Media sieciowe Wszystkie media sieciowe stanowią fizyczny szkielet sieci i służą do transmisji danych między urządzeniami sieciowymi. Wyróżnia się: media przewodowe: przewody miedziane (kabel koncentryczny, skrętka ekranowana STP, skrętka niekranowana UTP i światłowody (jednomodowe, wielomodowe); media bezprzewodowe (fale elektromagnetyczne w zakresie podczerwieni, mikrofale, fale radiowe). Omówimy tutaj podstawowe media sieciowe i sposoby ich łączenia z różnymi urządzeniami sieciowymi. Kabel koncentryczny Składa się z miedzianego przewodnika otoczonego warstwą elastycznej izolacji. Warstwa ta jest z kolei otoczona splecioną miedzianą taśmą lub folią metalową, działającą jak drugi przewód w obwodzie oraz ekran dla znajdującego się wewnątrz przewodnika. Ta druga warstwa lub ekran zmniejsza także zewnętrzne zakłócenia elektromagnetyczne. Ekran pokryty jest koszulką izolacyjną. Skrętka ekranowana STP (ang. Shielded Twisted Pair) Zasób uzupełniający do podręcznika Technologia informacyjna w Internecie, WSiP, Warszawa 2009 1
Zasób uzupełniający do podręcznika Technologia informacyjna w Internecie, WSiP, Warszawa 2009 2
Łączy w sobie techniki ekranowania, znoszenia i skręcania przewodów. Każda para przewodów jest owinięta metalową folią, a dwie pary przewodów metalową siatką lub folią. Metalowy materiał ekranujący musi być uziemiony po obu końcach. Jeśli uziemienie nie będzie właściwe lub jeśli wystąpią jakiekolwiek nieciągłości ekranu, skrętka STP może się stać bardzo podatna na zakłócenia związane z szumem. Ekran zachowuje się wówczas jak antena odbierająca niepożądane sygnały. Skrętka STP redukuje zewnętrzne szumy elektroniczne, np. interferencję elektromagnetyczną (EMI) i zakłócenia radiowe (RFI). W porównaniu ze skrętką ekranowaną zapewnia lepszą ochronę przed wszelkiego rodzaju zakłóceniami zewnętrznymi, ale jest droższa i trudniejsza w montażu. Skrętka nieekranowana UTP (ang. Unshielded Twisted Pair) Zasób uzupełniający do podręcznika Technologia informacyjna w Internecie, WSiP, Warszawa 2009 3
Składa się z czterech par przewodów; każdy z nich jest pokryty materiałem izolacyjnym oznaczonym innym kolorem. Ponadto każda para przewodów jest ze sobą skręcona. Dzięki przeciwnej polaryzacji żył w parze uzyskuje się efekt znoszenia szumu (EMI i RFI) w tym przewodzie. Do dalszego ograniczenia przesłuchu między parami żył przyczynia się różna liczba skręceń poszczególnych par przewodów. Kabel UTP (podobnie jak STP) musi spełniać ściśle określone wymagania dotyczące liczby skręceń lub spleceń dozwolonych na jednostkowym jego odcinku. Skrętka nieekranowana ma wiele zalet przede wszystkim łatwo ją zainstalować i jest tańsza niż inne typy mediów sieciowych. Zasób uzupełniający do podręcznika Technologia informacyjna w Internecie, WSiP, Warszawa 2009 4
Kablem prostym (ang. straight-through) łączy się port przełącznika z portem interfejsu sieciowego komputera. Każdy jego przewód jest połączony z każdym: 1 1, 2 2, 3 3, 4 4, 5 5, 6 6, 7 7, 8 8. Kablem z przeplotem (ang. crossover) łączy się port jednego przełącznika z portem drugiego przełącznika lub jeden komputer z innym komputerem. Schemat jego połączeń wygląda następująco: Światłowód (ang. fiber) Zjawisko całkowitego wewnętrznego odbicia fali świetlnej od powierzchni granicznych stanowi fundamentalną zasadę projektowania światłowodów. Promienie świetlne odbijają się wielokrotnie w Zasób uzupełniający do podręcznika Technologia informacyjna w Internecie, WSiP, Warszawa 2009 5
światłowodzie i poruszają łamaną ścieżką do jego końca. Część wewnętrzna światłowodu, przez którą przepływa promień światła, jest nazywana rdzeniem, a część zewnętrzna płaszczem. Rdzeń Płaszcz Osłona zewnętrzna Promienie światła mogą dostać się do rdzenia tylko wtedy, gdy ich kąt padania mieści się w odpowiednim przedziale optycznym światłowodu. W rdzeniu światłowodu istnieje ograniczona liczba ścieżek optycznych, zwanych modami. Jeśli średnica rdzenia jest wystarczająco duża, aby światło mogło przepływać wieloma ścieżkami, mamy do czynienia ze światłowodem wielomodowym.. Światłowód jednomodowy ma rdzeń o znacznie mniejszej średnicy promienie światła mogą się poruszać tylko wzdłuż jednego modu. Światłowodowa transmisja danych polega na wysyłaniu wiązki świetlnej z lasera lub diody LED wyspecjalizowanego urządzenia i odbieraniu jej przez elementy światłoczułe, np. fotodiody. Wiązka ta niesie zakodowaną informację binarną, która jest rozkodowywana przez fotodekoder na końcu kabla. Dla usprawnienia przesyłania danych stosuje się zazwyczaj dwa przewody kierunkowe, dzięki czemu możliwe jest wysyłanie i jednoczesne pobieranie informacji. Taki tryb pracy jest nazwany full-duplex. W trybie half-duplex dane są wysyłane tylko w jednym kierunku, naprzemiennie. Ze względu na zakres obszaru działania różnych typów sieci, występujące w nich odległości miedzy komputerami, warunki pracy i wymagania użytkowników, stosuje się: Zasób uzupełniający do podręcznika Technologia informacyjna w Internecie, WSiP, Warszawa 2009 6
W sieciach LAN W sieciach MAN W sieciach WAN powszechnie: światłowód. powszechnie: sieć telefoniczna, łącza rzadko: skrętka. światłowodowe, fale radiowe, przekaz satelitarny. powszechnie: kabel koncentryczny, skrętka. rzadko: światłowód, łącza na podczerwień, fale radiowe. rzadko: łącza kablowe. Zasób uzupełniający do podręcznika Technologia informacyjna w Internecie, WSiP, Warszawa 2009 7