GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII W GMINIE NAROL NA ROK 2012 NAROL - 1 -
Wstęp Narkotyki i narkomania stwarzają problemy społeczne i cywilizacyjne o zasięgu globalnym. Narkomania jako zjawisko patologiczne zatacza coraz szersze kręgi, a używanie środków odurzających wywołuje negatywne następstwa kryminalne, społeczne, ekonomiczne i zdrowotne. Od początku lat dziewięćdziesiątych obserwujemy w naszym kraju nasilenie rozmiarów problemów związanych z używaniem narkotyków. Szybko rosło rozpowszechnienie eksperymentalnego i okazjonalnego używania substancji nielegalnych wśród młodzieży pojawiły się pierwsze sygnały zainteresowania narkotykami wśród dorosłych, przynajmniej w dużych miastach. Rosły w znacznym tempie wskaźniki narkomanii rozumianej jako regularne używanie narkotyków powodujące poważne problemy. Zwiększała się podaż narkotyków na nielegalnym rynku i w ślad za tym ich dostępność. Wraz ze wzrostem ilościowym następowały zmiany jakościowe. Pojawiły się na szerszą skalę nowe, charakterystyczne dla krajów zachodnich substancje i nowe wzory ich używania. Ostatnie lata przyniosły nie tylko zmianę skali zjawiska, ale również w obrazie narkomana. Do tej pory kojarzył się on z brudnym, zaniedbanym menelem. Dziś narkoman to nie tylko człowiek z marginesu, ale też zadbany, przyzwoicie ubrany, traktujący narkotyk jako jeden ze środków do osiągnięcia celu, jakim jest np. kariera zawodowa. Z analizy danych statystycznych Komendy Głównej Policji wynika, że zjawisko narkomanii jest nadal jednym z poważniejszych negatywnych zjawisk społecznych. Szczególnie narażone na nie są dzieci i młodzież, głównie z powodu lekceważenia problemu i panującą modę na zażywanie substancji psychoaktywnych. Dealerzy narkotykowi działają wszędzie tam, gdzie gromadzi się młodzież (np. dyskoteki, kluby, szkoły). Młodzi ludzie mają dość beztroski stosunek do problemu używania narkotyków i zjawiska narkomanii. Nadal jest moda na zażywanie substancji uzależniających, traktowanych jako element zabawy, relaksu, rozrywki, pomocy w nauce, wspomagania przeżyć i doznań. Rozpoznanie zjawiska narkomanii jest coraz trudniejsze również z uwagi na nowocześniejsze formy przeprowadzania transakcji handlowych. - 2 -
Państwa europejskie podejmują szereg działań mających na celu zmniejszenie problemów wynikających z używania środków uzależniających. Zrozumiałe jest, że znaczenie w/w problemów w Europie jest różnorodne tak ze względu na uwarunkowania geograficzne jak i kulturowe itp. W Polsce zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005, podstawę do działań w zakresie przeciwdziałania narkomanii stanowi Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii uchwalany przez Radę Ministrów na wniosek Ministra Zdrowia. Ustawa precyzuje również zadania własne gminy realizowane w postaci gminnego programu przeciwdziałania narkomanii. Jest to dokument określający politykę Miasta wobec narkomanii w ścisłej kooperacji z Gminnym Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz lokalną strategia rozwiązywania problemów społecznych. Głównym celem Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii jest ograniczenie używania narkotyków oraz związanych z tym problemów. Zadania ujęte w nim skoncentrowane są na rozwijaniu i popieraniu działalności informacyjnej i kulturalnej podejmowanej w celu informowania społeczeństwa o szkodliwości narkomanii, oraz prowadzenia działalności wychowawczej i zapobiegawczej polegającej na : promocji zdrowego stylu życia, wspieraniu działalności placówek prowadzących działalność zapobiegawczą w środowiskach zagrożonych uzależnieniem od środków narkotycznych, podejmowaniu i wspieraniu działań lokalnych oraz innych inicjatyw społecznych. - 3 -
ROZDZIAŁ I CELE STRATEGICZNE PROGRAMU 1. Zwiększenie poziomu wiedzy społeczeństwa na temat problemów związanych z używaniem narkotyków (prowadzenie działalności informacyjnej poprzez media i publikacje; ogłaszanie danych na temat epidemiologii i działania placówek prowadzących działalność profilaktyczną; organizowanie kampanii edukacyjnych z zakresu problematyki narkomanii). 2. Podjęcie wielopłaszczyznowych i interdyscyplinarnych działań mających na celu zapobieganie wszelkim uzależnieniom przez redukcję dostępności i zaowania na substancje narkotyczne, a przede wszystkim przez pracę profilaktyczną w środowisku lokalnym. 3. Stworzenie lokalnego systemu działań profilaktycznych adekwatnego do istniejącej na terenie gminy skali potencjalnego zagrożenia narkomanią w celu redukcji czynników prowadzących do uzależnienia. 4. Zainicjowanie długofalowego procesu edukacji społecznej polegającego na systematycznym i rzetelnym dostarczaniu fachowej wiedzy wszystkim podmiotom zainteresowanym tematem, zagrożeń związanych z narkomanią i uwrażliwienia na wczesne oznaki uzależnienia oraz informowanie o dostępnych formach pomocy. 5. Wzrost zaangażowania społeczności lokalnych w działania profilaktyczne (uwzględnienie problematyki w gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych, wspieranie lokalnych inicjatyw działań profilaktycznych na terenie Gminy). 6. Zintegrowanie działań profilaktycznych (młodzież, rodzice, wychowawcy), wsparcie finansowe i merytoryczne programów profilaktycznych adresowanych do wszystkich zainteresowanych równocześnie: młodzieży, rodziców i nauczycieli. 7. Uświadomienie i pozyskanie społeczeństwa do zasadności prowadzonych kampanii i przedsięwzięć edukacyjnych i profilaktycznych w przedmiocie - 4 -
uzależnienia od środków odurzających i narkotyków. 8. Stworzenie spójnego systemu przeciwdziałania narkomanii poprzez nawiązanie międzyinstytucjonalnej i merytorycznej współpracy różnych instytucji, stowarzyszeń oraz organizacji społecznych m.in. w celu programów edukacji zdrowotnej, zmierzających do modyfikowania stylu życia, propagowania zdrowia psychicznego, kondycji fizycznej, zdrowego stylu życia wolnego od narkotyków i innych używek, szczególnie wśród dzieci i młodzieży. 9. Organizowanie alternatywnych miejsc twórczego spędzania wolnego czasu dla dzieci i młodzieży szczególnie z grup podwyższonego ryzyka. 10. Wypracowanie wśród dzieci, młodzieży i osób dorosłych racjonalnych postaw wobec narkotyków i innych substancji o działaniu odurzającym, poprzez wdrażanie i realizację, nowoczesnych programów profilaktycznych. 11. Wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych służących rozwiązywaniu problemów narkomanii, udzielanie pomocy społecznej osobom uzależnionym i ich rodzinom Realizatorzy gminnego programu przeciwdziałania narkomanii. 1. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 2. ds. rozwiązywania problemów alkoholowych w Gminie Narol. 3. Służba Zdrowia. 4. Placówki oświatowe działające na terenie gminy. 5. Pedagog szkolny. 5. Miejsko Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej. 6. Posterunek Policji w Narolu. Zabezpieczenie środków finansowych na realizacje Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii. Środki pochodzące z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. - 5 -
ROZDZIAŁ II HARMONOGRAM REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII W GMINIE NAROL NA ROK 2012 Lp I Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od narkotyków i osób zagrożonych uzależnieniem. 1. Prowadzenie działalności konsultacyjno- informacyjnej dla osób uzależnionych i eksperymentujących z narkotykami oraz ich rodzin w Punkcie Konsultacyjnym ds. uzależnień mieszczącym się w siedzibie w Lipsku przy ul. Mogiłek 1. 2. Rozpowszechnianie informacji za pomocą ulotek, plakatów, broszur dotyczących narkomanii. 3. Wspieranie działalności środowiskowej, wzajemnej pomocy osób z problemami narkomanii oraz stowarzyszeń prowadzących programy profilaktyczne i naprawcze. 1. Konsultacje oraz poradnictwo prawne dla osób uzależnionych i współuzależnionych., gminy Narol Cały rok Cały rok Cały rok Cały rok II Udzielanie rodzinom, w których występują problemy narkomanii pomocy psychospołecznej i prawnej. 2. Dofinansowanie szkoleń i kursów specjalistycznych w zakresie pracy z dziećmi z rodzin z problemem narkomanii organizowanych dla pedagogów szkolnych i pracowników opieki społecznej oraz świetlic. 3. Organizacja spotkań okolicznościowych dla rodzin z problemem narkomanii mających na celu integracje rodziny. Przew. - 6 -
Lp 1. Przeprowadzanie w szkołach i placówkach oświatowowychowawczych na terenie gminy, zajęć profilaktycznych mających na celu zapobieganie szerzeniu się narkomanii. gminy Narol, Zaproszony gość, 2. Organizowanie konkursów o tematyce antynarkotykowej dla dzieci ze szkół podstawowych i młodzieży gimnazjalnej. 3. Udział w lokalnych i ogólnopolskich kampaniach edukacyjnych związanych z profilaktyką narkotykową i rozwiązywaniem problemów społecznych związanych z uzależnieniami np. Bliżej siebie dalej od narkotyków itp. gminy Narol, III Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie zajęć sportowo- rekreacyjnych dla uczniów, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo wychowawczych i socjoterapeutycznych. 4. Finansowanie spektakli teatralnych obejmujących tematykę z zakresu przeciwdziałania narkomanii dla dzieci i młodzieży z terenu gminy Narol. 5. Organizowanie spotkań z osobami mogącymi dać świadectwo swoich własnych traumatycznych przeżyć związanych z uzależnieniem narkotykowym oraz ze znanymi postaciami cieszącymi się powszechnym szacunkiem i autorytetem, których stanowisko wobec stosowania narkotyków i innych używek jest wyważone i racjonalne. Zaproszony gość, gminy Narol, 6. Dofinansowanie istniejących świetlic środowiskowych dla dzieci i młodzieży z rodzin dysfunkcyjnych, które stanowią miejsca alternatywne do spędzania wolnego czasu. - 7 -
Lp 7. Tworzenie warunków do rozwoju organizacji młodzieżowych, kół zainteresowań i innych form działalności pozalekcyjnej, będących korzystną ofertą zagospodarowania czasu wolnego. Koła Gospodyń Wiejskich 8. Zakup oraz upowszechnienie materiałów edukacyjnych o tematyce antynarkotykowej plakaty, ulotki, informatory, organizowanie promocji filmów i książek w szkołach oraz innych placówkach oświatowych. Szkoły III 9. Realizowanie informacyjnych programów profilaktycznych dla rodziców podczas szkolnych wywiadówek profilaktycznych. Pedagog szkolny, Szkoły 10. Organizowanie i prowadzenie stałego systemu informacji na temat profilaktyki i rozwiązywania problemów związanych z zażywaniem narkotyków i innych substancji o działaniu odurzającym. Szkoły, Pedagog szkolny, 11. Organizowanie spotkań, szkoleń, prelekcji dotyczących profilaktyki i rozwiązywania problemów związanych z narkomanią. Pedagog szkolny, Szkoły 12. Przeprowadzenie ankiet i opracowywanie lokalnych diagnoz i ekspertyz pozwalających ocenić aktualny stan problemów i zagrożeń związanych z narkotykami, a także stan istniejących zasobów w sferze ich rozwiązywania oraz efektów dotychczas prowadzonych działań. - 8 -
Lp 13.Zorganizowanie i finansowanie specjalistycznych szkoleń z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów o podłożu narkotykowym, dla nauczycieli i wychowawców, niezbędnych do prowadzenia pracy profilaktycznej z dziećmi i młodzieżą. gminy Narol 14. Współorganizowanie szkoleń w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii dla poszczególnych grup zawodowych z terenu gminy: policji, pomocy społecznej, administracji samorządowej. III 15. Promowanie zdrowego stylu życia wolnego od narkotyków i innych używek oraz różnych form aktywnego spędzania wolnego czasu poprzez: a) inicjowanie i organizowanie imprez sportowych i rekreacyjnych dla dzieci, młodzieży i dorosłych; b) organizowanie atrakcyjnych form czynnego wypoczynku: rajdy i wycieczki krajoznawcze, festyny, biwaki itp.: w tym zakup produktów spożywczych i nagród niezbędnych przy tych programów. Pedagog szkolny, gminy Narol. 16. Realizowanie elementów profilaktyki podczas festynów, imprez organizowanych przez. 17. Propagowanie zagrożeń wynikających z uzależnienia od narkotyków. - 9 -
Lp 1. Współpraca samorządu lokalnego z instytucjami i organizacjami pozarządowymi w gminnego programu przeciwdziałania narkomanii i budowanie koalicji. IV Wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu problemów narkomanii. 2. Współpraca z instytucjami i stowarzyszeniami kulturalnymi, sportowymi i oświatowymi w zakresie zagospodarowania czasu wolnego dzieci i młodzieży oraz udzielanie im pomocy finansowej dla stworzenia właściwych warunków lokalowych, sanitarnych oraz sprzętowych do prowadzenia tej działalności, np. organizacja pozalekcyjnych zajęć sportowych. 3. Prowadzenie działań związanych z integracją społeczną osób uzależnionych od narkotyków mających na celu odbudowanie i podtrzymywanie umiejętności uczestniczenia w życiu społeczności lokalnej i pełnienia ról społecznych w miejscu pracy i zamieszkania Służba Zdrowia, Opieka Społeczna 4. Współpraca z Gminnym Zespołem Interdyscyplinarnym 5. Nawiązanie współpracy ze służbą zdrowia pomoc merytoryczna dla lekarzy rodzinnych oraz dostarczanie materiałów na temat istoty uzależnienia od narkotyków. - 10 -
Lp V Pomoc społeczna osobom uzależnionym i rodzinom osób uzależnionych dotkniętym ubóstwem i wykluczeniem społecznym, integrowanie ze środowiskiem lokalnym tych osób z wykorzystaniem pracy socjalnej i kontraktu socjalnego. 1. Świadczenie pomocy społecznej osobom uzależnionym i rodzinom osób uzależnionych dotkniętych ubóstwem i wykluczeniem społecznym przez MGOPS w myśl przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z dnia 15 kwietnia 2004 r.), art. 7. Zadanie to realizowane będzie przez MOPS. Miejsko- Gminy Ośrodek Pomocy Społecznej w Narolu - 11 -