MODELOWANIE NUMERYCZNE WIELOOPERACYJNEGO PROCESU KUCIA MATRYCOWEGO

Podobne dokumenty
TŁOCZNO BLACH O PODWYSZONEJ WYTRZYMAŁOCI

Katedra Komputerowego Modelowania i Technologii Obróbki Plastycznej

Analiza numeryczna procesu kucia matrycowego odkuwki typu korbowód

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 24/14. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL

WYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH

Mechanika i Budowa Maszyn I stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

SEMINARIUM KUŹNICZE ZWIAZKU KUŹNI POLSKICH POLISH FORGING ASSOCIATION SEMINAR

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 03/14. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL

MODELOWANIE NUMERYCZNE KUCIA ZMODYFIKOWANEGO KSZTAŁTU WSADU NA OBRĘCZE KOLEJOWE

KUCIE ODKUWEK Z śebrami Z PROSZKU STOPU ALUMINIUM Z UDZIAŁEM FAZY CIEKŁEJ

Statyczna próba skrcania

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 26/16. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL PAULINA PATER, Turka, PL

MODELOWANIE PROCESU KUCIA DWUFAZOWEGO STOPU TYTANU Ti-6Al-4V

PL B1. Sposób walcowania poprzecznego dwoma walcami wyrobów typu kula metodą wgłębną. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL

plastycznej Mechanika i Budowa Maszyn I stopień (I stopień / II stopień) Ogólno akademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

PL B1. Sposób i urządzenie do kalibrowania kul dwoma walcami śrubowymi w układzie pionowym. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL

Semestr zimowy Techniki wytwarzania I Nie

DWUTEOWA BELKA STALOWA W POŻARZE - ANALIZA PRZESTRZENNA PROGRAMAMI FDS ORAZ ANSYS

Dr inż. Paweł Rokicki Politechnika Rzeszowska Katedra Materiałoznawstwa, Bud. C, pok. 204 Tel: (17) WYCISKANIE

W Y B R A N E P R O B L E M Y I N Y N I E R S K I E PROJEKT SIŁOMIERZA Z ZASTOSOWANIEM TENSOMETRII OPOROWEJ

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 14/14. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL

WSPOMAGANIE PROJEKTOWANIA PRZEDKUWEK DESIGN PROCESS FOR DIE FORGING FOR IDEAL PREFORMS

Politechnika lska w Gliwicach Instytut Maszyn i Urzdze Energetycznych Zakład Podstaw Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Energetycznych

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 24/18. GRZEGORZ SAMOŁYK, Turka, PL WUP 03/19. rzecz. pat.

Henryk DYJA, Sebastian MRÓZ, Anna KAWAŁEK, Piotr SZOTA, Andrzej STEFANIK

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 22/13. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL

Adres do korespondencji: Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej PAN, Kraków, ul. Reymonta 25

3. Opracowanie projektu i wykonanie modernizacji hydraulicznego układu zasilającego trójsuwakową prasę kuźniczą.

Rok akademicki: 2016/2017 Kod: MIM SM-n Punkty ECTS: 5. Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Niestacjonarne

SYMULACJA TŁOCZENIA ZAKRYWEK KORONKOWYCH SIMULATION OF CROWN CLOSURES FORMING

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 23/12

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 12/16

MODELOWANIE NUMERYCZNE PROCESU TRÓJŻYŁOWEGO WALCOWANIA PRĘTÓW ŻEBROWANYCH O ŚREDNICY 16 MM

ZMIANY W KRZYWIZNACH KRGOSŁUPA MCZYZN I KOBIET W POZYCJI SIEDZCEJ W ZALENOCI OD TYPU POSTAWY CIAŁA WSTP

PL B1. Sposób kucia półfabrykatu zwłaszcza do wytwarzania wyrobów płaskich z jednym żebrem o zarysie trójkątnym

ANALIZA NUMERYCZNA ZMIANY GRUBOŚCI BLACHY WYTŁOCZKI PODCZAS PROCESU TŁOCZENIA

Ocena kształtu wydziele grafitu w eliwie sferoidalnym metod ATD

ANALIZA ODKSZTAŁCENIA BIMETALU AL-CU PODCZAS PROCESU ECAE

1 Sposób kształtowania radiatora

PL B1. Sposób przepychania obrotowego z regulowanym rozstawem osi stopniowanych odkuwek osiowosymetrycznych. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL

Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć

Zarządzania i Inżynieria Produkcji I stopień Ogólnoakademicki. Specjalnościowy Obowiązkowy Polski Semestr piąty

CHARAKTERYSTYKA I ZASTOSOWANIA ALGORYTMÓW OPTYMALIZACJI ROZMYTEJ. E. ZIÓŁKOWSKI 1 Wydział Odlewnictwa AGH, ul. Reymonta 23, Kraków

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 10/15

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

Przyczyny zmiany struktury kryształów kolumnowych w odlewach wykonywanych pod wpływem wymuszonej konwekcji

OPTYMALIZACJA ZBIORNIKA NA GAZ PŁYNNY LPG

IWP.C6. WZORNICTWO PRZEMYSŁOWE I stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 01/15. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL

ZB 7 Plastyczne kształtowanie stopów magnezu (kucie precyzyjne, tłoczenie, wyciskanie, itd.)

OCENA WPŁYWU PARAMETRÓW PROCESU KUCIA STALOWEJ PIASTY NA ZUŻYCIE TRZPIENIA FORMUJĄCEGO

MODELOWANIE ROZKŁADU TEMPERATUR W PRZEGRODACH ZEWNĘTRZNYCH WYKONANYCH Z UŻYCIEM LEKKICH KONSTRUKCJI SZKIELETOWYCH

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

WYKORZYSTANIE MES DO WYZNACZANIA WPŁYWU PĘKNIĘCIA W STOPIE ZĘBA KOŁA NA ZMIANĘ SZTYWNOŚCI ZAZĘBIENIA

ANALIZA NUMERYCZNA WPŁYWU WSPÓŁCZYNNIKA TARCIA I GEOMETRII MATRYCY NA WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNE WYCISKANYCH ELEKTROD RURKOWYCH

Kucie wyrobów złoŝonych o małych wymiarach

PL B1. Sposób i narzędzie do prasowania obwiedniowego odkuwki drążonej typu pierścień z występami kłowymi. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 24/18. GRZEGORZ SAMOŁYK, Turka, PL WUP 03/19. rzecz. pat.

2. ANALIZA NUMERYCZNA PROCESU

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 18/14. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL

Wykorzystanie metod symulacji w procesach kuźniczych

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 02/15. GRZEGORZ WINIARSKI, Rzeczyca Kolonia, PL ANDRZEJ GONTARZ, Krasnystaw, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 11/14. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL ANDRZEJ GONTARZ, Lublin, PL

kucia matrycowego stali HSLA z zastosowaniem obróbki cieplno-plastycznej / P. SKUBISZ,

POLITECHNIKA LUBELSKA,

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 26/16. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL PAULINA PATER, Turka, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 19/14. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL

STATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA

PL B1. Sposób wyciskania wyrobów, zwłaszcza metalowych i zespół do wyciskania wyrobów, zwłaszcza metalowych

BADANIA TECHNOLOGII KSZTAŁTOWANIA OBROTOWEGO WYROBÓW Z BLACH W INSTYTUCIE OBRÓBKI PLASTYCZNEJ W POZNANIU

Ruch granulatu w rozdrabniaczu wielotarczowym

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 19/14. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL

Nowoczesne technologie materiałowe stosowane w przemyśle lotniczym

EKONOMICZNY ASPEKT WYKORZYSTANIA WYKROJÓW MODYFIKOWANYCH PODCZAS WALCOWANIA PRĘTÓW OKRĄGŁYCH

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 20/12

Sposób kształtowania plastycznego wałków z wieńcami zębatymi

MODELOWANIE POŁĄCZEŃ TYPU SWORZEŃ OTWÓR ZA POMOCĄ MES BEZ UŻYCIA ANALIZY KONTAKTOWEJ

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 18/14. ZBIGNIEW PATER, Turka, PL JANUSZ TOMCZAK, Lublin, PL

PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 08/15

WÓJCIK Ryszard 1 KĘPCZAK Norbert 2

WPŁYW MODYFIKACJI NA STRUKTUR I MORFOLOGI PRZEŁOMÓW SILUMINU AK64

Przykład wykorzystania stopów magnezu w przemyśle lotniczym: Wytłoczki

Izolacja Anteny szerokopasmowe i wskopasmowe

WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM

Moduł 2/3 Projekt procesu technologicznego obróbki przedmiotu typu bryła obrotowa

Prognozowanie udziału grafitu i cementytu oraz twardoci na przekroju walca eliwnego na podstawie szybkoci krzepnicia

ANDRZEJ GONTARZ, ANNA DZIUBIŃSKA

Modelowanie numeryczne procesu gięcia owiewki tytanowej

ODKSZTAŁCENIA SPRYSTE W WYTŁOCZKACH Z BLACH SPAWANYCH LASEREM

Politechnika Białostocka INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH

WALCOWANIE POPRZECZNO-KLINOWE ODKUWEK O PRZEKROJU POPRZECZNYM RÓNYM OD KOŁOWEGO

THE MODELLING OF CONSTRUCTIONAL ELEMENTS OF HARMONIC DRIVE

TOLERANCJE WYMIAROWE SAPA

PL B1. Sposób dokładnego wykrawania elementów z blach i otworów oraz wykrojnik do realizacji tego sposobu

OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK132

Politechnika Poznańska

Wyznaczanie modułu Younga metodą strzałki ugięcia

ZASTOSOWANIE MODELOWANIA NUMERYCZNEGO DO ANALIZY PARAMETRÓW WYTWARZANIA CIENKICH TAŚM STALOWYCH METODĄ WALCOWANIA DRUTU NA ZIMNO

Transkrypt:

Obróbka Plastyczna Metali Nr 2, 2005 Wspomaganie komputerowe dr hab. in. Jan Siczak, prof. AGH, dr in. Aneta Łukaszek-Sołek, mgr in. Sylwia Bednarek Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków MODELOWANIE NUMERYCZNE WIELOOPERACYJNEGO PROCESU KUCIA MATRYCOWEGO Streszczenie Przedstawiono analiz oblicze numerycznych procesu kucia matrycowego okuwki wydłuonej kutej w matrycach otwartych na zespole agregatów z zastosowaniem walcowania przedkuwki i kucia na prasie. Obliczenia numeryczne wykonano dla kilku alternatywnych technologii przy załoeniu rónych kształtów i masy wsadu. Analiz przeprowadzono uwzgldniajc rozkład odkształce, temperatury i parametrów energetycznych procesu kucia oraz wielkoci uzysku kuniczego dla przyjtych technologii. Słowa kluczowe: modelowanie numeryczne, kucie matrycowe, walcowanie przedkuwki, korbowód 1. Wprowadzenie W procesie kucia matrycowego technologia jest opracowywana z reguły pod wzgldem minimalizacji liczby operacji po- rednich. Takie podejcie do procesu nie moe by głównym kryterium optymalizujcym koszt produkcji. Ostateczn decyzj podejmuje si z uwzgldnieniem bilansu kosztów uwzgldniajcego szereg innych czynników, w tym uzysk kuniczy, trwało narzdzi oraz wielko maszyny stosowanej do kucia matrycowego na gotowo [2]. Z praktyki przemysłowej wynika, e dla odkuwek wydłuonych o znacznej rónicy przekroju poprzecznego zastosowanie walcowanej przedkuwki podwysza wydajno procesu rednio dwukrotnie, uzysk zwiksza si do 20 %, ywotno narzdzi wzrasta o 50 %, natomiast koszt robocizny zmniejsza si o ok. 15 % [6]. Inne parametry tej technologii, w tym własnoci mechaniczne finalnych produktów, mona prognozowa rozpatrujc rozkład odkształce i zmiany temperatury z uwzgldnieniem czasu trwania cyklu kucia [1, 4, 7]. W niniejszym artykule analizowano wymienione czynniki na przykładzie kucia korbowodu z przedkuwki walcowanej wzdłunie ze wsadu przeznaczonego na jedn odkuwk [5]. Korbowód posiada charakterystyczny kształt odkuwki wydłuonej z dwoma zgrubieniami o maksymalnym przekroju poprzecznym kilkakrotnie wikszym w stosunku do przekroju minimalnego. ebra usztywniajce trzonu korbowodu s trudne do kształtowania, co niekiedy wymaga stosowania wykroju wstpnie matrycujcego [3]. Wyeliminowanie wykroju wstpnie matrycujcego przy kuciu korbowodu jest moliwe, jeli zastosuje si cile okrelony kształt wsadu w przekroju poprzecznym, np. kwadratowy lub prostoktny. Przedkuwki odkuwek typu korbowodu wykonuje si take przez walcowanie poprzeczne walcami klinowymi. Proces walcowania walcami klinowymi jest bardzo wydajny, lecz przedkuwka ma przekrój poprzeczny kołowy. Podwyszenie wydajno- ci kucia matrycowego mona osign równie przez zastosowanie kucia wielokrotnego. W tym przypadku o kształcie przedkuwki decyduje sposób ułoenia odkuwek w wykroju matrycujcym na gotowo. 2. Zakres bada Obliczenia numeryczne procesu kucia korbowodu, przedstawionego na rysunku

Pow. przekroju poprzecznego odkuwki, mm Długo odkuwki, mm Rys. 1. Odkuwka korbowodu: a kształt odkuwki, b wykres pól przekroju poprzecznego odkuwki 1a, charakteryzujcego si znacznym zrónicowaniem przekroju poprzecznego (rys. 1, wykonano dla dwóch kształtów przedkuwki walcowanej (rys. 2b i 2 oraz, dla porównania, ze wsadu w postaci prostego prta (rys. 2. rednic wsadu przyjto przy załoeniu, e wypływka stanowi ok. 5 % maksymalnego przekroju poprzecznego odkuwki. Przy kuciu z prta długo wsadu wynosi 155 mm. Przy kuciu ze wsadu walcowanego, na kocu odkuwki korbowodu współczynnik redukcji przekroju wynosi 2,3. W przypadku wsadu walcowanego w rodku odkuwki, stopie redukcji wynosi 3,6. Wymagany całkowity stopie redukcji w tym obszarze wynosi 8,2. Do walcowania przedkuwki przyjto system owal koło [5]. Uzyskanie wymaganego przekroju poprzecznego przy walcowaniu koca odkuwki otrzymuje si w dwóch wykrojach, przy walcowaniu rodka odkuwki w dalszych czterech wykrojach. Kształt i wymiary wykroju owalnego pokazano na rysunku 3, natomiast wymiary podano w tablicy 1. Rys. 3. Kształt i wymiary wykroju owalnego Tablica 1 Wartoci wymiarów owal koło (rys. 3) Kształt wykroju Wymiar [mm] owal koło owal koło owal koło b 70 φ33 44 φ24 30 φ17,5 Rys. 2. Wymiary wsadu do kucia odkuwki w wykroju matrycujcym: a odcinek prta, b przedkuwka walcowana w dwóch pierwszych wykrojach, c przedkuwka walcowana w szeciu wykrojach h 20 φ33 15 φ24 11 φ17,5 R 66 16,5 36 12 23 8,75 r 7 3 4 2,5 3 2 3. Obliczenia numeryczne Obliczenia numeryczne wykonano programem QForm3D. Poniewa program nie zawiera modułu walcowania, załoono, e

w pionowej strefie kotliny odkształcenia w procesie walcowania przemieszczenie metalu jest zblione do wystpujcego w procesie walcowania. W konstrukcji kotliny walcowania przyjto rednic podziałow walców 400 mm. Odkształcenie w pionowej strefie, która znajduje si w płaszczynie przechodzcej przez osie walców, uzyskano przez ich zblianie a do kocowej odległoci s = 4 mm. Redukcja przekroju poprzecznego odkształcanego materiału w pionowej strefie kotliny odkształcenia była zgodna z wielkoci przyjt w systemie kalibrowania. W zwizku z powyszym stwierdzono, e obliczone parametry procesu walcowania w tym obszarze s poprawne. We wszystkich trzech przypadkach wykonywanych oblicze przyjto takie same warunki brzegowe procesu kucia. Pocztkow temperatur nagrzewu wsadu (stal 45) przyjto 1150 o C. W celu przeledzenia procesu kucia w kolejnych etapach, wyznaczono rozkłady odkształce i napr- e we wszystkich wymienionych zabiegach analizowanych technologii. Wyniki oblicze numerycznych pierwszego dwuwykrojowego etapu walcowania przedstawiono na rysunkach 4 i 5. Na rysunkach od 6 do 9 przedstawiono wyniki oblicze drugiego etapu walcowania, rodkowej czci prta, w czterech przepustach. Rysunek 10 przedstawia kształt odkuwki wraz z wypływk z rozkładem napre rednich. Wartoci siły nacisku w funkcji drogi odkształcenia w procesie kucia matrycowego z wypływk odkuwki podano na rysunku 11. Rys. 4. Proces walcowania w pierwszym wykroju owalnym: a temperatura ( o C), b intensywno odkształcenia, c naprenia rednie (MP Rys. 5. Proces walcowania w pierwszym wykroju okrgłym: a temperatura ( o C), b intensywno odkształcenia, c naprenia rednie (MP

4. Analiza wyników i podsumowanie Rys. 6. Proces walcowania w drugim wykroju owalnym: a temperatura ( o C), b intensywno odkształcenia, c naprenia rednie (MP Po pierwszym etapie walcowania w wykroju owalnym minimalna temperatura wynosi 1060 o C i jest zlokalizowana w strefie styku z walcami w najmniejszym przekroju poprzecznym (rys. 4. Wyznaczony numerycznie rozkład intensywnoci odkształcenia w tym wykroju, zgodnie z przewidywaniem, wskazuje, e najwiksze odkształcenie, dwukrotnie wiksze od minimalnego, wystpuje w rodkowym obszarze walcowanej czci przedkuwki (rys. 4. Naprenia rednie w całym obszarze przekroju poprzecznego w tym wykroju s ciskajce (rys. 4. W pozostałych wykrojach owalnych naprenia rednie s równie ciskajce (rys. 6c i rys. 8, natomiast w wykrojach okrgłych w bocznej strefie s bliskie zero (rys. 5c i rys. 9 lub maj niewielk warto dodatni (rys. 7. Obliczenia rozkładu temperatury w kolejnych wykrojach uwzgldniaj spadki temperatury wynikajce z ochłodzenia spowodowanego stykiem z walcami, których temperatur przyjto 300 o C i czasu przerw midzy kolejnymi przepustami. Rys. 7. Proces walcowania w drugim wykroju okrgłym: a temperatura ( o C), b intensywno odkształcenia, c naprenia rednie (MP

Rys. 8. Proces walcowania w trzecim wykroju owalnym: a temperatura ( o C), b intensywno odkształcenia, c naprenia rednie (MP W drugim wykroju, po uzyskaniu przedkuwki stosowanej do kucia korbowodu ze wsadu pokazanego na rysunku 2b, minimalna temperatura wynosi 1000 o C (rys. 5, natomiast po ostatnim przepucie temperatura spada do 980 o C (rys. 9. Odkształcenia charakteryzuje duy gradient przy powierzchni, niezalenie od kształtu przekroju poprzecznego (rysunki b od 5 do 9). Jest to wynikiem kształtu walcowanego pasma po kolejnych odkształceniach, jak równie duego gniotu w kadym pojedynczym wykroju, przy redukcji przekroju poprzecznego wynoszcego ok. 1,5. Kocowa warto intensywnoci odkształcenia, uzyskana z sumowania kolejnych etapów walcowania, prawie w całym obszarze przekracza 4,0 (rys. 9. Zarys odkuwki wraz z wypływk dla trzech analizowanych kształtów wsadu, przedstawiony na rysunku 10, wskazuje, e maksymalne naprenia ciskajce maj wartoci zblione i wynosz ok. 500 MPa. Wynika z tego, e nacisk jednostkowy i w konsekwencji zuycie narzdzi, nie zaley od zastosowanego wsadu przy tym kształcie odkuwki. Rys. 9. Proces walcowania w trzecim wykroju okrgłym: a temperatura ( o C), b intensywno odkształcenia, c naprenia rednie (MP

Rys. 10. Rozkład napre rednich w kocowym etapie kucia korbowodu w matrycy ze wsadu: a prt okrgły, b przedkuwka walcowana w dwóch wykrojach, c przedkuwka walcowana w rodku Rys. 11. Siła nacisku prasy w funkcji drogi odkształcenia w procesie kucia matrycowego z wypływk korbowodu ze wsadu: a prt okrgły, b przedkuwka walcowana dwóch wykrojach, c przedkuwka walcowana w rodku

Jednak naley przewidywa, e znaczny wpływ na trwało narzdzi moe mie wpływ poprzeczne przemieszczanie wsadu, szczególnie w obszarze trzonu korbowodu wykonywanego z prta prostego (rys. 10. Znaczcy wpływ wielkoci wsadu na całkowit sił nacisku przedstawiono na rysunku 11. Nawet przy znacznym niedokuciu wysokoci, przy gruboci mostka wypływki 3 mm, dla skoku suwaka prasy 45 mm, całkowita siła nacisku jest ponad dwukrotnie wiksza przy kuciu z prta (krzywa, ni ze wsadu walcowanego równie w obszarze trzonu korbowodu (krzywa. W ocenie kosztów wytwarzania nie mona pomin wielkoci uzysku kuniczego, który w analizowanych procesach wynosi 0,3 dla odkuwki kutej z prta, dla odkuwki kutej ze wsadu walcowanego w dwóch wykrojach wynosi 0,5 oraz dla odkuwki kutej z wsadu walcowanego w szeciu wykrojach wynosi 0,7. Masa analizowanego korbowodu wynosi ok. 0,7 kg, a strata materiału - przy uzysku 0,3 - wynosi 1,6 kg. Praca wykonana w ramach umowy nr 11.11.110.559. Literatura [1] Altan T., Thomas W., Vazqez V., Koc M.: Simulation of metal forming processes applications and future trends. Advanced Technology of Plasticity, Vol. 1, 1999, 23-48. [2] Baba A., Nishikawa J., Kawashima Y.: State of the art. And survey of large automatic forging presses in Japan. Advanced Technology of Plasticity, Vol. 1, 1999, 221-234. [3] Ervasti E., Stahlberg U.: Aquasi-3D method used for increasing the material yeld in closed-die forging of a front axle beam. J. of Materials Processing Technology. 2005, 160, s. 119-122. [4] Grass H., Krempaszky C., Reip T., Werner E.: 3-D simulation of hot forming and microstructure evolution. Computation Materials Science. 2003, 28, s.469-477. [5] Lisowski J.: Walcowanie kunicze, WNT, Warszawa 1974. [6] Siczak J., Malinowski Z., Szczepanik S.: Eksperymentalna analiza płynicia i stan odkształcenia metalu w wykroju wydłuajcym i rolujcym otwartym. Metalurgia i Odlewnictwo, 1992, 1, s. 37-45. [7] Takemasu T., Vazqez V., Panter B., Altan T.: Investigation of metal flow reform optimization In flashless forging of a connecting rod. J. of Materials Processing Technology. 1996, 59, s. 98-105. NUMERICAL MODELLING OF THE MULTISTAGE DIE FORGING PROCESS Abstract In the paper numerical modelling of the multistage die forging process of connecting-rod was analysed. Numerical calculation was performed for a several alternative technologies with different weight and shape of a billet. In the analysis of the assumed technologies strain, temperature and energy parameters distribution and forging yield have been investigated. Key words: numerical modelling, die forging, rolling of preform, connecting-rod