Ile Pacjent płaci w aptece i dlaczego? Piotr Kula Prezes PharmaExpert Warszawa, wrzesień 2012
Główne Cele Nowych Regulacji Prawnych Nowa ustawa refundacyjna zmieniła sposób funkcjonowania rynku leków, główne jej cele explicite podane przez Regulatora: Racjonalizacja wydatków refundacyjnych, oszczędności budŝetu Państwa ObniŜenie zapłaty pacjenta Uporządkowanie rynku leków refundowanych
Pierwsze Efekty Nowych Regulacji Prawnych cały rynek apteczny styczeń-lipiec 2012 zmiana % obrót całkowity (w tys. zł) 1 000 123-3,% recepty refundowane ( w tys. zł) 32-1,% recepty pełnopłatne w tys. zł) 3 332 1,% sprzedaż odręczna ( w tys. zł) 21,% wartość refundacji ( w tys. zł) 3 32 2-1,%
Pierwsze Efekty Nowych Regulacji Prawnych Wydatki refundacyjne dla pierwszych siedmiu miesięcy 2012 w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego spadły o -1,% i wyniosły 3,3 mld złotych. Tylko w lipcu 2012 wydatki refundacyjne były niŝsze o -1,% w porównaniu do lipca 20 Analiza wysokości zapłaty pacjenta. Wykonując taką analizę naleŝy wziąć pod uwagę: Pacjent płaci nie tylko za leki ZREFUNDOWANE, ale takŝe za leki pełnopłatne i inne produkty uŝywane np. w samoleczeniu Pacjent coraz częściej płaci za leki, które są na listach refundacyjnych, ale nie w cenie urzędowej zapłaty pacjenta, ale 0% (pełna odpłatność). Cały segment leków na receptę, za które pacjent płaci 0% urósł od początku roku o +1,% (leki z wykazów i bez wykazów, w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego) W analizach (ale tylko tabelarycznych na slajdach i ) nie wzięto pod uwagę grup limitowych z lekami o podwójnym statusie refundacyjnym (w trakcie wykonywania analizy nie była dostępna informacja o proporcji sprzedaŝy produktów posiadających dwa róŝne statusy refundacyjne)
Model wyliczania ceny leku dla Pacjenta Lista refundacyjna A Lista refundacyjna B Cena detaliczna leku Limit Nowa Cena detaliczna leku Nowy Limit Zapłata Pacjenta Refundacja!!!
1 200 zł 1 000 zł 00 zł 00 zł 00 zł 200 zł 0 zł CAŁKOWITA WARTOŚĆ MIESIĘCZNEJ REFUNDACJI W POLSCE W LATACH 2000-2012 1 2 3 Miliony AKTUALNY POZIOM REFUNDACJI 2000 2001 2002 2003 200 200 200 200 200 200 20 20 2012 Oszczędności w refundacji, spadek wydatków do poziomu sprzed lat
POZIOM WSPÓŁPŁACENIA PACJENTA W CAŁKOWITYM OBROCIE I DLA LEKÓW PODLEGAJĄCYCH REFUNDACJI W LATACH 2000-2012 całkowity obrót leki z wykazów % % % % AKTUALNY WZROST POZIOMU WSPÓŁPAŁCAENIA % 3% 2% 1 23 2000 2001 2002 2003 200 200 200 200 200 200 20 20 2012 Wzrost poziomu współpłacenia Pacjenta, szczególnie w przypadku całkowitego obrotu. Należy pamiętać, że współpłacenie Pacjenta w przypadku leków z wykazów jest składową zapłaty zrefundowanej i zapłaty 0% w przypadku, gdy lek nie został zrefundowany.
Podział średniej ceny leku na zapłatę pacjenta i dopłatę refundacyjną w złotych 20,00 20 2012 NOWA USTAWA REFUNDACYJNA 1,00,00,2,3,2,1,2,2,,,,3,, 12,01,0,,,2,,,00 0,00,,,1,0,3,,0,20,1,02,2,1 3,3,0,2,2,1,,1 1 2 3 12 1 2 3 12 Refundacja Zapłata pacjenta Refundacja jest w 2012 niższa niż w przypadku 20, a zapłata Pacjenta jest wyższa
Wydatki na produkty bez recepty (sprzedaż odręczna), pierwszy raz w historii, osiągnęły poziom wyższy niż wydatki na leki refundowane
Analiza realnego kosztu opakowania Na kolejnych slajdach analizowany jest realny, średni koszt opakowania leków z wykazów JeŜeli produkt z wykazów jest kupowany jako zrefundowany, jest wtedy sprzedawany z urzędową dopłatą zdefiniowaną w obwieszczeniach JeŜeli produkt z wykazów jest kupowany jako pełnopłatny (pacjent płaci 0%) jest sprzedawany w urzędowej cenie detalicznej, z definicji wyŝszej niŝ dopłata w przypadku zrefundowania leków Realny koszt opakowania z wykazów (wykazy z 2012 roku) jest więc wypadkową zakupów produktu zrefundowanego oraz pełnopłatnego. Czyli np. gdyby sprzedało się opakowań tego samego leku, z czego 3 byłyby zrefundowane i pacjenci by zapłacili PLN za kaŝde opakowanie a 2 niezrefundowane i pacjenci by zapłacili 20 PLN za kaŝde, to realny, średni koszt opakowania wynosi: 3 zrefundowane x PLN + 2 niezrefundowane x20 PLN)/ sprzedanych opakowań = 1 PLN (czyli o PLN większy niŝ gdyby wszystkie opakowania były zrefundowane) W 20 roku nie było sztywnych cen, ale badając cenę transakcyjną moŝna ustalić realny koszt opakowania dla pacjenta Porównano tylko koszty leków, które w tym roku znalazły się na wykazach w dwóch ujęciach: dla wybranych klas ATC (wysoka sprzedaŝ ilościowa = istotne klasy) oraz dla wybranych grup limitowych (wysoka sprzedaŝ ilościowa, relatywnie duŝy udział sprzedaŝy niezrefundowanej)
Stosunek ceny realnej za opakowanie Nazwa klasy ATC do ceny opakowania zrefundowanego (0%=średnia cena opakowania zrefundowanego), tylko leki z wykazów Średnia zmiana ceny realnej opakowania w stosunku do roku 20 (0%=20) - tylko leki z aktualnych wykazów [AB] LEKI OBNIśAJ.STĘś.GLUKOZY Z WYJ.INSULIN 1 [C0A] INHIBITORY KONWERTAZY ANGIOTENSYNY [CA] ODMIANY LIPIDÓW, RÓWNOWAśNE 1 1 [A02B] LEKI DZIAŁAJĄCE NA OWRZODZEŃIA TRAWIENNE 121 [M01A] NIESTERYDOWE LEKI PROSTE 1 [C0A] LEKI BLOKUJACE RECEPTORY BETA-ADRENERGICZNE 1 [C03B] DIURETYKI NIETIAZYDOWE O NISKIM PUŁAPIE 2 3 [C0C] ŚRODKI BLOK.KANALY WAP.DZIAŁ.GL.NA NACZYNIA 0 [J01C] BETA-LAKTAMY 2 [N0A] NEUROLEPTYKI 12 12 [C0C] ANATAGONIŚCI ANGIOTENSYNY II [J01F] MAKROLIDY I LINKOSAMIDY [N0A] LEKI PRZECIWDEPRESYJNE 3 [R03A] ŚRODKI ADRENERGICZNE DO INHALACJI 13 2 [J01D] INNE BETA-LAKTAMY 3 1 Analiza dla klas ATC o wysokiej sprzedaży ilościowej w 2012 Ze względu na istnienie sprzedaży leków refundowanych za 0% odpłatności, wydatki realne na średnie opakowanie w 2012 są wyższe niżśrednia zapłata zrefundowana. Opakowanie zrefundowane jest sprzedawane z dopłatą urzędową po zrefundowaniu Realny koszt opakowania w 2012 roku w porównaniu do realnego kosztu opakowania dla leków sprzedawanych w 20 dla części klas wzrósł, dla części spadł
Udział sprzedaŝy Nazwa grupy ( grupy limitowe o wysokiej sprzedaŝy ilościowej ) zrefundowanej w sprzedaŝy całkowitej w 2012 dla leków z wybranych grup limitowych (np.. % oznacza, Ŝe % sprzedano jako zrefundowane a pozostałe 2% jako pełnopłatne Średnia zmiana ceny realnej opakowania w stosunku do roku 20 (20 = 0%) - tylko leki z aktualnych wykazów 22.0 Heparyny drobnocząsteczkowe i leki o działaniu heparyn drobnocząsteczkowych 20 1.1 Leki przeciwpsychotyczne - klozapina do stosowania doustnego - stałe postacie farmaceutyczne 3 0 1.0 Leki przeciwpsychotyczne - perazyna 1 21.2 Diety eliminacyjne mlekozastępcze następne stosowane powyŝej miesiąca Ŝycia 201.1 Wziewne leki antycholinergiczne o krótkim działaniu - produkty jednoskładnikowe i złoŝone z lekami beta-2-adrene 2 1.0 Leki blokujące receptory histaminowe H2 - stosowane doustnie 3 2 20.1 Leki przeciwhistaminowe do stosowania doustnego - stałe postacie farmaceutyczne 1.0 Leki przeciwdepresyjne - inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny 1 2.0 Leki hormonalne do podawania doustnego, zawierające cyproteron, etynyloestradiol, lewonorgestrel lub medroksyp 2.0 Antybiotyki tetracyklinowe - doksycyklina 2.2 Antybiotyki linkozamidowe do stosowania doustnego - stałe postacie farmaceutyczne 0.0 Chemioterapeutyki do stosowania doustnego - pochodne nitrofuranowe 3.0 Kortykosteroidy do stosowania na skórę - o duŝej sile działania 1 0 3.0 Hormony tarczycy - lewotyroksyna do stosowania doustnego 2 1 0.1 Leki przeciwgrzybicze do stosowania doustnego - pochodne triazolu - stałe postacie farmaceutyczne 3 1 0.0 Leki beta-adrenolityczne - selektywne - do stosowania doustnego 0 Analiza dla grup limitowych o wysokiej sprzedaży ilościowej w 2012 posortowanych od takich, w których udział sprzedaży zrefundowanej jest relatywnie niższy niż w innych Realny koszt opakowania w 2012 roku w porównaniu do realnego kosztu opakowania dla leków sprzedawanych w 20 dla części grup wzrósł, dla części spadł
Jeden z mechanizmów wzrostu współpłacenia w części grup limitowych. Po wprowadzeniu ustawy refundacyjnej, działający nawet jeżeli średnia cena leku refundowanego jest obniżona w stosunku do roku 20. Pacjenci kupują częściej leki z list płacąc 0% 20 2012 zrefundowano refundowany lek nie zrefundowano refundowanego leku
Dziękuję! Piotr Kula Prezes Zarządu, Tel. kom. + 3 3 e-mail: piotr.kula@pharmaexpert.com PharmaExpert Sp. z o.o. Al. Sikorskiego lok. 02- Warszawa Tel. + 22 3, + 22 3 3 www.pharmaexpert.com