Sylwetka Antoniny Pronobis 9.05.1889 13.10.1975
Antonina Pronobis, córka Franciszka i Rozalii (z domu Mrozik), urodziła się 9.05.1889 roku w Lubiewie wsi na południu Borów Tucholskich w dekanacie świeckim. Miała ośmioro rodzeństwa. Antonina została ochrzczona dnia 12.05.1889 roku w kościele pw. św. Mikołaja w Lubiewie. Rodzicami chrzestnymi zostali: Eusebi Koniarski i Rozalia Koniarska.
14.04.1910 roku proboszczem parafii w Swarzewie został ks. Wojciech Pronobis. Wraz z nim na plebanii zamieszkały jego 2 siostry: Antonina i Marianna. Marianna prowadziła gospodarstwo. Antonina zajęła się działalnością kulturalno-oświatową. Antonina Pronobis (z lewej) z bratem ks. Wojciechem, matką Rozalią, i siostrą Marianną
Antonina Pronobis zaraz po przybyciu do Swarzewa, wraz z bratem, założyła chór, co było sprawdzoną i popularną na Pomorzu formą budowania więzi społecznych. Chór istniał przez wiele lat. Najstarsi mieszkańcy Swarzewa do dziś pamiętają, jak chór swarzewski uświetniał uroczystość koronacji Matki Boskiej Swarzewskiej 8 września 1937 roku.
W latach 20-tych XX wieku Antonina Pronobis założyła Sodalicję Mariańską Panien. 8.12.1929 roku odbyło się zebranie Sodalicji w sali u p. Konkola, podczas którego ks. Pronobis wygłosił odczyt, w którym wskazał na ważność Sodalicji. Fragment kroniki Szkoły Podstawowej w Swarzewie z 1929 roku
W tym samym okresie Antonina Pronobis założyła grupę teatralną i reżyserowała przedstawienia z udziałem mieszkańców Swarzewa. Z przedstawieniem Święta Genowefa Swarzewianie jeździli po powiecie morskim i zbierali pieniądze na dzwony do kościoła parafialnego.
Grupa teatralna z 1928 roku
Na podstawie kroniki Szkoły Podstawowej w Swarzewie: W 1929 roku grupa teatralna przygotowała przedstawienie pt. Zwycięstwo miłości. Odegrano je 8 i 11 grudnia 1929 roku. W niedzielę, 11.I.31r., Towarzystwo Sodalicji dziewcząt, pod przewodnictwem p. Pronobisówny z Swarzewa, urządziło dwa przedstawienia teatralne: 1) Sen wigilijny, 2) Po kolendzie
Działalność teatralną Antonina Pronobis prowadziła również po II wojnie światowej. Na spektakle przychodziło bardzo dużo ludzi. Grupa teatralna 17.04.1958r.
W listopadzie 1929 roku z inicjatywy Antoniny Pronobis odbył się kurs robót kobiecych. Kurs liczył 33 uczestniczki ze Swarzewa i okolicy. Kobiety uczyły się hafciarstwa i szycia maszyną. Lekcji udzielała jedna z sióstr Elżbietanek z Pucka. Takie kursy odbyły się jeszcze kilka razy.
Uczestniczki kursu haftu
Antonina Pronobis była najsłynniejszą twórczynią i jednocześnie instruktorem puckiej szkoły haftu. Wystawa prac kursantek Antoniny Pronobis
Antonina Pronobis aktywnie działała w Caritasie. 16.11.1947 roku została wybrana na zastępczynię skarbniczki. Tę funkcję pełniła do 19.09.1948 roku. Pani Antonina była znaną i cenioną w środowisku przedszkolanką. W roku 1946 z Jej inicjatywy powstało w Swarzewie wiejskie przedszkole. Mieściło się ono w budynku u państwa Lessnau. W okresie letnim dzieci wraz z opiekunkami przenosiły się do państwa Konkolów lub państwa Olbertów.
Przedszkolaki z wychowawczynią Antoniną Pronobis
Wycieczka przedszkolaków do Oliwy 1956 rok
Wychowankowie Antoniny Pronobis podkreślają, że to Ona nauczyła ich polskości. Wiele dzieci znało bowiem tylko język niemiecki. Pani Antonina uczyła dzieci recytować wiersze po polsku dzięki temu szybciej nauczyły się języka ojczystego. Reżyserowała również przedstawienia, które dzieci pokazywały swoim rodzicom. Przedstawienie o krasnoludkach
O Antoninie Pronobis nie zapomniano, gdy przeszła na emeryturę. Była zapraszana na uroczystości, które odbywały się w przedszkolu np. na uroczystość choinki noworocznej. Fragment z kroniki przedszkolnej W 1970 roku pani Pronobis z powodu choroby nie mogła przybyć na uroczystość, ale otrzymała podarunek od Dziadka Mroza.
W 1971 roku wiejskie przedszkole w Swarzewie obchodziło jubileusz 25-lecia. Święto to połączono z obchodami Dnia Matki. Wśród gości na czołowym miejscu znajdowała się założycielka przedszkola Antonina Pronobis, mająca wówczas 82 lata. Uroczystość ta została opisana w lokalnej gazecie.
Spotkanie z okazji 25-lecia założenia przedszkola
Zachowało się wiele rękopisów wierszy, przemówień i życzeń na różne okazje, które pisała pani Antonina, np.: na przywitanie proboszcza, na urodziny, na imieniny, na prymicję, na Złoty Jubileusz Małżeństwa, dla nowożeńców, dla pradziadków, na zakończenie roku szkolnego, na I komunię świętą, na 25-lecie przedszkola. Wiele wychowanków pani Pronobis do dziś pamięta, jak recytowali wiersze przez Nią pisane na weselach, na urodzinach, na imieninach swoich babć i dziadków.
Obecni 40-latkowie pamiętają, jak nosili pani Pronobis obiady z kuchni przedszkolnej. Zawsze w ramach podziękowania otrzymywali landrynki. Pani Antonina była osobą bardzo poważaną w Swarzewie. Zapraszano Ją na różne uroczystości rodzinne.
Antonina Pronobis jako gość honorowy siedzi przy panu młodym
Antonina Pronobis na weselu u państwa Proena
Antonina Pronobis na urodzinach u pani Poppel
Antonina Pronobis zmarła 13.10.1975 roku w wieku 86 lat. Została pochowana na cmentarzu w Swarzewie. Pogrzeb odbył się 16.10.1975 roku o godz. 10.00.
Grób Antoniny Pronobis na cmentarzu w Swarzewie
Do dzisiaj mieszkańcy Swarzewa wspominają, jak wiele dobrego dla nich zrobiła Pani Tolka bo tak ją nazywali. Wystawa w Szkole Podstawowej w Swarzewie poświęcona Antoninie Pronobis
Prezentację wykonali uczniowie: Dariusz Dettlaff Barbara Skrzypkowska Stefania Wolff pod kierunkiem Hanny Kalota i Katarzyny Skrzypkowskiej