Nośnik danych - to przedmioty i urządzenia ściśle związane z komputerami. NiezaleŜnie od technologii uŝytej do produkcji nośników danych oraz współpracujących z nimi urządzeń, które je odczytują, kaŝdy taki tandem charakteryzują trzy podstawowe parametry: ilość zapisanych danych, ich trwałość i czas dostępu do nich. - 1 -
Taśma magnetyczna - jest rodzajem nośnika danych w postaci paska taśmy z tworzywa sztucznego. Zapis i odczyt taśmy wykorzystuje ferromagnetyzm - taśma pokryta jest granulkami materiału ferromagnetycznego (najczęściej tlenki Ŝelaza i chromu). Podczas zapisu głowica elektromagnetyczna za pomocą "silnego" pola ustawia domeny magnetyczne ("namagnesowuje" taśmę), a podczas odczytu wychwytuje zmiany pola spowodowane róŝnym namagnesowaniem taśmy. Technologie wykorzystujące taśmy magnetyczne: Reel to reel ¼" - taśma do tzw. magnetofonów szpulowych (szerokość taśmy - ćwierć cala) Compact casette - kaseta uŝywana jako nośnik muzyki audio Micro casette - mniejsza wersja standardu (uŝywana w dyktafonach, automatycznych sekretarkach) VHS - kasety video streamer - urządzenie do magazynowania duŝych ilości danych DAT/DDS - cyfrowe taśmy firmy Sony. Kaseta magnetofonowa (CC lub z ang. Compact Cassette kaseta kompaktowa), to kaseta przeznaczona do magnetofonów kasetowych opracowana przez firmę Philips w 1963 roku. SłuŜy równieŝ jako nośnik do przechowywania danych. Najczęściej spotykane są kasety C60 (taśma o długości 85 m i grubości 18 mikrometrów). Daje to długość nagrania 2 30 minut. Kasety magnetofonowe naleŝały niegdyś obok płyt gramofonowych do najpopularniejszych nośników dźwięku, a przed upowszechnieniem się płyt kompaktowych CD jako nośnik danych. UŜywana była jako pamięć masowa w popularnych komputerach 8- bitowych jak: Atari, Commodore, ZX Spectrum, Timex, Amstrad CPC. - 2 -
Dyskietka - nośnik magnetyczny pamięci dyskowej, elastyczny krąŝek z tworzywa sztucznego zamknięty w sztywnej lub miękkiej obudowie, wykorzystywany w specjalnie przystosowanych napędach dyskowych, pozwalających na wielokrotny zapis i odczyt informacji. Standard zapisu umoŝliwia wymianę dyskietek pomiędzy napędami i łatwe przenoszenie programów i danych pomiędzy komputerami. Dyskietki dzielą się ze względu na rozmiar: 3,5; 5,25; 3 lub 8 cali. Dyskietki róŝnią się pojemnością: 720 KB (DD); 1,44 MB (HD) lub 2,88 MB; 1,2 MB; 1,7 MB. Dyskietki są podstawowym wymiennym nośnikiem pamięci zewnętrznych, stosowanym w mikrokomputerach. Jako pierwsze pojawiły się dyskietki 8-calowe. Następnie zaczęto stosować dyskietki 5¼-cala o pojemności 360 KB (DD) (choć bardzo często ówczesne napędy potrafiły formatować na 180 KB lub nawet mniej), a następnie 1,2 MB (HD) (choć istniały programy, które potrafiły formatować je na 1,4 lub nawet 1,6 MB). W komputerach klasy PC obecnie najpowszechniej uŝywane są dyskietki 3,5 calowe (wg innych oznaczeń - 90 mm) HD (High Density) o pojemności "1.44 MB" ("megabajt" ten w rzeczywistości był jednostką mieszaną - 1000 1024, a dyskietki te miały 1440 KiB). Dyskietka taka składa się z twardej plastikowej obudowy z otworem dostępowym do nośnika zasuwanym metalową (później plastikową) zasuwką. Dyskietka 5,25 cala Dyskietka 3,5 cala - 3 -
Pamięć flash - jest rodzajem pamięci EEPROM (ang. Electrically-Erasable Programmable Read-Only Memory), pozwalającej na zapisywanie lub kasowanie wielu komórek pamięci podczas jednej operacji programowania. Jest to pamięć nieulotna po odłączeniu zasilania nie traci swej zawartości. Standardowe pamięci EEPROM pozwalają zapisywać lub kasować tylko jedną komórkę pamięci naraz, co oznacza, Ŝe pamięci Flash są znacznie szybsze, jeśli wykorzystujący je system zapisuje i odczytuje komórki o róŝnych adresach w tym samym czasie. Wszystkie typy zarówno pamięci Flash, jak i EEPROM mają ograniczoną liczbę cykli kasowania; przekroczenie tej liczby powoduje uszkodzenie pamięci. Istnieją dwa rodzaje pamięci flash: NOR i NAND, róŝniące się typem bramki logicznej zastosowanej w komórkach pamięci. Nazwy rodzajów pamięci pochodzą od uŝytego typu bramki logicznej. Pamięci typu FLASH: PenDrive - urządzenie przenośne zawierające pamięć nieulotną typu Flash EEPROM, zaprojektowane do współpracy z kaŝdym komputerem poprzez port USB i uŝywane do przenoszenia danych (zapisywanych w plikach) między komputerami. ipod wspólna nazwa rodziny przenośnych odtwarzaczy multimedialnych, produkowanych przez firmę Apple. Niektóre z nich mogą działać w roli dodatkowego dysku twardego dla komputera stacjonarnego lub laptopa), natomiast ipod w najnowszej wersji, ipod touch, stanowi wielofunkcyjny komputer osobisty typu palmtop z systemem operacyjnym typu Unix i bezprzewodowym dostępem do internetu. Najnowsze ipody wyposaŝone są albo w dysk twardy o pojemności 80 i 160 GB lub w pamięć typu flash 1 GB w ipod shuffle;4 GB, 8 GB lub 16 GB w ipod nano oraz 8 GB, 16 GB lub 32 GB w ipod touch. - 4 -
Dysk twardy (HDD) - jeden z typów urządzeń pamięci masowej, wykorzystujących nośnik magnetyczny do przechowywania danych. Nazwa "dysk twardy" (hard disk drive) powstała w celu odróŝnienia tego typu urządzeń od tzw. "dysków miękkich", czyli dyskietek (floppy disk), w których nośnik magnetyczny naniesiono na elastyczne podłoŝe, a nie jak w dysku twardym na sztywne. Pojemność dysków wynosi od 5 MB (przez 10MB, 20MB i 40MB - dyski MFM w komputerach klasy XT 808x i 286, współcześnie zaś dyski kilkusetmegabajtowe w komputerach osobistych naleŝą do rzadkości) do 2 TB [1], najczęściej posiadają rozmiar nawet kilkuset (powyŝej 400 GB) GB, (w laptopach 20-500 GB, w laptopach z dwoma dyskami twardymi do 640 GB). Małe dyski, o pojemnościach od kilkuset MB do kilku GB stosuje się współcześnie w kartach dla slotu Compact Flash (Microdrive) do cyfrowych aparatów fotograficznych, a takŝe w innych urządzeniach przenośnych. Dla dysków twardych najwaŝniejsze są parametry: pojemność, szybkość transmisji danych, czas dostępu, prędkość obrotowa talerzy (obr/min.) oraz MTBF. - 5 -
Dyski CD - standardowa płyta kompaktowa, często określana jako Audio CD, dla odróŝnienia od późniejszych wariantów, została opracowana wspólnie przez koncerny Philips i Sony pod koniec lat 70. Najbardziej popularne są płyty o pojemności 650 MB i 700 MB. Płyty kompaktowe wykonane są z poliwęglanowej płytki o grubości 1,2 mm i średnicy 12 cm, pokrytej cienką warstwą aluminium, w której zawarte są informacje (w postaci kombinacji mikrorowków i miejsc ich pozbawionych). Odczytywane są one laserem półprzewodnikowym (AlGaAs) o długości fali około 780 nm. Na płycie poza muzyką mogą być równieŝ zapisywane multimedia oraz dane komputerowe. Zapis moŝe się odbywać w jednym z wielu standardów: CD-Audio, PhotoCD, CD-R, CD- ROM, CD-RW, VCD, SVCD, CD+G, CD-Text, CD- ROM XA, CD-Extra, CD-i Bridge, CD-i. Dyski DVD - jednym z załoŝeń, które przyjęto podczas konstruowania DVD, było zachowanie kompatybilności z CD. W praktyce oznacza to moŝliwość odczytu i zapisu w napędzie DVD płyt CD. Opracowana technologia zapewnia pojemność 4,7 GB, co pozwala na zapisanie na jednostronnym, jednowarstwowym nośniku (dzięki kompresji MPEG-2) ponad 120 minut obrazu wideo, napisów w wielu językach oraz trzech wielokanałowych ścieŝek dźwiękowych w systemie 5.1 Dolby Digital. Było to moŝliwe dzięki zastosowaniu lasera o mniejszej długości fali (czerwonego), co z kolei umoŝliwiło zmniejszenie wymiarów pitu i landu. W efekcie wzrosła pojemność płyty. Oczywiście powstały równieŝ płyty DVD dwustronne i wielowarstwowe, o pojemności do 18 GB. Wszystko to spowodowało powstanie wielu standardów, w których mogą być zapisywane płyty DVD. Najbardziej popularne są standardy: DVD-R, DVD-RW, DVD+R, DVD+RW. - 6 -
Blu-ray Disc (BD) konkurencyjny dla HD DVD format zapisu optycznego, opracowany przez Blu-ray Disc Association (BDA). Następca formatu DVD. WyróŜnia się większą pojemnością od płyt DVD, co jest moŝliwe dzięki zastosowaniu niebieskiego lasera. Ten nowy typ nośnika pozwala na zapisanie 25 GB danych na płytach jednowarstwowych. W uŝytku są równieŝ płyty dwuwarstwowe o pojemności 50 GB. Istnieją płyty czterowarstwowe mieszczące do 100 GB oraz ośmiowarstwowe, na których moŝna zapisać 200 GB informacji. Pioneer opatentował płytę szesnastowarstwową, która mieści do 400 GB danych. Do zapisywania na tym nośniku jest uŝywany niebieski laser (w nagrywarkach DVD uŝywany jest laser czerwony). - 7 -
Napęd Zip - rodzaj napędu i nośnika danych uŝywanego głównie do tworzenia kopii zapasowej danych i archiwizacji plików. Iomega ZIP - przenośny napęd produkowany przez firmę Iomega, który obsługiwał 3,5-calowe dyski ZIP występujące w trzech odmianach: pierwsza mieści 100 MB danych (czyli pojemność 70 zwykłych dyskietek), druga zaś 250 MB (odpowiednik 175 zwykłych dyskietek), trzecia 750 MB (odpowiednik 525 zwykłych dyskietek). - 8 -
Źródła: http://www.i-slownik.pl/1,448,dyskietka.html http://pclab.pl/art32539-3.html http://pl.wikipedia.org/wiki/dysk_twardy - 9 -
Spis treści Nośnik danych.... 1 Taśma magnetyczna... 2 Kaseta magnetofonowa...2 Dyskietka... 3 Pamięć flash... 4 PenDrive.... 4 ipod.... 4 Dysk twardy (HDD)... 5 Dyski CD... 6 Dyski DVD.... 6 Blu-ray Disc (BD)... 7 Napęd Zip...8 Źródła...9-10 -