1. Co należy do najważniejszych zadań Inspekcji Handlowej? Inspekcja Handlowa jest wyspecjalizowanym organem kontroli powołanym do ochrony interesów i praw konsumentów oraz interesów gospodarczych państwa. Do głównych jej zadań należy: - kontrola legalności i rzetelności działania przedsiębiorców, - kontrola produktów i wyrobów z punktu widzenia wymagań dotyczących bezpieczeństwa, zgodności z zasadniczymi wymaganiami określonymi w odrębnych przepisach, w tym substancji i preparatów chemicznych oraz detergentów przeznaczonych dla konsumentów, - kontrola usług, - podejmowanie mediacji w celu ochrony interesów i praw konsumentów, - organizowanie i prowadzenie stałych polubownych sądów konsumenckich, prowadzenie poradnictwa konsumenckiego, -prowadzenie listy rzeczoznawców do spraw jakości towarów i usług. 2. Jakie są główne uprawnienia i obowiązki Inspekcji Handlowej? Podstawowe uprawnienia i obowiązki Inspekcji Handlowej zostały precyzyjnie określone w treści Ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o Inspekcji Handlowej /tekst jednolity w Dz. U. z 2009 roku, nr 151, poz. 1219, z późniejszymi zmianami/, oraz Ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej /Dz. U. z 2007 roku nr 155, poz. 1095, z późniejszymi zmianami/.
3. Jakie kompetencje posiada inspektor wojewódzkiego inspektoratu Inspekcji Handlowej? Inspektor ten posiada kompetencje do: - badania akt, dokumentów, ewidencji i informacji objętych kontrolą oraz przebiegu określonych czynności, - dokonywania oględzin terenów, obiektów, pomieszczeń, środków przewozowych, produktów, - legitymowania osób w niezbędnych przypadkach, - żądania od kontrolowanego udzielenia w określonym terminie wyjaśnień, - żądania od kontrolowanego niezwłocznego usunięcia uchybień porządkowych i organizacyjnych, także udzielenia, - przesłuchiwania osoby w charakterze strony, świadka lub biegłego, - zabezpieczenia dowodów, produktów, pomieszczeń i środków przewozowych, - pobierania nieodpłatnego próbek do badań, - sprawdzania rzetelności obsługi poprzez dokonywanie zakupu produktu lub usługi. Szczegółowe regulacje w zakresie postępowania kontrolnego zostały zamieszczone w Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 lutego 2002 roku w sprawie szczegółowego trybu postępowania organów Inspekcji Handlowej /Dz. U. z 2002 roku nr 39, poz. 256/. 4. Na jakiej podstawie dokonywane są kontrole w firmach? Kontrole Inspekcji Handlowej dokonywane są na podstawie planów kontroli tak o zasięgu krajowym, jak i regionalnych oraz w oparciu o informacje o nieprawidłowościach.
5. Czy kontrola powinna być wcześniej zapowiedziana? Zasadą jest zawiadamianie przedsiębiorcy przez Inspekcję Handlową o zamiarze wszczęcia kontroli i jej zakresie. Wyjątkowo można rozpocząć kontrolę bez takiego zawiadomienia: - jeżeli jest to niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa, wykroczenia / w tym skarbowego/, - na podstawie bezpośrednio stosowanych przepisów powszechnie obowiązującego prawa wspólnotowego lub ratyfikowanej umowy międzynarodowej, - w przypadku kontroli jakości paliw, - na podstawie przepisów Ustawy z dnia 16 lutego 2007 roku o ochronie konkurencji i konsumentów /Dz. U. z 2007 roku nr 50, poz. 331, z późniejszymi zmianami/, -przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska naturalnego, - przedsiębiorca nie ma adresu zamieszkania lub siedziby, albo doręczanie pism na podane adresy było bezskuteczne lub utrudnione. 6. Jak wygląda przebieg kontroli? Kontrola rozpoczyna się nie wcześniej, niż w ciągu 7 dni od dnia doręczeniu upoważnienia o zamiarze dokonania kontroli i nie później niż w terminie 30 dni od doręczenia, chyba że przedsiębiorca wnioskuje o wcześniejszą kontrolę. Inspektor rozpoczyna kontrolę od okazania przedsiębiorcy lub osobie upoważnionej legitymacji służbowej, po czym przystępuje do konkretnych czynności kontrolnych według podanego wcześniej zakresu kontroli. Kontrolę kończy podpisanie protokołu kontroli, do którego przedsiębiorca ma prawo wnieść uwagi w terminie 7 dni.
7. Jak przygotować się do kontroli? Najlepszą formą przygotowania się do kontroli jest zapoznanie się z obowiązującymi przepisami prawa i stosowanie tych przepisów. W przypadku konkretnej kontroli przedsiębiorca przyjmując zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli otrzymuje w załączeniu informację o konkretnym zakresie kontroli oraz pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego przedsiębiorcy. Konkretne przygotowanie przedsiębiorcy do kontroli polega na zgromadzeniu dokumentów związanych z prowadzona działalnością gospodarczą, ewentualne wyznaczenie i upoważnienie osoby uprawnionej do zastępstwa przedsiębiorcy w trakcie kontroli. 8. Jakie kary grożą za rozpoznanie uchybień, jakie sankcje może nałożyć na właściciela firmy inspektor Inspekcji Handlowej? Najczęstszymi ze stosowanych kar są grzywny nakładane w formie mandatu karnego w wysokości do 500,00 zł. Nie ma w tym zakresie taryfikatora, a wysokość kary zależy rodzaju wykroczenia i sytuacji finansowej oraz postawy kontrolowanego. W odniesieniu do wniosków o ukaranie kierowanych do sądów sądy mogą wymierzyć karę w wysokości do 5000,00 zł. Także wojewódzki inspektor inspekcji handlowej wydaje decyzje administracyjne, np. w sprawach zafałszowań produktu/ usługi oraz niewłaściwej jakości. W niektórych zakresach Inspekcja Handlowa przekazuje do prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa.
9. Jak długo trwa kontrola? Najczęściej kontrola trwa kilka dni, do tygodnia. Zależy to od zakresu kontroli oraz sytuacji kontrolowanego /np. czasu uzyskiwania wyjaśnień/. Kontrola nie może przekroczyć terminu określonego w cytowanej poprzednio Ustawie o swobodzie działalności gospodarczej z uwzględnieniem, czy kontrolowanym jest mikroprzedsiębiorca, czy też mały, średni lub duży przedsiębiorca. 10..Jakie są prawa i obowiązki kontrolowanego? Najważniejsza również w tym względzie jest informacja. Kontrolowany wraz z zawiadomieniem o zamiarze wszczęcia kontroli otrzymuje bardzo szczegółowe pouczenie na piśmie o prawach i obowiązkach kontrolowanego /podaje się dodatkowo konkretne przepisy prawne/. Podstawowe prawa kontrolowanego poza tymi dotyczącymi zawiadomienia o kontroli to prawo do czynnego udziału w każdym stadium kontroli, obecności przy każdej czynności kontrolnej, do składania wniosków dowodowych, przeglądania akt sprawy i sporządzania z nich notatek i odpisów, wnoszenia uwag do protokołu kontroli, lub po podpisaniu protokołu kontroli. Podstawowe obowiązki kontrolowanego dotyczą ewentualności upoważnienia osoby do reprezentowania przedsiębiorcy w czasie trwania kontroli, również książki kontroli, do umożliwienia inspektorowi dokonania czynności kontrolnych, udostępniania dokumentów, rzeczy, pomieszczeń, składania wyjaśnień, wykonania niektórych decyzji wydanych przez inspektora i innych.
11. Kiedy Inspekcja może zakazać sprzedaży produktu? Kto czuwa nad bezpieczeństwem produktu? Ustawa z dnia 12 grudnia 2003 roku o ogólnym bezpieczeństwie produktów /Dz. U. z 2003 roku, nr 229, poz. 2275, z późniejszymi zmianami/ określa wymagania ogólne dotyczące bezpieczeństwa produktów oraz zasady i tryb sprawowania nadzoru w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa produktów wprowadzanych na rynek. Nadzór nad ogólnym bezpieczeństwem produktów sprawuje Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który w tym zakresie podejmuje decyzje /wpis do rejestru produktów niebezpiecznych, nie spełniających szczegółowych wymagań bezpieczeństwa/. Wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej zaś posiada kompetencje do wydania decyzji administracyjnej z żądaniem prawidłowego oznakowania produktu co do którego stwierdzono zagrożenie wynikające z niewłaściwego oznakowania, lub nawet decyzję o wstrzymaniu wprowadzania na rynek produktu takiego niewłaściwie oznakowanego produktu. W razie stwierdzenia przez organ Inspekcji Handlowej znacznego prawdopodobieństwa, że produkt nie jest bezpieczny wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej przekazuje sprawę do UOKIK, który prowadzi dalsze postępowanie w sprawie bezpieczeństwa. 12. Bardzo rzadko mówi się i pisze o zmianach, które dość często są wprowadzane. Czy mógłby Pan wskazać źródła, gdzie można zaczerpnąć takich informacji? Nowo wprowadzane przepisy prawne są publikowane i także łatwo dostępne np. w Internecie. O nowych przepisach przedsiębiorca może się też dowiedzieć bezpośrednio w siedzibie Inspekcji Handlowej.