rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK GEODETA 311104 O STRUKTURZE RZEDMIOTOWEJ TY SZKOŁY: TEHNIKUM RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY Warszawa 2012
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Autorzy: inż. Jarosław Dawidowicz, mgr inż. Anna Grawon, inż. Rafał Rutkowski Recenzenci: mgr inż. Joanna Florczak, mgr Ewa Marciniak-Kulka Lider grupy branżowej: mgr inż. Teresa Jaszczyk Lider zadania Opracowanie przykładowych zmodernizowanych programów nauczania dla zawodów : mgr inż. Joanna Ksieniewicz Koordynator merytoryczny projektu: mgr inż. Maria Suliga Menadżer projektów systemowych realizowanych przez KOWEZiU: mgr Agnieszka feiffer Redakcja i skład: zespół Addvalue Dorota Burzec ublikacja powstała w ramach projektu systemowego Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego w ramach Działania 3.3. oprawa jakości kształcenia, oddziałanie 3.3.3. Modernizacja treści i metod kształcenia, riorytet III, rogram Operacyjny KAITAŁ LUDZKI. rojekt realizowany przez Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. ublikacja jest dystrybuowana bezpłatnie. opyright by Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej Warszawa 2012 Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej 02-637 Warszawa ul. Spartańska 1B www.koweziu.edu.pl rogram nauczania dla zawodu technik geodeta 311104 o strukturze przedmiotowej 2
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego SIS TREŚI 1. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO...5 2. OGÓLNE ELE I ZADANIA KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO...5 3. INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK GEODETA...6 4. UZASADNIENIE OTRZEBY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK GEODETA...6 5. OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK GEODETA Z INNYMI ZAWODAMI...6 6. SZZEGÓŁOWE ELE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK GEODETA...7 7. RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM...7 8. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK GEODETA Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO..8 9. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK GEODETA...9 10. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW... 14 1. Geodezja ogólna... 14 2. Geodezja inżynieryjna... 26 3. Kataster i gospodarka nieruchomościami... 37 4. rawo w geodezji... 42 5. Działalność gospodarcza w geodezji... 47 6. Język obcy w geodezji... 51 7. race obliczeniowe i kartograficzne... 55 8. Geomatyka... 63 9. Rysunek geodezyjny... 73 10. Dokumentacja katastralna... 76 11. Terenowe ćwiczenia geodezyjne... 80 rogram nauczania dla zawodu technik geodeta 311104 o strukturze przedmiotowej 3
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego raktyki zawodowe... 88 ZAŁĄZNIKI... 91 Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁENIA DLA ZAWODU TEHNIK GEODETA ZAISANE W ROZORZĄDZENIU W SRAWIE ODSTAWY ROGRAMOWEJ KSZTAŁENIA W ZAWODAH... 91 Załącznik 2. OGRUOWANE EFEKTY KSZTAŁENIA DLA ZAWODU TEHNIK GEODETA... 96 Załącznik 3. USZZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁENIA DLA ZAWODU TEHNIK GEODETA... 108 rogram nauczania dla zawodu technik geodeta 311104 o strukturze przedmiotowej 4
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu technik geodeta opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: ustawa z dnia 8 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) ze szczególnym uwzględnieniem ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r, Nr 205, poz. 1206), rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r., poz. 7), rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. z 2012 r., poz. 184), rozporządzenie z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 204), rozporządzenie MEN z dnia 15 grudnia 2012 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626), rozporządzenie MEN z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. 2012 r., poz. 752), rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.), rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1487), rozporządzenie MEN z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.). 2. OGÓLNE ELE I ZADANIA KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie powyższych celów ogólnych kształcenia zawodowego. 3. INFORMAJA O ZAWODZIE TEHNIK GEODETA odstawowym celem pracy technika geodety jest dostarczanie niezbędnych danych (wyników pomiarów w terenie oraz danych archiwalnych) do wykonania różnego rodzaju map, w tym podstawowej mapy kraju (mapy zasadniczej), map ewidencyjnych i map topograficznych w różnych skalach oraz dokonywanie ich bieżącej aktualizacji. Wyniki tej pracy są wykorzystywane na potrzeby gospodarcze związane z planowaniem przestrzennym, projektowaniem, zmianą struktury terenowej. Geodeci uczestniczą w realizacji różnego rodzaju budowli naziemnych, nadziemnych i podziemnych, a w szczególności: prowadzą obsługę montażu budowli, dokonują pomiaru odkształceń i przemieszczeń budowli, prowadzą końcową inwentaryzację powykonawczą. W pracach wykorzystują nowoczesne elektroniczne instrumenty geodezyjne współpracujące z siecią satelitarną, jak również techniki komputerowe z wykorzystaniem specjalistycznych programów geodezyjnych i projektowych. Geodeci znajdują zatrudnienie w firmach geodezyjnych, budowlanych (budownictwo drogowe, kolejowe, mieszkaniowe, przemysłowe, itd.), w jednostkach administracji rządowej i samorządowej, jak również bardzo często prowadzą działalność na własny rachunek realizując zlecenia dla firm i osób. 4. UZASADNIENIE OTRZEBY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK GEODETA Dobrze wyszkoleni geodeci należą do grupy poszukiwanych pracowników. Rynek pracy oczekuje na profesjonalnych geodetów, którzy znajdą zatrudnienie w takich działach gospodarki jak: obsługa inwestycji (mieszkaniowych, przemysłowych, dróg kołowych i kolejowych), rolnictwo, górnictwo, planowanie przestrzenne, administracja państwowa, opracowanie dokumentacji na potrzeby gospodarki nieruchomościami. 5. OWIĄZANIA ZAWODU TEHNIK GEODETA Z INNYMI ZAWODAMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym umożliwiając uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Technik geodeta nie posiada wspólnych kwalifikacji z innymi zawodami zapisanymi w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. SZZEGÓŁOWE ELE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE TEHNIK GEODETA Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik geodeta powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) zakładania i pomiaru osnów geodezyjnych oraz wykonywania pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych terenu; 2) sporządzania opracowań geodezyjnych i kartograficznych na podstawie danych pomiarowych lub projektowych; 3) wykonywania pomiarów realizacyjnych, inwentaryzacyjnych, powykonawczych i kontrolnych obiektów budowlanych i urządzeń technicznych oraz opracowywania wyników tych pomiarów; 4) wykonywania rozgraniczeń, podziałów i scaleń nieruchomości oraz scaleń i wymiany gruntów; 5) zakładania i aktualizacji bazy danych katastru nieruchomości; 6) wprowadzania i aktualizacji danych państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik geodeta: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BH, DG, JOZ, KS i OMZ); efekty stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie technik geodeta KZ (B.l); efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji Wykonywanie pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych oraz opracowywanie wyników pomiarów (B.34.), Obsługa geodezyjna inwestycji budowlanych (B.35.), Wykonywanie prac geodezyjnych związanych z katastrem i gospodarką nieruchomościami (B.36.). 7. RZEDMIOTY ROZSZERZONE W TEHNIKUM W programie nauczania dla zawodu technik geodeta uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: fizykę i matematykę których nauka odbywać się będzie na poziomie rozszerzonym oraz historię. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK GEODETA Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu technik geodeta uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie stosowane w zawodzie oraz współczesne koncepcje nauczania i uczenia się. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności ponadprzedmiotowych zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu technik geodeta uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: matematyka, fizyka, geografia, informatyka, a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU TEHNIK GEODETA Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1470 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 735 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 735 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik geodeta minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: - 500 godzin na realizację kwalifikacji B.34., - 320 godzin na realizację kwalifikacji B.35., - 250 godzin na realizację kwalifikacji B.36. - 280 godzin na realizację efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia. Tabela. lan nauczania dla zawodu technik geodeta o strukturze przedmiotowej Lp. Obowiązkowe zajęcia edukacyjne Klasa I II III IV Liczba godzin w okresie nauczania* I II I II I II I II tygodniowo łącznie Kształcenie zawodowe teoretyczne 1 Geodezja ogólna 4 4 6 6 10 300 2 Geodezja inżynieryjna 3 3 4 4 7 210 3 Kataster i gospodarka nieruchomościami 2 2 6 5 150 4 rawo w geodezji 1 1 1 30 5 Działalność gospodarcza w geodezji 1 1 1 30 6 Język obcy w geodezji 1 1 1 30 Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe teoretyczne 5 5 9 9 7 8 7 0 25 750 Kształcenie zawodowe praktyczne** rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7 race obliczeniowe i kartograficzne 2 2 2 2 4 6 180 8 Geomatyka 2 2 2 2 2 5 150 9 Rysunek geodezyjny 1 1 1 30 10 Dokumentacja katastralna 1 1 1 30 11 Terenowe ćwiczenia geodezyjne 4 4 4 4 4 4 12 360 Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe praktyczne 5 5 8 8 8 9 7 0 25 750 Łączna liczba godzin na kształcenia zawodowe 10 10 17 17 15 17 14 0 50 1500 12 raktyki zawodowe 2 tygodnie w pierwszym semestrze klasy czwartej 80 * do celów obliczeniowych przyjęto 32 tygodni w ciągu jednego roku szkolnego. ** zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy. Egzamin potwierdzający pierwszą kwalifikację B.34. odbywa się pod koniec klasy drugiej. Egzamin potwierdzający drugą kwalifikację B.35. odbywa się pod koniec klasy trzeciej. Egzamin potwierdzający trzecią kwalifikację B.36. odbywa się pod koniec pierwszego semestru klasy czwartej. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Tabela. Wykaz przedmiotów i działów programowych dla zawodu technik geodeta Nazwa obowiązkowych zajęć edukacyjnych Nazwa działu programowego Liczba godzin przeznaczona na dział 1. 1. Geodezja ogólna (300 godzin) 2. Geodezja inżynieryjna (210 godzin) 3. Kataster i gospodarka nieruchomościami (150 godzin) 1.1. odstawy geodezji 70 1.2. Instrumenty i przyrządy geodezyjne 30 1.3. omiary sytuacyjno-wysokościowe 60 1.4. Rachunek współrzędnych i elementy rachunku wyrównawczego 50 1.5. Kartografia 50 1.6. omiary satelitarne 35 1.7. BH w pracach pomiarowych 5 2.1. odstawy geodezji inżynieryjnej 60 2.2. Geodezja miejska 20 2.3. Geodezja w budownictwie przemysłowym 30 2.4. Geodezja w budownictwie drogowym 25 2.5. Geodezja w budownictwie kolejowym 15 2.6. Geodezja w budownictwie wodnym 20 2.7. race geodezyjne w budownictwie podziemnym i górnictwie 20 2.8. Geodezyjne pomiary przemieszczeń i odkształceń budowli 20 3.1. Zakładanie i prowadzenie operatu 80 ewidencyjnego (katastralnego) rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.2. Geodezyjna dokumentacja technicznoprawna nieruchomości 70 4. rawo w geodezji 4.1. rawo geodezyjne i kartograficzne 5 (30 godzin) 4.2. Zasób geodezyjny i kartograficzny 15 4.3. BH w geodezji i kartografii 10 5. Działalność gospodarcza w geodezji 5.1. odstawy formalno-prawne 15 (30 godzin) działalności gospodarczej 5.2. rowadzenie przedsiębiorstwa geodezyjnego 15 6. Język obcy w geodezji 6.1. orozumiewanie się w języku obcym w 15 (30 godzin) sprawach zawodowych 6.2. Informacje o geodezji i sprzęcie geodezyjnym 15 7. race obliczeniowe i kartograficzne 7.1. Opracowanie pomiarów sytuacyjnowysokościowych 60 (180 godzin) 7.2. Geodezyjne obliczenia inżynieryjne 40 7.3. Opracowanie pomiarów przemieszczeń i odkształceń 20 7.4. Obliczenia katastralne 60 8. Geomatyka 8.1. Numeryczne opracowanie pomiarów 60 (150 godzin) sytuacyjno-wysokościowych 8.2. Numeryczne opracowania inżynieryjne 45 8.3. Numeryczne opracowanie przemieszczeń i odkształceń 15 8.4. Kataster informatyczny 30 9. Rysunek geodezyjny 9.1. omocnicze rysunki geodezyjne 20 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (30 godzin) 9.2. Korzystanie z map 10. Dokumentacja katastralna (30 godzin) 11. Terenowe ćwiczenia geodezyjne (360 godzin) 12. raktyki zawodowe (80 godzin) 10.1. Dokumentacja operatu 15 ewidencyjnego (katastralnego) 10.2. Dokumentacja katastralna i geodezyjna w gospodarce nieruchomością 15 11.1. Wykonanie i opracowanie pomiarów 240 sytuacyjno-wysokościowych 11.2. Wykonanie pomiarów realizacyjnych 90 11.3. Wykonanie i opracowanie pomiarów przemieszczeń i odkształceń 30 10 rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 10. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH RZEDMIOTÓW W programie nauczania dla zawodu technik geodeta zastosowano taksonomię celów AB B. Niemierko. 1. Geodezja ogólna 1.1. odstawy geodezji 1.2. Instrumenty i przyrządy geodezyjne 1.3. omiary sytuacyjno-wysokościowe 1.4. Rachunek współrzędnych i elementy rachunku wyrównawczego 1.5. Kartografia 1.6. omiary satelitarne 1.7. BH w pracach pomiarowych 1.1. odstawy geodezji Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi oziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(B.l)(1)1 rozróżnić jednostki miar długości, powierzchni i objętości; A Jednostki miar stosowane w geodezji. KZ(B.l)(1)2 rozróżnić jednostki miar kątowych; A KZ(B.l)(1)3 przeliczyć wzajemnie jednostki liniowe i kątowe; KZ(B.l)(1)4 zastosować zasady zaokrąglania liczb i reguły Kryłowa-Bradisa; B KZ(B.l)(2)1 zastosować geodezyjny układ współrzędnych prostokątnych; KZ(B.l)(2)2 zastosować geodezyjny układ współrzędnych biegunowych; KZ(B.l)(2)3 przeliczyć wzajemnie współrzędne w różnych układach; KZ(B.l)(6)1 obliczyć ze współrzędnych długości, azymuty, kąty; KZ(B.l)(6)2 obliczyć współrzędne na podstawie pomiarów terenowych wykonanych metodami: domiarów prostokątnych, biegunową, wcięciem kątowym w przód; KZ(B.l)(6)3 zastosować symbole rachunkowe Hausbrandta w obliczeniach geodezyjnych; D KZ(B.l)(6)4 zastosować poznane metody obliczania powierzchni; Zasady zaokrąglania liczb i reguły rachunkowe Kryłowa- Bradisa. Geodezyjny układ współrzędnych prostokątny i biegunowy płaski. Obliczanie wielkości liniowych i kątowych ze współrzędnych. Obliczanie współrzędnych punktów pomierzonych różnymi metodami. Symbole rachunkowe Hausbrandta. Metody obliczania powierzchni. Zasady wykonywania szkiców i dokumentacji geodezyjnej. rogramy do podstawowych obliczeń geodezyjnych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego KZ(B.l)(4)1 zastosować symbolikę przewidzianą dla sporządzania graficznych materiałów geodezyjnych; B KZ(B.l)(4)2 zastosować zgodny z przepisami opis szkiców geodezyjnych; B KZ(B.l)(7)1 zastosować programy do podstawowych obliczeń geodezyjnych; KZ(B.l)(7)2 opracować dokumentację na podstawie wykonanych obliczeń. lanowane zadania Obliczenie zadanych wielkości ze współrzędnych. Otrzymałeś zadanie obliczenia długości boków, azymutów boków i powierzchni figury określonej przez 4 punkty o danych współrzędnych X i Y oraz sporządzenia szkicu. Zadanie wykonujesz indywidualnie korzystając z kalkulatora. Sporządzoną dokumentację obliczeniową i graficzną przekażesz do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia działu programowego odstawy geodezji przygotowują ucznia do posługiwania się jednostkami miar stosowanymi w geodezji, wykonywania podstawowych obliczeń geodezyjnych (również z wykorzystaniem programów komputerowych) oraz opracowania szkiców i dokumentacji geodezyjnej. owinny być kształtowane umiejętności samodzielnego, biegłego obliczania współrzędnych punktów i pola powierzchni. Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni geodezji wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela dostępem do Internetu, drukarką, ploterem, skanerem oraz projektorem multimedialnym. Środki dydaktyczne Szkice i dzienniki pomiarowe wykonane w terenie, formularze obliczeniowe, kalkulatory, komputery z geodezyjnym oprogramowaniem obliczeniowym, zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty pracy dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą będzie pokaz z objaśnieniem. Formy organizacyjne Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzane na podstawie sporządzonej dokumentacji obliczeniowej i graficznej. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna (struktura dokumentacji obliczeniowej, wykonanie szkicu zgodne z zasadami), poprawność wykonania obliczeń. onadto oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę sprawdzianów pisemnych i ustnych oraz testu wielokrotnego wyboru. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.2. Instrumenty i przyrządy geodezyjne Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi oziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(B.l)(5)1 rozpoznać geodezyjne instrumenty i przyrządy pomiarowe oraz ich przeznaczenie; KZ(B.l)(5)2 określić warunki geometryczne geodezyjnych A B Węgielnica dwu pryzmatyczna. Zasady działania i budowa niwelatora. Zasady działania i budowa teodolitu. instrumentów pomiarowych; KZ(B.l)(5)3 scentrować i spoziomować instrument; entrowanie i poziomowanie instrumentów geodezyjnych. Systemy i urządzenia odczytowe teodolitów. KZ(B.l)(5)4 sprawdzić warunki geometryczne instrumentów; Warunki geometryczne instrumentów geodezyjnych. KZ(B.l)(5)5 zrektyfikować niwelator optyczny; Rektyfikacja niwelatora technicznego. KZ(B.l)(5)6 wykonać pomiary niwelatorem precyzyjnym. Błędy instrumentalne teodolitu optycznego. Błędy instrumentalne niwelatora. Niwelator precyzyjny. lanowane zadania Sprawdzenie warunków geometrycznych niwelatora. Otrzymałeś zadanie sprawdzenia warunków geometrycznych niwelatora technicznego. Zadanie wykonujesz w zespole 3-4 osób, korzystając ze statywu, niwelatora technicznego, dwóch łat niwelacyjnych oraz dzienników obserwacji. Wypełnione dzienniki obserwacji przekażesz do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia działu programowego Instrumenty i przyrządy geodezyjne przygotowują ucznia do pracy z przyrządami i instrumentami geodezyjnymi. owinny być kształtowane umiejętności obsługiwania i sprawdzania instrumentów geodezyjnych. Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni geodezji, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, drukarką, ploterem, skanerem oraz projektorem multimedialnym. Środki dydaktyczne Zestawy instrumentów i przyrządów geodezyjnych, instrukcje obsługi instrumentów, schematy i przekroje konstrukcyjne instrumentów, zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty pracy dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą będą ćwiczenia ze sprzętem poprzedzone wykładem informacyjnym oraz pokazem z objaśnieniem. Formy organizacyjne Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: zbiorowa praca zróżnicowana. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.2. Instrumenty i przyrządy geodezyjne Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzane na podstawie sporządzonej dokumentacji pomiarowej. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna (struktura dokumentacji pomiarowej, wykonanie zgodne z zasadami), poprawność wykonania obliczeń. onadto oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę sprawdzianów pisemnych i ustnych oraz testu wielokrotnego wyboru. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 1.3. omiary sytuacyjno- wysokościowe Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania B.34.1(3)1 rozróżnić metody i techniki pomiaru wielkości liniowych i kątowych; B.34.1(3)2 dobrać metody wykonania pomiarów liniowych oraz A B Metody i techniki pomiarów liniowych. Metody i techniki pomiarów kątowych. rzetyczanie linii prostych. wyznaczania długości odcinków; B.34.1(3)3 przetyczyć proste w terenie różnymi metodami; Wyznaczanie kąta prostego metodami przybliżonymi. omiar elementów niedostępnych. B.34.1(3)4 wyznaczyć długości metodami bezpośrednimi; odział i charakterystyka osnów geodezyjnych. B.34.1(3)5 wyznaczyć kąt prosty metodami przybliżonymi; rzeprowadzanie wywiadu terenowego. B.34.1(3)6 wykonać pomiary kątów poziomych i pionowych różnymi rojektowanie i zakładanie osnów geodezyjnych. metodami; B.34.1(3)7 określić wymagane dokładności pomiarów kątowych i D omiary kątowe i liniowe osnów geodezyjnych. omiary wysokościowe osnów geodezyjnych. liniowych; Klasyfikacja szczegółów terenowych. B.34.1(3)8 wyznaczyć elementy niedostępne do bezpośredniego Metody pomiaru sytuacyjnego szczegółów terenowych. pomiaru; Metody pomiaru wysokościowego szczegółów terenowych. B.34.1(4)1 określić rodzaje i dokładność poziomych oraz B Metoda tachimetryczna pomiaru szczegółów terenowych. wysokościowych osnów geodezyjnych; Tachimetr elektroniczny. B.34.1(4)2 sklasyfikować rodzaje osnów geodezyjnych; A Geodezyjna dokumentacja pomiarowa. B.34.1(4)3 porównać treść mapy zasadniczej z terenem; B B.34.1(5)1 zaprojektować położenie punktów osnów geodezyjnych; B.34.1(5)2 wykonać stabilizację lub markowanie punktów geodezyjnych; rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.3. omiary sytuacyjno- wysokościowe B.34.1(6)1 wykonać pomiar punktów geodezyjnej osnowy poziomej; B.34.1(6)2 wykonać pomiar punktów geodezyjnej osnowy wysokościowej; B.34.1(7)1 sporządzić dokumentację graficzną wykonanych pomiarów B osnów poziomych; B.34.1(7)2 sporządzić dokumentację graficzną wykonanych pomiarów B osnów wysokościowych; B.34.1(8)1 sklasyfikować szczegóły terenowe; A B.34.1(8)2 dobrać metody pomiarów sytuacyjnych szczegółów terenowych; B.34.1(8)3 wyznaczyć wysokości szczegółów terenowych różnymi metodami niwelacji geometrycznej; B.34.1(8)4 wyznaczyć wysokości szczegółów terenowych niwelacją trygonometryczną; B.34.1(8)5 wyznaczyć położenie sytuacyjno-wysokościowe szczegółów terenowych metodą tachimetryczną; KZ(B.l)(5)7 wykonać pomiary tachimetrem elektronicznym; D B.34.1(10)1 wykonać dokumentację pomiarową szczegółów terenowych; B.34.1(10)2 wykonać dokumentację pomiarową sieci uzbrojenia terenu. lanowane zadania rzetyczenie i pomiar długości odcinka taśmą geodezyjną oraz wykonanie dokumentacji pomiarowej. Otrzymałeś zadanie przetyczenia i pomiaru długości odcinka. Zadanie wykonujesz w zespole 2-3 osób, korzystając z taśmy mierniczej, kompletu szpilek geodezyjnych, tyczek ze stojakami oraz dzienników obserwacji. Wypełnione dzienniki obserwacji przekażesz do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia działu programowego omiary sytuacyjno-wysokościowe zaznajamiają ucznia ze szczegółami terenowymi, metodami i technikami pomiaru osnów geodezyjnych oraz szczegółów terenowych, a także z opracowaniem dokumentacji pomiarowej. owinny być kształtowane umiejętności samodzielnego dobierania metod pomiarowych do rodzaju mierzonych szczegółów sytuacyjnych. Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni geodezji wyposażonej w komputer z dostępem do Internetu i urządzenia multimedialne. Środki dydaktyczne Instrukcje i wytyczne techniczne do wykonywania prac geodezyjnych, przykładowa geodezyjna dokumentacja pomiarowa, formularze szkiców i dzienników pomiarowych, rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.3. omiary sytuacyjno- wysokościowe kalkulatory, zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty pracy dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą będzie wykład informacyjny oraz pokaz z objaśnieniem. Formy organizacyjne Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: zbiorowa praca jednolita. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzane na podstawie sporządzonej dokumentacji pomiarowej. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna (struktura dokumentacji pomiarowej, wykonanie zgodne z zasadami), poprawność wykonania obliczeń. onadto oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę sprawdzianów pisemnych i ustnych oraz testu wielokrotnego wyboru. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 1.4. Rachunek współrzędnych i elementy rachunku wyrównawczego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: oziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KZ(B.l)(6)5 wykonać transformację układów współrzędnych; D Transformacja Helmerta i afiniczna. B.34.1(9)1 obliczyć współrzędne punktów osnowy na podstawie Wcięcie liniowe, wcięcie wstecz, zadanie Hansena. wcięcia liniowego, kątowego wstecz oraz zadania Hansena; Obliczanie i wyrównanie ciągów niwelacyjnych i poligonowych. B.34.1(9)2 wyrównać niwelacyjne ciągi geodezyjne; Obliczanie i wyrównanie sieci niwelacyjnych i poligonowych B.34.1(9)3 wyrównać poligonowe ciągi geodezyjne; metodą węzłową. B.34.1(9)4 wyrównać niwelacyjne sieci geodezyjne; D Rodzaje błędów obserwacji. B.34.1(9)5 wyrównać poligonowe sieci geodezyjne; D Wyrównanie obserwacji jednakowo i niejednakowo dokładnych B.34.1(11)1 sklasyfikować błędy obserwacji; oraz par obserwacji. B.34.1(11)2 Obliczyć błędy wykonanych obserwacji jednakowo Krzywa błędów Gaussa. D i niejednakowo dokładnych; rawo przenoszenia błędów Gaussa błędy funkcji wielu B.34.1(11)3 Obliczyć błędy funkcji wielu zmiennych stosując prawo D zmiennych. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19
rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego przenoszenia błędów Gaussa. lanowane zadania Wyrównanie metodą węzłową sieci poligonowej nawiązanej. Otrzymałeś zadanie obliczenia i wyrównania jednowęzłowej sieci poligonowej dowiązanej do 6 punktów o danych współrzędnych X i Y (metodą węzłową) oraz sporządzenia dokumentacji obliczeniowej i graficznej. Zadanie wykonujesz indywidualnie korzystając z kalkulatora i formularzy obliczeniowych. Sporządzoną dokumentację obliczeniową i graficzną przekażesz do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia działu programowego Rachunek współrzędnych i elementy rachunku wyrównawczego zaznajamiają ucznia z obliczeniem i wyrównaniem współrzędnych punktów osnów geodezyjnych oraz obliczaniem błędów obserwacji i położenia punktu. owinny być kształtowane umiejętności samodzielnego obliczania współrzędnych punktów osnowy z wykorzystaniem obserwacji nadliczbowych. Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni geodezji wyposażonej w komputer z dostępem do Internetu i urządzenia multimedialne. Środki dydaktyczne Dane pomiarowe osnów geodezyjnych, algorytmy obliczeń współrzędnych punktów osnowy, formularze obliczeniowe, kalkulatory, zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, karty pracy dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą będzie wykład informacyjny oraz pokaz z objaśnieniem. Formy organizacyjne Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna praca jednolita. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzane na podstawie sporządzonej dokumentacji obliczeniowej i graficznej. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczna (struktura dokumentacji obliczeniowej, wykonanie szkicu zgodne z zasadami), poprawność wykonania obliczeń. onadto oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę sprawdzianów pisemnych i ustnych oraz testu wielokrotnego wyboru. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. rojekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20