Wola Zabierzowska, 1998.02.27 Program patriotyczno-wychowawczy w oparciu o twórczość i Ŝycie Jana Matejki. ZałoŜenia programu: Program zakłada wykorzystanie twórczości i biografii polskiego malarza Jana Matejki do działalności wychowawczej i patriotycznej szkoły. Cele ogólne: Poprzez cykl obowiązkowych wycieczek śladami Ŝycia i twórczości Jana Matejki program stwarza uczniom moŝliwość poznania waŝnych, historycznych miejsc oraz doświadczenia piękna ziemi ojczystej, a takŝe zwiedzenia waŝniejszych miast i muzeów naszego kraju. Nadanie szkole imienia Jana Matejki oraz ustanowienie dnia patrona szkoły pozwoli w sposób wielokierunkowy i urozmaicony wychowawczo oddziaływać na dzieci i młodzieŝ. Realizacja programu ukaŝe uczniom spójność i korelację pomiędzy poszczególnymi dziedzinami szkolnej edukacji, a w szczególności w zakresie edukacji historycznej, plastycznej, polonistycznej, obywatelskiej, geograficznej, ekologicznej. Cele szczegółowe: 1. Rozwijanie zainteresowania przeszłością i kształtowanie wyobraźni historycznej. 2. Zaznajamianie uczniów z wybitnymi dziełami polskiego malarstwa historycznego w celu wprowadzenia w krąg wartości polskiej tradycji narodowej. 3. Wytwarzanie nawyku obcowania z tradycją i uczestnictwa w kulturze współczesnej, słuŝącego rozwijaniu miłości ojczyzny oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego. 4. Wzbogacanie osobowości ucznia poprzez obcowanie ze światem wartości chrześcijańskich oraz kształtowanie wraŝliwości humanistycznej. 5. Kształtowanie poczucia wartości estetycznych. 6. Uczenie szacunku dla symboli narodowych i państwowych. 7. Rozwijanie potrzeby poznawania róŝnych zakątków kraju. 8. Poznawanie przyrodniczych obszarów chronionych.
2 Sposób realizacji programu: I. Cykl wycieczek (2 razy w roku szkolnym) obejmujący cały okres nauki szkolnej: 1. Klasy I-III - cykl 6 obowiązkowych wycieczek: (Oddział przedszkolny moŝe włączyć się do tego cyklu wycieczek). 1) wycieczka do Krakowa - trasa: - od Placu Jana Matejki (Pomnik Grunwaldzki, budynek Akademii Sztuk Pięknych) obok domu artysty przy ul. Floriańskiej do Rynku Głównego, zwiedzanie Kościoła Mariackiego (ołtarz Wita Stwosza), powrót ul. Św. Jana obok Muzeum Czartoryskich i ul. Pijarską (zapoznanie się z waŝniejszymi zabytkami Krakowa); 2) wycieczka do Krakowa - trasa: - od Placu Jana Matejki Drogą Królewską do Rynku Głównego i dalej ul. Grodzką (restauracja Wierzynek) na Wawel, przejście przez Wzgórze Wawelskie (pomnik Tadeusza Kościuszki, gmach Katedry, dziedziniec Zamku Królewskiego) do Smoka Wawelskiego (zapoznanie się z waŝniejszymi zabytkami Krakowa); 3) wycieczka do Krakowa - trasa: - zwiedzanie Katedry Wawelskiej: kaplic, krypty wieszczów, grobów królewskich ( Poczet królów i ksiąŝąt polskich ), dzwonu Zygmunta; 4) wycieczka do Krakowa - trasa: - zwiedzanie Zamku Królewskiego: komnat, skarbca, zbrojowni oraz innych ekspozycji, 5) wycieczka do Krakowa - trasa: - od Placu Jana Matejki przejście Plantami na pl. Św. Ducha do kościoła św. KrzyŜa (chrzest Jana Alojzego Matejki), następnie ul. Szpitalną i ul. Św. Marka do domu artysty przy ul. Floriańskiej, zwiedzanie muzeum biograficznego artysty, powrót, a następnie przejazd autobusem na cmentarz Rakowicki, zatrzymanie się przy grobowcu rodziny Matejków; 6) wycieczka do Krakowa - trasa: - odnalezienie na płycie Rynku Głównego tablic: Hołd Pruski, Przysięga Tadeusza Kościuszki, - zwiedzanie Muzeum Narodowego w Sukiennicach i obejrzenie obrazów Jana Matejki: Hołd Pruski, Kościuszko pod Racławicami, Iwan Groźny na Kremlu, Wernyhora, Dziewica Orleańska oraz portretów namalowanych przez tego artystę. 2
3 2. Klasy IV-VI - cykl 6 obowiązkowych wycieczek: 1) wycieczka turystyczno-krajoznawcza do Krzesławic: - zwiedzanie dworku, - zwiedzanie zabytkowego kościoła Cystersów w Mogile, - wejście na Kopiec Wandy; 2) wycieczka do Krakowa (zwiedzanie zabytkowych kościołów) - trasa: - kościół Nawiedzenia NP Marii i zespół klasztorny Karmelitów Na Piasku (ślub Jana Matejki z Teodorą Giebułtowską), Kościół Mariacki (polichromia, tablica pamiątkowa ku czci Jana III Sobieskiego, ślub córki, pogrzeb artysty), zespół klasztorny Dominikanów z kościołem Św. Trójcy, zespół klasztorny Franciszkanów z kościołem św. Franciszka, kościół św. Piotra i Pawła (krypta Piotra Skargi), kościół św. Andrzeja i zespół klasztorny Klarysek, kościół św. Bernarda i zespół klasztorny Bernardynów, zespół klasztorny Paulinów na Skałce i kościół św. Michała i Stanisława (groby sławnych Polaków); 3) wycieczka turystyczno-krajoznawcza pod Racławice: - Proszowice (pomnik Tadeusza Kościuszki na rynku), - Racławice (rzut oka na obecny wygląd miejsca bitwy), - odwiedzenie pobliskich rezerwatów przyrody: Wały, Opalonki, Sterczów-Ścianka ; 4) wycieczka turystyczno-krajoznawcza do Krakowa: - wejście na Kopiec Kościuszki (panorama Krakowa) z Salwatoru (kościół św. Augustyna i zespół klasztorny Norbertanek, kościół św. Salwatora) aleją Jerzego Waszyngtona, przejście Sikornikiem do Lasku Wolskiego, zwiedzenie ogrodu zoologicznego, wejście na Kopiec Piłsudskiego; 5) wycieczka turystyczno-krajoznawcza do Bochni: - zwiedzanie kopalni soli oraz miasteczka, obejrzenie pamiątkowej tablicy poświęconej artyście; 6) wycieczka turystyczno-krajoznawcza do Nowego Wiśnicza: - zwiedzanie dworku w Koryznówce, - zwiedzanie zamku w Nowym Wiśniczu, - zwiedzanie Liceum Plastycznego w Nowym Wiśniczu. 3
4 3. Klasy VII-VIII - cykl 4 obowiązkowych wycieczek: 1) wycieczka do Krakowa - trasa: - zwiedzanie Akademii Sztuk Pięknych, - zwiedzanie Pałacu Wielopolskich; 2) wycieczka turystyczno-krajoznawcza do Warszawy (3 dniowa): - zwiedzanie Zamku Królewskiego ( Batory pod Pskowem, Kazanie Skargi ), - zwiedzanie Starówki, - zwiedzanie Łazienek (prywatna rezydencja króla Stanisława Augusta Poniatowskiego), - zwiedzanie Muzeum Narodowego ( Bitwa pod Grunwaldem, Zawieszenie dzwonu Zygmunta, Unia lubelska, Stańczyk, Ociemniały Wit Stwosz z wnuczką, Autoportret artysty ), - zwiedzanie Wilanowa (podmiejska rezydencja króla Jana III Sobieskiego); 3) wycieczka do Krakowa - trasa: - zwiedzanie Akademii Umiejętności (muzeum przyrodnicze), - zwiedzanie Collegium Nowodworskiego (Gimnazjum św. Anny), Collegium Novum, Collegium Maius, Collegium Minus, ( Kopernik, Zygmunt I nadający przywilej szlachectwa profesorom Akademii Krakowskiej, Portret rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. Stanisława Tarnowskiego ); 4) wycieczka turystyczno-krajoznawcza do Torunia, Malborka i na pola Grunwaldu (5 dniowa): - zwiedzanie starego miasta w Toruniu, - zwiedzanie zamku krzyŝackiego w Malborku, - zwiedzanie muzeum grunwaldzkiego oraz rzut oka na obecny wygląd miejsca bitwy. Wycieczki o numerach nieparzystych (np. 1, 3 ) odbywałyby się jesienią a o numerach parzystych (np. 2, 4 ) wiosną - latem. 4. Wycieczki dodatkowe: Szkoła moŝe organizować dodatkowe wycieczki związane z wydarzeniami i postaciami historycznymi, które zostały przedstawione przez Jana Matejkę (np. do Lublina - Unia lubelska, do Poznania - Spór małŝeński Gryfiny z Leszkiem Czarnym, do Wiednia i Watykanu - Sobieski pod Wiedniem, do Lwowa - Śluby Jana Kazimierza, do Wilna - Zygmunt August i Barbara na dworze Radziwiłłowskim w Wilnie, do Pskowa - Batory pod Pskowem ) oraz z samym Ŝyciem artysty (np. do Monachium - stypendium, do Wiednia - studia, do ParyŜa - nagrody na wystawach). Wychowawcy i ich klasy mają ponadto prawo dodatkowego organizowania wycieczek nie związanych z tym programem, jednak dopiero po zrealizowaniu w danym okresie obowiązkowego wyjazdu, który wynika z programu. II. Dzień patrona szkoły - 28 listopada. 4
5 1. W. c. k. krajowa Rada szkolna we Lwowie wydała w dniu 28 listopada 1888 r. następujące orzeczenie: We Woli zabierzowskiej ustanawia się szkołę etatową o jednym nauczycielu. 2. Planowane nadanie imienia Jana Matejki Szkole Podstawowej w Woli Zabierzowskiej - 28 listopada 1998 roku. 3. W tym dniu będą organizowane okolicznościowe akademie i przedstawienia, a takŝe róŝnego rodzaju konkursy, przybliŝające postać i dorobek artysty. III. Wystrój szkoły. 1. Wydzielenie w części korytarza centralnego miejsca poświęconego patronowi szkoły. 2. Systematyczny zakup reprodukcji obrazów Jana Matejki i ich eksponowanie na terenie szkoły. 3. Gromadzenie przez bibliotekę szkolną ksiąŝek o Janie Matejce oraz albumów poświęconych jego twórczości malarskiej. IV. Kontakt i współpraca z instytucjami związanymi z osobą Jana Matejki. 1. Współpraca ze szkołami podstawowymi o imieniu Jana Matejki. a) organizowanie konkursów plastycznych, literackich oraz wiedzy o Ŝyciu i twórczości tego wybitnego malarza. 2. Kontakt z instytucjami związanymi z osobą Jana Matejki. np. z muzeum biograficznym artysty (Dom Jana Matejki przy ul. Floriańskiej 41 w Krakowie), z Liceum Plastycznym w Nowym Wiśniczu, z Akademią Sztuk Pięknych w Krakowie. V. Uwagi końcowe. 1. Program został przygotowany i będzie realizowany przez wychowawców i nauczycieli Szkoły Podstawowej w Woli Zabierzowskiej. 5