PL 215889 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 215889 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 392212 (22) Data zgłoszenia: 24.08.2010 (51) Int.Cl. G01N 33/48 (2006.01) G01N 1/14 (2006.01) A61B 10/02 (2006.01) (54) Test ureazowy do wykrywania bakterii Helicobacter pylori (43) Zgłoszenie ogłoszono: 27.02.2012 BUP 05/12 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 28.02.2014 WUP 02/14 (73) Uprawniony z patentu: SIWIEC ANNA, Krosno, PL (72) Twórca(y) wynalazku: ANNA SIWIEC, Krosno, PL (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Grażyna Tomaszewska
2 PL 215 889 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest test ureazowy do wykrywania bakterii Helicobacter pylori, umożliwiający realizację sposobu wykrywania wyżej wymienionych bakterii, wywołujących stany zapalne i wrzody żołądka oraz dwunastnicy. Rozwiązanie znajduje zastosowanie w diagnostyce medycznej. W toku wieloletnich badań naukowych stwierdzono, że wyżej wymienione schorzenia mogą być wywoływane przez bakterie Heliobacter pylori. Charakterystyczną cechą tych bakterii w odróżnieniu od wszystkich innych bakterii jest zdolność produkowania bardzo dużej ilości ureazy - enzymu rozkładającego mocznik. Podczas rozkładu mocznika powstaje amoniak i dwutlenek węgla, przy czym amoniak powoduje podwyższenie ph środowiska, w którym zachodzi reakcja. Powyższą cechę postanowiono wykorzystać w testach ureazowych do wykrywania wspomnianej powyżej bakterii Helicobacter pylori. Z opisu polskiego wynalazku, chronionego patentem nr PL 192 707, znany jest test ureazowy, składający się z dwóch oddzielonych od siebie, nie mających bezpośredniego kontaktu elementów wykonanych z bibuły, przy czym jeden element tak zwany mocznikowy, na który jest nakładana próbka tkanki pobranej z żołądka pacjenta nasączony jest roztworem mocznika, natomiast drugi element, zwany wskaźnikowym jest nasączony roztworem wskaźnika, korzystnie czerwieni fenolowej. Próbka tkanki nakładana jest na element mocznikowy, który lekko uciska się w celu wyciśnięcia soku tkankowego na ten element. W przypadku obecności bakterii Helicobacter pylori enzym ureaza, produkowany przez tą bakterię rozkłada znajdujący się w tym elemencie mocznik. Powstaje przy tym gazowy amoniak, który dostaje się do wskaźnikowego elementu. Wskaźnik czerwień fenolowa przy zmianie odczynu ph na alkaliczne, pod wpływem amoniaku zmienia zabarwienie z żółtego na amarantowe. Istnieje również wiele innych testów ureazowych, wykorzystujących ten sam mechanizm rozkładu mocznika przez ureazę i stosowanie wskaźnika chemicznego, korzystnie czerwieni fenolowej. Składniki te znajdują się w jednym elemencie bibułowym, w żelu agarowym lub w wodzie, w zależności od postaci testu. Istotną cechą wspólną znanych testów ureazowych jest konieczność wykonania zabiegu gastroskopii i pobrania od pacjenta wycinków błony śluzowej żołądka, które nanosi się na testy. Ponadto jest to zabieg nieprzyjemny dla pacjenta. Celem wynalazku jest wyeliminowanie dotychczasowych niedogodności poprzez możliwie maksymalne uproszczenie sposobu wykrywania bakterii Helicobacter pylori, bez konieczności pobierania wycinków z żołądka. Test umożliwia realizację sposobu wykrywania bakterii Helicobacter pylori, polegającego na tym, że do żołądka przez usta, przez nos lub za pomocą gastroskopu, wprowadza się rurkę, wewnątrz której jest umieszczony ureazowy test. Końcówka testu jest nieco wysunięta na zewnątrz rurki. Wystającą końcówkę testu zanurza się w żołądkowym śluzie i przytrzymuje test wewnątrz żołądka przez kilka minut a następnie wyciąga się na zewnątrz i poddaje ocenie barwę testu. Barwa amarantowa świadczy o obecności w żołądku bakterii Helicobacter pylori. Test ureazowy do wykrywania bakterii Helicobacter pylori, według wynalazku jest zbudowany z cienkiej, elastycznej rurki, wykonanej z tworzywa sztucznego, dopuszczonego przez władze sanitarne do kontaktu z wnętrzem ludzkiego ciała. Jeden koniec rurki jest wyposażony w uchwyt umożliwiający jej przytrzymanie podczas badania. Na drugim końcu rurki, wewnątrz jest umieszczony testowy element, przy czym jest on nieco wysunięty na zewnątrz. Testowy element jest wykonany korzystnie z paska bibuły nasączonego mocznikiem oraz wskaźnikiem barwnym, korzystnie czerwienią fenolową. Pasek ten zmienia zabarwienie przy zmianie odczynu ph na alkaliczne. Bibułę przygotowuje się w ten sposób, że jest ona wstępnie nasączana roztworem mocznika i wskaźnika w wodzie demineralizowanej lub destylowanej a następnie suszona i cięta na paski lub inne formy. W bocznej ściance rurki, na końcu, w miejscu umieszczenia testowego elementu są wykonane korzystnie dwa lub trzy otworki. Zaleca się aby pacjent przed badaniem był na czczo przez około sześć godzin przed badaniem. Wprowadzany przez usta, przez nos lub przez gastroskop do żołądka testowy element, według wynalazku, końcówką jest zanurzany w śluzie żołądkowym. Rurka z testowym elementem pozostaje w żołądku przez kilka minut, po czym jest wyciągana na zewnątrz a testowy element poddawany ocenie. Ocenia się barwę testowego elementu. W przypadku obecności w żołądku bakterii Helicobacter pylori, bakterie te rozkładają zawarty w bibule testu mocznik z wydzielaniem gazowych produktów czyli dwutlenku węgla i amoniaku. Amoniak jako związek o odczynie ph zasadowym zmienia zabarwienie bibuły testu. W przypadku stoso-
PL 215 889 B1 3 wania czerwieni fenolowej następuje zmiana zabarwienia z żółtego na amarantowe. Okres przebywania testu w żołądku, wynoszący kilka minut gwarantuje wystarczający czas na reakcję wskaźnika z amoniakiem i zmianę barwy. Jeśli po upływie tego czasu reakcja barwna nie zajdzie, będzie to oznaczać brak obecności bakterii Helicobacter pylori. Cechą charakterystyczną testu ureazowego, według wynalazku jest to, że wykorzystuje zjawisko zmiany barwy wskaźnika chemicznego pod wpływem amoniaku w bardzo krótkim czasie, podczas gdy testowy element znajduje się w przewodzie pokarmowym. Zaletą wynalazku jest, że wykrycie bakterii Helicobacter pylori możliwe jest ze śluzu żołądkowego, bez potrzeby pobierania wycinka z żołądka. To pozwala uniknąć narażania pacjenta na krwawienie wewnątrz żołądka, które może wystąpić podczas pobierania wycinka. Przedmiot wynalazku został objaśniony na załączonym rysunku, na którym fig. 1 pokazuje test w widoku ogólnym z góry, fig. 2 - ilustruje końcówkę dożołądkową testu w powiększeniu, w przekroju poprzecznym, w wersji otwartej na końcu rurki, bez dodatkowych otworków, fig. 3 - pokazuje powiększoną dożołądkową końcówkę testu w wersji otwartej na końcu rurki, zaopatrzonej w dodatkowe otworki. Test, według wynalazku umożliwia realizację sposobu wykrywania bakterii Helicobacter pylori. Test ureazowy w postaci rurki 1 o długości około 110 cm i średnicy około 2,6 mm, wykonanej z tworzywa sztucznego, z umieszczonym na jej dożołądkowym odcinku testowym elementem 4 w postaci paska bibuły, nasączonej roztworem mocznika i czerwieni fenolowej, wprowadza się do żołądka i zanurza w żołądkowym śluzie, czeka kilka minut, a następnie wyjmuje na zewnątrz i poddaje ocenie barwę testowego elementu 4. Rurka 1 jest wykonana z tworzywa sztucznego, dopuszczonego zgodnie z przepisami do kontaktu z wnętrzem ludzkiego ciała. Na jednym jej końcu jest zamocowany uchwyt 2. Na drugim (dożołądkowym) końcu w ściance rurki 1 są wykonane dwa otworki 3 o zarysie owalnym. Otworki 3 są rozmieszczone w niewielkiej odległości od końca dożołądkowego rurki 1. Wewnątrz rurki 1, na jej dożołądkowym końcu umieszczony jest testowy element 4, mający postać paska bibuły. Pasek testowego elementu 4 jest wycięty z arkusza bibuły wstępnie nasączonej roztworem mocznika i wskaźnika czerwieni fenolowej w wodzie demineralizowanej, następnie suszonej i ciętej na paski. Test ureazowy, zgodnie z rozwiązaniem zbadano na dwóch grupach pacjentów, z których połowa wykazywała we wcześniejszych badaniach obecność bakterii Helicobacter pylori w żołądku a druga połowa nie. Przy użyciu testu, zgodnie z wynalazkiem, u pacjentów z wcześniej stwierdzoną obecnością bakterii Helicobacter pylori stwierdzono zmianę zabarwienia wskaźnika z żółtego na amarantowy. W grupie kontrolnej nie zakażonej powyższą bakterią kolor barwnika nie uległ zmianie. Zastrzeżenie patentowe Test ureazowy do wykrywania bakterii Helicobacter pylori, znamienny tym, że jest zbudowany z elastycznej rurki (1) z uchwytem (2) zamocowanym na jednym końcu, zaś na przeciwnym dożołądkowym końcu zaopatrzonej w otworki (3), wykonane w bocznej ściance i w umieszczony wewnątrz testowy element (2), nasączony mocznikiem oraz wskaźnikiem, korzystnie czerwienią fenolową, przy czym końcówka testowego elementu (4) jest wysuniętą nieco na zewnątrz, poza krawędź dożołądkowego końca rurki (1).
4 PL 215 889 B1 Rysunki
PL 215 889 B1 5
6 PL 215 889 B1 Departament Wydawnictw UP RP Cena 2,46 zł (w tym 23% VAT)