpnia 2014 roku zmienia swoją siedzibę. Nowy adres: Wojewódzki Inspektorat Farmaceutyczny w Lublinie ul. Magnoliowa 4; 20-143 Lublin tel./ fax 81 53-222-18; 81 53-222-19 e-mail: wif@wif.lublin.pl sekretariat@wif.lublin.pl

12 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY W sprawie programów lojalnościowych KOMUNIKAT Nr 1 Warszawa, dnia 26 czerwca 2014 r. GŁÓWNEGO INSPEKTORA FARMACEUTYCZNEGO w sprawie programów lojalnościowych W związku z rozpowszechnianiem przez podmioty trzecie informacji, jakoby programy lojalnościowe nie stanowiły zabronionej reklamy aptek i ich działalności, Główny Inspektor Farmaceutyczny informuje, co następuje: 1. Zgodnie z art. 94a ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 z późn. zm.): Zabroniona jest reklama aptek i punktów aptecznych oraz ich działalności. Nie stanowi reklamy informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego. 2. Organy Inspekcji Farmaceutycznej przyjmują, że reklamę aptek oraz ich działalności stanowią programy lojalnościowe, mające na celu pozyskanie grupy lojalnych klientów (przyciągnięciu nowych, zatrzymaniu dotychczasowych) regularnie nabywających towary lub korzystających z usług przedsiębiorcy. Podstawą realizacji celów programów lojalnościowych jest wywołanie po stronie klienta stanu emocjonalnego zaangażowania. Może to nastąpić poprzez zaoferowanie mu takiego towaru, czy też usługi, które sprawią, że poczuje korzyści o charakterze emocjonalnym i ekonomicznym 1. Kształtowanie przez programy lojalnościowe swego rodzaju więzi pomiędzy klientem, a przedsiębiorcą prowadzi w rezultacie do wzrostu sprzedaży oferowanych towarów lub usług, często osłabiając pozycję konkurencji, jak również zapewniając bezpłatną reklamę. 3. Stanowisko Inspekcji Farmaceutycznej potwierdza bogate orzecznictwo sądów administracyjnych, np. wyrok z dnia 10 grudnia 2012 r. (sygn. akt VI SAlWa 1756/12), wydany po wprowadzeniu całkowitego zakazu reklamy aptek i ich działalności, w brzmie-

PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY niu obowiązującym aktualnie, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że: (...) reklamą apteki, jest każdego rodzaju informacja. której celem jest zachęta do nabycia oferowanych przez aptekę towarów lub skorzystania z określonych usług. Reklama może przyjmować różne formy, w szczególności: haseł, sloganów, spotów TV, ulotek, billboardów, folderów czy gazetek. Za reklamę apteki zostały również uznane czynności polegające na wręczaniu bonów rabatowych, umieszczanie obok nazwy apteki niskie ceny, wysokie rabaty. (...) Za działania reklamowe powinny być uznane również takie działania, których zamierzonym celem jest pozyskiwanie nowych klientów lub zatrzymanie starych. Ponadto na gruncie art. 94a ustawy Prawo farmaceutyczne za reklamę apteki i jej działalności uznaje się każde działanie poza informowaniem o lokalizacji i godzinach pracy apteki. W dalszej części uzasadnienia Sąd stwierdził, że jedną z form reklamy są programy lojalnościowe. Podobne stanowisko przedstawione zostało również w wyrokach Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (z 24 stycznia 2013 r., sygn. akt VI SA/Wa 1908/12, z 17 grudnia 2007 r. sygn. akt VII SA/Wa 1707/07, z 6 marca 2008 r. sygn. akt VII SA/Wa 2216/07, z 14 maja 2008 r. sygn. akt VII SA/Wa 2215/07, z 20 września 2010 r., sygn. akt VI SAN/Wa 838/10) w których wskazano, że: za reklamę działalności apteki należy uznać każde działanie, skierowane do publicznej wiadomości, niezależnie od sposobu i metody jego przeprowadzenia oraz środków użytych do jego realizacji, jeżeli jego celem jest zwiększenie sprzedaży produktów leczniczych i wyrobów medycznych oferowanych w danej aptece. 4. Stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie podzielił również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 26 czerwca 2014 r., sygn. akt II GSK 668/13. 5. Mając na uwadze powyższe, Inspekcja Farmaceutyczna ocenia programy lojalnościowe jako zabronioną reklamę aptek i ich działalności. Główny Inspektor Farmaceutyczny Zofia Ulz 1. Prawo reklamy i promocji E. Trapie, Lexis Nexis, wydanie l, 2007 r., s. 494-495. 13

14 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY Kształcenie techników farmaceutycznych ostatni nabór w 2015 roku? Warszawa, dn. 24 czerwca 2014 r. STANOWISKO NR Vl/12/2014 z dnia 24 czerwca 2014 r. NACZELNEJ RADY APTEKARSKIEJ w sprawie zmian legislacyjnych dotyczących kształcenia techników farmaceutycznych Na podstawie art. 1 ust. 1, art. 7 ust. 1 pkt 1, 2, 5 i 9 oraz art. 39 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 136, poz. 856, z późn. zm.) Naczelna Rada Aptekarska wyraża następujące stanowisko: 1. Naczelna Rada Aptekarska podtrzymuje stanowisko z dnia 26 lutego 2013 r. w sprawie roli technika farmaceutycznego w aptece oraz przy realizacji przypisanych zawodowo farmaceucie usług farmaceutycznych, w którym m. in. uznano, że: 1) wyłącznie farmaceuta, legitymujący się dokumentem potwierdzającym kwalifikacje do wykonywania tego zawodu, jest gwarantem wysokiej jakości usług farmaceutycznych świadczonych przez aptekę; 2) konieczne jest zakończenie naboru oraz kształcenia na poziomie szkoły policealnej na kierunku technik farmaceutyczny; 3) konieczne jest wprowadzenie zmian w obowiązujących przepisach, które pozwolą na utrzymanie wysokich standardów jakości usług farmaceutycznych, gwarantujących bezpieczeństwo terapii i właściwą jakość produktu leczniczego wydawanego pacjentom z apteki. 2. Naczelna Rada Aptekarska wskazuje, że: 1) minimalne wykształcenie uprawniające w krajach Unii Europejskiej do świadczenia usług farmaceutycznych określa dyrektywa

PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych; zgodnie z dyrektywą wymaga się odbycia kształcenia trwającego co najmniej pięć lat na uniwersytecie lub w szkole wyższej o statusie uznanym za równorzędny i obejmującego, co najmniej cztery lata kształcenia teoretycznego i praktycznego w pełnym wymiarze godzin w szkole wyższej oraz sześciomiesięczną praktykę w aptece; 2) do zakresu czynności farmaceuty należy między innymi sporządzanie i wytwarzanie leków, ocena jakości leków recepturowych, leków aptecznych i leków gotowych, wydawanie produktów leczniczych i wyrobów medycznych, sporządzanie leków recepturowych i leków aptecznych oraz udzielanie informacji o produktach leczniczych; wyłącznie posiadanie minimalnego wykształcenia określonego w dyrektywie 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady daje gwarancję posiadania umiejętności i wiedzy niezbędnych do udzielania usług farmaceutycznych w zakresie wydawania produktów, ich wytwarzania i testowania oraz wiedzę dotyczącą ich działania i stosowania; 3) zgodnie z kierunkiem zmian przyjętym w krajach Unii Europejskiej następuje likwidacja kierunków zawodowych w szkołach średnich, które pokrywają się z kompetencjami osób kształconych na poziomie szkół wyższych. 15 W związku z powyższym, Naczelna Rada Aptekarska popiera Ministra Edukacji Narodowej w zakresie prac legislacyjnych zmierzających do zmiany rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie kwalifikacji zawodów szkolnictwa zawodowego i opowiada się za skróceniem ostatniego naboru w celu kształcenia w zawodzie technika farmaceutycznego, w taki sposób, aby ostatnim rokiem dopuszczalnego naboru był rok 2015. Sekretarz NRA dr Tadeusz Bąbelek Prezes NRA dr Grzegorz Kucharewicz

16 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY Warszawa, dn. 25 czerwca 2014 r. Pan dr Grzegorz Kucharewicz Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej W nawiązaniu do przekazanego stanowiska w sprawie planowanego zamknięcia kształcenia w zawodzie technik farmaceutyczny, uprzejmie dziękujemy za okazane zainteresowanie problematyką kształcenia w ww. zawodzie oraz za wyrażone poparcie dla działań mających na celu wygaszenie kształcenia w tym zakresie. Informujemy, że poparcia w tym zakresie udzieliły także inne osoby i podmioty, w tym m.in. Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne i przedstawiciele środowiska akademickiego. Jednocześnie informujemy, iż w wyniku analizy aktualnie obowiązujących przepisów, a także zmian zachodzących w obszarze systemu kształcenia oraz sytuacji na krajowym rynku pracy, na wniosek ministra właściwego do spraw zdrowia wprowadzono do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego zapis, zgodnie z którym na rok szkolny 2016/2017 nie prowadzi się rekrutacji kandydatów do klasy pierwszej (na semestr pierwszy) szkół prowadzących kształcenie m.in. w zawodzie technik farmaceutyczny a kształcenie w tym zawodzie prowadzi się do zakończenia cyklu kształcenia. Oznacza to, iż ostatni nabór do przedmiotowych szkół może zostać przeprowadzony w roku szkolnym 2015/2016. Z wyrazami szacunku Zastępca Dyrektora Departamentu Nauki i Szkolnictwa Wyższego Ministerstwo Zdrowia Edyta Kramek

PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 17 Łączenie funkcji kierownika apteki z funkcją kierownika działu farmacji szpitalnej Warszawa, dn. 13 maja 2014 r. W związku z napływającymi do Naczelnej Izby Aptekarskiej zapytaniami dotyczącymi możliwości łączenia funkcji kierownika apteki z funkcją kierownika działu farmacji szpitalnej, oraz wymagań w zakresie wykształcenia farmaceuty niezbędnego do pełnienia funkcji kierownika działu farmacji szpitalnej, Naczelna Izba Aptekarska wyjaśnia co następuje: zgodnie z obowiązującymi przepisami, w szczególności art. 88 ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne można być kierownikiem jedynie jednej apteki. Jak wynika więc z literalnego brzmienia tego przepisu zakaz, o którym mowa w art. 88 ust. 1 dotyczy jedynie apteki, nie regulując kwestii równoczesnego sprawowania funkcji kierownika apteki i kierownika działu farmacji szpitalnej. Pomimo braku literalnego przepisu, zakazującego łączenia funkcji kierownika apteki i kierownika działu farmacji szpitalnej zakaz taki, zdaniem Naczelnej Izby Aptekarskiej, wywiedziony być powinien z celu, jaki ma spełnić przepis zakazujący, o którym mowa powyżej, zakresu czynności przypisanych działowi farmacji szpitalnej oraz aptece, a także z przepisów, które zawierając przepisy dotyczące działów farmacji szpitalnej oraz pośrednio odwołując się do aptek wymuszają konieczność ich stosowania również w stosunku do działów farmacji szpitalnej. Analizując zagadnienie równoczesnego pełnienia funkcji kierownika apteki i kierownika działu farmacji szpitalnej w kontekście zakazu wynikającego z art. 88 ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne oraz analizując przepis art. 87 tej ustawy uznać należy, żc przepis art. 88 ust. 1 w zakresie, w jakim dotyczy łączenia funkcji kierownika apteki ogólnodostępnej ma równia zastosowanie do działu farmacji szpitalnej.

18 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY Jak wynika z brzmienia przepisu art. 87 ust. 4 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 z późn. zm.) (...) W szpitalach i innych przedsiębiorstwach podmiotów leczniczych, w których nie utworzono apteki szpitalnej, tworzy się dział farmacji szpitalnej, do którego należy wykonywanie zadań określonych w art. 86 ust. 2 pkt 1 i 4, ust. 3 pkt 5, 7, 9 i 10 oraz ust. 4, który pełni funkcje apteki szpitalnej.". Brzmienie przywołanego przepisu wskazuje więc na bardzo szerokie spektrum spraw przypisanych działowi farmacji szpitalnej. Do czynności znajdujących się w zakresie zadań działu farmacji szpitalnej, obok wydawania produktów leczniczych, znajduje się również udzielanie informacji o produktach, organizowanie zaopatrzenia w produkty lecznicze oraz wyroby medyczne, udział w monitorowaniu działań niepożądanych, udział w racjonalizacji farmakoterapii czy współuczestniczenie w prowadzeniu gospodarki produktami leczniczymi i wyrobami medycznymi w szpitalu. Do bardzo istotnego zadania przypisanego działowi farmacji szpitalnej należy również prowadzenie ewidencji badanych produktów leczniczych oraz produktów leczniczych i wyrobów medycznych otrzymywanych w formie darowizny. Tak szeroki zakres czynności przypisanych działowi farmacji szpitalnej, miejsce oraz fakt, że wszystkie te czynności łączą się z udzielaniem usług farmaceutycznych oraz jednoznaczne przesądzenie wprost w ustawie, że dział farmacji szpitalnej pełni funkcję apteki szpitalnej wywołuje określone skutki w zakresie dotyczącym wymogu wynikającego z art. 88 w zakresie odnoszącym się do dopuszczalnej prawem możliwości łączenia funkcji kierownika apteki z funkcją kierownika działu farmacji szpitalnej. Z brzmienia przepisu art. 88 ust. 1 wynika bowiem, że farmaceuta może być kierownikiem tylko jednej apteki, co a contrario oznacza, że nie można być kierownikiem dwóch, czy też większej liczby aptek. Z uwagi na fakt, że jak wynika z przywołanego powyżej brzmienia art. 87 dział farmacji pełni funkcje apteki uznać należy, że z uwagi na pełnienie funkcji apteki ma do niego zastosowanie przepis dotyczący zakazu łączenia funkcji kierownika w dwóch lub większej ilości aptek. Celem przepisu art. 88 ust. 1 jest zagwarantowanie, że farmaceuta pełniący funkcję kierownika apteki poprzez ograniczenie prawnych

PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY możliwości pełnienia tej funkcji w większej ilości aptek niż jedna, daje gwarancje rzetelnego, sumiennego oraz prawidłowego ich wykonywania. Statuując taki przepis ustawodawca uznał, że z uwagi na zakres ciążących na kierowniku zadań oraz z uwagi na jego odpowiedzialność za prawidłowość usług ratujących często życie i zdrowie wskazane jest ograniczenie tych czynności jedynie do obszaru jednej apteki w tym również w odniesieniu do obszaru jednego działu farmacji szpitalnej co uniemożliwia równoczesne pełnienie funkcji kierownika apteki oraz kierownika działu farmacji szpitalnej. Analizując sprawę w jej kolejnym aspekcie, tj. w zakresie, czy do kierowniku działu farmacji szpitalnej ma zastosowanie art. 88 ustawy Prawo farmaceutyczne w zakresie dotyczącym stażu pracy wymaganego do pełnienia funkcji kierownika działu farmacji szpitalnej, ze względów wskazanych powyżej, tj. z uwagi na: zakres czynności przypisanych działowi farmacji szpitalnej usługi farmaceutyczne przynależne aptece; rolę kierownika działu farmacji szpitalnej tożsamą z rolą kierownika apteki szpitalnej; miejsce działania działu farmacji szpitalnej tożsame z miejscem działania apteki szpitalnej; pełnienie przez dział farmacji szpitalnej funkcje apteki szpitalnej ; celu przepisu art. 88 wskazanie minimalnych kwalifikacji niezbędnych do pełnienia funkcji kierownika apteki; celowe jest uznanie, że do kierownika działu farmacji szpitalnej przepis art. 88 ma zastosowanie w całości, tj. zarówno w zakresie dotyczącym stażu pracy, jak i w zakresie dotyczącym ograniczenia sprawowania tej funkcji jedynie do sprawowania w jednym dziale farmacji bez możliwości łączenia z funkcją kierownika apteki. 19 Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej dr Grzegorz Kucharewicz