Elżbieta Wysocka Filmoteka Narodowa Optymalizacja formatów digitalizacji
Zasoby audiowizualne: FILM i WIDEO Digitalizacja dla ochrony Jakość obrazu Wybór formatu Przechowywanie
Dlaczego wybór formatu jest tak trudny? Rozwój = przedawnienie Trwałość nośników Ilość generowanych danych
Rozwój, technologii audiowizualnych: 65 formatów wideo Fot: http://www.labguysworld.com; Videotape Identification and Assessment Guide: www.arts.state.tx.us/video/pdf/video.pdf;
Trwałość nośników i formatów zapisu: czy czeka nas digital darkage? Źródło: www.clir.org/pubs/reports/conway2/index.html
Degradacja mediów audiowizualnych
Przedawnienie sprzętu i oprogramowania Okres użytkowania HARDWARE SOFTWARE 3-5 lat Komputer, stacja robocza Oprogramowanie System operacyjny Sterowniki urządzeń 5-10+ lat Interfejs Interfejs oprogramowania urządzenia [Interface firmware] 3-5 lat Urządzenie do odczytu Oprogramowanie wbudowane w urządzenie 5-10 lat Media System plików Format zapisu danych Metoda kodowania pliku Fot. U.S. Army Photo, from M. Weik, "The ENIAC Story", http://ftp.arl.army.mil/historic-computers/
Wymagania stawiane formatom plików dla cyfrowej kopii master: Bezstratność względem analogowego źródła Zdolność do migracji, reformatowania do nowej technologii Zdolność do generowania kopii użytkowej w formacie dystrybucyjnym. Bycie w powszechnym użyciu Posiadanie opublikowanej technicznej specyfikacji Preferowane są formaty otwarte [open source] Możliwość zapisania danych administracyjnych o pliku
Cyfrowa kopia master podstawowe kryteria jakości przechwytywanego obrazu Rozdzielczość Głębia bitowa i przestrzeń koloru Format zapisu
Jakość przechwytywanego sygnału:
Taśma filmowa 35mm Pan Tadeusz, reż. Ryszard Ordyński, Polska 1928
Proponowane standardy rozdzielczości skanowania dla poszczególnych formatów i rodzajów emulsji FILM SYSTEM frame size Required resolution Eastman Colour Academy frame 1997 35 mm 2057 x 3656 7.52 Eastman Colour full frame 1997 35 mm 2664 x 3656 9.74 Eastman Colour Vistavision 1997 35 mm 3456 x 6144 21.23 Technicolor print Academy frame 1950 35 mm 1000 x 1750 1.75 Black& White nitrate negative Academy 1935 35 mm 2057 x 3656 7.52 Black& White nitrate print Academy 1935 35 mm 2057 x 3656 7.52 Black& White nitrate negative full frame 1920 35 mm 1140 x 2000 2.28 Black& White nitrate negative full frame 1915 35 mm 1140 x 2000 2.28 Prussian Blue toned full frame 1925 35 mm 761 x 1354 1.03 Cinecolor[2-colour] print Academy 1940 35 mm 1000 x 1750 1.75 Eastman Colour frame 1997 16 mm 900 x 1575 1.4 Ektachrome EF News film 16 mm 761 x 1354 1.03 Eastman Colour Print 1960 16 mm 761 x 1354 1.03 Total Pixels (Millions) Źródło: European Broadcasting Union TECH.3289-E: Supplement1, http://tech.ebu.ch/docs/tech/tech3289s1.pdf
European Brocasters Union podaje: 1 pixel = 6 μm x 6 μm 160 linii na 1 mm 4K 2K Fot: Jim James Digital Intermediate Format Choiceshttp://www.digitalcinemasociety.com/downloads/HowManyKsDoINeed.pdf Źródło: European Broadcasting Union TECH.3289-E: Supplement1, http://tech.ebu.ch/docs/tech/tech3289s1.pdf
Próbkowanie chrominancji
Kodowaniei kompresja Kompresja bezstratna [lossless] dane wyjściowe (skompresowane) mogą rozkodowane do postaci danych wejściowych Kompresja stratnapozwala radykalnie zredukować rozmiar danych za cenę częściowej ich utraty i obniżenie jakości.
4K
DPX: Formaty plików stosowany w postprodukcji filmowejorazdlapotrzebkina cyfrowego opisuje gęstość optyczną dla każdego kanału w formacie 10-bitowym standard ANSI/SMPTE (268M-2003) zachowuje maksymalną ilość informacji o kolorze generuje ogromne pliki
TIFF: bezstratny szeroko format obrazu dla plików master można stosować wyższe głębie bitowe, kanał alfa Może posługiwać się różnymi przestrzeniami koloru i profilami może posługiwać się plikami wysokiej rozdzielczości Kompresje TIFF można połączyć z metodą LZW Umożliwia przechowywanie metadanych, wspiera Adobe XMP Nie nadaje się do dystrybucji w sieci
JPEG2000 Skuteczna bezstratna kompresja - transformacja falkowa kodowanie sekwencyjne : kodowanie obrazu w trybie on line zwiększona odporność na błędy bitów (względem JPEG) nowsze wersje wspierają profile koloru i warstwy można stosować dodatkowe sposoby kompresji pozwala na zapisywanie metadanych: w XML, informacje IPTC, zgodne z Dublin Core skomplikowany algorytm kodowania (względem np. TIFF-u) nie został jeszcze w pełni zaadoptowany
JPEG zniekształcenia wywołane wielokrotną kompresją
DPX, 4K Betacam Digital, PAL Młodość Chopina, Aleksander Ford, 1951 r.
DPX, 4K Betacam Digital, PAL
Inne rozwiązania Cyfrowe taśmy magnetyczne: HDCAM SR 10 bitów, 4:4:4 RGB, kompresja MPEG4 D5 początkowo HD obecnie 2K, 4:4:4 RGB, kompresja JPEG2000 Ponowne naświetlenie na taśmę filmową: Zapis optyczny na taśmie poliestrowej
Projekt: Konserwacja i digitalizacja przedwojennych filmów fabularnych w Filmotece Narodowej w Warszawie
Projekt współfinansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach XI Priorytetu Kultura i dziedzictwo kulturowe Konserwacja, digitalizacja i zabezpieczenie 43filmów fabularnych 3 tytuły: pełna rekonstrukcja cyfrowa: Pan Tadeusz, reż. Ryszard Ordyński, Polska 1928 Mania. Historia pracownicy fabryki papierosów, reż. Eugen Illes, Niemcy 1918 Zew morza, reż. Henryk Szaro, Polska 1927
Założenia techniczne Rozdzielczość: 4K Format: DPX Cyfrowa rekonstrukcja (3 tytuły) Stworzenie cyfrowej kopii master Stworzenie kopii zabezpieczającej na taśmie filmowej