Możliwości stosowania biopreparatów do zwalczania uciążliwych owadów krwiopijnych w Polsce Aleksandra Gliniewicz, Ewa Mikulak, Bożena Sawicka Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego Państwowy Zakład Higieny Samodzielna Pracownia Entomologii Medycznej i Zwalczania Szkodników
Owady krwiopijne w Polsce: Meszki (Simullidae) Komary (Culicidae) Inne muchówki krwiopijne (znaczenie weterynaryjne) Kuczmany (Ceratopogonidae) Pchły (Siphonaptera) Wszy (Pediculiidae) Pluskwy (Cimiciidae)
Owady krwiopijne w Polsce: Meszki (Simullidae) Komary (Culicidae) Inne muchówki krwiopijne (znaczenie weterynaryjne) Kuczmany (Ceratopogonidae) Pchły (Siphonaptera) Wszy (Pediculiidae) Pluskwy (Cimiciidae)
Zwalczanie komarów Zwalczanie komarów w różnych środowiskach: -duże obszary na zewnątrz -obszary chronione - tereny przy zabudowaniach -wewnątrz budynków
Zwalczanie komarów Zwalczanie komarów w różnych środowiskach: -duże obszary na zewnątrz -obszary chronione - tereny przy zabudowaniach -wewnątrz budynków
Nasze cele:
Zwalczanie komarów na dużych obszarach A. założenia: - nie gasimy pożaru - działania perspektywiczne - świadomie chronimy środowisko - zachowujemy bioróżnorodnośc
Program zwalczania komarów z wykorzystaniem zintegrowanych metod biologicznych na obszarze Mierzei Wiślanej Rok 2000 Zmapowano ponad 40 miejsc rozwoju larw komarów na obszarze 8x1,5 km wokół miasta Krynica Morska Określono występujące tam gatunki komarów: 18 gatunków, z przewagą Ochlerotatus cantans (84,7%) Rok 2001, kwiecień: Przeprowadzono eksperymentalnie zwalczanie preparatem selektywnie działającym tylko na larwy komarów.
Mapowanie miejsc rozwoju komarów
Fauna komarów Mierzei i Wiślanej, okolic Krynicy Morskiej Gatunki stwierdzone: Cq.richiardii An.maculipennis s.l. Cs.morsitans Cs.annulata An.claviger Ae.cinereus Cx.territans Cx.pipiens Oc.sticticus Ae.vexans Oc.annulipes Oc.punctor Oc.leucomelas Oc.excrucians Oc.communis Oc.cataphylla Oc.caspius Oc.cantanscantans Gatunki określa się po to, aby wiedzieć, ile razy i kiedy zaaplikować larwicyd
Zwalczanie larw komarów Użyte preparaty: VectoBac 12AS concentrated suspension, zawierający Bacillus thuringiensis israelensis; aktywność - 1200 IU/mg (preparat zarejestrowany w URPL) - VectoBac TP technical powder, zawierający Bacillus thuringiensis israelensis; aktywność - 5000 IU/mg.
Preparat i dawkowanie Larwy 1 i 2 stadium Larwy 3 i 4 stadium VectoBac 12AS (1200 IU/mg) 1 litr/ha 2 litry/ha VectoBac TP (5000 IU/mg) 250g 500g
Skuteczność preparatu Vectobac 12 AS w zwalczaniu larw komarów No of larvae 200 180 160 140 120 100 Fig. 10 A. No of mosquito larvae caught in capture stations situated in the town Krynica Morska before and after treatment with Vectobac 12 AS 80 60 40 20 0 IV V VI VII X Mean Capture stations before after
Rezultaty: Skuteczność: ponad 99%
Zwalczanie komarów na dużych obszarach B. Najczęściej: - jest po powodzi - nie ma pieniędzy -niedługo wybory
Teren opryskiwania: Na terenie gminy Legionowo do opryskiwania preparatem zawierającym deltametrynę (przeznaczonym do zwalczania komarów) wyznaczono obszar ok. 300 ha, położony wzdłuż Wisły. Teren ten został wytypowany na podstawie wywiadów środowiskowychy i skarg ludności na występowanie uciążliwej plagi komarów. Pod względem przyrodniczym teren opryskiwania stanowiły głównie lasy i zarośla łęgowe położone pomiędzy osiedlami a wałem wiślanym. W Rajszewie opryskiwano również tereny pola golfowego. Nie opryskiwano terenów chronionych
Teren opryskiwania:
Aplikacja preparatu: Do opryskiwania użyto preparat zawierający 2% deltametryny insektycydu z grupy pyretroidów. Preparat ten jest płynnym koncentratem do rozcieńczania wodąą i stosowania jako aerozol przestrzenny. Jest przeznaczony do zwalczania owadów latających, takich jak komary, meszki na terenach otwartych oraz wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń.
Aplikacja preparatu: Preparat stosowano w godzinach wieczornych 19 21, w porze największej aktywności komarów. Opryskiwanie i prowadzono metodą lotniczą (samolot An-2), z wysokości minimalnej, uwarunkowanej ukształtowaniem terenu. Preparat aplikowano dwukrotnie, w odstępie 6 dni: 2 i 8 lipca. Każda aplikacja składała sięę z dwóch przelotów nad obszarem docelowym, podczas których prowadzono opryskiwanie. Stosowano oprysk drobnokroplisty metodą ULV (1 część koncentratu + 9 części wody) w dawce 500ml/ha.
Efektywność opryskiwania preparatem zawierającym deltametrynę metodą lotniczą terenów popowodziowych w celu redukcji liczebności uciążliwych komarów 2000 1800 lic czba komar rów w pułap pce 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 przed opryskiem 48h po 1 oprysku 24h po 2 oprysku Liniowy (24h po 2 oprysku) 0 1 2 3 4 5 nr pułapki
Rezultaty: Skuteczność ok. 56%
Zwalczanie komarów - porównanie działania preparatów owadobójczych do zwalczania larw i dorosłych komarów Zwalczanie dorosłych komarów preparatami chemicznymi: Traktowany jest duży obszar Działanie na "skutek" Działanie na wiele organizmów w środowisku Zwalczanie larw komarów preparatami biologicznymi: Precyzyjne traktowanie zbiorników wodnych obfitujących w larwy komarów Działanie na "przyczynę" y ę Selektywne działanie na larwy komarów Zachowanie bioróżnorodności w środowisku
Wniosek: Należy dążyć do opracowania dla obszarów, na których regularnie występują uciążliwe komary, integrowanych programów zwalczania, w których podstawą jest stosowanie preparatów biologicznych, a jako uzupełnienie preparatów chemicznych
W Polsce: Regularne zwalczanie komarów i meszek prowadzone jest na ok. 20 obszarach Biopreparaty do zwalczania larw stosowane są na 2 obszarach (regularnie) Dominuje zwalczanie form imaginalnych; odbywa się ono za pomocą preparatów chemicznych, nie zawsze przeznaczonych do stosowania przeciwko komarom na zewnątrz
W jakich warunkach mogłaby nastąpić zmiana na korzyść szerszego stosowania preparatów biologicznych zawierających spory i toksyny Bti? Presja społeczna przeciwko chemizacji środowiska Integrowany program zwalczania komarów (monitoring) będzie dofinansowany jako projekt z NCBiR Komary w Polsce staną się niewrażliwe na insektycydy chemiczne Gmina pozyska pieniądze z programu unijnego Będzie to w gminie Kleszczów
Meszki - cel:
Meszki - zwalczanie: Zwalczanie larw za pomocą preparatów zawierających Bti bardzo kosztowne, bo preparat musi być stosowany do wody płynącej Zwalczanie dorosłych mało skuteczne W Polsce w okolicach Gorzowa Wielkopolskiego i Zielonej Góry prowadzony jest monitoring występowania meszek w celu optymalizacji kosztów zwalczania.
Dziękuję Państwu za uwagę