PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LISZKI W CZĘŚCI WSI MNIKÓW I CHOLERZYN

Wójt Gminy Liszki PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LISZKI W CZĘŚCI WSI MNIKÓW I CHOLERZYN Kraków, czerwiec 2009

OPRACOWANIE: mgr inŝ. Łukasz Kotuła Kierownik Zespołu Dyrektor Instytutu mgr Dorota Szlenk - Dziubek mgr Jerzy Adamski 1

SPIS TREŚCI: 1. WSTĘP... 3 1.1. Podstawa sporządzenia prognozy 3 1.2. Przedmiot opracowania 3 1.3. Zakres opracowania 3 1.4. Wykorzystane materiały 4 2. INFORMACJE O ZAWARTOŚCI I GŁÓWNYCH CELACH PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU... 5 2.1. Ogólna charakterystyka ustaleń zawartych w projekcie planu 5 2.2. Aktualne i projektowane zagospodarowanie terenu 6 3. POWIĄZANIA PROJEKTU PLANU Z INNYMI DOKUMENTAMI... 8 3.1. Uwarunkowania wynikające z obowiązującego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego 8 3.2. Uwarunkowania wynikające z obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego 9 3.3. Uwarunkowania wynikające z opracowania ekofizjograficznego 10 4. INFORMACJA O METODACH ZASTOSOWANYCH PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY... 12 5. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTU ZMIANY PLANU ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA... 13 6. INFORMACJE O MOśLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO... 14 7. OCENA ISTNIEJĄCEGO STANU ŚRODOWISKA NA OBSZARZE OBJĘTYM PROJEKTEM ZMIANY PLANU... 15 8. OCENA POTENCJALNYCH ZMIAN W ŚRODOWISKU W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PROJEKTU ZMIANY PLANU... 18 9. STAN ŚRODOWISKA I JEGO ZAGROśENIA, SZCZEGÓLNIE NA OBSZARACH OBJĘTYCH PRZEWIDYWANYM ZNACZĄCYM ODDZIAŁYWANIEM... 19 10. ISTNIEJĄCE PROBLEMY I CELE OCHRONY ŚRODOWISKA, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW PODLEGAJĄCYCH OCHRONIE NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY ORAZ USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM LUB KRAJOWYM... 21 11. OCENA UWZGLĘDNIENIA W PROJEKCIE ZMIANY PLANU CELÓW OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONYCH NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM... 23 12. OKREŚLENIE PRZEWIDYWALNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO WYNIKAJĄCYCH Z REALIZACJI USTALEŃ PROJEKTU PLANU... 25 13. ROZWIĄZANIA MAJACE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJĘ PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO... 32 14. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE ZMIANY PLANU... 34 15. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM... 37 2

1. WSTĘP 1.1. Podstawa sporządzenia prognozy Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (Dz.U.01.62.627 z późn. zm.). Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U.03.80.717). Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. 2008 nr 199 poz. 1227). 1.2. Przedmiot opracowania Niniejszą prognozę wykonano dla potrzeb projektu zmiany Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego gminy Liszki, który jest opracowywany na podstawie uchwały Rady Gminy Liszki nr XXVIII/272/08 z dnia 21 listopada 2008. Analizowany obszar obejmuje wschodni fragment sołectwa Mników i zachodni fragment sołectwa Cholerzyn, o łącznej powierzchni 61,75 ha. Pod względem administracyjnym omawiamy obszar wchodzi w skład gminy Liszki, połoŝonej w powiecie krakowskim. 1.3. Zakres opracowania Prognoza została sporządzona zgodnie z wymogami Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (Dz.U.01.62.627 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. 2008 nr 199 poz. 1227). W ramach niniejszej prognozy przedstawiono ogólną charakterystykę ustaleń zawartych w analizowanym projekcie zmiany planu miejscowego. Zaprezentowano m.in. powiązania projektu ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Liszki, obowiązującymi miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego oraz opracowaniem ekofizjograficznym. Dokonano równieŝ oceny stanu i 3

funkcjonowania środowiska przyrodniczego na omawianym obszarze, oraz wpływu realizacji ustaleń projektu planu na to środowisko. 1.4. Wykorzystane materiały Dla potrzeb niniejszego opracowania wykorzystano następujące opracowania: - Geografia Regionalna Polski Kondracki J., Warszawa 2000 - Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Liszki IGPiK, Kraków 1998 - Opracowanie ekofizjograficzne dla potrzeb projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gminy Liszki IRM, Kraków 2005 - Opracowanie ekofizjograficzne dla obszaru gminy Liszki IRM, Kraków 2008 - Uchwała nr XI/80/07 z dnia 2 sierpnia 2007 w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Liszki, sołectw: Baczyn, Mników, Morawica, Cholerzyn, Budzyń, Kryspinów, Liszki, - Prognoza oddziaływania na środowisko do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Liszki, sołectw: Baczyn, Mników, Morawica, Cholerzyn, Budzyń, Kryspinów, Liszki, IRM, Kraków 2005 - Uchwała nr IX/119/03 z dnia 23 października 2003 w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części wsi Mników, - Projekt raportu oddziaływania na środowisko dla projektowanej samolotowej płaszczyzny postoju w części północno-wschodniej lotniska Kraków Balice IRM, Kraków 2007 - Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50 000 arkusz Krzeszowice Płonczyński J., Łopusiński L., PIG, Warszawa 1994 - Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski skala 1:50 000, arkusz Kraków Rutkowski J., PIG, 1993 - Mapa Hydrogeologiczna Polski 1:200 000 arkusz Kraków RóŜkowski A. (red.) WG 1984 - Mapa Topograficzna Polski 1:10 000 arkusz Czułów Główny Geodeta Kraju, 2000 Ponadto wykorzystano informacje uzyskane z Urzędu Gminy w Liszkach, Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie, Geologa Wojewódzkiego i Urzędu Górniczego w Krakowie, Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych oraz Głównego Urzędu Statystycznego. 4

2. INFORMACJE O ZAWARTOŚCI I GŁÓWNYCH CELACH PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU 2.1. Ogólna charakterystyka ustaleń zawartych w projekcie planu Ustalenia projektu zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Liszki składają się z trzech części: ustaleń ogólnych, zasad obowiązujących na całym obszarze objętym planem i ustaleń dotyczących przeznaczenia oraz warunków zabudowy i zagospodarowania terenów. Zasady obowiązujące na całym obszarze objętym planem zawierają zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego, ochrony środowiska i przyrody oraz ochrony dziedzictwa kulturowego, zabytków, dóbr kultury współczesnej i krajobrazu kulturowego. Ponadto w tym rozdziale ujęte zostały zasady budowy, rozbudowy i modernizacji układu drogowego, ustalenia w zakresie komunikacji oraz zasady obsługi w zakresie infrastruktury technicznej i komunalnej. Ustalenia dotyczące przeznaczenia oraz warunków zabudowy i zagospodarowania terenów zawierają następujące tereny wyznaczone w projekcie planu: - MU1, MU2 tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej, - U tereny usług, - UT tereny usług turystyki, - PG tereny eksploatacji górniczej, - R tereny gruntów rolnych bez nowej zabudowy, - ZE/W tereny zieleni o funkcjach ekologicznych i ochronnych, stanowiące biologiczną obudowę cieków, - WS tereny wód powierzchniowych śródlądowych, - K tereny infrastruktury technicznej kanalizacja, - KDZ publiczne drogi zbiorcze, - KDL publiczne drogi lokalne, - KDD publiczne drogi dojazdowe, - KDW drogi wewnętrzne. W planie szczegółowo określono podstawowe i dopuszczalne przeznaczenie wydzielonych kategorii terenów oraz warunki zagospodarowania terenów i zasady kształtowania zabudowy. 5

2.2. Aktualne i projektowane zagospodarowanie terenu Obszar objęty projektem zmiany planu spełnia trzy funkcje: osadniczą, eksploatacyjną złóŝ kopalin i rolniczą. Nieliczne budynki osadnictwa wiejskiego połoŝone są w zachodnim i wschodnim fragmencie obszaru. W południowo-wschodniej części obszaru wyznaczony został obszar i teren górniczy wokół eksploatowanego od 1996 roku złoŝa piasków budowlanych Bór-Zagórze w Cholerzynie. Pozostałą część obszaru obejmują tereny otwarte oraz tereny pełniące funkcję rolniczą. Na badanym obszarze brak jest zbiorowisk leśnych. Zadrzewienia i zakrzewienia występują jedynie wzdłuŝ niewielkich cieków wodnych, dróg oraz pośród istniejącej zabudowy. W ramach istniejącej infrastruktury komunikacyjnej naleŝy wymienić przebiegającą przez omawiany obszar drogę powiatową nr K2189 Kryspinów-Cholerzyn-Mników-Kopce. Dalszy rozwój zainwestowania na omawianym terenie odbywa się zgodnie z obowiązującymi miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Projekt zmiany planu, który jest przedmiotem niniejszej prognozy oddziaływania na środowisko, został przede wszystkim sporządzony w celu wprowadzenia na omawianym obszarze nowych terenów zabudowy mieszkaniowo-usługowej, usługowej i usług turystyki. Przyrosty terenów zabudowy mieszkaniowo-usługowej, koncentrują się wokół terenów juŝ przeznaczonych pod zainwestowanie w obowiązujących planach, oraz wokół terenów aktualnie zainwestowanych i mają na celu wypełnienie luki w zabudowie wzdłuŝ przebiegającej tu drogi powiatowej. W projekcie planu wprowadzono jeden niewielki teren usług obejmujący istniejącą zabudowę usługową (zajazd i hotel Romantica ). Wyznaczone wokół obszaru górniczego Bór-Zagórze tereny usług turystyki mają zapewnić turystyczną i rekreacyjną obsługę zrekultywowaniego, po zakończeniu eksploatacji, wyrobiska. Ponadto w projekcie zmiany planu wprowadzono nową, publiczną drogę lokalną, dla usprawnienia komunikacji na omawianym obszarze oraz dojazdu do połoŝonych na południe od granicy obszaru, terenów komercyjnych i mieszkaniowych. W projekcie zmiany planu zostały wprowadzone ustalenia wynikające z przepisów szczególnych i prawomocnych decyzji. NaleŜą do nich: otulina Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego, strefa ochrony pośredniej - zewnętrznej ujęcia wody pitnej z rzeki Sanki, Główne Zbiorniki Wód Podziemnych GZWP nr 326 Krzeszowice i nr 450 Dolina rzeki Wisły, obszar i teren górniczy Bór-Zagórze, strefa ochrony stanowisk archeologicznych wpisanych do ewidencji, strefa otoczenia lotniska, strefa powierzchni ograniczonej wysokości zabudowy 383 m n.p.m. oraz strefa powierzchni ograniczonej wysokości zabudowy o stopniowo wzrastającej wysokości dopuszczalnej w zakresie 283 383 m. 6

W projekcie planu wyznaczono przyrosty terenów do zainwestowania w stosunku do obowiązujących planów miejscowych. Wynoszą one 16,72 ha w stosunku do 24,77 ha w obowiązujących planach. Szczegółowe zestawienie proponowanych zmian w stopniu zainwestowania terenu objętego projektem planu przedstawiono w poniŝszych tabelach: Tabela 1. Bilans terenów przeznaczonych do zainwestowania wg przeznaczenia terenu Lp. Przeznaczenie Powierzchnia planu (ha) Przyrost terenów do zainwestowania w stosunku do obowiązujących planów miejscowych Tereny do zainwestowania w projekcie planu w stosunku do powierzchni planu (ha) % (ha) % 1 2 3 4 5 6 7 1. MU1, MU2 13,39 21,7 32,59 52,7 2. U 0,66 1,1 0,66 1,1 3. UTS 61,75 2,60 4,2 3,14 5,1 4. PG 0,07 0,1 5,09 8,2 5. K - - 0,01 0,0 6. RAZEM 61,75 16,72 27,1 41,49 67,1 Źródło: obliczenia własne na podstawie projektu planu Wprowadzone w projekcie planu zmiany w uŝytkowaniu terenu, w stosunku do obowiązujących planów miejscowych, zostały przeprowadzone w związku z wnioskami społeczności lokalnej, wyraŝonymi w formie pisemnej. Zasięgi poszczególnych kategorii terenów przeznaczonych do zainwestowania zostały wyznaczony w zgodności z projektem zmiany Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Liszki. 7

3. POWIĄZANIA PROJEKTU PLANU Z INNYMI DOKUMENTAMI 3.1. Uwarunkowania wynikające z obowiązującego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Według obowiązującego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Liszki (uchwała Rady Gminy Liszki nr XXXVIII/353/06 z dnia 27 kwietnia 2006 w sprawie zmiany uchwały Nr XXXIII/257/98 Rady Gminy Liszki z dnia 28.05.1998r w sprawie: uchwalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Liszki) Cele strategiczne dotyczące konieczności zapewnienia mieszkańcom gminy odpowiednich standardów to: C1 STOPNIOWA POPRAWA JAKOŚCI ŚRODOWISKA GMINY W ZAKRESIE: CZYSTOŚCI POWIETRZA, WÓD I GLEB ORAZ OCHRONA PRZED HAŁASEM C2 ZAPEWNIENIE WARUNKÓW PRZESTRZENNYCH DLA REALIZACJI POTRZEB MIESZKAŃCÓW GMINY W SFERZE BUDOWNICTWA MIESZKANIOWEGO, W OPARCIU O ROZBUDOWĘ TRADYCYJNEGO SYSTEMU OSADNICZEGO C3 PODNOSZENIE STANDARDÓW śycia MIESZKAŃCÓW GMINY W ZAKRESIE DOSTĘPNOŚCI DO USŁUG PUBLICZNYCH *C4 ZAPEWNIENIE ODPOWIEDNICH WARUNKÓW DLA ZDROWIA I BEZPIECZEŃSTWA MIESZKAŃCÓW GMINY ORAZ PODNOSZENIE STANDARDÓW, SZCZEGÓLNIE W ZAKRESIE: GOSPODARKI ŚCIEKOWEJ GOSPODARKI ODPADAMI BEZPIECZEŃSTWA KOMUNIKACYJNEGO OCHRONY PRZED SZKODLIWYM ODDZIAŁYWANIEM ŚRODOWISKA GOSPODARCZEGO Cele strategiczne dotyczące rozwoju gospodarczego obejmują: CM CT CP OTWARCIE GMINY NA POTRZEBY MIESZKANIOWE LUDNOŚCI POSZUKUJĄCEJ MIEJSCA ZAMIESZKANIA W STREFIE PODMIEJSKIEJ WYKSZTAŁCENIE I ROZWÓJ ATRAKCYJNEGO RÓśNORODNEGO RYNKU USŁUG ZWIĄZANYCH Z TURYSTYKĄ WEEKENDOWĄ OPARTĄ O LOKALNE ZASOBY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO I KULTUROWEGO TWORZENIE SPRZYJAJĄCYCH WARUNKÓW DLA ROZWOJU RÓśNORODNYCH FORM DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ ZWIĄZANEJ Z ROLNICTWEM ORAZ GAŁĘZIAMI POZAROLNICZYMI 8

Według obowiązującego studium gminy Liszki, na obszarze objętym zmianą planu, główne kierunki rozwoju przestrzennego to: KM. Rozbudowa istniejącej sieci osadniczej oraz tworzenie rezerw mieszkalnych o standardzie miejskim w strefach: KM.1 przekształceń i intensyfikacji istniejącego systemu osadniczego. KM.2 potencjalnego rozwoju systemu osadniczego. KP. Rozwój specjalistycznej produkcji rolniczej, przetwórstwa oraz innych usług KP.2 w obszarach rolniczej przestrzeni produkcyjnej, objętych zakazem zabudowy. KŚ. Zachowanie i ochrona przed ekspansją gospodarczą i urbanizacją obszarów o unikatowych wartościach przyrodniczych i krajobrazowych KŚ.2 strefa o wysokich wartościach przyrodniczych i krajobrazowych. Obecnie trwa procedura zmiany ww. studium. W sporządzanej zmianie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Liszki, w granicach analizowanego obszaru zmiany planu, główne kierunki rozwoju przestrzennego to: MU1 obszar kształtowania zabudowy mieszkaniowo-usługowej, U1 obszar kształtowania zabudowy usługowej, UTS obszar usług turystyki i rekreacji, PG obszar eksploatacji górniczej, R1 obszar terenów rolnych, RE obszar terenów rolnych o szczególnym znaczeniu ekologicznym, ZE3 obszar zieleni o funkcjach ekologicznych i ochronnych. Analizowany obszar objęty zmianą planu, jest zgodny z projektem zmiany ww. studium. 3.2. Uwarunkowania wynikające z obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego Obecnie na obszarze objętym projektem planu obowiązują następujące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego: - Uchwała nr XI/80/07 z dnia 2 sierpnia 2007 w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Liszki (sołectwa: Baczyn, Mników, Morawica, Cholerzyn, Budzyń, Kryspinów, Liszki), - Uchwała nr IX/119/03 z dnia 23 października 2003 w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części wsi Mników. 9

Dla wyŝej wymienionych planów miejscowych zostały ustalone zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego, zasady ochrony środowiska i przyrody, dziedzictwa kulturowego, zabytków, dóbr kultury współczesnej i krajobrazu kulturowego, zasady budowy, rozbudowy i modernizacji układu drogowego oraz przeznaczenie i warunki zabudowy i zagospodarowania terenów zgodne z obowiązującym studium. 3.3. Uwarunkowania wynikające z opracowania ekofizjograficznego W opracowaniu ekofizjograficznym, określono stan, zagroŝenia i uwarunkowania środowiskowe, na podstawie przeprowadzonej analizy poszczególnych elementów środowiska przyrodniczego. W ekofizjografii wyznaczone zostały kategorie obszarów róŝniące się naturalnymi predyspozycjami do kształtowania zagospodarowania przestrzennego obszaru gminy. W granicach obszaru zmiany planu mieszczą się następujące kategorie: Obszary predysponowane do rozwoju osadnictwa i rolnictwa obejmują większą część gminy Liszki, głównie tereny zwartej zabudowy poszczególnych wsi oraz obszary uŝytkowane rolniczo. Do pełnienia tych funkcji predysponują wymienione obszary przewaŝnie dogodne warunki terenowe oraz korzystne warunki klimatyczne, sprzyjające rozwojowi zarówno osadnictwa jak i rolnictwa. Na terenach tych mamy do czynienie głównie z występowaniem łagodnej rzeźby korzystnej dla rozwoju budownictwa. Z drugiej strony, w tych terenach występują przewaŝnie dobre gleby II-III klasy bonitacyjnej wymagające zachowania ich w rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Współwystępowanie na tym samym obszarze korzystnych warunków naturalnych zarówno dla rozwoju osadnictwa jak i rolnictwa rodzi sytuację potencjalnie konfliktową podczas planowania sposobu zagospodarowania przestrzennego ze względu na uzasadnione wnioski właścicieli gruntów o rozszerzanie terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową z jednej strony, oraz konieczność ochrony wartościowych terenów rolnych przed zmianą uŝytkowania na cele nierolnicze. W związku z tym na etapie formułowania ustaleń studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz planów miejscowych zaistnieje potrzeba rozwiązania kompromisowego uwzględniającego równieŝ przesłanki inne niŝ przyrodnicze (potrzeby osadnicze, rolniczą przestrzeń produkcyjną, uzasadnienie ekonomiczne itp). 10

Obszary predysponowane do pełnienia funkcji przyrodniczych na terenie gminy Liszki obejmują przede wszystkim rezerwaty przyrody Dolina Mnikowska i Zimny Dół, istniejące tereny leśne (w tym lasy uznane za ochronne), oraz doliny Wisły, Sanki i innych cieków wodnych wraz z zadrzewieniami i zakrzewieniami oraz rozległymi łąkami połoŝonymi wzdłuŝ koryt tych cieków, tereny rolne z duŝą ilością zadrzewień oraz tereny rolne predysponowane do tworzenia nowych zalesień i zadrzewień ze względu na znaczne nachylenie zboczy opadających do dolin rzecznych, tereny otwarte połoŝone pomiędzy poszczególnymi kompleksami cennymi przyrodniczo. Tereny te stanowią naturalne korytarze ekologiczne na terenie gminy. Wyznaczenie tych obszarów predysponowanych do pełnienia funkcji przyrodniczych ma na celu zachowanie i ochronę cennych zbiorowisk roślinnych przed niekorzystnym oddziaływaniem antropogenicznym. Inną funkcją tych terenów ma być zapewnienie swobodnej migracji gatunków poprzez istniejące i potencjalnie wyznaczone korytarze ekologiczne. Ponadto moŝliwe jest wprowadzenie funkcji turystycznych i rekreacyjnych na tym terenie, jednak nie mogą one zakłócać podstawowej funkcji przyrodniczej. Obszary predysponowane do prowadzenia eksploatacji górniczej obejmują teren górniczy wyznaczony dla eksploatowanego złoŝa piasków budowlanych Bór-Zagórze w Cholerzynie. W terenie tym naleŝy pamiętać o ograniczaniu negatywnych skutków eksploatacji surowców mineralnych. NaleŜy tak planować eksploatację, aby jak najmniej ingerować w środowisko naturalne. Ponadto po zakończeniu procesu wydobywczego naleŝy przeprowadzić właściwą rekultywację poeksploatacyjną. 11

4. INFORMACJA O METODACH ZASTOSOWANYCH PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY Podczas sporządzania niniejszej prognozy oddziaływania na środowisko zastosowano róŝnorodne metody badawcze. wramach przeprowadzonych badań wykorzystano oraz zanalizowano dane i informacje uzyskane z szeregu instytucji, w tym Urzędu Gminy Liszki, z projektu zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, obowiązującego studium, obowiązujących planów miejscowych i wykonanych do nich prognoz oddziaływania na środowisko, ekofizjografii oraz innych dostępnych opracowań. Dokonana ocena istniejącego stanu środowiska przyrodniczego na omawianym obszarze oparta była na metodach analitycznych i waloryzacyjnych dotyczących poszczególnych elementów środowiska. Ocena przewidywanych oddziaływań na środowisko, wynikających z ustaleń projektu zmiany planu, została dokonana poprzez prognozowanie zmian w poszczególnych elementach środowiska. Metoda prognozowania oparta została na zasadzie proporcjonalności do dostępnych wyników pomiarów dla aktualnego zagospodarowania terenu oraz analogii do dostępnych opracowań i wiedzy dotyczących skutków realizacji planowanych zamierzeń inwestycyjnych o podobnym zakresie do tych zawartych w dokumencie zmiany planu. Na podstawie przeprowadzonej prognozy zidentyfikowano moŝliwe typy oddziaływań: bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, długoterminowe, stałe lub chwilowe. Propozycje rozwiązań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko przyrodnicze sformułowane zostały na bazie analizy stopnia wpływu niekorzystnych czynników na poszczególne elementy środowiska. W celu określenia rozwiązań alternatywnych do rozwiązań zawartych w projekcie zmiany planu, wyznaczono i zanalizowano róŝnice w skutkach dla środowiska realizacji kilku wariantów. Są to: wariant zerowy (0), polegający na odstąpieniu od realizacji projektu zmiany planu, wariant projektu zmiany planu (I), polegający na realizacji załoŝeń ustalonych w projekcie zmiany planu, oraz wariant prośrodowiskowy (II), polegający na realizacji rozwiązań najlepszych z punktu widzenia ochrony środowiska przyrodniczego. 12

5. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTU ZMIANY PLANU ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA W celu analizy skutków realizacji postanowień projektu zmiany planu proponuje się prowadzenie badań metodą statystyczną polegającą na gromadzeniu danych dotyczących liczby, rodzaju, charakteru oraz wpływu na środowisko przyrodnicze (np. wielkości emisji zanieczyszczeń) inwestycji prowadzonych na terenach przewidzianych w projekcie zmiany planu do zainwestowania. Monitoring oddziaływania na środowisko powinien objąć wpływ oddziaływania inwestycji na poszczególne komponenty środowiska. Monitoringiem i kontrolą powinno się objąć zgodność wykonywanych prac inwestycyjnych, zarówno na etapie budowy jak i eksploatacji, z przepisami szczególnymi i normami dotyczącymi ograniczenia niekorzystnego wpływu na środowisko. PowyŜsze dane oraz raporty o stanie i jakości poszczególnych elementów środowiska powinny być gromadzone i przetwarzane w Urzędzie Gminy Liszki, ewentualnie w Starostwie Powiatowym w Krakowie. Zgodnie z art. 32 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, co najmniej raz w czasie kadencji Rady Gminy, Wójt Gminy dokonuje m.in. oceny i analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym. W ramach ww. analizy powinna takŝe nastąpić ocena realizacji postanowień i zapisów zmiany planu. Przewiduje się, Ŝe proponowane metody analizy skutków realizacji postanowień projektu zmiany planu mogą być prowadzone w ramach ww. oceny i analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym, najmniej raz w trakcie trwania 4-letniej kadencji Rady Gminy. 13

6. INFORMACJE O MOśLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO Nie przewiduje się występowania transgranicznego oddziaływania na środowisko będącego skutkiem realizacji postanowień projektu zmiany planu. Brak jest potencjalnych źródeł takiego oddziaływania mogących wpłynąć na oddalony około 50-70 km obszar przygraniczny pomiędzy Polską a Słowacją. 14

7. OCENA ISTNIEJĄCEGO STANU ŚRODOWISKA NA OBSZARZE OBJĘTYM PROJEKTEM ZMIANY PLANU Na podstawie podziału fizyczno-geograficznego Polski J. Kondrackiego omawiany obszar objęty projektem zmiany planu połoŝony jest na pograniczu podprowincji WyŜyna Śląsko-Krakowska i Podkarpacie. W ramach pierwszej z podprowincji, północna część obszaru znajduje się na terenie makroregionu: WyŜyna Krakowsko-Częstochowska, mezoregionu Garb Tenczyński. W ramach Podkarpacia, w południowej części obszaru, występuje makroregion Brama Krakowska z mezoregionem ObniŜenie Cholerzyńskie. Pod względem budowy geologicznej obszar objęty projektem planu połoŝony jest na pograniczu Garbu Tenczyńskiego i ObniŜenia (Zapadliska) Cholerzyńskiego. Zrąby tektoniczne Garbu Tenczyńskiego budują utwory górnej jury, reprezentowane przez kilka rodzajów wapieni: wapienie skaliste, wapienie ławicowe i wapienie płytowe. ObniŜenie (Zapadlisko) Cholerzyńskie powstało w okresie trzeciorzędu, na skutek alpejskich ruchów górotwórczych. Zapadlisko wypełnione jest mioceńskimi osadami morskimi i lądowymi, a więc iłami, mułkami, piaskami i Ŝwirami, o miąŝszości dochodzącej do 100 m. Osady trzeciorzędowe pokryte są na całym obszarze osadami czwartorzędowymi. Są to pokrywy piasków i Ŝwirów rzeczno-peryglacjalnych oraz lessów górnych zlodowacenia północnopolskiego. Ponadto dolinę cieku wodnego w północno-wschodniej części obszaru pokrywają holoceńskie osady w postaci namułów, piasków i Ŝwirów den rzecznych. Na omawianym terenie znajduje się jedno udokumentowane złoŝe kopalin wpisane do bilansu zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce. Jest to złoŝe piasków budowlanych Bór-Zagórze w Cholerzynie, eksploatowane od 1996 roku. Decyzją Wojewody Małopolskiego z dn. 28.07.2003r. (znak ŚR.V.Kś.7415/42/2003/5) orzeczono, Ŝe termin waŝności koncesji złoŝa Bór-Zagórze upływa dnia 31.12.2023r., co jest przedłuŝeniem koncesji udzielonej Krakowskim Zakładom Eksploatacji Kruszywa S.A. przez Wojewodę Krakowskiego decyzją z dnia 28.02.1996r. (znak OŚ.VI.7514/17/96), która to koncesja mijała z dniem 30.09.2003r. Omawiany obszar ma zróŝnicowaną geomorfologię terenu, co ma związek z budową geologiczną Garbu Tenczyńskiego i ObniŜenia (Zapadliska) Cholerzyńskiego. Północną część obszaru pokrywa fragment wydłuŝonego pasma wzgórz Garbu Tenczynskiego. Południową część obejmuje ObniŜenie Cholerzyńskie pochodzenia zapadliskowego, o rozległej i niemal płaskiej powierzchni. Rozpiętość wysokości bezwzględnych na omawianym obszarze wynosi od ok. 221 m n.p.m. w południowo-wschodniej części obszaru do ok. 250 m n.p.m. w części północno-zachodniej. 15

Forma wykształcenia gleb na omawianym terenie jest ściśle powiązana z rzeźbą terenu oraz budową geologiczną podłoŝa. PrzewaŜają gleby brunatne właściwe, brunatne wyługowane i kwaśne, bielicowe i pseudobielicowe. Pod względem przynaleŝności uŝytków rolnych do poszczególnych klas bonitacyjnych gleby te zaliczane są do klas III-IV. Ochronie prawnej podlegają gleby III klasy bonitacyjnej występujące w północnej części obszaru. Wśród występujących tu uŝytków rolnych przewaŝają grunty orne. Pozostałą część tworzą uŝytki zielone (łąki). Wody powierzchniowe na omawianym obszarze naleŝą do dorzecza Wisły. Przez obszar (we wschodniej części), przepływają jedynie dwa niewielkie cieki, stanowiące dopływy Sanki, która uchodzi bezpośrednio do Wisły. Nie występują tu inne formy wód powierzchniowych, jak zbiorniki wodne i tereny podmokłe. Wody podziemne na terenie gminy Liszki występują w dwóch poziomach wodonośnych: górno-jurajskim i czwartorzędowym, naleŝących do jednostki hydrogeologicznej: Podregion Krakowsko-Częstochowski. Górno-jurajskie zbiorniki wód podziemnych występują głównie w ramach wapieni skalistych i uławiconych. W ramach górno-jurajskiego poziomu wodonośnego wydzielony został Główny Zbiornik Wód Podziemnych GZWP nr 326, Częstochowa E (Kleczkowski, red., 1990) nazywany takŝe GZWP Krzeszowice Pilica (RóŜkowski i in., 1997). Zbiornik nr 326 obejmuje swym zasięgiem zachodnią część omawianego terenu. Jest on zbiornikiem szczelinowo-porowym, przepływowym, gdzie średnia głębokość występowania wód wynosi ok. 160m. Utwory czwartorzędowe, które mają znaczenie z punktu widzenia moŝliwości pozyskania wody dla potrzeb komunalnych, wypełniają doliny rzeczne. Są to piaski i Ŝwiry występujące na terenie ObniŜenia CholeŜyńskiego. Zwierciadło wód podziemnych jest przewaŝnie swobodne i występuje tu całkiem płytko, na głębokości do 5 m. Wydajność wód dochodzi tu do 70 m³/h. Wyodrębniony tu został GZWP nr 450 Dolina Rzeki Wisły, który obejmuje cały omawiany obszar. Zbiornik ma charakter porowy, zwierciadło wody jest swobodne, występuje blisko powierzchni i jest zasilane przez wody rzeczne. Pod względem klimatycznym omawiany obszar leŝy w Krainie Śląsko-Krakowskiej, regionu WyŜyn Środkowych. Występuje tu klimat zaliczany do piętra umiarkowanie ciepłego (wg Hessa). Na tym obszarze, na klimat przewaŝający wpływ mają masy powietrza polarnomorskiego i polarno-kontynentalnego. Ogólnie klimat charakteryzuje się średnią temperaturą roczną wynoszącą 8 C, średnią roczną sumą opadów 700 mm i średnią długością okresu wegetacyjnego 190-210 dni. Na obszarze gminy przewaŝają wiatry zachodnie o średniej rocznej prędkości 2,8 m/s. Świat roślinny na omawianym terenie jest raczej ubogi gatunkowo. Brak jest tu zbiorowisk leśnych, ostojami roślinności naturalnej są tu nieliczne łąki. Występują równieŝ 16

wtórne zbiorowiska łąkowe, pochodzenia antropogenicznego. Na bardziej przez człowieka zmienionych obszarach pól uprawnych występują zbiorowiska chwastów polnych. Ponadto występujące tu zakrzewienia i zadrzewienia, połoŝone są wzdłuŝ cieków wodnych oraz towarzyszą urządzonej zieleni przydomowej w obszarach zabudowanych. Świat zwierzęcy w skali gminy Liszki cechuje się duŝą róŝnorodnością. Spośród gatunków ssaków spotykane tu są zające, borsuki, łasice, tchórze, jeŝe i ryjówki oraz nietoperze występujące wśród form krasowych. Świat ptaków jest stosunkowo bogaty, obejmuje on m.in. baŝanty, kuropatwy, dzięcioły, puchacze, sójki, sikory, kruki, kaczki, kosy i drozdy. Jaszczurki reprezentowane są przez typowo nizinną jaszczurkę zwinkę i Ŝyworodną oraz padalca zwyczajnego. Wśród węŝy wyróŝniamy tu Ŝyjącego w wilgotnych zaroślach nad brzegami potoków zaskrońca. Płazy reprezentują tu przede wszystkim niezwykle pospolite Ŝaby, kumaki górskie i nizinne oraz ropuchy zwyczajna i paskówka. Omawiany obszar charakteryzuje się średnimi walorami krajobrazowymi. PrzewaŜającą część obszaru stanowi krajobraz rolniczy bez zabudowy. Nieliczne budynki połoŝone są w jego zachodnim i wschodnim fragmencie. Wśród ciągów widokowych warto wymienić drogę łączącą Mników z Cholerzynem oraz drogę łączącą Mników z Morawicą. 17

8. OCENA POTENCJALNYCH ZMIAN W ŚRODOWISKU W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PROJEKTU ZMIANY PLANU W przypadku braku realizacji ustaleń projektu zmiany planu, rozwój omawianego obszaru odbywać się będzie na podstawie obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. W tym wariancie nie nastąpi zwiększenie powierzchni terenów przeznaczonych do zainwestowania. Wprowadzanie nowej zabudowy mieszkaniowej i usługowej odbywać się będzie tylko na terenach do tego przeznaczonych w obowiązującym planie miejscowym. Ocena potencjalnych zmian w środowisku dla realizacji obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego została dokonana w prognozach oddziaływania na środowisko dla tych planów. 18

9. STAN ŚRODOWISKA I JEGO ZAGROśENIA, SZCZEGÓLNIE NA OBSZARACH OBJĘTYCH PRZEWIDYWANYM ZNACZĄCYM ODDZIAŁYWANIEM Ocena stanu chemizmu gleb na terenie gminy Liszki została wykonana na podstawie informacji WIOŚ w Krakowie. Około połowa gleb na terenie gminy ma kwaśny i bardzo kwaśny odczyn ph i wymaga wapnowania. Spory odsetek gleb ma niską zawartość fosforu i średnią zawartość potasu, natomiast większość gleb jest zasobna w magnez. Na podstawie danych WIOŚ moŝna stwierdzić ponadto, Ŝe około połowa gleb na terenie gminy ma podwyŝszoną zawartość kadmu i cynku. Zanieczyszczenie tymi metalami związane jest z emisją spalin samochodowych, w przypadku obszaru objętego zmianą planu dotyczy to przede wszystkim terenów połoŝonych w bezpośrednim sąsiedztwie drogi powiatowej biegnącej przez Mników i Cholerzyn. Według danych WIOŚ w Krakowie w ramach monitoringu wód powierzchniowych na terenie Województwa Małopolskiego badany jest stan jakości wód Wisły i Sanki. Według przeprowadzonych w 2005 roku pomiarów stanu jakości, wody Wisły zaliczone zostały od IV klasy (wody niezadowalającej jakości), natomiast jakość wód Sanki do III klasy (wody zadowalającej jakości). Jakość wód poszczególnych dopływów Sanki nie jest monitorowana. Ich jakość nie powinna jednak w znaczącym stopniu odbiegać od jakości wód tej rzeki. Czynnikami zanieczyszczającym wody powierzchniowe na terenie gminy są głównie pochodzące z gospodarstw domowych nieoczyszczone ścieki socjalno-bytowe. Powodują one wzrost zanieczyszczeń (azotyny) w ciekach przepływających przez obszary zwartej zabudowy. Innym źródłem zanieczyszczeń wód są nawozy sztuczne i chemiczne środki ochrony roślin stosowane na obszarach uŝytkowanych rolniczo. Jakość wód podziemnych monitorowana jest w Głównych Zbiornikach Wód Podziemnych. Jakość wód zbiornika GZWP nr 326 Częstochowa E jest zazwyczaj bardzo dobra, są to wody niewymagające uzdatniania, mieszczące się na pograniczu klas Ia i Ib (wg klasyfikacji PIOŚ). Ze względu jednak na słabą izolację od zanieczyszczeń pochodzących z powierzchni terenu, łatwo ulegają one zanieczyszczeniu. Wody zbiornika GZWP nr 450 Dolina Rzeki Wisły cechują się niŝszą jakością w porównaniu do zbiornika GZWP nr 326 i wymagają uzdatniania. Według informacji WIOŚ w Krakowie z dnia 11 lutego 2008 r. średnie stęŝenia podstawowych zanieczyszczeń powietrza (pył zawieszony PM10, dwutlenek azotu benzen i ołów) w roku kalendarzowym na terenie gminy Liszki nie przekraczają poziomów dopuszczalnych określonych w załączniku nr 1 do Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu, (Dz.U. Nr 47 19