Spis treści 1. Wstęp... 2 2. Co nowego, co znanego w Phenom II X6?... 3 3. Chipsety z serii 8.... 5 4. Technologia AMD Turbo Core... 7 5. Platforma testowa. Metodologia testów.... 9 6. Podkręcanie oraz pobór mocy.... 13 7. Testy syntetyczne.... 16 8. Szachy i szyfrowanie.... 18 9. Grafika... 21 10. Kompresja plików. Konwersja wideo.... 24 11. Gry.... 27 12. AMD Turbo Core w praktyce.... 30 13. Podsumowanie.... 32 - Koniec spisu treści -
1. Wstęp Kiedy w marcu zadebiutował pierwszy sześciordzeniowy, desktopowy procesor Intela, z niecierpliwością czekaliśmy na odpowiedź jego największego rywala firmy AMD, o którym wiadomo było, że również pracuje nad sześcioma rdzeniami. Termin premiery przewidywano na drugi kwartał bieżącego roku, ostatecznie został on ustalony na dzień 27 kwietnia 2010. Niemal do ostatniego dnia przed premierą AMD trzymało szczegóły dotyczące swoich nowych procesorów w tajemnicy. Z sieci można było się dowiedzieć, że będą to cztery wersje różniące się taktowaniem i wartością TDP, wypłynęły nazwy kodowe procesorów, ale wielkość pamięci podręcznej trzeciego poziomu (L3), czy nawet plotki na temat wprowadzenia bliźniaczej do intelowskiej Turbo Boost technologii podwyższania taktowania aktywnych rdzeni, pozostawały wciąż niepotwierdzone. Intel 980X Gulftown stanowił dla AMD nie lada wyzwanie, wszak w testach wydajnościowych pozostawił wszystkie procesory w tyle. Wydajność została okupiona bardzo wysoką ceną, jaką trzeba zapłacić za procesor. Jaką drogę obrało AMD, czy konkuruje wydajnością, czy ceną? A może i jednym i drugim? Wszystko stanie się jasne po przeczytaniu testu. 2
2. Co nowego, co znanego w Phenom II X6? Co nowego, co znanego w Phenom II X6? Pierwszą i oczywistą nowością jest wprowadzenie dodatkowych dwóch rdzeni do procesora przeznaczonego do komputerów typu desktop. Procesory Phenom II X6. oparte o rdzeń o nazwie kodowej Thuban, wykonane są w rozmiarze technologicznym 45nm, posiadają 6 MB pamięci podręcznej trzeciego poziomu (L3 cache) wspólnej dla wszystkich rdzeni, pamięć podręczna drugiego poziomu (L2 cache) ma wielkość 512kB i jest odrębna dla każdego rdzenia. Procesor dedykowany jest do współpracy z podstawką AM3. Kliknij by powiększyć Wprowadzona została nowa technologia podnosząca taktowanie aktywnych rdzeni, podobna do Turbo Boost w Intelu. Tu została ona nazwana Turbo Core i, jak przekonuje producent, ma być wydajniejsza niż u konkurencji, gdyż pozwala na podwyższenie częstotliwości aktywnych rdzeni nawet o 500 MHz. Procesory, w których została zaimplementowana technologia Turbo Core w oznaczeniu posiadają literkę T. O samej technologii nieco więcej w dalszej części tekstu. W dniu premiery światło dzienne ujrzą dwa procesory AMD Phenom II X6 oznaczone jako 1090T taktowane zegarem 3,20 GHz / 3,60 GHz oraz 1055T taktowane zegarem 2,8 GHz / 3,3 GHz. Nietrudno się domyśleć, że druga 3
wartość to maksymalny zegar uzyskany po zastosowaniu Turbo Core. Oba procesory mają TDP równe 125W, czyli odrobinę mniej niż produkt konkurencji. Procesory mają wbudowany dwukanałowy kontroler pamięci, magistralę Hyper Transport 3.0, znajdziemy tu również szereg technologii, do których przywykliśmy już w procesorach AMD - wirtualizację, PowerNow 3.0 i wiele innych. Kliknij by powiększyć 4
3. Chipsety z serii 8. Chipsety z serii 8. Dla nowych procesorów dedykowana jest również nowa seria chipsetów z serii 800. Obok znanych już 870 oraz 890GX, wraz z nowymi Thubanami debiutuje nowy układ 890FX. Przyjrzyjmy mu się nieco bliżej. Już pierwszy rzut oka na jego właściwości pozwala sądzić, że pozwoli on na zbudowanie naprawdę wydajnej platformy. Tandem 890FX-SB850 współpracuje z Hyper Transport 3.0, CrossFire, wspiera SATA 6 Gb/s oraz pozwala na pracę kart graficznych w trybie 2x16 lub 4x8. Wykonany jest w procesie technologicznym 65nm. Ten i pozostałe chipsety z rodziny 8, współpracują z oprogramowaniem AMD OverDrive, pozwalającym na podwyższenie wydajności platformy. Kliknij by powiększyć 5
6
4. Technologia AMD Turbo Core Technologia AMD Turbo Core. We wstępie wspomnieliśmy o technologii Turbo Core. Czas wyjaśnić dokładnie na czym ona polega. Podobnie jak w procesorach Intel, gdy aplikacja nie wykorzystuje wszystkich rdzeni, technologia ta pozwala na podniesienie taktowania aktywnych rdzeni. Turbo Core zaczyna działać gdy trzy lub więcej rdzeni nie jest używanych. Są one wówczas wprowadzane w stan obniżonego poboru mocy, natomiast aktywne rdzenie zyskują dodatkowo zaoszczędzoną moc. Co ważne, całkowity pobór mocy nie może przekroczyć zakładanego TDP. Kliknij by powiększyć Aby aktywować Turbo Core nie jest potrzebne żadne dodatkowe oprogramowanie, czy sterowniki, jest to po prostu opcja w BIOSie, która domyślnie jest włączona. W zależności od procesora oraz ilości aktywnych rdzeni, wzrost taktowania może wynosić nawet do 500MHz. Czy naprawdę działa i jak przekłada się na wzrost wydajności w poszczególnych aplikacjach, dowiecie się z dalszej części testu.... na koniec wstępu mały eksperyment. Zanim jednak przejdziemy do części testowej, należy wyraźnie podkreślić, że chociaż procesory Phenom II X6 przeznaczone są na podstawkę AM3, zgodnie z polityką firmy, są kompatybilne wstecz, czyli współpracują również z podstawką 7
AM2+ oraz pamięciami DDR2. Oczywiście nie omieszkaliśmy tego sprawdzić. Procesor Phenom II X6 1090T włożyliśmy do gniazda AM2+ na płycie Gigabyte GA-MA78GPM-DS2H z pamięciami DDR2. Jak widać platforma ma już swoje lata, a jednak procesor został wykryty i działał. Poniżej zrzut ekranu. Kliknij by powiększyć Wprawdzie procesor nie został do końca dobrze rozpoznany, ale działa mimo, że płytę i procesor dzieli kilka lat. 8
5. Platforma testowa. Metodologia testów. Platforma testowa. Metodologia testów. Testowany przez nas procesor to model 1090T, taktowany zegarem 3,2 GHz. Jest to szybsza z dwóch debiutujących szóstek, a jego cena ma wynosić około 1000 zł. Platforma testowa: Sprzęt: Dostarczyła firma: Procesor AMD Thuban X6 1090T Płyta główna AMD Asus Crosshair IV Formula Procesor Intel i5-750, i7-860 oraz i7-950 Płyta główna Intel 1156 Gigabyte P55A-UD6 Płyta główna Intel 1366 MSI X58M 9
Karta graficzna Palit 285 GTX Pamięci GoodRam PRO DDR3 3x2GB 1333MHz Zasilacz Revolution85+ 1050W Chłodzenie procesora Noctua NH-D14 Pasta termoprzewodząca Noctua NT-H1 Dysk twardy WD Raptor 74GB System operacyjny Windows 7 64bit Pro Miernik poboru mocy 10
Do sprawdzenia wydajności procesora wykorzystaliśmy następujące programy: 3D Mark 06 (Basic) - testowanie procesora oraz karty graficznej; 3D Mark Vantage - testy CPU; Super PI próbka 1M test polega na obliczaniu liczby PI, wynik podawany jest jako czas (im krócej tym lepiej); wprime próbka 32M - test polega na obliczaniu pierwiastków kwadratowych pierwszych 32 milionów liczb całkowitych, wykorzystuje wszystkie rdzenie procesora, wynik podawany jest jako czas (im krócej tym lepiej); Paint.NET - testuje szybkość wykonywania operacji graficznych; Fritz Chess Benchmark - program obliczający o ile dany procesor jest szybszy od Pentium III 1GHz; 7-Zip x64 test wydajności podczas pakowania oraz rozpakowywania plików, wykonywany był na próbce 12MB oraz z użyciem maksymalnej ilości wątków procesora; 7zip - kompresja paczki 6510 plików o łącznym rozmiarze 509 MB do formatu 7z oraz zip; WinZIP - kompresja paczki 6510 plików o łącznym rozmiarze 509 MB do formatu zip; Cinebench 10 x64 program do renderowania grafiki 3D. Dwa przebiegi testu, jeden dla jednego rdzenia, drugi wykorzystujący wszystkie rdzenie procesorów; Cinebench 11 x64 program do renderowania grafiki 3D. Dwa przebiegi testu, jeden dla jednego rdzenia, drugi wykorzystujący wszystkie rdzenie procesorów. Przy wykorzystaniu wszystkich rdzeni zapisywaliśmy moc pobieraną z gniazdka przez zestaw komputerowy (bez monitora); True Crypt 6.3a - darmowy program do szyfrowania danych wykorzystujący różne algoryty szyfrowania. Skorzystaliśmy z wbudowanego benchmarka, wielkość próbki 200MB; Videora - program do konwersji wideo. W teście dokonaliśmy konwersji pliku AVI do formatu H.264; X264 Benchmark v3 - jak wyżej; Crysis, Call of Duty 4, FarCry 2 gry, czyli to co interesuje Was najczęściej. Przetestowaliśmy także, jak procesory dają sobie radę w najbardziej wymagających grach w rozdzielczości 1600x1200 oraz z wyłączonym AntyAliasing; Stalker ClearSky Benchmark - benchmark oparty o popularną grę o tym samym tytule; Stalker Call of Prypiat Benchmark - benchmark oparty o popularną grę o tym samym tytule; Resident Evil 5 Benchmark - benchmark oparty o popularną grę o tym samym tytule; Fraps - program pozwalający na pomiar ilości klatek na sekundę w grach; Moc pobierana przez zestaw komputerowy mierzyliśmy i notowaliśmy moc pobieraną z gniazdka. Pierwszy pomiar (spoczynek) po załadowaniu systemu operacyjnego, drugi podczas drugiego testu benchmarka Cinebench 11 x64, 11
co pokazywało zużycie prądu podczas maksymalnego obciążenia procesora. Procesor AMD Phenom II 1090T został przetestowany dwukrotnie - przy nominalnym taktowaniu, ale z włączona funkcją Turbo Core oraz po podkręceniu, przy wyłączonym Turbo Core. Część testów powtórzyliśmy dla ustawień standardowych, ale przy wyłączonym Turbo Core, by sprawdzić wpływ technologii na wydajność procesora. Do porównania wykorzystaliśmy procesory Intela i7 950, i7 860 oraz i5 750. Zaskoczeniem może wydawać się fakt, że sześciordzeniowy procesor AMD nie został porównany z sześciordzeniowym Intelem. Powód: postanowiliśmy porównać procesory w tej samej kategorii cenowej i sprawdzić, czy AMD łączy niską cenę z wydajnością. Ponieważ jednak trudno jest uniknąć porównania z Gulftownem, w podsumowaniach testów znajdziecie wnioski dotyczące relacji AMD-Intel. 12
6. Podkręcanie oraz pobór mocy. Podkręcanie oraz pobór mocy. Podkręcanie. Nominalnie procesor pracuje z częstotliwością 3,2 GHz, przy mnożniku x16, częstotliwości taktowania magistrali 200 MHz. Pamięci taktowane są zegarem o częstotliwości 1333 MHz. Kliknij by powiększyć Nowy procesor AMD podkręcaliśmy na wydajnym chłodzeniu powietrznym Noctua NH-D14. Udało nam się podnieść taktowanie procesora do ponad 4,3 GHz. Przy tym taktowaniu uruchamiał się system operacyjny oraz wykonywały testy, m.in. SuperPi, wprime oraz 3DMark06 (testy CPU), a sam system pracował stabilnie. Wprawdzie udało nam się uzyskać wynik ponad 4,4 GHz, przy którym uruchamiał się system operacyjny, ale pracował on bardzo niestabilnie. 13
Pobór mocy. 14
Wszystkie porównywane procesory wykonane są w rozmiarze technologicznym 45 nm. O ile platformy ze starszymi Intelami w spoczynku pobierają taką samą moc, nieco powyżej 100W, to AMD tej wartości nie przekracza. Sięgając do wyników z testu i7 980X widać, że oba procesory mają w spoczynku pobór mocy tego samego rzędu, chociaż Intel wykonano w 32 nm. Oczywiście po podkręceniu AMD wychodzi na prowadzenie w rankingu prądożerności, ale nie dorównuje podkręconemu Gulftownowi. Należy pamiętać, że to moc całej platformy, a nie tylko procesora, więc pozostałe jej komponenty również mają swój udział. Podczas obciążenia, gdy do głosu dochodzi wszystkie sześć rdzeni, zwiększa się również apetyt na energię. Obciążony AMD pobiera zauważalnie więcej, niż starsze Intele, wciąż jednak mniej niż 980X, natomiast po podkręceniu w połykaniu watów dorównuje sześciordzeniowcowi Intela. 15
7. Testy syntetyczne. 3DMark06, 3DMark Vantage Można się poczuć zaskoczonym, że AMD ledwo dogania i7 860, trzeba jednak pamiętać, że procesor Intela został wyposażony w obsługę wielowątkowości, czego brakuje w AMD. Biorąc to pod uwagę, wynik jest naprawdę przyzwoity, a podkręcony procesor wyraźnie dostaje skrzydeł. SuperPi 1M 16
W tym teście AMD ewidentnie dostaje łupnia. Mogłoby się wydawać, że w aplikacji wykorzystującej jeden rdzeń zadziała mechanizm Turbo Core, podciągając taktowanie procesora o 400 MHz, a tym samym wynik do przyzwoitego poziomu. Turbo Core zadziałał - bez niego wynik w SPI jest jeszcze gorszy, o czym można przekonać się kilka stron dalej. Również w tym teście widać jak bardzo brakuje obsługi dwóch wątków przez rdzeń oraz, że podkręcenie przydaje procesorowi wydajności, ale nie na tyle, by konkurować nawet ze starszymi układami konkurenta. Sytuacja powinna odmienić się przy testach wykorzystujących wszystkie rdzenie. wprime 32M I słowo stało się ciałem. Gdy AMD zaprzęgnie do roboty wszystkie rdzenie, od razu widać poprawę. Szczególnie, gdy popatrzy się na wynik uzyskany na podkręconym procesorze - to aż o 25% lepiej. Niepodkręcony Thuban wyprzedza nawet dwukrotnie droższy i7 950. 17
8. Szachy i szyfrowanie. Szachy i szyfrowanie. Fritz Chess Tu wydawać by się mogło, nic nas nie zaskakuje. Podkręcony X6 na czele, za nim 950 Intela, później minimalnie gorszy X6 na ustawieniach domyślnych, po pietach depcze mu i7 860, a najmniejszy ze wszystkich i5 750 na szarym końcu. Trzeba wziąć jednak pod uwagę mały szczegół - Fritz jest programem, który wykrywa do 8 wątków. 860 ma HT, zatem jest widziana przez Fritza jako 8 jednostek, 1090T - jako 6. Oczywiście i przed i po OC ustępuje Gulftownowi, ale to nie jest miażdżąca przewaga. TrueCrypt 6.3a 18
19
Tu prawie bez niespodzianek, wyniki przewidywalne z jednym małym wyjątkiem. Podkręcony AMD góruje nad 980X! Różnica jest znikoma, ale po raz kolejny pokazuje, że Thuban kryje w sobie spory potencjał. Góruje nawet nad mocnym i7 950. 20
9. Grafika Obliczenia graficzne i renderowanie grafiki. Paint.NET Cinebench 10 21
Cinebench 11 W testach wykorzystujących jeden rdzeń AMD pozostaje na poziomie i7 860/ i7 950, czasem nawet dając się wyprzedzić. Oczywiście po OC wysuwa się na prowadzenie. Natomiast przy renderowaniu grafiki z wykorzystaniem wszystkich rdzeni przewaga sześciu nad czterema jest nie do przeoczenia. 22
23
10. Kompresja plików. Konwersja wideo. Kompresja danych. 24
Wbudowany benchmark w 7zip x64 wskazuje na lekką przewagę 950 Intela, co potwierdzają testy kompresji paczki plików. Ciężko jednak uznać tę przewagę za miażdżącą. Kompresja wideo. 25
Videora jest programem zrobionym na potrzeby Apple, stąd wyniki przez nią uzyskane zweryfikowaliśmy za pomocą innego benchmarku tego samego typu. Jednak ani w jednym ani w drugim nie odnotowaliśmy żadnych niespodzianek AMD jest co najmniej równe i7 950 lub ją wyprzedza, różnice są na poziomie błędu pomiarowego. Po OC zostawia wszystkich w tyle. 26
11. Gry. 27
Chociaż ta część testów cieszy się zazwyczaj największym powodzeniem, w przypadku procesorów sześciordzeniowych czeka tu największe rozczarowanie. Już w trakcie testów 980X widać było wyraźnie, że gry nie potrafią korzystać z dobrodziejstw wielu rdzeni. Sześciordzeniowe procesory po prostu nie są stworzone do gier. Pozostaje mieć tylko nadzieję, że ich twórcy podejmą trud wykorzystania potencjału wielordzeniowych procesorów. W końcu nawet Pudziana nauczyli tańczyć 28
29
12. AMD Turbo Core w praktyce. AMD Turbo Core w praktyce. Zarówno we wstępie, jak i przy okazji testów wspominaliśmy o nowej technologii AMD - Turbo Core. Przyszedł czas, by sprawdzić w praktyce jak działa. W pierwszej kolejności, zgodnie z opisem sprawdziliśmy ustawienia Turbo Core w programie AMD OverDrive. Kliknij by powiększyć Po prawej stronie widoczne jest, że Turbo Core jest włączone, a docelowa częstotliwość taktowania to 3,6 GHz. Po obciążeniu połowy rdzeni można się przekonać, że aktywne trzy rdzenie mają mnożnik podniesiony do x18, a częstotliwość taktowania wzrosła o 400MHz. 30
Kliknij by powiększyć Wciąż jednak pozostajemy w sferze symulacji, przejdźmy zatem do rzeczywistych aplikacji. Wszystkie opisane dotychczas testy i ich wyniki uzyskaliśmy przy włączonej opcji Turbo Core w BIOSie. Kilka testów, tych gdzie nie są wykorzystywane wszystkie rdzenie, powtórzyliśmy, lecz przy wyłączonym Turbo Core. Poniższa tabela pokazuje jak TC wpływa na wydajność procesora. Turbo Core ON Turbo Core OFF Super Pi 1M 19,407 21,56 Cinebench 10 single 4082 3714 Cinebench 11,5 single 1,08 0,97 ResidentEvil 97,1 91,8 Crysis 80,11 70,74 31
13. Podsumowanie. Testy za nami, pora zatem krótko podsumować debiut AMD na rynku desktopowych procesorów sześciordzeniowych. W założeniu miał to być wydajny układ do komputerów domowych, do zadań multimedialnych, które, jak często podkreślaliśmy, coraz częściej są wykonywane właśnie przez komputery domowe. Dodatkowym kryterium była cena dla końcowego odbiorcy, wszak przeciętny Kowalski niechętnie rozstaje się z zawartością portfela. Ci z Was, którzy nastawiali się na walkę gigantów, na samym szczycie, zacięty bój o ułamek punkta czy kilka megaherzów, mogą poczuć się rozczarowani. Zwolennicy konkurencyjnego Intela z pewnością zacierają ręce, wszak ich faworyt zostawił rywala w tyle. Pamiętajmy jednak, że za cenę, jaką musimy zapłacić za posiadanie najwydajniejszego procesora na rynku, możemy mieć naprawdę wydajną, kompletną platformę. W X6 można znaleźć kilka rzeczy wymagających poprawy, jednak produkt uzyskuje doskonały stosunek jakości do ceny. Dlatego z czystym sumieniem możemy przyznać mu rekomendację Realitynet.pl. Procesor Plusy Minusy sześć rdzeni; odblokowany mnożnik niski pobór mocy; Turbo Core; brak obsługi wielu Duże możliwości OC; wątków przez rdzeń; niskie temperatury pracy; AMD Phenom II X6 Thuban doskonały stosunek jakości do ceny Za dostarczenie do testów procesora Thuban X6 1090T dziękujemy firmie: 32
33