Międzynarodowe stosunki polityczne i gospodarcze III rok, Politologia - semestr zimowy 2016/2017 - I. Służba dyplomatyczna i konsularna 1. Pojęcia dyplomacji i stosunków dyplomatycznych. 2. Formy dyplomacji. 3. Funkcje dyplomacji. 4. Organy państwa do spraw stosunków międzynarodowych. 5. Przywileje i immunitety dyplomatyczne i konsularne. B. Surmacz, Służba dyplomatyczna i konsularna, [w:] Międzynarodowe stosunki polityczne, M. Pietraś (red.), Lublin 2006, s. 169-184. II. Organizacja Narodów Zjednoczonych i system ONZ 1. Geneza i powstanie ONZ. 2. Cele i zasady ONZ zawarte w Karcie NZ. 3. Członkostwo oraz zawieszenie, wykluczenie i wystąpienie państw z ONZ. 4. Podstawowe organy ONZ. 5. System ONZ. 6. Główne kierunki działań ONZ. 7. Problem reformy ONZ. 8. ONZ i porządek międzynarodowy na początku XXI w. M. Pietraś, Organizacje międzynarodowe, [w:] Międzynarodowe stosunki..., s. 105-117. R. Kuźniar, ONZ i porządek międzynarodowy, [w:] Organizacja Narodów Zjednoczonych. Bilans i perspektywy, J. Symonides (red.), Warszawa 2006, s. 769-787. Karta Narodów Zjednoczonych, [w:] A. Przyborowska-Klimczak, Prawo międzynarodowe publiczne. Wybór dokumentów, Lublin 2001, s. 5 32. III-IV. Bezpieczeństwo międzynarodowe 1. Pojęcie oraz istota bezpieczeństwa międzynarodowego. 2. Zagrożenia bezpieczeństwa międzynarodowego. 3. Redefinicja bezpieczeństwa międzynarodowego. 4. Działania na rzecz bezpieczeństwa międzynarodowego. 5. Kontrola i redukcja zbrojeń: geneza, istota, traktaty międzynarodowe, dylematy i ograniczenia. 6. Transfer uzbrojenia i wydatki militarne państw. M. Pietraś, Bezpieczeństwo międzynarodowe, [w:] Międzynarodowe stosunki..., s. 323-349. I. Topolski, Kontrola i redukcja zbrojeń, [w:] Międzynarodowe stosunki..., s. 375 395. V. Terroryzm międzynarodowy 1. Istota i dynamika terroryzmu. 2. Typologie terroryzmu. 3. Uwarunkowania terroryzmu. 4. Podmioty działań terrorystycznych. 5. Reakcje społeczności międzynarodowej. 6. Case study: bezpieczeństwo lotów przed atakami terrorystycznymi z 11 września 2001 r. M. Nizioł-Celewicz, Terroryzm, [w:] Międzynarodowe stosunki..., s. 530-571. M. Madej, Międzynarodowy terroryzm polityczny, Warszawa 2001, s. 9-15. 1
I kto tu jest terrorystą? Wywiad z Noamem Chomsky m, [w:] A. Domosławski, Ameryka zbuntowana. Siedemnaście dialogów o ciemnych stronach imperium wolności, Warszawa 2007, s. 13-35. G. Easterbrook, Nazbyt przyjazne niebo. Refleksje nad bezpieczeństwem, [w:] 11 września 2001. Jak to się stało i co dalej?, J.F. Hoge Jr., G. Rose (red.), Warszawa 2001, s. 125-139. VI. Spory i konflikty międzynarodowe 1. Istota sporów i konfliktów międzynarodowych. 2. Typologie sporów i konfliktów międzynarodowych. 3. Dynamika sporów i konfliktów międzynarodowych. 4. Konflikty zbrojne w okresie zimnej wojny i ich specyfika. 5. Konflikty zbrojne w świecie pozimnowojennym i ich specyfika. 6. Ewolucja sposobów regulowania sporów i konfliktów międzynarodowych. K. Pawłowski, Spory i konflikty międzynarodowe, [w:] Międzynarodowe stosunki..., s. 350-374. M. van Creveld, Zmienne oblicze wojny. Od Marny do Iraku, Poznań 2008, s. 209-253. VII. Procesy globalizacji 1.Geneza i istota procesów globalizacji. 2. Zakres przedmiotowy procesów globalizacji. 3. Siły sprawcze procesów globalizacji. 4. Wpływ procesów globalizacji na środowisko międzynarodowe. 5. Wpływ procesów globalizacji na państwa. 6. Globalizacja a kultura. 7. Case study: kryzys finansowy roku 2008: geneza, uwarunkowania, skutki i mechanizmy naprawcze. M. Pietraś, Procesy globalizacji, [w:] Międzynarodowe stosunki..., s. 572-597. A. Ziętek, Globalizacja a kultura, [w:] Oblicza procesów globalizacji, M. Pietraś (red.), Lublin 2002, s. 197-207. Gospodarka światowa 2008 kolejna odsłona strukturalnego kryzysu kapitalizmu, Rocznik Strategiczny 2008/2009, Warszawa 2009, s. 47-55, 83-105. VIII. Mocarstwa współczesnego świata - Stany Zjednoczone 1. Składniki tożsamości amerykańskiej. 2. Siła i słabość Stanów Zjednoczonych w XXI w. 3. Kwestia dostępu do ropy naftowej w polityce zagranicznej Stanów Zjednoczonych. 4. Doktryna wojny prewencyjnej: przesłanki, realizacja, dylematy. 5. Soft power i polityka zagraniczna Stanów Zjednoczonych. J. Wiśniewski, K. Żodź-Kuźnia, Mocarstwa współczesnego świata. Problem przywództwa światowego, Poznań 2008, s. 41-86. S. Huntington, Kim jesteśmy? Wyzwania dla amerykańskiej tożsamości narodowej, Kraków 2007, s. 17-31, 45-62, 300-326. S. E. Miller, Triumf sceptycyzmu: kontrola zbrojeń w polityce administracji prezydenta Busha, [w:] Bezpieczeństwo międzynarodowe czasu przemian. Zagrożenia-Koncepcje-Instytucje, R. Kuźniar, Z. Lachowski (red.), Warszawa 2003, s. 15-51. J. S. Nye jr., Soft Power. Jak osiągnąć sukces w polityce światowej, Warszawa 2007, s. 166-188. Krew za ropę? Kwestia dostępu do ropy naftowej w amerykańskiej polityce zagranicznej, Rocznik Strategiczny 2005/2006, Warszawa 2006, s. 394-407. 2
IX. Mocarstwa współczesnego świata - Federacja Rosyjska 1. Cywilizacyjno-kulturowa tożsamość Rosji. 2. Putinizm: uwarunkowania i specyfika systemu władzy w Federacji Rosyjskiej. 3. Siła i słabość Federacji Rosyjskiej w XXI w. 4. Koncepcje polityki zagranicznej Federacji Rosyjskiej. 5. Gazprom a bezpieczeństwo energetyczne UE. J. Wiśniewski, K. Żodź-Kuźnia, Mocarstwa współczesnego świata..., s. 122 148. A. Czarnocki, Cywilizacyjno-kulturowa tożsamość Rosji [w:], Federacja Rosyjska w stosunkach międzynarodowych, A. Czarnocki, I. Topolski (red.), Lublin 2006, s. 26-39. K. Łastawski, Koncepcje polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej, [w:] Federacja Rosyjska..., s. 55-72. M. Kaczmarski, Rosyjski rewizjonizm wobec Zachodu, Prace OSW, 2009 nr 33. M. Menkiszak, Wielka Europa. Putinowska wizja (dez)integracji europejskiej, Prace OSW, 2013 nr 46. A. Łoskot Strachota, Ekspansja Gazpromu w UE kooperacja czy dominacja, Raport OSW, Październik 2009. Późny Putin. Koniec rozwoju, koniec stabilności, M. Menkiszak (red.), Punkt Widzenia, 2015 nr 55. X. Mocarstwa współczesnego świata - Chińska Republika Ludowa 1. Siła i słabość ChRL w XXI w. 2. Ośrodek decyzyjny ChRL. 3. Koncepcje polityki zagranicznej ChRL. 4. Soft power i polityka zagraniczna ChRL. J. Wiśniewski, K. Żodź-Kuźnia, Mocarstwa współczesnego świata..., s. 168 198. I. Słomczyńska, Ośrodek decyzyjny i procesy decyzyjne w ChRL, [w:] Chiny w stosunkach międzynarodowych, K. Iwańczuk, A. Ziętek (red.), Lublin 2003, s. 18 34. M. Misiągiewicz, Chińska Republika Ludowa w późnowestfalskim ładzie międzynarodowym, [w:] Późnowestfalski ład międzynarodowy, M. Pietraś, K. Marzęda (red.), Lublin 2008, s. 394 407. Li Mingjiang, China Debates Soft Power,,,Chinese Journal of International Politics, 2008 vol. 2, s. 287-308. XI-XII. Procesy regionalizacji w stosunkach międzynarodowych. Region Europy: (cz.1) procesy integracyjne i (cz.2) dezintegracyjne 1. Pojęcie regionu międzynarodowego. 2. Klasyfikacje regionów międzynarodowych. 3. Czynniki regionotwórcze. 4. Region Europy. 5. Rozwój idei integracyjnych w Europie. 6. Główne koncepcje integracji europejskiej. 7. Rozwój organizacji i działań integracyjnych. 8. Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego: geneza, struktura instytucjonalna i obszary aktywności. 9. Dylematy w ramach NATO: asymetria potrzeb i siły. 10. Jesień Ludów i transformacja ustrojowa. 11. Rozpad Jugosławii. 12. Wojna o Bośnię i Hercegowinę. 3
13. Konflikt w Kosowie. 14. Cypr i Morze Egejskie w stosunkach grecko-tureckich. H. Dumała, Regiony międzynarodowe w teorii i w praktyce, [w:] Regiony w stosunkach międzynarodowych, I. Topolski, H. Dumała, A. Dumała (red.), Lublin 2009, s. 13 30. A. Czarnocki, Region Europy, [w:] Międzynarodowe stosunki..., s. 243 248. K. Łastawski, Procesy integracyjne w Europie, [w:] Międzynarodowe stosunki..., s. 223 237. A. Dybczyński, Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego, [w:] Organizacje w stosunkach międzynarodowych. Istota-mechanizmy działania-zasięg, T. Łoś-Nowak, (red.), Wrocław 1999, s. 292-310. H. Haftendorn, NATO i nowy program bezpieczeństwa: poszukiwanie spójności, [w:] Bezpieczeństwo międzynarodowe..., s. 345-360. M. Tanty, Bałkany w XX wieku. Dzieje polityczne, Warszawa 2003, s. 332-370. Traktat Północnoatlantycki (Waszyngton, 4 IV 1949 r.), [w:] Prawo w stosunkach międzynarodowych. Wybór dokumentów, S. Bieleń (oprac.), Warszawa 2004, s. 340-342. XIII. Polityka zagraniczna Polski 1. Uwarunkowania polityki zagranicznej Polski. 2. Koncepcje polityki zagranicznej Polski. 3. Realizacja polityki zagranicznej Polski. 4. Stosunki RP ze Stanami Zjednoczonymi i Rosją. A. Czarnocki, D. Kondrakiewicz, Uwarunkowania, koncepcje i realizacja polityki zagranicznej Polski, [w:] Międzynarodowe stosunki..., s. 601-627. A. Dumała, Unia Europejska w polityce zagranicznej Polski po 1989 roku, [w:] Międzynarodowe stosunki, s. 628 659. K. Pełczyńska-Nałęcz, Dokąd sięgają granice Zachodu? Rosyjsko-polskie konflikty strategiczne 1990-2010, Raport OSW, Marzec 2010. B. Balcerowicz, Polskie wojny, Rocznik Strategiczny 2008/2009, Warszawa 2009, s. 23-40. T. Hypki, Z polskiego punktu widzenia, Raport 2007 nr 9, s. 4-24. XIV. Prawo międzynarodowe a międzynarodowe stosunki polityczne 1. Hard case: prawo kontra polityka. 2. Międzynarodowe trybunały karne geneza i funkcjonowanie. 3. Iracki Trybunał Nadzwyczajny geneza i funkcjonowanie. 4. Prawnomiędzynarodowy wymiar zjawiska konfliktu zbrojnego i interwencji. 5. Interwencja NATO w Kosowie a prawo międzynarodowe. 6. Doktryna interwencji humanitarnej in statu nascendi? 7. Prawo międzynarodowe a doktryna G.W. Busha. 8. Interwencja w Iraku (2003 r.) a prawo międzynarodowe. Fascynujące ścieżki filozofii prawa, J. Zajadło (red.), Warszawa 2008, ss. 175-188. Międzynarodowe trybunały karne sprawiedliwość w niesprawiedliwości?, Rocznik Strategiczny 2001/2002, Warszawa 2002, s. 442-455. Iracki Trybunał Nadzwyczajny nieudana hybryda, Rocznik Strategiczny 2006/2007, Warszawa 2007, s. 370-389. J. Symonides, Wojna z Irakiem a prawo międzynarodowe, Rocznik Strategiczny 2003/2004, Warszawa 2004, s. 366-375. K. Pawłowski, Kosowo. Konflikt i interwencja, Lublin 2008, s. 117-137, 218-233. 4
Metody oceny studenta: 1. Aktywność na zajęciach (punkty od 1 do 4) oraz fakultatywnie referat (do 15 minut) na temat zgłoszony przez studenta i wygłoszony podczas zajęć (punkty od 1 do 5). 2. Test (30 pytań). Dyżury w semestrze zimowym 2015/2016: Poniedziałek, godz.16.45-18.15, pok. nr 209 Piątek, godz.11.30-13.00, pok. nr 209 Dr Konrad Pawłowski 5