Kod przedmiotu/modułu D1-01/2011 D1-01/2012 D1-01/2013 Nazwa przedmiotu/modułu Dyrygentura Kierunek Dyrygentura Specjalność Nie dotyczy Typ studiów I stopnia Wymagania wstępne Zaprezentowanie podczas egzaminu wstępnego odpowiednich zdolności manualnych oraz wykazanie się ogólną wiedzą muzyczną wraz podstawową znajomością problematyki orkiestrowej takiej jak: sposoby artykulacji, układ partytury, instrumenty transponujące i.t.p. Wymagania końcowe Zrealizowanie wymaganej programem nauczania odpowiedniej ilości utworów oraz pozytywny wynik licencjackiego egzaminu końcowego przeprowadzonego w formie publicznej lub niepublicznej prezentacji. Cele przedmiotu/modułu Treści kształcenia Celem przedmiotu jest szeroko pojęte nabycie praktycznej i teoretycznej wiedzy dyrygenckiej umożliwiającej swobodne prowadzenie prób oraz koncertów z różnymi formacjami wykonawczymi oraz merytoryczne przygotowanie studenta do podjęcia studiów II stopnia tego kierunku w wybranych uczelniach polskich i europejskich. 1. Podstawowe wiadomości z zakresu historii dyrygentury. 2. Opanowanie wszystkich schematów manualnych stosowanych w dyrygenturze. 3. Omówienie podstawowych funkcji obu rąk, zasadnicze różnice między nimi. 4. Wyjaśnienie znaczenia przedtaktu oraz jego praktyczne zastosowania. 5. Omówienie i analiza formalna wybranych pod kątem dyrygowania partytur okresu klasycznego, porównanie instrumentarium. 6. Przyswojenie wiadomości na temat możliwości artykulacyjnych poszczególnych grup instrumentów występujących w orkiestrze symfonicznej. 7. Poszerzenie dyrygowanego repertuaru o utwory wczesnego romantyzmu 8. Uwertury operowe C.M.Webera i G. Rossiniego uwypuklenie różnic instrumentacyjnych i w porównaniu z uwerturami 1
klasycznymi. 9. Forma poematu symfonicznego na przykładzie Preludiów Fr. Liszta 10. Symfonika Fr. Schuberta, F. Mendelssohna i R. Schumanna podobieństwa i różnice. 11. Polskie uwertury operowe wczesnego romantyzmu- K.Kurpiński, J. Elsner i St Moniuszko 12. Przyswojenie podstawowych zasad akompaniamentu. 13.Symfoniczna twórczość P. Czajkowskiego, praktyczne opanowanie podstawowej literatury orkiestrowej kompozytora, zagadnienia interpretacji muzyki romantycznej 14. Poznanie i dyrygowanie wybranych utworów A. Dworzaka, B. Smetany, E. Griega 15. Omówienie i opanowanie wybranych partytur J.Brahmsa 16. Polski romantyzm ilustracyjny na przykładzie poematu Step Z. Noskowskiego 17. Dyrygenckie problemy techniczne na przykładzie Symfonii fantastycznej H. Berlioza 18. Praktyczne opanowanie akompaniamentu koncertów romantycznych, zasadnicze różnice z koncertami klasycznymi. 19.Dzieła wokalno-instrumentalne, sposoby dyrygowania zagadnienie użycia głosu jako instrumentu solowego oraz w chórze. Z podanego poniżej spisu utworów pedagog dokonuje wyboru w zależności od stopnia zaawansowania studenta W.A Mozart - Eine Kleine Nachtmusik W.A Mozart - uwertury do oper Don Giovanni Wesele Figara Czarodziejski flet W.A.Mozart - symfonie A-dur KV 201, C-dur KV 425 Linzka g-moll KV 550 J. Haydn - Symfonia nr. 88, 94, 101,104 Fr. Schubert - Symfonia nr.3 D-dur, nr.5 B-dur, nr. 8 h-moll L.van Beethoven - Symfonia C-dur nr.1 F. Mendelssohn - Symfonia A-dur nr.4 Włoska C.M.von Weber uwertury do oper Wolny strzelec, Oberon, Euryanthe G.Rossini - uwerury do oper Wilhelm Tell, Cyrulik sewillski, Włoszka w Algierze L.van Beethoven - Symfonia B-dur nr.4, A-dur nr.7, F-dur nr.8 Fr. Liszt - Poemat symfoniczny Preludia i Mazepa Uwertury operowe St. Moniuszki, K. Kurpińskiego, J. Elsnera F. Mendelssohn - Symfonia a-moll Szkocka, 2
muzyka do Snu nocy letniej E. Grieg - Suity Peer Gynt W.A.Mozart - Koncert skrzypcowy G-dur KV 216 L.van Beethoven - koncert fortepianowy C-dur nr.1 P. Czajkowski - Symfonia e-moll nr.5, uwertura-fantazja Romeo i Julia Wariacje na temat rococo, Koncert skrzypcowy D--dur A.Dworzak - Symfonia d-moll nr.7, G-dur nr.8, e-moll nr.9, Tańce słowiańskie E. Grieg - Suita z czasów Holberga, Koncert fortepianowy a-moll J. Brahms - Symfonia D-dur nr.2, Wariacje na temat Haydna Z. Noskowski - poemat symfoniczny Step L.van. Beethoven - Symfonia c-moll nr.5, Es-dur nr.3 H.Wieniawski - koncert skrzypcowy d-moll H.Berlioz - Symfonia fantastyczna W.A. Mozart - Msza Koronacyjna, Requiem Dopuszcza się możliwość modyfikacji i wprowadzania innych utworów do listy w zależności od indywidualnego przebiegu procesu dydaktycznego studenta. Zamierzone efekty kształcenia w zakresie wiedzy: wykazywać się dobrą znajomością podstawowego repertuaru związanego z kierunkiem studiów posiadać szeroką wiedzę dotyczącą literatury kameralnej, solowej i orkiestrowej w aspekcie praktyki wykonawczej posiadać wiedze w zakresie wykonawstwa muzyki współczesnej orientować się w piśmiennictwie dotyczącym kierunku studiów, zarówno w aspekcie historii danej dziedziny lub dyscypliny, jak też jej obecnej kondycji rozpoznawać i definiować wzajemne relacje zachodzące pomiędzy nabywaniem wiedzy teoretycznej i jej praktycznym zastosowaniem znać i rozumieć właściwy zakres wzorców, leżących u podstaw treningu wyobraźni muzycznej w zakresie umiejętności: dysponować umiejętnościami w zakresie właściwego odczytania i interpretacji partytury oraz na ich podstawie kreowania własnej koncepcji artystycznej operować swoją emocjonalnością i wyobraźnią w zakresie 3
kreowania własnej koncepcji artystycznej posiadać umiejętność stosowania odpowiedniej skali ekspresji artystycznej w powiązaniu z rzetelnym odczytaniem dzieła muzycznego, jego treści, charakteru i stylistyki posiadać umiejętność poprowadzenia utworów z wymaganego na tym etapie studiów repertuaru orkiestrowego posiadać umiejętność pamięciowego opanowania partytur utworów realizowanych w ramach studiów ze szczególnym uwzględnieniem prawidłowego odczytania elementów dzieła muzycznego, ich powiązań między sobą oraz kształtu brzmieniowego całości posiadać elementarne umiejętności akompaniowania solistom różnych specjalności opanować efektywne techniki ćwiczenia i doskonalenia warsztatu technicznego podczas samodzielnej pracy posiadać umiejętności techniczne pozwalające na skuteczną realizację w zespole repertuaru wymaganego na tym etapie studiów posiadać umiejętności dotyczące techniki manualnej, umożliwiające czytelną prezentację gestów i technik dyrygenckich, oraz operowanie nimi w sposób wydajny i bezpieczny posiadać umiejętność właściwego odczytania i pamięciowego opanowania partytury oraz przekazania koncepcji interpretacyjnej wykonawcom (soliście, zespołowi, orkiestrze) posiadać umiejętność analizowania i odczytywania poszczególnych elementów dzieła muzycznego oraz prawidłowego posługiwania się nimi w praktyce wykonawczej w zakresie kompetencji społecznych: umieć gromadzić, analizować i w świadomy sposób interpretować potrzebne informacje realizować własne koncepcje i działania artystyczne oparte na zróżnicowanej stylistyce, wynikającej z niezależnego wykorzystania wyobraźni ekspresji i intuicji 4
być kreatywnym w sferze tworzenia własnych koncepcji artystycznych w zakresie realizowanych partytur posiadać umiejętność konfrontowania własnych niezależnych wyborów artystycznych z normami obowiązującymi w ramach kierunku studiów posiadać umiejętność radzenia sobie ze stresem być zdolnym do efektywnego wykorzystania wyobraźni, intuicji, twórczej postawy i samodzielnego myślenia w celu rozwiązywania problemów w sposób świadomy kontrolować swoje emocje i zachowania umie posługiwać się fachową terminologią z zakresu dziedziny muzyki Formy kształcenia (np. wykład/ćwiczenia/inne) Zajęcia indywidualne ze studentem Rok I II III Punkty ECTS (nakład pracy studenta niezbędny do osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia) Semestr 1 2 3 4 5 6 Punkty ECTS Tok 2011 Tok 2012 Tok 2013 4 5 4 5 4 6 12 12 4 4 5 6 7 7 Ilość godzin w tygodniu Rodzaj zaliczenia 2 2 2 2 2 2 zst egz zst egz zst zst Legenda zal zaliczenie; zst zaliczenie ze stopniem; egz egzamin; ekm egzamin komisyjny Kryteria oceny i sposoby Oceny pracy studenta na studiach licencjackich wyznaczają wypadkowe cech osobowych, uzdolnień muzycznych oraz 5
weryfikacji determinacji w osiąganiu wyznaczonego artystycznego celu Kryteria ocen obejmują przede wszystkim ilość i jakość opanowanego materiału, regularność uczestniczenia w zajęciach, efektywność pracy z orkiestrą podczas zajęć zespołowych oraz stopień przygotowania odpowiedniego materiału zaprezentowanego podczas egzaminu kończącego dany rok akademicki. Studenci kończący studia licencjackie składają egzamin w postaci prezentacji samodzielnie przygotowanego utworu (utworów) zrealizowanego z zespołem orkiestrowym lub fortepianem. Zobowiązani są również do przedstawienia pracy pisemnej związanej tematycznie z kierunkiem studiów. Literatura H. Czyż - Ucieczka spod klucza (Warszawa 1973) J. Waldorff - Diabły i anioły (PWM 1971) Ilya Musin, The Technique of Conducting (Техника дирижирования), Muzyka Publishing House, Moscow, 1967 Język wykładowy Prowadzący polski, angielski, niemiecki, rosyjski prof. M. Pijarowski, prof. M. Gawroński, prof. A. Urbanek, dr W. Rodek, dr M. Diakun Uwagi 6
7
8
9
10