Zawory n Prowanice zaworów n Pierścienie gniaz zaworowych Wykonania i pojęcia specjalistyczne Zawory monometaliczne są proukowane efektywnie metoą wyciskania na gorąco lub metoą spęczania. Zawory bimetaliczne zapewniają iealną kombinację materiałów zarówno w obszarze trzonu zaworu, jak i jego główki. Zawory rążone służą z jenej strony reukcji masy, a z rugiej strony przyczyniają się o obniżania temperatury. Po napełnieniu soem (temperatura topnienia 97,5 C) ciepło może być transportowane o główki zaworu o jego trzonka zięki ziałaniu rgań ciekłego sou, co pozwala na obniżenie temperatury w zakresie o 80 o 150 C. Zawór monometaliczny lub talerzyk magnetyczny 7lub lub talerzyk niemagnetyczny 7 S = Wysokostopowa stal CrSi na zawory wlotowe, poane wysokim obciążeniom, i zawory wylotowe, narażone na niskie obciążenia, oraz jako materiał na trzonki zaworów bimetalicznych. X = Stal CrMoV o oskonałej oporności na zużycie i właściwościach ślizgowych na zawory wlotowe, poane wysokim obciążeniom. T = Austenityczna stal CrMnNi z oatkiem azotu na zawory wlotowe i wylotowe, poane najwyższym obciążeniom mechanicznym i termicznym w silnikach benzynowych i wysokoprężnych. Stosowana także jako materiał na główki zaworów bimetalicznych. Zawór bimetaliczny magnetyczny Talerzyk niemagnetyczny 7 Zawór rążony, wypełniany soem PT = Austenityczna stal CrMnNiNb o oskonałej oporności na temperaturę i na zużycie. Stanarowe zawory o pojazów ciężarowych z opancerzeniem gniaza i bez. Stosowana I także w silnikach wysokoprężnych z turboołaowaniem w samochoach osobowych. = Superstop niklowy (Nimonic 80A ) na zawory wylotowe, poane najwyższym obciążeniom. Só staje się ciekły w temperaturze 97,5 C MAHE 2015 53
Zawory n Prowanice zaworów n Pierścienie gniaz zaworowych Zalecenia montażowe Zawory należą o elementów konstrukcyjnych silnika, poanych najwyższym obciążeniom termicznym i mechanicznym. Ich żywotność, a tym samym i żywotność silnika, w użym stopniu zależy o prawiłowego i fachowego montażu. Zawory MAHE Original są ostarczane gotowe o montażu w inywiualnych opakowaniach. Prze montażem sprawzić zawory, czy nie są uszkozone (np. przez upaek). Nigy nie montować uszkozonych lub wygiętych zaworów. Upewnić się, że zawory są opowienie o naprawianego silnika. Zawory MAHE Original są skonstruowane o konkretnego zastosowania i nie mogą być ani obrabiane mechanicznie, ani zmieniane. Wartości orientacyjne la luzu zaworów Śrenica trzonka zaworu Zawór wlotowy Zawór wylotowy 6 7 mm 10 40 µm 25 55 µm 8 9 mm 20 50 µm 35 65 µm 10 12 mm 40 70 µm 55 85 µm Prze montażem zaworów sprawzić stożek wewnętrzny talerzyka sprężyny zaworu, czy nie wykazuje zużycia bąź uszkozenia. Sprawzić także, czy siła sprężyny zaworu mieści się w zakresie tolerancji, poanym przez proucenta silnika. o montażu bezwzglęnie używać nowych stożków zaworów i uszczelniaczy trzonków zaworów. Prze wprowazeniem o prowanicy zaworu należy powlec trzonek zaworu wystarczającą ilością czystego oleju silnikowego. Należy bezwzglęnie przestrzegać informacji i wymagań montażowych proucenta silnika. 54 MAHE 2015
Zawory n Prowanice zaworów n Pierścienie gniaz zaworowych Pojęcia specjalistyczne Prowanice zaworów zapewniają wycentrowanie zaworu w pierścieniu gniaza zaworu i kompensują siły boczne, ziałające na trzonek zaworu. Ponato zapewniają one oprowazanie ciepła o główki zaworu poprzez jego trzonek o głowicy cylinrów. Typowo można rozróżnić prowanice zaworów wlotowych i wylotowych lub prowanice uniwersalne, przystosowane o zabuowy zarówno po stronie ssącej, jak i wylotowej. Prowanica zaworu z metali kolorowych Prowanice zaworów są wykonywane z żeliwa szarego, mosiązu lub spieków. zięki specjalnym oatkom stopowym możliwa jest optymalizacja właściwości termicznych i oporności na zużycie. Używane są następujące materiały: 1 Prowanica zaworu z żeliwa szarego B = Stop CuZnAl o obrej oporności na zużycie oraz obrej wytrzymałości zmęczeniowej i oporności na korozję. o zastosowań o śrenim obciążeniu. B1 = Stop CuSn z oatkiem fosforu la zwiększenia oporności na zużycie. o zastosowań o użym obciążeniu. G1 = Stopy żeliwa szarego ze strukturą perlityczną o obrej oporności na zużycie. o normalnych obciążeń. G2 = Stopy żeliwa szarego ze strukturą perlityczną i z większym oatkiem fosforu. Usieciowana struktura matrycy zapewnia większą oporność na zużycie oraz lepsze właściwości pracy awaryjnej. o zastosowań o użym obciążeniu. CN = Stop CuNi o zwiększonej twarości i przewoności cieplnej oraz oporności na zużycie i tarcie. Zapewniają wysoką wytrzymałość nawet w najtruniejszych warunkach eksploatacyjnych. Mieziana prowanica zaworu SM = Stopowe metale spiekane o użej wytrzymałości mechanicznej, zachowywanej także w ekstremalnie wysokiej temperaturze. Opracowane specjalnie o silników poanych wysokim obciążeniom. MAHE 2015 55
Zawory n Prowanice zaworów n Pierścienie gniaz zaworowych Pojęcia specjalistyczne Pierścienie gniaz zaworowych W koncepcji ukłau rozrząu w aluminiowych głowicach cylinrów centralną rolę ogrywają pierścienie gniaz zaworowych: ich postawowym zaaniem jest uszczelnienie zaworów w komorze spalania oraz oprowazanie powstającego ciepła o głowicy cylinrów. Ponieważ właściwości materiałowe aluminiowej głowicy cylinrów oraz stopów aluminium nie wystarczają la spełnienia zaań gniaza zaworu, wysoko obciążalne pierścienie gniaz zaworów zapobiegają uerzaniu zaworów w miękki materiał głowicy cylinrów. Pierścień gniaza zaworu Pierścienie gniaz zaworowych są okłanie ostosowane o ich obciążenia i spełniają swoje zaania zarówno poprzez właściwości materiałowe, jak i właściwości obróbki skrawaniem. Aby sprostać zwiększonym wymaganiom nowoczesnych silników, oprócz różnych żeliw szarych i olewów stalowych MAHE oferuje także metale spiekane o barzo wysokiej obciążalności. h Wymiary główne pierścienia gniaza zaworu = śrenica zewnętrzna = śrenica wewnętrzna h = wysokość ST = Materiał na bazie kobaltowej o wysokim uziale chromu i wolframu. Pierścienie gniaz zaworowych z tego stopu o ekstremalnie wysokiej oporności na zużycie i korozję są najczęściej stosowane w silnikach napęzanych alternatywnymi paliwami, np. CNG, biogazem lub gazem gnilnym. GG1 = Stop żeliwny o wysokim uziale węgla i obrych właściwościach obróbki skrawaniem, oznaczający się wysoką wytrzymałością na ściskanie i opornością na zużycie i stosowany w ukłazie ssącym silników benzynowych i wysokoprężnych z turboołaowaniem. SG2 = Wysokowyajny olew stalowy o barzo wysokim uziale chromu (> 30%), który w połączeniu z molibenem zapewnia barzo wysoką oporność na korozję i wysokie temperatury, znajując zastosowanie w silnikach wysokoprężnych i z zapłonem iskrowym. SG3 = Wysokostopowy materiał ze stali olewanej o użym uziale molibenu i wanau, stosowany na barzo oporne na zużycie pierścienie gniaz zaworowych w turboołaowanych silnikach wysokoprężnych i z zapłonem iskrowym, zasilanych alternatywnymi paliwami, np. CNG i PG. SG1 = Olew stalowy o wysokiej wytrzymałości termicznej o wysokim uziale chromu (> 10%) i molibenu. Oprócz wytrzymałości termicznej te pierścienie gniaz zaworowych oznaczają się także obrą opornością na pełzanie i barzo obrą opornością na korozję. Przeznaczenie: są stosowane w silnikach wysokoprężnych i z zapłonem iskrowym. SM1 = Najwyższej jakości materiał spiekany o barzo użej wyajności na gniaza zaworów wlotowych i wylotowych o szczególnie wysokiej oporności na zużycie, opracowany o silników wolnossących i z turboołaowaniem, zasilanych benzyną, olejem napęowym i gazem. 56 MAHE 2015
Zawory n Prowanice zaworów n Pierścienie gniaz zaworowych Zalecenia montażowe Pierścienie gniaz zaworów MAHE są gotowe o montażu, czyli nie ma potrzeby oatkowej obróbki w celu wpasowania. o zamocowania pierścienia gniaza zaworu w głowicy cylinrów pomięzy pierścieniem gniaza zaworu i jego gniazem w głowicy cylinrów musi być zapewnione prawiłowe przekrycie. W przypaku zbyt użego przekrycia znaczne okształcenie aluminium, spowoowane wtłaczaniem pierścienia gniaza zaworu, może spowoować plastyczną eformację głowicy cylinrów. Ponato w obszarze mostków pomięzy pierścieniami gniaz zaworów może ojść o pęknięć naprężeniowych. Tabela przekrywania informuje o prawiłowym wymiarze otworu montażowego w głowicy cylinrów. Orientacyjne wymiary otworu montażowego Śrenica zewnętrzna pierścienia Żeliwna głowica cylinrów Aluminiowa głowica cylinrów 20 30 mm 0,050 0,090 mm 0,040 0,080 mm 30 40 mm 0,060 0,100 mm 0,050 0,090 mm 40 50 mm 0,070 0,110 mm 0,060 0,100 mm 50 60 mm 0,080 0,120 mm 0,070 0,110 mm 60 70 mm 0,900 0,130 mm 0,080 0,120 mm Pierścienie gniaz zaworów MAHE ze spieków są wtłaczane o otworu montażowego w głowicy cylinrów z opowienim przekryciem po jego nasmarowaniu olejem opornym na ciśnienie (np. olejem przekłaniowym) w temperaturze pomieszczenia. o montażu olewanych pierścieni gniaz zaworów można stosować następujące metoy: Pierścień gniaza zaworu jest wtłaczany o otworu montażowego głowicy cylinrów w temperaturze pomieszczenia. Pierścień gniaza zaworu, utrzymywany w temperaturze pomieszczenia, jest wtłaczany o nagrzanej wcześniej głowicy cylinrów. Pierścień jest chłozony ciekłym azotem i następnie wtłaczany o głowicy cylinrów, utrzymywanej w temperaturze pomieszczenia. Głowica cylinrów jest nagrzewana, a pierścień gniaza zaworu jest chłozony optymalna metoa łączenia praktycznie bez uziału siły. MAHE 2015 57