SZACUNEK WIELKOŚCI RUCHU TURYSTYCZNEGO W WARSZAWIE W 2015

SZACUNEK WIELKOŚCI RUCHU TURYSTYCZNEGO W WARSZAWIE W 2015 Spis treści 1. Zastosowana metoda... 2 2. Światowe tendencje w ruchu turystycznym... 2 3. Przyjazdy cudzoziemców do Polski... 3 4. Turystyka krajowa Polaków... 4 5. Wykorzystanie bazy turystycznej (dane GUS)... 6 6. Wykorzystanie bazy turystycznej w Warszawie na tle dużych miast i ośrodków turystycznych (dane GUS)... 8 7. Przyloty turystyczne do Polski (dane ULC)... 10 8. Oszacowanie ogólnej liczby turystów wizytujących Warszawę w 2015... 11 9. Struktura ruchu turystycznego w Warszawie w 2015 r. z uwzględnieniem wyników badań terenowych... 12 10. Dynamika ruchu turystycznego w Warszawie... 16

1. ZASTOSOWANA METODA Jako podstawa oszacowań wielkości ruchu turystycznego w Warszawie w roku 2015 zaprezentowanych poniżej zostały wykorzystane następujące publicznie dostępne dokumenty. Raport UNWTO pokazujący podstawowe tendencje w międzynarodowym ruchu turystycznym w 2015 r. Ogólne badania krajowego ruchu turystycznego zrealizowane na zlecenie MSiT Badania KPMG Wakacyjne wyjazdy Polaków. Edycja 2015 Dane GUS o wykorzystaniu turystycznej bazy noclegowej w kraju, na Mazowszu i Warszawie w 2015 r. Dane ULC o obsłudze ruchu lotniczego w 2015 r. Raport z badania opinii turystów odwiedzających Warszawę w 2015 r. zrealizowanego na zlecenie Urzędu m. st. Warszawy Konfrontacja wymienionych powyżej danych powinna pozwolić na w miarę precyzyjne oszacowanie wielkości ruchu turystycznego koncentrującego się w Warszawie w roku ubiegłym (2015). 2. ŚWIATOWE TENDENCJE W RUCHU TURYSTYCZNYM Rok 2015 był szóstym z kolei rokiem wzrostu globalnego ruchu turystycznego po jego kryzysowym załamaniu w 2009 r. Jednak zgodnie ze statystykami sporządzanymi przez UNWTO (United Nations World Tourism Organization) tempo rocznego wzrostu ulega stopniowemu obniżeniu. Wprawdzie organizacja ta zachowuje optymizm odnośnie kolejnych lat i np. szacuje przyrost ruchu turystycznego na świecie w bieżącym roku (2016) o ok. 4%, ale zachwiana stabilność wielu turystycznie znaczących krajów wskutek zamachów terrorystycznych i niedawne ostrzeżenia amerykańskiego Departamentu Stanu w odniesieniu do Europy, nakazują pewien stopień rezerwy w odniesieniu do tej prognozy. Tabela 1. Światowy ruch turystyczny w latach 2013-2015 Wyszczególnienie 2013 2014 2015 Rozmiary globalne w mln turystów 1,087 1,138 1,184 Roczny przyrost w % 5.0 4.7 4.4 W podziale na regiony: Europa w mln turystów 563 585 609 Roczny przyrost w mln turystów 29 22 24 Ameryka Płn. i Płd. w mln turystów 169 182 191 Roczny przyrost w mln turystów 8 13 9 Azja Pacyfik w mln turystów 251 264 277 Roczny przyrost w mln turystów 11 13 13 Bliski Wschód w mln turystów 51 52 54 Afryka w mln turystów 53 55 53 UNWTO

Od 2012 r. ponad miliard osób na świecie przekracza granice swoich krajów w celach turystycznych. Ponad połowa tej zbiorowości kieruje się do krajów europejskich, a dominującymi w tym regionie są Francja, Hiszpania i Włochy. Wyższą dynamiką charakteryzują się jednak kraje Europy Północnej i Środkowo-Wschodniej, choć w tym ostatnim wypadku odnotowano załamanie na Ukrainie i w Rosji w 2014 r. w związku z konfliktem zbrojnym. Dostarczane do UNWTO dane POT (Polska Organizacja Turystyczna) ilustrujące ruch turystyczny w Polsce ukazują nieco wyższą dynamikę ruchu turystycznego na tle Europy jako regionu. Według wstępnych danych UNWTO łączne wpływy z turystyki światowej wzrosły w 2015 r. o 3.6% i przekroczyły 1.4 bln USD. Najwyższe wpływy z turystyki uzyskały Stany Zjednoczone (178 mld USD), Chiny (114 mld USD), Hiszpania (57 mld USD) i Francja (46 mld USD). 3. PRZYJAZDY CUDZOZIEMCÓW DO POLSKI Jeśliby rozwój ruchu turystycznego w Polsce mierzyć (zgodnie z metodologią UNWTO) wzrostem liczby nierezydentów przybywających do naszego kraju, to rozwój ten w 2015 r. wyraziłby się wskaźnikiem 5.4% w przypadku przyjazdów cudzoziemców ogółem oraz 4.5% w przypadku zagranicznych turystów. Jest to dynamika nieco wyższa niż średnio na kontynencie europejskim. Raport przygotowany dla Ministerstwa Sportu i Turystyki stwierdza 77,7 mln przyjazdów cudzoziemców, w tym 16,7 mln turystów zagranicznych do Polski. W podziale na ważniejsze kraje z zaznaczeniem dynamiki rocznego wzrostu dane te prezentują się jak poniżej (kraje są uporządkowane według liczby turystów): Tabela 2. Przyjazdy zagraniczne odwiedzających jednodniowych i turystów do Polski w 2015 r. według wiodących krajów Przyjazdy ogółem w tym: turyści Kraj w tys. Dynamika w % 2015/2014 w tys. Dynamika w % 2015/2014 Ogółem 77 737 105.4 16 722 104.5 UE 58 971 105.3 12 003 105.5 Niemcy 31 681 104.7 6 012 104.7 Ukraina 10 533 120.6 1 198 111.8 Rosja 2 339 83.3 873 87.0 Białoruś 3 606 88.7 801 98.8 W. Brytania 949 110.1 753 113.4 Litwa 2 789 107.1 632 104.5 Francja 599 104.7 456 106.8 Niderlandy 521 107.0 430 107.8 USA 556 109.4 429 108.9 Włochy 476 107.2 425 106.8 Austria 447 103.5 369 103.9 Łotwa 743 100.1 356 98.1 Szwecja 333 112.1 287 111.7 Czechy 11 911 104.7 283 106.4 Węgry 274 106.6 221 106.3 Słowacja 6 242 108.2 169 106.3 Ministerstwo Sportu i Turystyki GUS - NBP

Zagraniczni turyści stanowią 21.5% przyjeżdżających cudzoziemców ogółem. Przyjezdni jednodniowi (ponad 78% przyjeżdżających cudzoziemców) rekrutują się w przeważającej mierze z krajów sąsiednich (Niemcy, Czechy, Słowacja, Ukraina, Białoruś, Litwa, Rosja) i przebywają w przygranicznych obszarach naszego kraju. W całości przyjazdów do Polski obywatele wymienionych krajów stanowili 88.8% ruchu przyjazdowego cudzoziemców w 2015 r. Ich udział w ruchu typowo turystycznym jest jednak również przeważający stanowiąc ok. 60% przyjazdów turystycznych ogółem. Zwraca uwagę wysoka dynamika przyjazdów z Ukrainy, W. Brytanii, Szwecji, USA i, a z drugiej strony wyraźny spadek przyjeżdżających i turystów z Białorusi i Rosji. Według oszacowań Ministerstwa Sportu i Turystyki wpływy dewizowe z turystyki przyjazdowej cudzoziemców do Polski w 2015 r. wyniosły 14.3 mld USD i były na poziomie roku poprzedniego. W porównaniu z 2014 r. zwiększyły się nieco wydatki turystów zagranicznych przy jednoczesnym niewielkim spadku wpływów od odwiedzających jednodniowych. Opracowanie MSiT powstałe we współpracy z GUS i NBP nie uwzględnia regionalnego, tzn. wg województw, zróżnicowania ruchu turystycznego nierezydentów na obszarze naszego kraju. Przypomnieć warto, że we wcześniejszych opracowaniach zleconych przez MSiT firmie badawczej Activ Group pojawiały się szacunki rozmieszczenia zagranicznego ruchu turystycznego w Polsce według regionów budzące zasadnicze wątpliwości. 4. TURYSTYKA KRAJOWA POLAKÓW W opracowaniu MSiT Charakterystyka krajowych i zagranicznych podróży mieszkańców Polski ujęte zostało tylko pierwsze półrocze 2015 r. Dane za cały rok 2015 nie są jeszcze gotowe. W pierwszym półroczu 2015 r. Polacy odbyli 16.2 mln podróży krajowych oraz 4.5 mln turystycznych podróży za granicę. Najważniejsze miesiące wakacyjne - lipiec i sierpień; nie są ujęte w tym zestawieniu. Według badań KPMG Wakacyjne wyjazdy Polaków. Edycja 2015 1 realizowanych w okresie wakacyjnym 2015 r. 15,5 mln dorosłych Polaków wyjechało lub zamierzało wyjechać na co najmniej jeden wyjazd turystyczny w okresie czerwiec-wrzesień 2015 roku. Wśród tych osób 68% decydowało się na wyjazd krajowy i 32% na co najmniej jeden wyjazd wakacyjny za granicę. W oparciu o ustalenia MSiT oraz KPMG, a także raport MSiT za 2014 r. 2, można oszacować krajowy ruch turystyczny Polaków (z wyłączeniem wizyt zagranicznych) na poziomie 40 mln podróży długo- i krótko-okresowych. Byłby to wzrost o 4,4% w porównaniu z 2014 r. 1 https://www.kpmg.com/pl/pl/issuesandinsights/articlespublications/documents/2015/raport-kpmg- Wakacyjne-wyjazdy-Polakow-2015.pdf 2 http://forumlot.pl/aktualnosci/62-badania-raporty/330-charakterystyka-krajowych-i-zagranicznych-podrozymieszkancow-polski-w-2014-roku

Z punktu widzenia celu obecnie sporządzanego szacunku najważniejsze jest rozlokowanie krajowego ruchu turystycznego według województw. W zestawieniach MSiT za pierwsze półrocze 2015 r. oraz za cały 2014 r. podaje się tego rodzaju ustalenia. Tabela 3. Natężenie krajowego ruchu turystycznego według województw i liczby krajowych podróży ogółem w mln w pierwszym półroczu 2015 r. i w całym 2014 r. Województwo Liczba podróży w mln w I półroczu 2015 r. Liczba podróży w mln w 2014 r. Liczba podróży krajowych ogółem 16.2 38,3 Dolnośląskie 1,3 2,8 Kujawsko-pomorskie 0,7 1,7 Lubelskie 0,9 2,1 Lubuskie 0,4 0,8 Łódzkie 0,6 1,4 Małopolskie 2,3 4,5 Mazowieckie 2,2 4,5 Opolskie 0,2 0,5 Podkarpackie 1,1 2,2 Podlaskie 0,6 1,4 Pomorskie 1,4 4,6 Śląskie 1,0 2,3 Świętokrzyskie 0,4 0,9 Warmińsko-mazurskie 0,8 2,4 Wielkopolskie 1,1 1,9 Zachodniopomorskie 1,4 4,5 Ministerstwo Sportu i Turystyki GUS - NBP Z powyższej tabeli wynika, że Małopolska i Mazowsze dystansują pozostałe regiony kraju jako regionalne cele podróży turystycznych Polaków w I półroczu 2015 r.. Małopolska przyciąga 14,2% krajowego ruchu turystycznego, natomiast Mazowsze 13,6%. W mniejszym stopniu liczą się jeszcze Pomorskie, Zachodniopomorskie, Dolnośląskie i Wielkopolskie. Dane roczne (2014) zmieniają nieco ten stan rzeczy. Jest to zrozumiałe, ponieważ w miesiącach wakacyjnych wzmożony ruch turystyczny kieruje się do regionów nadmorskich i atrakcyjnych wypoczynkowo. Należy przyjąć, że w całym 2015 r. cztery województwa: Pomorskie, Małopolska, Mazowsze i Zachodniopomorskie przyciągnęły podobne liczebności turystów krajowych, czyli łącznie prawie połowę ogólnej ich liczby. Wykazana liczba 40 mln turystów krajowych odbiega znacznie od ustaleń ActivGroup z zeszłego roku, w których przyjmowano ponad 42 mln podróży turystów krajowych już w 2013 r. Jak już wspomniano, tamte ustalenia wzbudzały wątpliwości. Raporty MSiT wskazują na przyjęcie liczby 40 mln turystów krajowych oraz 16,7 mln turystów zagranicznych przemieszczających się po naszym kraju w 2015 r. Łącznie daje to ok. 60 mln turystów. Dodatkowo do obszarów przygranicznych przybywało kolejne 60,1 mln zagranicznych przyjezdnych.

5. WYKORZYSTANIE BAZY TURYSTYCZNEJ (DANE GUS) Badania GUS w zakresie wykorzystania turystycznych obiektów noclegowych uwzględniają obiekty posiadające 10 lub więcej miejsc noclegowych łącznie z pokojami gościnnymi i kwaterami agroturystycznymi. Ogółem w 2015 roku zatrzymało się w obiektach noclegowych 26,9 mln turystów (25,1 mln w 2014 r.), co oznacza wzrost o 7,2%. Najwięcej korzystających z bazy noclegowej, to turyści zatrzymujący się w hotelach 17,5 mln osób, wobec 16,1 mln w 2014 r. Oznacza to wzrost o 8,7%. GUS odnotował 4% wzrost wykorzystania krajowych obiektów noclegowych przez cudzoziemców w porównaniu z 2014 r. Wyższym wzrostem wykazana została liczba udzielonych im noclegów o 5,9%. W turystycznych obiektach noclegowych w 2015 r. udzielono 71,2 mln noclegów, (o 7,0% więcej niż w 2014 r.), w tym turystom zagranicznym 13,8 mln (o 5,9% więcej niż w roku poprzednim). Turyści zagraniczni jako miejsce swojego zakwaterowania najczęściej wybierali hotele 10,2 mln noclegów. Porównanie przytoczonych powyżej liczb i dynamiki w ujęciu rocznym wskazuje na wyraźnie wyższą dynamikę wykorzystania bazy noclegowej przez turystów krajowych w porównaniu z zagranicznymi. Liczba noclegów udzielonych turystom zagranicznym stanowi pow. 1/5 wszystkich udzielonych turystom noclegów. Wśród turystów zagranicznych najwyższą dynamiką wykorzystania obiektów noclegowych charakteryzowali się turyści z krajów o stosunkowo niedużym udziale w całości zagranicznego ruchu turystycznego w Polsce (w nawiasach roczny wzrost wykorzystania bazy noclegowej w 2015 r.): Hong Kong (34,3%), Malta (26,9%), Chiny (25,6%), Słowenia (21,8%), Grecja (21,0%), Turcja (20,1%), Portugalia (19,1%), Irlandia (19,0%) i Belgia (17%). Największe spadki w liczbie korzystających z rejestrowanej bazy noclegowej odnotowano w przypadku turystów z Rosji (-34,9%), Republiki Korei (-14,2%), Bułgarii (-11,3%) i Brazylii (-9,1%).

Tabela 4. Liczba noclegów udzielonych w turystycznych obiektach noclegowych w 2014 i 2015 r. w tys. Turystyczne obiekty noclegowe 2014 2015 2014=100 Obiekty ogółem 66 580 71 234 107,0 Obiekty hotelowe 35 649 38 805 108,9 Hotele 29 900 32 675 109,3 Motele 352 336 95,4 Pensjonaty 1 161 1 241 106,9 Inne obiekty hotelowe 4 236 4 553 107,5 Pozostałe obiekty noclegowe 30 930 32 430 104,8 w tym m. in. Ośrodki wczasowe 7 868 8 225 104,5 Ośrodki kolonijne 648 725 111,8 Ośrodki szkoleniowo-wypoczynkowe 3 610 3 542 98,1 Zespoły domków turystycznych 1 029 1 139 110,7 Kempingi 578 678 117,4 Hostele 1 136 1 219 107,4 Uzdrowiska 9 226 9 736 105,5 Kwatery agroturystyczne 385 452 117,5 GUS Rozkład noclegów udzielonych w obiektach noclegowych według województw przedstawia tabela 5. Tabela 5. Liczba noclegów udzielonych w turystycznych obiektach noclegowych w 2015 r. w tys. według województw Województwo 2015 2014=100 Kraj 71 234 107,0 Dolnośląskie 6 830 106,7 Kujawsko-pomorskie 3 625 110,2 Lubelskie 1 712 104,6 Lubuskie 1 289 107,3 Łódzkie 2 302 107,7 Małopolskie 10 943 107,6 Mazowieckie 7 070 107,4 Opolskie 730 117,3 Podkarpackie 2 773 111,2 Podlaskie 1 128 107,4 Pomorskie 7 880 111,1 Śląskie 4 946 105,5 Świętokrzyskie 1 467 104,4 Warmińsko-mazurskie 2 832 102,6 Wielkopolskie 3 378 107,8 Zachodniopomorskie 12 330 103,4 GUS Pod względem liczby udzielonych noclegów Mazowieckie lokuje się na czwartej pozycji. Najwięcej noclegów udziela turystom baza noclegowa w Zachodniopomorskiem, następnie w Małopolskim i w województwie pomorskim. W Mazowieckim natomiast tradycyjnie wysoki jest stopień wykorzystania dostępnych miejsc noclegowych (43,0). Pod tym względem Mazowsze ustępuje tylko Zachodniopomorskiemu (48,3) oraz Kujawsko-Pomorskiemu (44,2).

6. WYKORZYSTANIE BAZY TURYSTYCZNEJ W WARSZAWIE NA TLE DUŻYCH MIAST I OŚRODKÓW TURYSTYCZNYCH (DANE GUS) W porównaniach dużych miast oraz ośrodków turystycznych (Zakopane, Kołobrzeg, Świnoujście itp.) Warszawa jest zdecydowanym liderem w przyciąganiu turystów korzystających z bazy. Klasyfikacja według powiatów, którą sporządza GUS corocznie, obrazuje ten stan rzeczy. Nie ma jeszcze kompletnych danych dla roku 2015 (poza udzielonymi noclegami, o czym niżej), dlatego należy skorzystać z danych dla 2014 roku. Klasyfikacja jest uporządkowana według liczby udzielonych noclegów. Tabela 6. Infrastruktura noclegowa i jej wykorzystanie w 10 najwyżej notowanych powiatach w 2014 r. Powiat Obiekty ogółem w tym: hotelowe Miejsca noclegow e w tys. Korzystaj ący ogółem w tys. w tym: turyści zagr. w tys. Noclegi udzielo ne w tys. w tym: zagr. w tys. Kraj ogółem 9 885 3 646 694,0 25 084,0 5 470,3 66 579,6 12 992,2 m. Warszawa 124 91 26,4 2 858,2 1 071,7 4 849,1 1 944,2 m. Kraków 234 157 27,3 1 996,4 1 019,1 4 247,5 2 441,1 Kołobrzeski 263 34 27,8 579,6 163,4 4 235,7 1 224,0 Tatrzański 529 71 23,2 665,0 69,2 2 204,7 187,3 m. Gdańsk 122 66 13,4 719,4 265,6 1 688,6 638,1 Nowosądecki 162 46 12,5 291,7 7,6 1 655,0 26,0 m. Wrocław 76 54 10,4 916,7 291,0 1 551,1 547,3 Cieszyński 164 45 13,0 415,5 40,1 1 522,5 80,0 Jeleniogórski 299 100 18,0 479,8 26,0 1 486,5 77,7 m. Świnoujście 98 31 9,5 232,8 111,7 1 454,7 688,5 GUS Warszawa nie dominuje pod względem infrastruktury turystycznej. Nie ma też najwyższej w kraju liczby obiektów czy miejsc noclegowych, przoduje jednak wyraźnie w wykorzystaniu tych miejsc i w liczbie udzielonych noclegów. Jedynie w liczbie udzielonych noclegów turystom zagranicznym ustępuje Krakowowi. GUS-owska klasyfikacja wiodących w ruchu turystycznym powiatów w 2015 r. obejmuje wyłącznie liczbę udzielonych noclegów.

Zgodnie z tą klasyfikacją liczba udzielonych noclegów w obiektach turystycznych wiodących powiatów przedstawiała się w 2015 r. w tys. następująco: Warszawa: 5 161 (wzrost o 6,4% w odniesieniu do 2014 r.) Kraków: 4 574 (7,7%) Kołobrzeski: 4 304 (1,6%) Tatrzański: 2 257 (2,4%) Gdańsk: 1 910 (13,1%) Nowosądecki: 1 806 (9,1%) Wrocław: 1 746 (12,6%) Cieszyński: 1 549 (1,8%) Jeleniogórski: 1 537 (3,4%) Świnoujście: 1 570 (7,9%) Z zestawienia wynika generalnie wysoka dynamika przyrostu liczby udzielonych noclegów w wielkich metropoliach (Warszawa odznacza się stosunkowo niską dynamiką) i niska dynamika przyrostu w powiatach atrakcyjnych turystycznie. Nowy Sącz i Świnoujście są wyjątkami od tej reguły. Hotele zlokalizowane w wielkich miastach przyciągają największą liczbę turystów korzystających z noclegów. Warszawa tradycyjnie przewodzi w liczbie korzystających z hoteli i udzielonych w nich noclegach. W tym wypadku również trzeba się wesprzeć danymi z 2014r. 84,6% wszystkich turystów korzystających z bazy noclegowej w Warszawie w 2014 r. wybrało hotel. Analogiczny wskaźnik wykorzystania bazy hotelowej w Krakowie wyniósł 77,4%. Tabela 7. Turyści korzystający z hoteli według wybranych miast w 2014 r. w tys. Miasto Ogółem ***** **** *** ** * Gdańsk 468,6 68,8 134,4 209,3-56,1 Katowice 277,4-75,0 9,7 44,2 48,5 Kraków 1 627,3 172,4 552,2 620,6 172,3 109,7 Łódź 415,9-145,6 116,8 117,1 36,4 Poznań 542,6 51,2 168,4 220,5-102,5 Szczecin 320,1-111,9 78,7 62,0 67,6 Warszawa 2 548,7 619,6 656,6 664,7 362,4 245,6 Wrocław 790,2 90,9 236,0 301,1 82,3 79,9 w tym: korzystający turyści zagraniczni Gdańsk 214,5 38,3 88,8 70,4-17,0 Katowice 78,3-61,0 1,3 7,0 9,0 Kraków 867,5 124,2 317,4 318,6 68,3 39,0 Łódź 89,7-48,1 12,1 27,9 1,6 Poznań 166,6 27,8 71,9 46,6-20,4 Szczecin 124,2-66,2 27,8 19,1 11,2 Warszawa 1 001,3 379,1 319,5 195,6 66,1 41,1 Wrocław 270,1 52,3 105,8 83,1 17,2 11,7 GUS Warszawa i Kraków dominują zdecydowanie nad pozostałymi wielkimi miastami Polski w przyciąganiu turystów do bazy hotelowej. Liczba korzystających z tej bazy w Warszawie była

w 2014 r. trzykrotnie, a w Krakowie dwukrotnie wyższa, niż we Wrocławiu lokującym się na trzeciej pozycji wśród największych miast kraju. Hotele w Warszawie przyciągnęły o ponad 56% korzystających turystów więcej, niż hotele w Krakowie. W przypadku korzystających turystów zagranicznych różnice między obu miastami ulegają spłaszczeniu. Hotele warszawskie przyjęły w 2014 r. o ponad 15% turystów zagranicznych więcej niż hotele krakowskie. Statystyki ukazujące liczbę udzielonych noclegów w hotelach obu miast w 2014 r. odnotowują 3 374,5 tys. noclegów udzielonych w Krakowie oraz 4 141 tys. w Warszawie, czyli o 22,7% więcej niż w Krakowie. W przypadku noclegów udzielonych turystom zagranicznym Kraków wykazał się wyższą ich liczbą 2 028,7 tys. wobec 1 784,5 tys. w Warszawie (o 13,7% więcej). 7. PRZYLOTY TURYSTYCZNE DO POLSKI (DANE ULC) Według statystyk prowadzonych przez Urząd Lotnictwa Cywilnego (ULC) z kwietnia 2016 r. wszystkie polskie porty lotnicze łącznie obsłużyły 30,4 mln pasażerów w 2015 r., co oznacza wzrost o 12,3%. Lotniska Okęcie i Modlin obsłużyły w 2015 r. łącznie 13,8 mln pasażerów, co stanowi 45,4% krajowego przewozu pasażerów. Obsługa na Okęciu wzrosła w 2015 r. o 5,7%, a na lotnisku Modlin o 52,9%. Dane ULC wskazują na wzmożony ruch turystyczny w Warszawie, choć naturalnie nie wszyscy klienci linii lotniczych stają się turystami w stolicy kraju. Dynamika ruchu lotniczego w ostatnich latach przedstawia się, jak następuje: Ogółem Okęcie Modlin 2011: 21,7 mln 9,3 mln - 2012: 24,4 mln 9,6 mln 0,86 mln 2013: 25,0 mln 10,7 mln 0,35 mln 2014: 27,0 mln 10,6 mln 1,7 mln 2015: 30,4 mln 11,2 mln 2,6 mln Obsługa połączeń międzynarodowych w polskich portach lotniczych wyniosła 23,6 mln pasażerów w 2015 r. (77,6% całości obsługi portów). Najwięcej obsługuje się pasażerów odlatujących do bądź przybywających z Wlk. Brytanii (pow. 26%). Na kolejnych pozycjach są pasażerowie z Niemiec (pow. 15%), Norwegii (pow. 8%) i Włoch (pow. 6%). Ponadto, znaczący udział mają pasażerowie z Francji, Hiszpanii, Irlandii, Szwecji, Holandii, Danii.

8. OSZACOWANIE OGÓLNEJ LICZBY TURYSTÓW WIZYTUJĄCYCH WARSZAWĘ W 2015 Powyżej zebrany i omówiony materiał ilustrujący dane dotyczące ruchu turystycznego w kraju, województwie oraz w Warszawie służy w zamierzeniu próbie oszacowania wielkości ruchu turystycznego w samej stolicy. 8.1 Liczebność korzystających z turystycznej bazy noclegowej w Warszawie w 2015 r. W końcu maja 2016 r. WUS w Warszawie opublikował dane o wykorzystaniu miejsc noclegowych przez turystów w Warszawie w 2015 r. Według tych danych liczba korzystających z bazy noclegowej przekroczyła po raz pierwszy 3 mln, tzn. zwiększyła się o 5,4% w relacji do 2014 r. Z tej liczby 2,7 mln turystów skorzystało z bazy hotelowej; wzrost o 5,9%. Liczba turystów krajowych korzystających z bazy noclegowej w 2015 r. zwiększyła się o 3,9% w odniesieniu do 2014 r. Znacznie wyższą dynamiką w wykorzystaniu turystycznych obiektów noclegowych wykazali się turyści zagraniczni. Ta wielkość wzrosła o 7,8%. Podobne proporcje wzrostu wystąpiły w wypadku wykorzystania miejsc hotelowych; 4,5% wzrostu korzystających krajowych oraz 8,2% korzystających zagranicznych. Tabela 8. Wykorzystanie miejsc noclegowych w Warszawie w 2014 i 2015 r. w tys. 2014 2015 Turyści Baza noclegowa w tym: hotele Baza noclegowa w tym: hotele Turyści ogółem 2 858 2 549 3 011 2 700 Krajowi 1 786 1 548 1 855 1 617 Zagraniczni 1 072 1 001 1 156 1 083 GUS Nieco pow. 3 mln turystów rejestrowanych w bazie warszawskiej, w tym 1,05 mln turystów zagranicznych, to liczebności niepodważalne. Liczebność niekorzystających z bazy noclegowej nie jest już tak niepodważalna. 8.2 Metoda oszacowania liczby odwiedzających i turystów w Warszawie w 2015 r. Z wieloletnich badań ruchu turystycznego w Warszawie wynika, że z rejestrowanej bazy noclegowej korzysta około 30% przebywających w stolicy turystów krajowych i 60% turystów zagranicznych. Gdyby te proporcje przyjąć jako podstawę szacunku należałoby oszacować w 2015 r. liczbę turystów krajowych w Warszawie na poziomie 6,2 mln, a zagranicznych 1,88 mln. W tych liczbach byliby ujęci odwiedzający jednodniowi (bez noclegu) i turyści korzystający z kwater nierejestrowanych w bazie, bądź u rodziny/znajomych. Szacunek opiera się na ustaleniu liczby korzystających z bazy (GUS) i przemnożeniu przez odsetek korzystających w całej populacji według formuły: Turyści krajowi: 1,9 mln x 100/30 = 6,2 mln Turyści zagraniczni: 1,13 mln x 100/60 = 1,9 mln Razem: 8,1 mln

Inna metoda oszacowania wielkości ruchu turystycznego w Warszawie polega na naniesieniu wspomnianych wyżej relacji korzystających z noclegów w Warszawie do korzystających w kraju, na ogólną wielkość ruchu turystycznego, jak w tabeli poniżej: Tabela 9. Korzystający z bazy noclegowej i turyści ogółem w Warszawie i kraju w 2015 r. Turyści Ogółem Krajowi Zagraniczni 1. Warszawa: korzystający z bazy w mln 3,01 1,85 1,16 2. Kraj: korzystający z bazy w mln 26,9 21,2 5,7 3. Relacja 1:2 w % 11,2 8,7 20,3 przy utrzymaniu relacji (3) 4. Kraj: turyści ogółem w mln 56,7 40,0 16,7 5. Warszawa: turyści ogółem w mln 6,4 3,5 3,4 * szacunek obliczenia własne w oparciu o dane GUS i MSiT Zwraca uwagę, że przy zastosowaniu zaprezentowanej w tabeli powyżej metody ulegają zmianom i to idącym w przeciwnych kierunkach, liczebności obu grup turystów w porównaniu z metodą pierwszą. Biorąc pod uwagę rezultaty obu metod oszacowań oraz ustalenia na podstawie szacunków z lat ubiegłych, a także wyniki badań zlecanych corocznie przez Urząd m. st. Warszawy, przyjmuje się następujące podstawowe wielkości ilustrujące ruch turystyczny w Warszawie w 2015 r.: Wielkość krajowego ruchu turystycznego: 5 650 tys. Wielkość zagranicznego ruchu turystycznego: 2 800 tys. w tym: turyści polonijni: 507 tys. Razem: 8 450 tys. Szacunki własne w oparciu o dane GUS, ustalenia MSiT oraz badania ankietowe Przy przyjęciu tych wyliczeń Warszawa angażuje 13,9% krajowego ruchu turystycznego ogółem, w tym 11,3% turystów krajowych oraz 16,8% turystów zagranicznych. 9. STRUKTURA RUCHU TURYSTYCZNEGO W WARSZAWIE W 2015 R. Z UWZGLĘDNIENIEM WYNIKÓW BADAŃ TERENOWYCH W 2015 r. badania na zlecenie Urząd m. st. Warszawy prowadzone były, jak co roku, w wybranych punktach Warszawy w miesiącach czerwiec listopad 2015 r. W badaniach uczestniczyło 3 166 respondentów, w tym: Turyści i odwiedzający krajowi 70% Turyści i odwiedzający zagraniczni 24% Turyści i odwiedzający polonijni 6% Takie też proporcje bierze się jako podstawę do oszacowań struktury ruchu turystycznego w Warszawie.

W porównaniu z latami ubiegłymi zwiększyły się udziały turystów krajowych i polonijnych, a zmniejszył się nieco udział w całości badanych grupy turystów zagranicznych. 9.1 Szacunek odwiedzających jednodniowych Zgodnie z dotychczasowymi ustaleniami definiujemy odwiedzających jednodniowych jako osoby, których pobyt w Warszawie trwa 0,5-1 dzień bez korzystania z noclegu. Odwiedzający jednodniowi stanowili ogółem 19% próby badawczej, w tym: 31% populacji krajowej 5% populacji zagranicznej 20% populacji polonijnej W oparciu o te odsetki należy przyjąć, że odwiedzający jednodniowi liczyli 1,8 mln ogółu odwiedzających Warszawę w 2015 r. W znakomitej większości byli to odwiedzający jednodniowi z kraju (1,65 mln). Odwiedzający jednodniowi z zagranicy to 150 tys. osób. W grupie polonijnej odwiedzający jednodniowi stanowią wysoki odsetek (1/5), ale liczebność grupy polonijnej ogółem jest mało znacząca. Warto zaznaczyć, że liczebności odwiedzających jednodniowych mogą być (i najprawdopodobniej są) niedoszacowane z uwagi na miejsca przeprowadzania badań, czyli najchętniej odwiedzane przez turystów atrakcje turystyczne miasta. Można przypuszczać, że wielu odwiedzających w ogóle w takie miejsca nie trafia. W odniesieniu do turystów zagranicznych i polonijnych warto wziąć pod uwagę ich deklaracje o podróży do Warszawy. 2/3 populacji zagranicznej (67%) i połowa polonijnej, czyli według powyższych wyliczeń prawie 1,9 mln osób, przybywa do naszej stolicy samolotem. Według wyliczeń ULC (p. 7) obsługa pasażerska na lotniskach warszawskich wyniosła 13,8 mln osób w 2015 r. 9.2 Szacunek wielkości ruchu turystycznego w Warszawie w 2015 r. Na postawie dotychczasowych wyliczeń przyjmuje się następujące wielkości poszczególnych kategorii turystów i odwiedzających. Tabela 10. Szacunek wielkości ruchu turystycznego w Warszawie w 2015 r. Rodzaj pobytu w tys. 2014=100 udział w % Odwiedzający zagraniczni 150 107,1 1,7 Turyści zagraniczni 2 650 103,9 31,4 Łącznie turyści i odwiedzający 2 800 104,1 zagraniczni 33,1 Odwiedzający krajowi 1 650 122,2 19,5 Turyści krajowi 4 000 101,3 47,3 Łącznie turyści i odwiedzający krajowi 5 650 106,4 66,9 Łącznie odwiedzający 1 800 120,0 21,3 Łącznie turyści 6 650 102,3 78,7 Łącznie turyści i odwiedzający 8 450 105,6 100,0 Szacunki własne

Przyjmuje się tym samym wyższą dynamikę odwiedzających jednodniowych w porównaniu z populacją turystów. 9.3 Szacunek liczebności turystów krajowych według województw W krajowej reprezentacji turystycznej obejmującej 5,65 mln osób najliczniejszą grupę stanowią turyści z Mazowsza (13%). Turyści krajowi z pięciu województw (Mazowsze, Śląsk, Łódzkie, Pomorskie, Małopolskie) stanowią połowę całej krajowej populacji turystycznej. Pozostałe 11 województw tworzy drugą połowę. Tabela 11. Struktura turystów i odwiedzających Warszawę według województw Województwo Szacunkowa W odsetkach liczebność w tys. Mazowieckie 712 12,6 Śląskie 548 9,7 Łódzkie 537 9,5 Pomorskie 525 9,3 Małopolskie 491 8,7 Wielkopolskie 410 7,2 Dolnośląskie 378 6,7 Lubelskie 339 6 Zachodniopomorskie 266 4,7 Podkarpackie 254 4,5 Podlaskie 249 4,4 Kujawsko-pomorskie 226 4 Opolskie 192 3,4 Świętokrzyskie 186 3,3 Warmińsko-mazurskie 173 3,1 Lubuskie 164 2,9 Ogółem 5650 100 Szacunek własny w oparciu o badania Realizacja Sp. z o. o. w 2015 Zaokrąglenia procentowe (brak dziesiętnych) w dostarczonym materiale sprawiają, że zarówno liczebności, jak odsetki nie sumują się do ustalonych kwot: 5 650 tys. i 100%. 9.4 Szacunek liczebności turystów zagranicznych według reprezentacji narodowych W 2015 r. w badaniach turystów w Warszawie uczestniczyło 760 respondentów z zagranicy (24% próby) i 197 turystów polonijnych (6%). Inaczej niż w badaniach z 2014 r., kiedy najliczniejszą grupą zagraniczną okazali się turyści z Wlk. Brytanii, tym razem zdystansowali ich Niemcy. Turyści z Niemiec, Wlk. Brytanii, USA, Hiszpanii, Francji i Włoch stanowili łącznie 68% wszystkich turystów zagranicznych, czyli ponad 2/3. W oparciu o przeprowadzone badania ruchu turystycznego w Warszawie w 2015 r. można oszacować wielkość zbiorowości turystycznych poszczególnych krajów.

Tabela 12. Struktura zagranicznych turystów i odwiedzających Warszawę według krajów Kraj Szacunkowa liczebność w tys. W odsetkach Niemcy 560 20 Wlk. Brytania 392 14 USA 252 9 Hiszpania 252 9 Francja 224 8 Włochy 224 8 Ukraina 168 6 Belgia 140 5 Izrael 84 3 Białoruś 84 3 Rosja 84 3 Holandia 84 3 Kanada 84 3 Irlandia 56 2 Szwecja 56 2 Pozostałe 56 2 Ogółem 2 800,0 100 Szacunek własny w oparciu o badania Realizacja Sp. z o. o. w 2015 To zestawienie należy zakończyć również uwagą o zaokrągleniach. Grupa polonijna jest ujęta w tych szacunkach w ramach rozmaitych reprezentacji narodowych w zgodzie z miejscem osiedlenia, głównie w Niemczech, W. Brytanii, USA i Kanadzie. Jej liczebność ogółem szacuje się na ok. 160 tys.

10. DYNAMIKA RUCHU TURYSTYCZNEGO W WARSZAWIE W latach 2010-2015 mamy do czynienia z corocznym wzrostem ruchu turystycznego w Warszawie. Tylko w roku 2009 wystąpił spadek liczby turystów w relacji do roku poprzedzającego o 5,8%. Tabela 13. Szacunek wielkości ruchu turystycznego w Warszawie w latach 2009-2015 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Rodzaj pobytu w tys. Odwiedzający zagraniczni 120 110 115 120 130 133 140 150 Turyści zagraniczni 2 300 2 2 420 2 550 2 650 2 100 2 150 2 250 390 Łącznie turyści i odwiedzający 2 420 2 52 2 563 2 690 2 800 2 210 2 265 2 370 zagraniczni 0 Odwiedzający krajowi 1 300 1 1 292 1 360 1 650 1 200 1 220 1 240 280 Turyści krajowi 3 300 3 3 752 3 950 4 000 3 200 3 280 3 450 600 Łącznie turyści i odwiedzający krajowi 4 600 4 88 5 044 5 310 5 650 4 400 4 500 4 690 0 Łącznie odwiedzający 1 420 1 1 425 1 500 1 800 1 310 1 335 1 360 410 Łącznie turyści 5 600 5 6 172 6 500 6 650 5 300 5 430 5 700 990 Łącznie turyści i odwiedzający 7 020 7 7 597 8 000 8 450 6 610 6 765 7 060 400 Dynamika w % - -5,8 2,3 4,4 4,8 2,7 5,3 5,6 Szacunki własne Pomiędzy rokiem 2009 a 2015 całkowita liczba turystów i odwiedzających w Warszawie wzrosła o 27,8%. Nieco wyższa była dynamika przyrostu turystów i odwiedzających z kraju 28,4%. Liczba zagranicznych turystów i odwiedzających wzrosła w tym czasie o 26,7%. Autor oszacowania: Jacenty Siewierski Kierownik projektu: Krzysztof Chmielewski Warszawa, 16.06.2016