WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ OCHRONY KLIMATU I GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Bytom, 23 grudnia 2014 r.
Założenia Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej (2011 rok) cel główny rozwój gospodarki niskoemisyjnej przy zapewnieniu zrównoważonego rozwoju kraju cele szczegółowe rozwój niskoemisyjnych źródeł energii poprawa efektywności energetycznej poprawa efektywności gospodarowania surowcami i materiałami rozwój i wykorzystanie technologii niskoemisyjnych zapobieganie powstawaniu oraz poprawa efektywności gospodarowania odpadami promocja nowych wzorców konsumpcji 2
Gospodarka niskoemisyjna Pod pojęciem gospodarki niskoemisyjnej należy rozumieć działalność, która ma przynieść rozwój gospodarczy i poprawę warunków życia ludzi przy założeniu niskoemisyjności realizowanych działań. OCHRONA KLIMATU POPRAWA WARUNKÓW ŻYCIA EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA GOSPODARKA NISKOEMISYJNA ROZWÓJ GOSPODARCZY POPRAWA JAKOŚCI POWIETRZA 3
Polityka światowa i UE ochrona klimatu Świat: Protokół z Kioto (1997 rok) ograniczenie wzrostu temperatury na świecie wymaga ograniczenia globalnej emisji gazów do atmosfery w tempie 1 5% rocznie, aby osiągnąć poziom o 25 70% niższy niż obecnie w roku 2050. Europa (UE): Ratyfikacja protokołu z Kioto przez UE (2006 rok) osiągnięcie celów protokołu poprzez wprowadzenie pakietu klimatyczno-energetycznego 3x20% do roku 2020: - redukcja gazów cieplarnianych o 20%, - wzrost OZE o 20%, w tym 10% udział biopaliw, - wzrost efektywności energetycznej o 20%. Szczyt klimatyczny UE 2014 - Ograniczenie emisji CO 2 o 40% do 2030 roku 4
Polityka Unii Europejskiej ochrona powietrza Dyrektywa CAFE : wprowadziła po raz pierwszy w Europie normowanie stężeń pyłu zawieszonego PM2,5. Normowanie określone jest w formie wartości docelowej i dopuszczalnej. Dyrektywa IED : w sprawie emisji przemysłowych powstała z przekształcenia i połączenia w jedną całość obowiązujących już dyrektyw: - w sprawie zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli (IPPC), - w sprawie ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń do powietrza z dużych obiektów energetycznego spalania (LCP), - w sprawie spalania odpadów (WI), - ( ) które straciły ważność z chwilą wdrożenia nowej dyrektywy, tj., 7 stycznia 2014 r. 5
Polityka Unii Europejskiej efektywność energetyczna Dyrektywa o promocji wysokosprawnej kogeneracji - zwiększenie udziału kogeneracji, zwiększenie efektywności wykorzystania energii pierwotnej i zmniejszenie emisji gazów, promocja wysokosprawnej kogeneracji. Dyrektywa ustanawiająca program handlu uprawnieniami - ustanowienie handlu upraw. do emisji gazów cieplarnianych, promowanie zmniejszenia emisji. Dyrektywa o charakterystyce energetycznej budynków - ustanowienie wymagań energetycznych dla nowych i remontowanych budynków, certyfikacja. Dyrektywa o projektowaniu urządzeń powszechnie zużywających energię proj. sprzętu o podwyższonej sprawności energetycznej, ustalanie wymagań sprawności na podstawie kryterium min. kosztów w całym cyklu życia wyrobu. Dyrektywa efektywności energetycznej (nowa z 2012r) - cel strategiczny zwiększenie efektywności energetycznej o 20% do 2020r. (zmniejszenie zużycia energii pierwotnej o 20%) - wymóg ustanowienia krajowego celu w zakresie efektywności energetycznej oraz długoterminowej strategii wspierania inwestycji w renowację krajowych zasobów budynków. 6
Polityka krajowa ochrona powietrza Ustawa prawo ochrony środowiska - zawiera podstawowe przepisy w prawie polskim w zakresie jakości powietrza w myśl art. 85 ustawy, ochrona powietrza polega na zapewnieniu jak najlepszej jego jakości. Jako szczegółowe cele ustawa określa: utrzymanie poziomów substancji w powietrzu poniżej dopuszczalnych; zmniejszanie poziomów substancji w powietrzu co najmniej do dopuszczalnych, gdy nie są one dotrzymane; zmniejszanie i utrzymanie poziomów substancji w powietrzu poniżej poziomów docelowych albo poziomów celów długoterminowych lub co najmniej na tych poziomach. Dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń określa Rozporządzenie Ministra Środowiska. 7
Polityka krajowa ochrona klimatu, efektywność energetyczna Ustawa o efektywności energetycznej ustala się krajowy cel w zakresie oszczędnego gospodarowania energią wyznaczający uzyskanie do 2016 r. oszczędności energii finalnej w ilości nie mniejszej niż 9% średniego krajowego zużycia tej energii w ciągu roku i zakres odpowiedzialności gmin. Ustawa Prawo energetyczne - OZE, kogeneracja, energetyka systemowa. Ustawa o systemie handlu uprawnieniami do emisji Ustawa o charakterystyce energetycznej budynków. Ustawa Prawo budowlane - nakładające nowe wymagania dla budynków oddawanych do użytkowania, w tym budynków przebudowywanych. 8
Polityka krajowa Krajowy plan działań w zakresie Odnawialnych źródeł energii (2010 rok) celem ogólnym jest zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych w bilansie paliwowo-energetycznym kraju do 15% w 2020 roku (17% - ciepłownictwo i chłodnictwo, 19% - elektroenergetyka, 10% -transport). Polityka energetyczna Polski do 2030 roku (2009 rok) podstawowymi kierunkami polskiej polityki energetycznej są: poprawa efektywności energetycznej, wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii, dywersyfikacja struktury wytwarzania energii elektrycznej poprzez wprowadzenie energetyki jądrowej, rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw, rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii, ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko. 9
Polityka regionalna i lokalna Program ochrony powietrza dla stref województwa śląskiego, w których stwierdzone zostały ponadnormatywne poziomy stężeń substancji w powietrzu (2010, 2011, 2013 rok) Kierunki działań w strefie Aglomeracja Górnośląska w tym w (pył zawieszony PM10, benzo(a)piren) : Ograniczenie emisji powierzchniowej (PONE, modernizacja systemów ciepłowniczych) Ograniczenie emisji liniowej (rozbudowa układu drogowego, rozwój komunikacji publicznej i organizacji ruchu, promowanie ruchu pieszego, tworzenie stref ograniczonego ruchu) Ograniczenie emisji punktowej (prowadzenie działań modernizacyjnych w obiektach przemysłowych, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, odbudowa mocy w przedsiębiorstwach energetycznych z wykorzystaniem jak najnowszych technologii) 10
Polityka regionalna i lokalna Strategia zintegrowanych inwestycji terytorialnych Subregionu centralnego województwa śląskiego na lata 2014-2020 STRATEGIA zogniskowana jest na realizacji dwóch celów strategicznych: CS1. Rozwój kapitału ludzkiego bazujący na zatrudnialności i spójności społecznogospodarczej SC P1.1. Gospodarka i miejsca pracy ( ) P1.2. Aktywność społeczna i zapobieganie wkluczeniom ( ) CS2. Zdrowe środowisko życia w SC dzięki zmniejszonej antropopresji P2.1. Ochrona powietrza i efektywność energetyczna D2.1.1. Równoważenie mobilności D2.1.2. Zapobieganie niskiej emisji w nieruchomościach publicznych i budynkach mieszkaniowych P2.2. Ochrona zasobów przyrody D2.2.1. Bezpieczne gospodarowanie odpadami D2.2.2. Racjonalizacja gospodarki wodno-ściekowej 11
Plan zaopatrzenia w ciepło energię elektryczną i paliwa gazowe Plan rozwoju przedsiębiorstwa energetycznego Inne... Plan Gospodarki Niskoemisyjnej SEAP - plan działań na rzecz zrównoważonej energii Inne. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej System lokalnego planowania STRATEGIA GMINY, STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Program ochrony środowiska i inne Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego BUDŻET GMINY (WPI, WPF ) REALIZACJA ZADAŃ Planowanie wg obowiązującego prawa Planowanie stanowiące deklaracje dobrowolną gminy 12
Gospodarka niskoemisyjna miasta Proponowane cele strategiczne gospodarki niskoemisyjnej: 1. Zwiększenie efektywności wykorzystywania i wytwarzania energii. 2. Racjonalne zwiększenie wykorzystania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. 3. Zarządzanie infrastrukturą miasta ukierunkowane na niskoemisyjny rozwój. 4. Wprowadzenie racjonalnych wzorców konsumpcji energii i jej nośników. 13
Nowa perspektywa finansowa 2014-2020 STRATEGIA Europa 2020 określa drogę Unii Europejskiej na lata 2011-2020 w kierunku inteligentnej i zrównoważonej gospodarki sprzyjającej włączeniu społecznemu. 5 celów dla UE w 2020 r. 1. Zatrudnienie 2. Badania i rozwój 3. Zmiany klimatu i energia - należy ograniczyć emisje gazów cieplarnianych zwiększyć udział energii ze źródeł odnawialnych, efektywność energetyczna powinna wzrosnąć o 20 % 4. Edukacja 5. Ubóstwo i wykluczenie społeczne 14
Nowa perspektywa finansowa 2014-2020 Lista celów tematycznych 1. Badania i działalność innowacyjna 2. Technologie informacyjno-komunikacyjne 3. Konkurencyjność małych i średnich przedsiębiorstw (MSP) 4. Przejście na gospodarkę niskoemisyjną 5. Dostosowanie do zmian klimatycznych oraz zapobieganie ryzyku i zarządzanie nim 6. Ochrona środowiska i efektywne wykorzystywanie zasobów 7. Zrównoważony transport oraz usuwanie wąskich gardeł w kluczowych infrastrukturach sieciowych 8. Promowanie zatrudnienia i wspieranie mobilności siły roboczej 9. Integracja społeczna i zwalczanie ubóstwa 10. Edukacja, poszerzanie umiejętności i ustawiczne kształcenie 11. Kreowanie możliwości instytucjonalnych oraz efektywna administracja publiczna 15