Innowacyjne pomysły, kreatywni ludzie CZAS ZMIAN Dobre praktyki wykorzystania Funduszy Europejskich w latach 2007-2012
Innowacyjne pomysły, kreatywni ludzie Badania i rozwój to fundament każdej nowoczesnej gospodarki. Szwecja, Niemcy czy Finlandia swój sukces ekonomiczny zawdzięczają w dużym stopniu skutecznej współpracy nauki i biznesu. Wiele zmienia się na lepsze w tym obszarze także w Polsce. Najaktywniejsze ośrodki naukowe chcą współpracować z przemysłem i przygotowują do tego swoje kadry oraz zaplecze badawczo-rozwojowe (B+R). Z kolei przedsiębiorcy coraz chętniej zlecają naukowcom specjalistyczne badania. Program Innowacyjna Gospodarka to 9,7 mld euro na wsparcie najlepszych polskich firm i uczelni, a działania wspierające B+R znajdziemy także w regionalnych programach operacyjnych czy w Programie Kapitał Ludzki. Już dziś widać, że nie zmarnowaliśmy szansy. Polscy przedsiębiorcy i naukowcy odważnie sięgnęli po środki z Funduszy Europejskich i rozpoczęli pracę nad wieloma niezwykłymi projektami. Nowocześnie wyposażone laboratoria pracują nad przełomowymi rozwiązaniami z zakresu energii odnawialnej, ekologicznego rolnictwa czy nad technologiami kwantowymi. Badania nad nowymi produktami prowadzą firmy małe i duże. Przedsiębiorcy wprowadzają do swojej oferty atrakcyjne dla światowych odbiorców produkty, takie jak energooszczędne okna czy nowoczesne folie wykorzystywane do pakowania. Dzięki pieniądzom z UE powstają firmy, które z powodzeniem rozwijają biznes w internecie. Przykładów pozytywnych zmian zachodzących w polskiej gospodarce jest mnóstwo. W niniejszej publikacji przedstawiamy Państwu wybrane projekty, na które naszym zdaniem warto zwrócić uwagę. Wdrażanie innowacji to w polskiej gospodarce konieczność. Publikowany przez Komisję Europejską ranking Innovation Union Scoreboard zalicza Polskę do grupy umiarkowanych innowatorów. Oznacza to, że musimy podjąć wysiłek, by dołączyć do europejskich liderów innowacji, wśród których znajdują się wyżej wspomniane kraje. Światowy kryzys nie może w tym przeszkodzić. Przeciwnie antidotum na kryzys może być właśnie innowacyjność, do której odwołuje się również aktualna strategia Europa 2020. Polscy przedsiębiorcy i naukowcy mają potencjał, który pozwala nam skracać dystans do europejskich liderów. Świadczą o tym najlepiej opisane w niniejszej publikacji projekty.
Infrastruktura B+R Ekolaboratorium dla rolnictwa Twórcy Centralnego Laboratorium Agroekologicznego (CLA) na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie od początku założyli, że będzie to jednostka otwarta dla badaczy z całej Polski oraz wszystkich zainteresowanych firm. Laboratorium, które mieści się w Lubelskim Parku Naukowo-Technologicznym, to 10 pracowni wyposażonych w najnowocześniejszy sprzęt. Aparatura pozwala m.in. na badania składu surowców i przetworów rolnych, w tym pochodzących z hodowli ekologicznych. Lublin Na Lubelszczyźnie istnieje duży popyt na takie usługi, gdyż region znany jest z produkcji zdrowych, nieskażonych produktów rolnych. Zamówienie na badania w CLA można złożyć, nie wychodząc z domu czy biura. Na stronie internetowej dostępna jest aplikacja, która pozwala na wybór badania, sprawdzenie kosztu i wysłanie formularza z zamówieniem. CLA wyróżnia się wysoką jakością świadczonych usług. Dr hab. Radosław Kowalski, kierownik Centralnego Laboratorium Agroekologicznego: Klienci oczekują potwierdzenia spełnianych standardów, nawet jeżeli nie są one obligatoryjne. Wdrożyliśmy już system zgodny z ISO 17025 i finalizujemy akredytacje na konkretne, świadczone przez nas, badania. 4 Projekt: Wyposażenie Centralnego Laboratorium Agroekologicznego Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie Beneficjent: Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Program: Rozwój Polski Wschodniej Wartość projektu: ok. 20,6 mln zł Wartość dofinansowania z UE: ok. 16,7 mln zł Okres realizacji: styczeń 2008 grudzień 2010
Dziś klienci poszukują zdrowych produktów spożywczych ze sprawdzonego źródła. W Centralnym Laboratorium Agroekologicznym prowadzone są badania na potrzeby jednostek certyfikujących, które potwierdzają stosowanie ekologicznych metod produkcji żywności. 5
Infrastruktura B+R Gotowi do lotu Świdnik staje się międzynarodową potęgą w branży lotniczej, na czym korzysta cała Lubelszczyzna. Trwa realizacja projektu, który radykalnie zmodernizuje infrastrukturę firmy PZL-Świdnik. Powstają nowoczesne obiekty badawcze, które następnie zostaną wyposażone w sprzęt najnowszej generacji. Świdnik Naturalnym zapleczem dla prac badawczo-rozwojowych prowadzonych w Świdniku są uczelnie we wschodniej Polsce. Rozbudowa zakładów stwarza też korzystne warunki dla bezpośrednich inwestycji zagranicznych i dalszych przedsięwzięć związanych z rozwojem sektora high tech, w tym wśród małych i średnich przedsiębiorstw. Nicola Bianco, dyrektor zarządzający PZL-Świdnik: Dzięki inwestycji zwiększymy nasze uczestnictwo w europejskich lotniczych programach badawczych, a także rozwiniemy produkcję własnych śmigłowców, zdolnych do konkurowania na rynku z zagranicznymi potentatami. 6 Projekt: Rozbudowa infrastruktury zaplecza badawczo-rozwojowego Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego PZL-Świdnik SA wraz z zatrudnieniem wykwalifikowanej kadry Beneficjent: Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego PZL-Świdnik Spółka Akcyjna Program: Rozwój Polski Wschodniej Wartość projektu: ok. 119 mln zł Wartość dofinansowania z UE: ok. 41,6 mln zł Okres realizacji: styczeń 2010 listopad 2014 Jednym z najważniejszych obiektów badawczych w świdnickiej wytwórni będzie nowoczesna wieża do testowania śmigieł. Stworzy to nowe możliwości współpracy z przedstawicielami sektora lotniczego na całym świecie.
Infrastruktura B+R Technologie OZE Projekt: Hala laboratoryjna energooszczędna ekologiczna dla energetyki i odnawialnych źródeł energii Beneficjent: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Sulechowie Program: Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubuskiego Wartość projektu: ok. 15 mln zł Wartość dofinansowania z UE: ok. 12,6 mln zł Okres realizacji: styczeń 2008 luty 2012 Sulechów W obiekcie Centrum Energetyki Odnawialnej (CEO) w Sulechowie prowadzone są badania z zakresu energii odnawialnej elektrycznej i cieplnej. Ośrodek, mieszczący się w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej, tworzy pięć sal laboratoryjnych. Są to m.in. laboratorium technologii cieplnej, w którym zainstalowanych jest 10 różnych źródeł energii, oraz laboratorium technologii elektroenergetycznych, które integruje 8 różnych źródeł elektrycznych, takich jak generatory wiatrowe, ogniwa paliwowe czy pompy ciepła. Ponadto CEO wyposażone jest w 3 niezależne stacje pogodowe umożliwiające rejestrację parametrów klimatu panującego na zewnętrz budynku i badanie ich wpływu na działanie poszczególnych źródeł energii odnawialnej. Radosław Grech, kierownik Centrum Energetyki Odnawialnej PWSZ w Sulechowie: Inwestycja ma duży wpływ na przyspieszenie rozwoju gospodarczego województwa lubuskiego. Dzięki dostępowi do najnowszych badań z zakresu odnawialnych źródeł energii wzrośnie konkurencyjność małych i średnich firm z naszego regionu na rynku europejskim. Do końca 2020 r. 15 proc. produkowanej w Polsce energii elektrycznej musi pochodzić ze źródeł odnawialnych. Około roku 2060 większość produkowanej na świecie energii będzie pozyskiwana w ten sposób. 7
Infrastruktura B+R Technopark zamiast stoczni Szczecin dzięki Funduszom Europejskim zyska centrum innowacji. W nowych obiektach Technoparku Pomerania powstaje 11 tys. m kw. powierzchni dla rozwoju nowych technologii. Nowe biura klasy A, z wszelkimi udogodnieniami technicznymi, są przeznaczone dla start- -upów oraz rozwiniętych przedsiębiorstw. Do dyspozycji będą ponadto przestrzenie konferencyjne i laboratoryjne, zaplecze socjalne oraz własna serwerownia. Firmy już korzystają ze wsparcia w ramach programu inkubacji. Funkcjonowanie inkubatora, wraz z centrum innowacji dla dojrzałych przedsiębiorstw, umożliwi integrację branży. Szczecin Grzegorz Fiuk, prezes Szczecińskiego Parku Naukowo-Technologicznego: Działaniami w zakresie technologii informacyjnych i telekomunikacyjnych chcemy wygenerować nowy rodzaj biznesu, strategiczny dla rozwoju całego regionu. W związku z tym, że nie mamy już w Szczecinie stoczni, trwa poszukiwanie innej specjalizacji miasta. Technopark to podstawa do tworzenia nowej jakości. Budowa ma się zakończyć w drugiej połowie 2013 r. 8 Projekt: Budowa i wyposażenie I etapu Pomerania Technopark w Szczecinie przy ul. Niemierzyńskiej Beneficjent: Szczeciński Park Naukowo-Technologiczny Program: Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego Wartość projektu: ok. 99,5 mln zł Wartość dofinansowania z UE: ok. 31,5 mln zł Okres realizacji: czerwiec 2011 wrzesień 2013 Choć trwa budowa Technoparku, w pierwszym budynku inkubatora przedsiębiorczości, zmodernizowanym w 2010 r., działa już 20 firm.
Infrastruktura B+R Badania pierwszej klasy Uniwersytet Szczeciński buduje jedno z najnowocześniejszych w Polsce laboratoriów badawczo-rozwojowych. Pod nazwą elbrus tworzone są: laboratorium fizyki jądrowej i medycznej, radiospektroskopii, polimerów oraz optoelektroniki. Szczecińscy naukowcy zyskują szansę pracy na wysokoprądowym akceleratorze lekkich jonów z bardzo wysoką próżnią. Pomoże on w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie o początek wszechświata oraz badaniu wpływu promieniowania kosmicznego na organizmy żywe. Eksperymenty znajdą zastosowanie m.in. w projektach dotyczących podróży kosmicznych, a także medycyny. Laboratorium elbrus będzie pierwszym tego typu obiektem na Szczecin Uniwersytecie Szczecińskim i znacznie podniesie poziom badań oraz nauczania na Wydziale Matematyczno-Fizycznym. Mateusz Kaczmarski, Uniwersytet Szczeciński, asystent koordynatora projektu elbrus: Liczymy na współpracę z biznesem i zagranicznymi uniwersytetami, na przykład z Japonii i Kanady, które będą mogły prowadzić u nas badania. Na współpracy skorzystają oczywiście także studenci, którzy będą się uczyć w nowych pracowniach. Projekt: Uniwersytet Szczeciński Laboratoria W laboratorium zbudowano ołowianą komorę, w której bada się Badawczo-Rozwojowe Uniwersytetu Szczecińskiego minimalne wartości promieniowania radioaktywnego w próbkach. Ołów potrzebny do jej wybudowania pochodzi z wraków (elbrus) Beneficjent: Uniwersytet Szczeciński statków, które zatonęły kilkaset lat temu. Dzięki temu metal nie Program: Regionalny Program Operacyjny Województwa zawiera pozostałości po promieniowaniu, które wystąpiło w Europie po katastrofie w Czarnobylu. Zachodniopomorskiego Wartość projektu: ok. 10,3 mln zł Wartość dofinansowania z UE: ok. 7,2 mln zł Okres realizacji: styczeń 2011 czerwiec 2012 9
Infrastruktura B+R Kwanty w laboratorium Narodowe Laboratorium Technologii Kwantowych (NLTK) jest ogólnopolską platformą współpracy oraz wymiany doświadczeń upowszechniającą interdyscyplinarne badania. Założyło je konsorcjum złożone z ośmiu czołowych w kraju jednostek naukowych, które zajmują się projektami z zakresu technologii kwantowych, w tym informatyki i inżynierii kwantowej. Liderem konsorcjum jest Uniwersytet Warszawski. W ramach projektu zakupiono nowoczesną aparaturę badawczą (370 sztuk) dla pięciu instytucji tworzących konsorcjum. Ponadto utworzono cztery nowe pracownie i laboratoria oraz zmodernizowano 15 kolejnych. Z uwagi na wysoki stopień zaawansowania, większość prac badawczych z użyciem nowej aparatury prowadzona jest w ramach interdyscyplinarnych zespołów. Prof. Czesław Radzewicz, Uniwersytet Warszawski, koordynator projektu: Projekt umożliwił realizację badań naukowych w nowych obszarach badawczych o znaczeniu strategicznym dla polskiej gospodarki. Dzięki wyposażeniu laboratoriów w nowoczesną aparaturę i wypracowanym metodom współpracy polscy fizycy mają możliwość prowadzenia badań na światowym poziomie. Technologie kwantowe umożliwiają przesyłanie danych w taki sposób, że wykluczone jest ich przechwycenie. Inżynieria kwantowa już dziś znajduje zastosowanie w zabezpieczaniu internetowych transakcjach finansowych. 10 Projekt: Narodowe Laboratorium Technologii Kwantowych Beneficjent: Uniwersytet Warszawski (koordynator konsorcjum) Program: Innowacyjna Gospodarka Wartość projektu: ok. 47,6 mln zł Wartość dofinansowania z UE: ok. 40,4 mln zł Okres realizacji: marzec 2009 marzec 2011
Infrastruktura B+R Przetestują produkty Politechnika Radomska już niedługo będzie dysponować halą technologiczną, w której znajdzie się 7 nowoczesnych, specjalistycznych laboratoriów, m.in. chemii gospodarczej i kosmetyków, odzysku chromu, fotowoltaiki, mikrobiologii oraz pracownia badań fizykochemicznych. W najnowszy sprzęt wyposażono już laboratorium technologiczne na Wydziale Mechanicznym. Naukowcy i studenci mogą korzystać z programowanych numerycznie obrabiarek oraz innych prototypowych urządzeń pozwalających na testowanie innowacyjnych technologii przyszłości. Radom Dr inż. Tomasz Wasilewski, adiunkt na Wydziale Materiałoznawstwa, Technologii i Wzornictwa: Inwestycja wzmocni infrastrukturę dydaktyczną i badawczo-rozwojową naszej uczelni. Dzięki temu wzrośnie efektywność prac badawczych i zwiększą się możliwości bezpośredniego transferu nowych rozwiązań do sektora gospodarki. Prowadzone przez nas badania umożliwią opracowanie innowacyjnych i bezpiecznych produktów. Projekt: Stworzenie powiązań kooperacyjnych między sferą badawczą a przedsiębiorstwami w celu poprawy konkurencyjności regionu i zwiększenia spójności gospodarczej i społecznej Beneficjent: Politechnika Radomska im. Kazimierza Pułaskiego Program: Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego Wartość projektu: ok. 14 mln zł Wartość dofinansowania z UE: ok. 11,9 mln zł Okres realizacji: czerwiec 2010 grudzień 2012 Naukowcy z Politechniki Radomskiej bez problemu ocenią działanie kosmetyków na poziomie molekularnym. Nowa aparatura umożliwia np. obserwację zmian w strukturze warstwy powierzchniowej włosa po aplikacji kosmetyków. 11
Przepływ wiedzy Sojusz wiedzy i biznesu Bydgoszcz stawia na skuteczny transfer technologii z nauki do biznesu. W tym celu Polskie Towarzystwo Ekonomiczne w Bydgoszczy, Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy oraz Laurea University of Apllied Science w Helsinkach zorganizowały cykl szkoleń skierowanych do polskich studentów, naukowców i przedsiębiorców. Studenci mieli okazję skorzystać z seminariów konsultacyjnych, w trakcie których eksperci radzili, jak założyć własny biznes i pozyskać na jego rozwój unijną dotację. Naukowcy mogli z kolei wziąć udział w wizycie studyjnej w fińskich laboratoriach i podpatrzeć liderów światowych innowacji. Bydgoszcz Z projektu skorzystali również przedsiębiorcy, do których skierowany został cykl seminariów poświęconych transferowi wiedzy. Z badań przeprowadzonych przez Ministerstwo Gospodarki oraz PARP wynika, że dotychczas tylko nieliczne polskie firmy wdrożyły innowacje. Grzegorz Grześkiewicz, koordynator przedsięwzięcia: Kolejnym wygranym tego projektu jest Bydgoszcz i jej mieszkańcy. Jeden z doktorantów stażystów przyczynił się do rozwoju Bydgoskiego Tramwaju Wodnego, dzisiaj bodaj największej atrakcji turystycznej miasta. Na wdrożenie czekają również pomysły innych naukowców, którzy wzięli udział w projekcie. 12 Projekt: Przedsiębiorczość akademicka skuteczny transfer wiedzy 2 Beneficjent: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne w Bydgoszczy Program: Kapitał Ludzki Wartość projektu: ok. 0,65 mln zł Wartość dofinansowania z UE: ok. 0,56 mln zł Okres realizacji: sierpień 2009 wrzesień 2010 Naukowcy z Bydgoszczy gościli z wizytą studyjną w Finlandii, która zajmuje 7. miejsce w rankingu najbardziej innowacyjnych krajów świata (według raportu Global Competitiveness Index 2010-2011 ).
Przepływ wiedzy Przedsiębiorczy naukowcy Pomysł na biznes, Finanse firmy, Manager własnej firmy to moduły szkoleniowe w projekcie Przedsiębiorczy naukowiec. Podczas 328 godzin przeszkolono 224 osoby, w tym 200 osób studiujących, 14 osób zatrudnionych w dużym przedsiębiorstwie i 11 osób samozatrudnionych. Dodatkowo każdy mógł liczyć na dwie godziny indywidualnego doradztwa. Największe zainteresowanie wzbudziły kwestie związane z analizą mocnych i słabych stron przyszłego przedsiębiorcy, ograniczaniem słabych stron oraz zwalczaniem zagrożeń w realizacji biznesplanu. Projekt uzyskał bardzo dobre noty w ankietach ewaluacyjnych wypełnianych przez uczestników na różnych etapach trwania szkoleń i doradztwa. Gliwice Katarzyna Kuboś, Technopark Gliwice: Uczestnicy szkoleń zdobyli kompleksową wiedzę z zakresu tworzenia własnej działalności gospodarczej, a wielu z nich zdecydowało się wziąć udział w innych szkoleniach realizowanych przez Technopark Gliwice. Niektórzy założyli własne firmy. Warto tu wymienić: Promur Piotr Bieńkowski, oferującą usługi utrzymania elewacji w czystości przy zastosowaniu nowoczesnych technologii, oraz FPUH Bolzan Mateusz Górecki, rozwijającą sieć automatów do sprzedaży żywności. Technopark współpracuje z 30 jednostkami naukowymi, 4 szkołami wyższymi i 4 innymi parkami w Polsce. Projekt: Przedsiębiorczy naukowiec Beneficjent: Park Naukowo-Technologiczny Technopark Gliwice Sp. z o.o. Program: Kapitał Ludzki Wartość projektu: ok. 0,33 mln zł Wartość dofinansowania z UE: ok. 0,28 mln zł Okres realizacji: listopad 2009 kwiecień 2011 13
Przepływ wiedzy Przełamywanie barier woj. opolskie Naukowcy zapewniają gospodarce nowe technologie, urządzenia i nowatorskie rozwiązania w zarządzaniu i organizacji pracy. W sprawnie funkcjonującej gospodarce istnieje sieć powiązań pomiędzy szkolnictwem wyższym i biznesem. Próbą zbudowania takiego modelu w regionie opolskim był projekt PITRO: Platforma Innowacji Technologicznej Regionu Opolszczyzny. Adresowano go do branż: chemicznej, przeróbki ropy i węgla, produkcji farb i lakierów oraz przetwórstwa tworzyw sztucznych i energetyki. W ramach projektu zorganizowano seminaria tematyczne oraz targi wiedzy technologicznej z udziałem przedstawicieli świata nauki i przemysłu. Przedsiębiorcy mogli liczyć na dostęp do naukowych baz danych, a stały kontakt między środowiskami naukowymi i biznesowymi zapewniał portal internetowy www.pitro.pl. To tak atrakcyjna oferta, że zorganizowano już IV edycję projektu. Adriana Muszyńska z Instytutu Ciężkiej Syntezy Organicznej Blachownia, koordynator projektu: Mamy doskonałe zaplecze naukowe, świetnych specjalistów i dostęp do światowych zasobów wiedzy. Zależało nam na przełamaniu bariery między lokalnymi środowiskami nauki i biznesu. Aby utrzymać pozytywne wskaźniki wzrostu gospodarczego, należy wspierać rozwój innowacyjności i zacieśnić więzi między przemysłem a nauką w regionie. 14 Projekt: Platforma Innowacji Technologicznej Regionu Opolszczyzny II (PITRO II) Beneficjent: Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej Blachownia Program: Kapitał Ludzki Wartość projektu: ok. 0,7 mln zł Wartość dofinansowania z UE: ok. 0,6 mln zł Okres realizacji: wrzesień 2008 grudzień 2009 Kodeks postępowania dla szkół wyższych i innych publicznych instytucji badawczych przyjęty przez Komisję Europejską zaleca, by uczelnie publiczne upowszechniały wyniki swoich badań, oferując dostęp do profesjonalnych usług związanych z transferem wiedzy. Chodzi tu m.in. o usługi prawne związane z ochroną własności intelektualnej oraz finansowe i handlowe.
Przepływ wiedzy Inkubator z doświadczeniem InQbe specjalizuje się w rozwijaniu projektów z obszarów nowych technologii, internetu oraz ICT. W okresie inkubacji pomysłodawcy nowych biznesów mogą liczyć na dofinansowanie w wysokości nawet 200 tys. euro. Ponadto inkubator oferuje pomoc merytoryczną, infrastrukturę technologiczną i biurową. Z takiego wsparcia skorzystało dotychczas 76 pomysłodawców, a 20 z nich z powodzeniem weszło na rynek. Jedna z powstałych firm, Prawomaniacy, jest znana wśród osób przygotowujących się do egzaminów prawniczych. Inna spółka, Digital Broadcast, świadczy usługi transmisji on-line wszelkiego rodzaju wydarzeń. Olsztyn Wojciech Przyłęcki, prezes spółki InQbe: Z pewnością w podejmowaniu skutecznych decyzji inwestycyjnych pomogły nam wcześniejsze doświadczenia w roli przedsiębiorców. Zakładaliśmy, prowadziliśmy i sprzedaliśmy własne biznesy internetowe i technologiczne, co pozwala nam zrozumieć realne problemy, z jakimi spotykają się pomysłodawcy. I rozmawiać z nimi ich językiem. To bardzo skraca dystans i zwiększa szanse na znalezienie wspólnych, najlepszych rozwiązań. Projekt: InQbe inkubator projektów technologicznych i internetowych Beneficjent: InQbe Program: Innowacyjna Gospodarka Wartość projektu: ok. 20,47 mln zł Wartość dofinansowania z UE: ok. 17,4 mln zł Okres realizacji: lipiec 2008 grudzień 2013 InQbe był jednym z pierwszych działających w Polsce inkubatorów przedsiębiorczości, który wprowadził na rynek nową firmę. Stało się to w 2009 r. 15
Technologie Folie z pomysłem Folia stretch to rozciągliwy materiał, który służy do pakowania produktów, zapewniając przy tym wysoką stabilność przewożonych ładunków. Chętnie więc stosują ją firmy spedycyjne. Spółka Efekt Plus z Rzeszowa należy do czołowych producentów takiej folii w Europie. Jej właściciele stawiają na innowacje w rozwoju swojego produktu, a także na bardziej ekologiczną produkcję. Dzięki unijnej dotacji firma zakupiła linię technologiczną umożliwiającą produkcję folii mikrowarstwowej. Produkt jest cieńszy niż wyroby konkurencji, a równie wytrzymały. Kolejnym atutem tej linii jest nawijak, umożliwiający wytworzenie dodatkowo folii ręcznej nadającej się do stosowania bez użycia maszyny. Rzeszów Anna Radoń-Cholewa, współautorka projektu: Inwestycja ma charakter proekologiczny. Dzięki recyklingowi możliwe stało się wyeliminowanie odpadów produkcyjnych i wtórne wykorzystanie zużytej folii. Dzięki innowacyjnym rozwiązaniom firma umacnia pozycję na rynku producentów, a eksport folii stretch stanowi już około 40 proc. całości sprzedaży. 16 Projekt: Zakup linii technologicznej do produkcji folii stretch innowacja produktowo-procesowa w firmie Efekt Plus w Rzeszowie Beneficjent: Zakład Produkcji Folii Efekt Plus Sp. z o.o. Program: Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego Wartość projektu: ok. 8,4 mln zł Wartość dofinansowania z UE: ok. 4,9 mln zł Okres realizacji: sierpień 2009 grudzień 2009 Współpraca z naukowcami z Wydziału Chemii Politechniki Rzeszowskiej przyczyniła się do wykorzystania nanotechnologii w procesie produkcji folii. Folia składa się nawet z 50 nanowarstw, dzięki czemu jest bardziej rozciągliwa i sprężysta.
Technologie Jakość dla środowiska Drukarnia Centrum jest pierwszą firmą poligraficzną w Polsce, która zastosowała najnowszą technologię druku offsetowego waterless UV. To druk bezwodny, zapewniający większy kontrast, stabilność kolorystyczną oraz uszlachetniające i specjalne efekty nieosiągalne w standardowych technikach poligraficznych. Technologia ta stwarza niemal nieograniczone możliwości m.in. zadruk tworzyw sztucznych, kartonów metalizowanych, folii samoprzylepnych czy arkuszy z surowców wtórnych. Cykl produkcyjny umożliwia także nadruk na materiałach ulegających biodegradacji i innych, na których było to wcześniej utrudnione lub niemożliwe. Zduńska Wola Agnieszka Kubasiewicz, koordynatorka projektu: Przy wdrażaniu tej technologii oprócz udoskonalenia tradycyjnych technik druku bardzo ważne były dla naszej firmy również względy ekologiczne. Technologia waterless UV nie wymaga bowiem użycia wody i alkoholu izopropylowego, zaś udział substancji chemicznych w procesie produkcji jest maksymalnie ograniczony. Projekt: Uruchomienie linii produkcyjnej wykorzystującej technologię druku bezwodnego firmy Toray Industries Beneficjent: Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo- Usługowe Centrum Owczarek Spółka Jawna w Zduńskiej Woli Program: Regionalny Program Operacyjny Województwa Łódzkiego Wartość projektu: ok. 10,2 mln zł Wartość dofinansowania z UE: ok. 5,2 mln zł Okres realizacji: lipiec 2009 czerwiec 2010 Firmy z branży poligraficznej stosujące technologię waterless, zrzeszone są w stowarzyszeniu Waterless Printing Association (www.waterless.org) o zasięgu ogólnoświatowym. Drukarnia Centrum ze Zduńskiej Woli jest 1. w Polsce i 130. na świecie przyjętą do tej organizacji. 17
Technologie Zysk dla gospodarki i środowiska Zespół badaczy z Politechniki Lubelskiej opracował unikatową metodę produkcji zeolitów z popiołu lotnego, który jest produktem ubocznym spalania węgla przy produkcji energii elektrycznej i cieplnej. Zeolity chemicznie są glinokrzemianami sodu, wapnia i potasu o bardzo porowatej strukturze, która zapewnia im wysoką zdolność adsorpcji różnego rodzaju zanieczyszczeń. Właśnie ta cecha umożliwia różne ich zastosowania w przemyśle. Lublin Możliwości zastosowania są szerokie. Badacze przeprowadzili udane próby oczyszczania zeolitami wód w kopalniach o podwyższonych zawartościach pierwiastków promieniotwórczych, a także wychwytywania szkodliwych substancji z gazów emitowanych do atmosfery w różnego rodzaju procesach technologicznych. Pomyślnie wypadły też wstępne eksperymenty nad wykorzystaniem zeolitów do produkcji mas asfaltowych. Lubelscy naukowcy uruchomili doświadczalną linię do syntezy zeolitów z popiołów lotnych i rozpoczęli produkcję w skali półtechnicznej, która poprzedza wdrożenie przemysłowe. Politechnika Lubelska współpracuje już z firmami zainteresowanymi biznesowym wykorzystaniem tej metody i wprowadzeniem jej do praktyki gospodarczej. Dr inż. Wojciech Franus, Politechnika Lubelska, kierownik projektu: W naturze proces tworzenia zeolitów trwa kilka tysięcy lat. Jeżeli chcemy stosować je na skalę przemysłową, konieczne jest pozyskiwane tych minerałów na drodze syntezy chemicznej. 18 Projekt: Innowacyjna technologia produkcji zeolitów z popiołów lotnych Beneficjent: Politechnika Lubelska Program: Innowacyjna Gospodarka Wartość projektu: ok. 1,3 mln zł Wartość dofinansowania z UE: ok. 1,1 mln zł Okres realizacji: kwiecień 2009 grudzień 2011 Zeolitów użyto podczas akcji ratunkowej po eksplozji w elektrowni atomowej w Czarnobylu. Dzięki temu uniknięto skażenia wód gruntowych i przedostania się substancji radioaktywnych do rzek.
Technologie Oszczędność czasu i pieniędzy Czy właściciel firmy może sam poprowadzić księgowość? Okazuje się, że nie jest to wcale takie trudne, jeśli ma się do dyspozycji System Samodzielnej Księgowości Internetowej. System ten powstał z myślą o przedsiębiorcach, którzy prowadzą niewielką, w szczególności jednoosobową działalność gospodarczą i rozliczają się za pomocą książki przychodów i rozchodów. Przy budowie programu pracowało kilkudziesięciu specjalistów, w tym doradcy podatkowi i certyfikowani księgowi. Obecnie firma ma ponad tysiąc użytkowników. Każdy z nich oszczędza pieniądze i czas, korzystając z e-usług. Andrzej Korbaś, właściciel firmy: Jest to jeden z pierwszych tego typu systemów na rynku, który nie wymaga wsparcia ze strony specjalistów. Umożliwia on przedsiębiorcom prowadzenie ksiąg podatkowych, wystawianie faktur i rachunków, ewidencjonowanie dokumentów, a także obliczanie zaliczek na podatek dochodowy i VAT. Często bowiem docierały do nas głosy od właścicieli firm, że ich współpraca z zewnętrznymi biurami rachunkowymi nie układa się tak, jak powinna, jest kosztowna i czasochłonna. Projekt: E-zarządzanie procesami wewnętrznymi w mikroi małych przedsiębiorstwach Beneficjent: MSPbiuro Andrzej Korbaś Program: Innowacyjna Gospodarka Wartość projektu: ok. 0,33 mln zł Wartość dofinansowania z UE: ok. 0,24 mln zł Okres realizacji: styczeń 2010 grudzień 2010 Korzystając z e-księgowości, przedsiębiorca może ograniczyć wydatki na prowadzenie ksiąg finansowych nawet o 90 proc. 19
Technologie Okna z widokiem na przyszłość Okna pasywne są wyjątkowo szczelne i spełniają światowe standardy budownictwa ogrzewanego w sposób niekonwencjonalny. I właśnie takie okna znalazły się w ofercie firmy stolarskiej braci Roberta i Karola Kowalskich z Szymanowa. Uruchomienie produkcji okien w innowacyjnej technologii stało się możliwe dzięki zakupowi nowoczesnych urządzeń do ich wytwarzania oraz centrum obróbki CNC. Inwestycja sfinansowana została dzięki unijnej dotacji. Firma od lat stawia na rozwój i sięga po zaawansowane technologicznie rozwiązania. W ten sposób może być konkurencyjna na zagranicznych rynkach. Szymanowo Robert Kowalski, współwłaściciel firmy: Realizacja projektu dotyczącego uruchomienia produkcji okien pasywnych przyniosła firmie podwójną korzyść. Wzbogaciliśmy naszą ofertę i w ten sposób umocniliśmy swoją pozycję na rynku. Z drugiej strony, dzięki unowocześnieniu procesu produkcji mogliśmy poprawić organizację i bezpieczeństwo pracy w naszej firmie, zaś pracownicy zyskali nowe, wyższe kwalifikacje. Energooszczędność okien pasywnych pozwala maksymalnie zredukować koszty ogrzewania. Produkty z Wielkopolski sprzedawane są już nie tylko w Europie, ale też w Azji, Australii i Ameryce Północnej. 20 Projekt: Uruchomienie produkcji okien pasywnych Beneficjent: Robert Kowalski, Karol Kowalski Stolarstwo Spółka Jawna Program: Regionalny Program Operacyjny Województwa Wielkopolskiego Wartość projektu: ok. 2,1 mln zł Wartość dofinansowania z UE: ok. 0,97 mln zł Okres realizacji: kwiecień 2009 październik 2010
Technologie Ozon w dobrej cenie Laboratorium badawcze wyposażone w przyrządy pomiarowe, które umożliwiają prowadzenie prac nad skonstruowaniem innowacyjnego w skali kraju generatora ozonu, jest już także w Polsce. W krótkim czasie powstał prototyp charakteryzujący się wysoką trwałością i nieskomplikowaną eksploatacją. Nowy generator ozonu składa się z modułów pozwalających na optymalne dostosowanie wydajności urządzenia dla danej aplikacji. Główną zaletą ozonatora jest niskie zużycie energii, małe zapotrzebowanie na tlen oraz konkurencyjna cena przy bardzo wysokiej jakości wykonania. Stworzenie własnych urządzeń do ozonowania uniezależniło firmę od dostawców zagranicznych. Krynica-Zdrój Robert Muszański, właściciel firmy Wofil: Wprowadziliśmy na polski rynek systemy ozonowania, których sercem są ozonatory naszej produkcji, pracujące w technologii nietermicznej plazmy. To dobra wiadomość dla klientów, którzy dotychczas nie mogli korzystać z tej technologii ze względu na bardzo wysoką cenę urządzeń. Koszt wyprodukowania ozonatorów własnej konstrukcji na podzespołach dostępnych w UE obniżył się prawie o połowę, a ponieważ produkty te wytwarzane są w Polsce, niższe są także koszty serwisu i eksploatacji. Zakładam, że większa dostępność systemów ozonowania na rynku polskim oraz aspekty ekonomiczne wpłyną pozytywnie na decyzję o zakupie urządzeń przez naszych klientów. Projekt: Zwiększenie konkurencyjności firmy Wofil poprzez inwestycje w urządzenia laboratoryjne służące do prowadzenia działań badawczo-rozwojowych w firmie Beneficjent: Wofil Robert Muszański Program: Małopolski Regionalny Program Operacyjny Wartość projektu: ok. 0,35 mln zł Wartość dofinansowania z UE: ok. 0,17 mln zł Okres realizacji: lipiec wrzesień 2009 Firma Wofil jest laureatem prowadzonego przez Ministerstwo Środowiska konkursu GreenEvo promującego najbardziej innowacyjne polskie technologie ekologiczne. 21