1
By omówid bliżej chmury musimy wiedzied na jakim piętrze występują konkretne rodzaje. Z obserwacji wynika, że chmury zazwyczaj występują w przedziałach wysokości od średniego poziomu morza do 18 km w szerokościach międzyzwrotnikowych, do 13 w średnich szerokościach i do 8 km nad obszarami polarnymi. Częśd atmosfery, w której zwykle obserwuje się chmury, zostały zgodnie podzielone na 3 piętra : niskie, średnie i wysokie. Każde piętro jest określone przez przedział wysokości, w jakim najczęściej występują dane chmury. Rodzajami tymi są: chmury Cirrus, Cirrocumulus i Cirrostratus dla wysokiego piętra (chmury wysokie) chmury Altocumulus, Altostratus i Nimbostratus dla średniego piętra (chmury średnie) chmury Stratocumulus i Stratus dla niskiego piętra (chmury niskie) Piętra zachodzą na siebie i ich granice zmieniają się w zależności od szerokości geograficznej. Przybliżone granice: Piętro Obszary polarne Obszary strefy umiarkowanej Obszary zwrotnikowe wysokie 3-8 km 5-13 km 6 18 km średnie 2-4 km 2 7 km 2-8 km niskie Do 2 km Do 2 km Do 2 km W stosunku do nie wymienionych powyżej rodzajów chmur można zauważyd co następuje: chmura Altostratus znajduje się zwykle w średnim piętrze, ale może sięgad także i wyżej. -chmura Nimbostratus znajduje się prawie zawsze w średnim piętrze, chociaż także zazwyczaj i przenika inne piętra. chmury Cumulus i Cumulonimbus mają zazwyczaj podstawy w niskim piętrze, ale ich pionowa rozciągłośd często jest tak duża, że wierzchołki mogą sięgam równie dobrze średniego jak i wysokiego piętra. Dzięki tym wiadomościom łatwiej nam będzie rozpoznad także daną chmurę podczas prywatnych obserwacji. 2
Cirrostratus (Cs, chmura warstwowo- pierzasta) z definicji dowiadujemy się że jest to biała zasłona z chmur o włóknistym lub gładkim wyglądzie, pokrywająca niebo całkowicie lub częściowo i zwykle powoduje zjawisko halo ( jest ono obserwowane w przypadku niekiedy bardzo cienkich chmur, gdzie jedynie halo jest oznaką ich obecności) Cirrostratus. Gatunki Cirrostratus ów : Zjawisko halo. Cirrostratus fibratus( Cs fb) zbudowane z mniej więcej prostych włókien (mogą też byd zakrzywione). Cirrostratus nebulosus (Cs neb) - chmura w postaci mglistej zasłony lub warstwy, nie wykazującej wyraźnych szczegółów. 3
Odmiany Cirrostratusów: Cirrostratus duplicatus (Cs du ) - ma postad rozdwojonych ławic, warstw lub płatów. Cirrostratus Undulatus (Cs un) łac. Undulatus czyli pofalowany - występuje w postaci pofalowanych warstw, ławic lub płatów. Często sfalowania te są widoczne na jednolitych warstwach, niekiedy na płatach rozdzielonych lub połączonych ze sobą. Chmury Cirrostratus składają się głównie z kryształków lodu. Chmury te mogą występowad w postaci włóknistej zasłony ( jak na pierwszych zdjęciach), w której można dostrzec drobne prążkowanie lub też mogą przybierad wygląd mglistej zasłony (foto powyżej). Brzeg zasłony chmur Cirrostratus jest niekiedy ostro zarysowany. Chmury te nigdy nie są dośd gęste by przeszkodzid w rzucaniu cieni przez przedmioty znajdujące się na ziemi, z wyjątkiem, gdy Słooce jest nisko nad horyzontem. Powstają na wskutek powolnego wznoszenia się rozległych warstw powietrza do dostatecznie dużych wysokości. Chmury te mogą również powstawad wskutek łączenia się chmur Cirrus lub członów chmur Cirrocumulus lub tez mogą byd utworzone przez kryształki lodu padające z chmur Cirrocumulus. Po za tym Cirrostratusy mogą się tworzyd wskutek zmniejszenia grubości chmur Altostratus lub rozprzestrzenienia się kowadła chmury Cumulonimbus. 4
Jak nie pomylid Cirrostratusów z innymi rodzajami? Otóż od chmury Cirrus różni się tym, że występuje w kształcie zasłony, zazwyczaj o dużej rozciągłości poziomej. Cirrostratusy są rozmyte i nie wykazują budowy ziarnistej, prążkowanej, blaszkowatej, w kształcie zaokrąglonych członów, walców itp. co jest charakterystyczne dla Cirrocumulus i Altocumulus. Z kolei od Altostratus różni się małą gęstością i tym, że mogą powodowad zjawiska halo. Praktyczną wskazówką dla odróżnienia chmur Cirrostratus od chmur Altostratus i Stratus to powolnośd pozornego ruchu oraz zmian grubości i wyglądu. Od Stratusów różnią tym że sa wszędzie białe a nie tylko pod katem 45 jak Stratusy. Poza tym mogą mied włóknisty wygląd. Chmury Cirrostratus różnią się tym od zasłony zmętnienia tym, że zmętnienie opalizuje lub ma barwę od brudno żółtej do brązowej. Patrząc na chmury Cirrostratus niekiedy trudno jest ja rozpoznad przez zmętnienie. Cirrostratusy mogą byd zwiastunem nadchodzącego frontu ciepłego, czyli pogorszenia pogody. Chmury mogą także towarzyszyd także frontowi zimnemu, a dokładniej cumulonimbusom. Co ciekawe, jedną z hipotez ogólnych zmian klimatu jest oddziaływanie chmur lodowych typu cirrostratus i ich wpływ na regulacje temperatury oceanu w atmosferze tropikalnej. Obserwuje się, że w tropikach temperatura oceanu prawie nigdy nie przekracza pewnej granicznej temperatury. Hipoteza kontroli temperatury oceanu w tropikach zakłada, że zwiększona temperatura oceanu powoduje powstawanie najpierw wypiętrzonych chmur cumulus, a potem rozległych chmur cirrus. Chmury te odbijają promieniowanie słoneczne dochodzące do i zmniejszają jej temperaturę. Jest to przykład ujemnego sprzężenia zwrotnego. Hipotezę tę opublikował w 1993 r. Ramanathan i Collins i była ona następnie badana w eksperymencie CEPEX. Zapowiadają zazwyczaj opady w ciągu najbliższej doby. Źródła : wikipedia.pl, lowcyburz.pl, poa.com.pl/index.php/pl/atlas-chmur.html, www.zagle.pogodynka.pl, Zdjęcia: mtapp.wikispaces.com, ec.gc.ca, cloudappreciationsociety.org, interklasa.pl, komfortabc.hu 5