Wyzwanie dla Warszawy: funkcjonowanie systemu pomocy społecznej

Wyzwanie dla Warszawy: funkcjonowanie systemu pomocy społecznej

Misja Ośrodka Pomocy Społecznej w Rembertowie

Ustawa o pomocy społecznej Art. 2. 1. Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umoŝliwienie osobom i rodzinom przezwycięŝanie trudnych sytuacji Ŝyciowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i moŝliwości. Art. 3. 2. Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie sytuacjom, o których mowa w art. 2 ust. 1, przez podejmowanie działań zmierzających do Ŝyciowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.

Przeszkody w realizacji misji: Za mało pracowników Brak myślenia strategicznego, doraźność Dominująca postawa roszczeniowa wśród klientów Brak rozdziału między pracą socjalną a pomocą finansową Brak usług usamodzielniających Nastawienie: pomoc społeczna sposobem na Ŝycie

? Jakie są moŝliwości działania w ramach istniejącego systemu?

Tematy: BudŜet systemu pomocy społecznej Analiza budŝetów dzielnicowych Sprawozdawczość systemu pomocy społecznej a ocena jego efektywności

BudŜet powiatu Warszawskie Centrum Kobiet BudŜet miasta Zespół śłobków Miejski Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności Urząd Pracy Warszawskie Centrum Pomocy Rodzinie Dzielnice Ośrodki Pomocy Społecznej Biuro Polityki Społecznej Instytucje i organizacje prywatne, publiczne lub niepubliczne

Zadania gminy: własne o charakterze obowiązkowym - Zasiłki okresowe i celowe - Gminna strategia i bilans potrzeb gminy - Praca socjalna - Usługi opiekuńcze - Kierowanie do Domu Pomocy Społecznej własne - Zasiłki specjalne celowe - Przyznawanie i wypłacanie pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie - Inne zadania wynikające z rozeznanych potrzeb gminy zlecone z zakresu administracji rządowej, realizowane przez gminę - Zasiłki stałe - Składki na ubezpieczenie zdrowotne - Specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi

Działy: Pomocy Środowiskowej (podział na zespoły); Pomocy Specjalistycznej (podział na zespoły); Świadczeń; Świadczeń Rodzinnych; ds. UzaleŜnień; Finansowo- Księgowy;; Filie Punkt Informacyjno- Konsultacyjny Biuro Wolontariatu Ośrodek Pomocy Społecznej (model) Świetlice Dzienny Dom Pomocy Społecznej Środowiskowy Dom Samopomocy Klub Pracy Kluby

Zadania powiatu: własne - Powiatowa strategia - Specjalistyczne poradnictwo - Rodziny zastępcze - Ośrodki adopcyjno-opiekuńcze, placówki opiekuńczo-wychowawcze, w tym placówki wsparcia dziennego o zasięgu ponadgminnym - Pomoc pienięŝna na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki - Domy pomocy społecznej - Uchodźcy - Ośrodki Interwencji Kryzysowej z zakresu administracji rządowej realizowane przez powiat - Ośrodki wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi - Pomoc uchodźcom w zakresie indywidualnego programu integracji - Zadania wynikające z rządowych programów pomocy społecznej, gł. ochrona poziomu Ŝycia osób, rodzin i grup społecznych oraz rozwój specjalistycznego wsparcia.

ORGANIZACJA USŁUG I NADZÓR: Warszawskie Centrum Pomocy Rodzinie Domy pomocy społecznej Domy pomocy społecznej Ośrodki adopcyjno-opiekuńcze Placówki opiekuńczo-wychowawcze Świetlice i kluby (zasięg ogólnomiejski) Poradnictwo specjalistyczne Ośrodki interwencji kryzysowej Mieszkania chronione Rodziny zastępcze Pomoc uchodźcom Rehabilitacja społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych Działy: ds. domów pomocy społecznej; ds. instytucjonalnej pomocy dziecku i rodzinie; ds. usamodzielnień wychowanków placówek i rodzin zastępczych; rodzin zastępczych; pomocy środowiskowej i komunikacji społecznej; kadr i administracji; ds. finansowo księgowych; radca prawny; samodzielne stanowisko ds. BHP Miejski Ośrodek Zatrudnienia i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

Biuro Polityki Społecznej Wydziały: ds. Pomocy Społecznej, ds. UzaleŜnień, ds. Przeciwdziałania Przemocy, ds. Organizacji i Analiz ds. Osób Niepełnosprawnych kontrola i nadzór nad: - realizacją zadań przez ośrodki pomocy społecznej - realizacją zadań przez poradnie rodzinne - jednostkami organizacyjnymi m.st. Warszawy (Biurem Miejskiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Warszawie, Urzędem Pracy m. st. Warszawy, Warszawskim Centrum Kobiet, Warszawskim Centrum Pomocy Rodzinie, Zespołem Ŝłobków m.st. Warszawy) ocena stanu i efektywności pomocy społecznej na terenie m. st. Warszawy opracowywanie projektów strategii rozwiązywania problemów społecznych m. st. Warszawy oraz opracowanie ogólnomiejskich projektów programów społecznych,

BudŜet Wydatki na pomoc społeczną 2004-2007 600000000 500000000 400000000 300000000 200000000 100000000 0 2004 2005 2006 2007

2004 2005 30000000 25000000 20000000 15000000 10000000 5000000 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 45000000 40000000 35000000 30000000 25000000 20000000 15000000 10000000 5000000 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 BudŜety dzielnic 1. Bemowo 2. Białołęka 3. Bielany 4. Mokotów 5. Ochota 6. Praga Płd. 7. Praga Płn. 8. Rembertów 9. Śródmieście 10. Targówek 11. Ursus 12. Ursynów 13. Wawer 14. Wesoła 15. Wilanów 16. Włochy 17. Wola 18. śoliborz 2006 2007 50000000 40000000 30000000 20000000 10000000 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 45000000 40000000 35000000 30000000 25000000 20000000 15000000 10000000 5000000 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

1. Wilanów 2. Wesoła 3. Rembertów 4. Białołęka 5. Włochy 6. Ursus 7. śoliborz 8. Ochota 9. Wawer 45000000 40000000 35000000 30000000 25000000 20000000 15000000 10000000 5000000 0 BudŜet dzielnic - 2006 r 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 10. Bemowo 11. Ursynów 12. Praga Płn. 13. Targówek 14. Bielany 15. Śródmieście 16. Wola 17. Praga Płd. Liczba mieszkańców 18. Mokotów 1. Wilanów 2. Wesoła 3. Rembertów 4. Włochy 5. Ursus 6. śoliborz 7. Wawer 250 000 200 000 150 000 100 000 50 000 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 10. Ochota 11. Bemowo 12. Targówek 13. Śródmieście 14. Bielany 15. Wola 16. Ursynów 8. Praga Płn. 17. Praga Płd. 9. Białołęka 18. Mokotów

W poszukiwaniu źródła zasady konstruowania budŝetu pomocy społecznej w Warszawie Ustawa o pomocy społecznej Art. 110 11. Ośrodek pomocy społecznej zatrudnia pracowników socjalnych proporcjonalnie do liczby ludności gminy w stosunku jeden pracownik socjalny na 2 tys. mieszkańców, nie mniej jednak niŝ trzech pracowników. Zapotrzebowanie na pomoc społeczną jest wprost proporcjonalne do wielkości populacji Środki finansowe powinny być przyznawane w proporcji do liczby mieszkańców dzielnicy, by zaspokoić potrzeby wszystkich, którzy wymagają pomocy

4000 Kwota na 1 osobę w rodzinie korzystającej z pomocy społecznej w 2006 r. 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 M ś U Ś Bia Płd.Wa Wł T Ur W Bie Płn O R Be We Wi 50000000 45000000 BudŜet dzielnic 2006 r. 40000000 35000000 30000000 25000000 20000000 15000000 10000000 5000000 0 M Płd. Ś W Płn.Bie T U Be O Wa ś Wł Bia Ur R We Wi M-Mokotów; Płd Praga Płd.; Ś-Śródmieście; W- Wola; Płn- Praga Północ; Bie- Bielany; T- Targówek; U- Ursynów; Be- Bemowo; O- Ochota; Wa- Wawer; ś-śoliborz; Wł- Włochy; Bia- Białołęka; Ur- Ursus; R- Rembertów; We- Wesoła; Wi- Wilanów

Czy istniejąca sprawozdawczość pozwala na wnioskowanie o efektywności systemu? MPiPS półroczne lub roczne sprawozdanie z udzielonych świadczeń pomocy społecznej - pienięŝnych, w naturze i usługach dla Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej Sprawozdania jednostek organizacyjnych

Fragment przykładowego sprawozdania MPiPS-03 za 2007 rok

Sprawozdania jednostek: Informacje o dzielnicy Zadania, struktura, stan zatrudnienia pracowników Plan i wykonanie budŝetu Rodzaj świadczonej pomocy Realizacja lokalnych programów Działalność podległych jednostek

Sprawozdania jednostek Sprawozdanie z realizacji zadań Sprawozdanie z osiągniętych celów Sprawność działania systemu (wewnątrz) Ocena efektywności systemu (na zewnątrz)

Sprawozdanie z realizacji zadań (przykład) W roku 2006 w ramach pracy Działu Pomocy Specjalistycznej pomocą i poradnictwem psychologicznym objętych zostało łącznie 405 osób. Udzielono 1190 konsultacji w Ośrodku i przeprowadzono 291 wizyt w środowisku. Rodzaje udzielonej pomocy: 1. Pomoc osobom z problemem alkoholowym (diagnoza uzaleŝnienia, motywowanie do podjęcia terapii, monitorowanie przebiegu leczenia) 188 osób (...) Jednak niewiele osób kierowanych na leczenie odwykowe kończy cały cykl terapii i utrzymuje abstynencję dłuŝej niŝ 1 rok. Większość z nich po krótkim okresie terapii przerywa abstynencję.

Sprawozdanie z osiągniętych celów (przykład) Zespół w 2006 r. prowadził łącznie 140 środowisk. W 138 przypadkach główną dysfunkcją było bezrobocie, w jednym osoba podjęła zatrudnienie, jednakŝe uzyskiwane dochody nie zaspokajały podstawowych potrzeb zainteresowanej, w jednym zaś osoba posiadała prawo do renty inwalidzkiej jako częściowo niezdolna do pracy. Spośród podopiecznych zespołu: - 27 osób usamodzielniło się podejmując pracę na umowę o pracę, w tym 7 osób korzysta nadal z pomocy finansowej, (...) - 3 osoby podjęły pracę na umowę, a następnie ją utraciły i ponownie zgłosiły się z prośbą o pomoc finansową; - 4 osoby skierowano do Programu Wspierania Zatrudnienia Ŝadna go nie ukończyła; (...) - skierowano 4 osoby na trening interpersonalny do Wojskowego Centrum Aktywizacji Zawodowej (marzec), ukończyły go 2 osoby - z 16 osobami podpisano kontrakt socjalny

MoŜliwości działania: Wspieranie myślenia celowościowego sprawozdania opisujące efekty działań to klucz do adekwatnej oceny skali problemów Efektywniejsze gospodarowanie środkami w oparciu o trafnie rozpoznane potrzeby