ZRZESZENIA I ORGANIZACJE ProSilence Krzysztof Kręciproch Ul. Spychalskiego 13/112 ; 45-716 OPOLE prosilence@prosilence.pl tel. 0 (77) 5501143, 606-375-287 1 EGZ. NR SYGN. PROJ.: PS_837_2014 rewizja: 0 ANALIZA ODDZIAŁYWANIA W ZAKRESIE ZJAWISK ŚWIETLNYCH budowa farmy wiatrowej w rejonie Dębsk - Zielona w gminach Żuromin i Kuczbork-Osada, woj. mazowieckie Opracowanie: Krzysztof Kręciproch ProSilence Ul. Spychalskiego 13/112 45-716 OPOLE NINIEJSZY RAPORT NOSI CHARAKTER DOKUMENTU AUTORSKIEGO NA PRAWACH RĘKOPISU I NIE MOŻE BYĆ PUBLIKOWANY ANI CYTOWANY W CAŁOŚCI LUB W CZĘŚCI BEZ ZGODY ZLECENIODAWCY I AUTORA Zastrzeżenie powyższe nie dotyczy udostępniania informacji o środowisku, o którym mowa w art. 9 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska i ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1235) OPOLE, wrzesień 2014
Analiza oddziaływania w zakresie zjawisk świetnych przedsięwzięcia polegającego na budowie farmy wiatrowej w rejonie Dębsk - Zielona w gminie Żuromin, woj. mazowieckie sporządzona zgodnie z art. 66 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska i ocenach oddziaływania na środowisko [t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1235], zawierająca w szczególności dane: SPIS TREŚCI 1. WPROWADZENIE... 2 2. STRESZCZENIE NIETECHNICZNE... 2 3. ZESTAWIENIE WYKORZYSTANYCH MATERIAŁÓW FORMALNO-PRAWNYCH, DOKUMENTACJI ARCHIWALNEJ I LITERATURY... 4 3.1. Materiały formalno-prawne... 4 3.2. Dokumentacje archiwalne i koncepcje programowo-przestrzenne... 4 3.3. Literatura... 4 4. OPIS PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA I ANALIZOWANYCH WARIANTÓW... 5 5. ANALIZA WYSTEPOWANIA EFEKTU STROBOSKOPOWEGO... 5 6. ANALIZA WYSTEPOWANIA EFEKTU MIGOTANIA CIENIA... 6 6.1. Zjawisko migotania cienia... 6 6.2. Wielkości akceptowalne... 9 6.3. Występowanie efektu migotania cienia w przypadku projektowanego przedsięwzięcia... 9 6.3.1. Dane meteorologiczne dotyczące nasłonecznienia... 10 6.3.2. Dane meteorologiczne dotyczące stanów atmosfery... 10 6.3.3. Lokalizacja punktów obliczeniowych... 11 6.3.4. Wyniki obliczeń zacienienia w punktach obliczeniowych... 11 6.4. Proponowane zalecenia i ograniczenia... 24 7. METODA PROGNOZOWANIA... 25 8. WSKAZANIA DOTYCZĄCE MONITORINGU ŚRODOWISKA... 25 9. PODSUMOWANIE I WNIOSKI KOŃCOWE... 25 1/25
1. WPROWADZENIE Niniejsze opracowanie obejmuje swoim zakresem zagadnienia oddziaływania zjawisk świetlnych przedsięwzięcia polegającego na budowie farmy wiatrowej w rejonie Dębsk - Zielona w gminie Żuromin, woj. mazowieckie. W ramach przedsięwzięcia planuje się budowę 57 turbin wiatrowych o mocy 3MW każda, średnicy rotora ok 112m i wysokości ok 120m. Jako turbinę referencyjną przyjęto turbinę firmy Vestas typu V112, o mocy 3MW, średnicy rotora 112m i wysokości wieży 119m. W szczególności, w niniejszym opracowaniu określono zakres oddziaływania projektowanej farmy wiatrowej wraz z towarzysząca infrastrukturą: w zakresie zjawiska stroboskopowego, w zakresie efektu migotania cienia. W oparciu o doświadczenia europejskie omówiono akceptowalne wielkości, definiujące efekt migotania oraz graniczne wartości, uważane za bezpieczne, w odniesieniu do zjawiska stroboskopowego. 2. STRESZCZENIE NIETECHNICZNE Projektowana elektrownia wiatrowa wraz z infrastrukturą towarzyszącą zostanie zlokalizowana na terenie gminy Żuromin, w województwie mazowieckim. Z funkcjonowaniem elektrowni wiatrowych wiążą się dwa zjawiska świetlne. Pierwszym ze zjawisk jest tzw. efekt stroboskopowy (zwany również efektem dyskotekowym), polegający na cyklicznych, intensywnych odbiciach promieni słonecznych od poruszających się śmigieł elektrowni. W niekorzystnych warunkach topograficznych, gdy promienie słoneczne odbijane są w kierunku zabudowań mieszkalnych, nagłe, intensywne rozbłyski o częstotliwości powyżej 2,5Hz mogą być źródłem ataków epilepsji u osób podatnych na tego typu oddziaływania. Zjawisko to jest podobne do zjawiska występującego podczas używania lamp stroboskopowych w lokalach rozrywkowych lub zjawiska występującego podczas oglądania transmisji telewizyjnych z wykorzystaniem tradycyjnych kineskopów. Zjawisko to jest szczególnie widoczne w przypadku stosowania turbin o relatywnie niskich mocach (poniżej 500kW), gdzie prędkość obrotowa śmigieł wynosi powyżej 50 obrotów na minutę. W przypadku projektowanej turbiny wiatrowej, jej prędkość obrotowa zawiera się w przedziale od 12,8 obr/min do 15,3 obr/min. Powoduje to, że częstotliwość potencjalnych rozbłysków zawiera się poniżej 1Hz. Ponadto śmigła pokrywane są odpowiednimi powłokami matowymi, eliminującymi możliwość odbić promieni słonecznych. Powoduje to, że projektowana elektrownia wiatrowa nie będzie powodowała zjawiska stroboskopowego, a co za tym idzie, nie będzie stanowiła zagrożenia w tym zakresie. Drugim z często spotykanych zjawisk świetlnych, towarzyszących pracy elektrowni wiatrowych, jest tzw. efekt migotania cienia. Polega on na cyklicznym przesłanianiu przez obracające się śmigła wiatrowni promieni słonecznych, co powoduje pojawianie się przesuwającego cienia. Pomimo braku badań w tym zakresie, zjawisko to jest często definiowane przez mieszkańców terenów położonych w sąsiedztwie elektrowni wiatrowych, 2/25
jako uciążliwe, powodujące rozdrażnienia. W prawodawstwie krajowym brak jest jednak jakichkolwiek uregulowań w tym zakresie. W niniejszej dokumentacji posłużono się zatem wytycznymi niemieckimi. W celu wyznaczenia stref potencjalnego oddziaływania elektrowni w zakresie efektu migotania cienia posłużono się dedykowanym oprogramowaniem WindPro 2.8 z modułem SHADOW. Zaproponowane w wytycznych niemieckich wartości akceptowalne odniesiono do wyników obliczeń w punktach obliczeniowych, zlokalizowanych na elewacjach najbliższych budynków mieszkalnych, położonych w sąsiedztwie projektowanej elektrowni wiatrowej. Po analizie obliczeń stwierdzono, że projektowana elektrownia wiatrowa nie będzie stanowić uciążliwości w tym zakresie. Obliczenia zostały przeprowadzone w 2 wariantach: 1. Dla najgorszego mogącego wystąpić teoretycznie scenariusza, tj. sytuacji, w której słońce świeci bezpośrednio w całym okresie od wschodu do zachodu przy bezchmurnym niebie, powierzchnia łopat jest ustawiona pionowo wobec promieni słonecznych a elektrownia pracuje z mocą znamionową a więc maksymalną możliwą przez cały rok (tzw. astronomicznie potencjalny maksymalny czas zacienienia), 2. Dla scenariusza realnego, tj. sytuacji w której zacienienie obliczane jest biorąc pod uwagę statystyczne warunki atmosferyczne występujące w danym rejonie. Za podstawę służą długoterminowe dane meteorologiczne pochodzące od państwowych służb meteorologicznych (tzw. meteorologicznie prawdopodobna długość czasu trwania zacienienia). Obliczenia dla pierwszego, teoretycznego scenariusza wskazują, że w części punktów obliczeniowych, wyznaczonych przy budynkach w otoczeniu farmy wiatrowej, mogą nastąpić przekroczenia czasu występowania zjawiska migotania cienia. Stan taki związany jest z charakterystyczną dla tego rejonu rozproszoną zabudową. Jednak obliczenia wykonane dla drugiego, realnego scenariusza nie wskazują, aby akceptowalne wg. wytycznych niemieckich wielkości tj. 30 minut /dzień oraz 30 godzin/rok zostały przekroczone. 3/25
3. ZESTAWIENIE WYKORZYSTANYCH MATERIAŁÓW FORMALNO- PRAWNYCH, DOKUMENTACJI ARCHIWALNEJ I LITERATURY 3.1. Materiały formalno-prawne [1] Konwencja z dnia 25 czerwca 1998r. o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska (Konwencja z Aarhus) ratyfikowana ustawą z dnia 21 czerwca 2001 o ratyfikacji Konwencji o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska [Dz. U. nr 89, poz. 970] [2] Dyrektywa Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków niektórych publicznych i prywatnych przedsięwzięć dla środowiska [3] Dyrektywa Rady 97/11/WE z dnia 3 marca 1997 r. zmieniająca dyrektywę 85/337/85 w sprawie oceny skutków niektórych publicznych i prywatnych przedsięwzięć dla środowiska 3.2. Dokumentacje archiwalne i koncepcje programowo-przestrzenne [4] Budowa na działce nr 16/4 w obrębie miejscowości Redecz Kalny, gmina Lubraniec jednej elektrowni wiatrowej o mocy do 4,5MW, o maksymalnej wysokości do 190 m n.p.t., wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz przyłączem energetycznym średniego napięcia i przyłączem telekomunikacyjnym. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia. [5] Charakterystyka akustyczna turbin Vestas, materiały dostępne w ramach pakietu WindPro [6] Charakterystyka akustyczna turbin Gamesa, materiały dostępne w ramach pakietu WindPro [7] Wytyczne w zakresie prognozowania oddziaływań na środowisko farm wiatrowych, GDOŚ, Warszawa, 2011. 3.3. Literatura [8] Praca zbiorowa, Poradnik przeprowadzania ocen oddziaływania na środowisko, Ekokonsult, Gdańsk, 1998 [9] Tomasz Żylicz, Ekonomia środowiska i zasobów naturalnych, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, 2004 [10] Zbigniew Lubośny, Elektrownie wiatrowe w systemie elektroenergetycznym, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2006 [11] Witold M. Lewandowski, Proekologiczne odnawialne źródła energii, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2007 [12] Tomasz Boczar, Energetyka wiatrowa aktualne możliwości wykorzystania, Wydawnictwo Pomiary Automatyka Kontrola, Warszawa, 2007 [13] Hinweise zur Ermittlung Und Beurteilung der optischen Immissionen von Windenergieanlagen (WEA-Schattenwurf-Hinweise), 13.03.2002 4/25
4. OPIS PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA I ANALIZOWANYCH WARIANTÓW Projektowane przedsięwzięcie polega na budowie farmy wiatrowej w rejonie Dębsk - Zielona w gminie Żuromin, woj. mazowieckie. W ramach przedsięwzięcia planuje się budowę 57 turbin wiatrowych o mocy 3MW każda. Podstawowe parametry projektowanej turbiny wiatrowej kształtują się w następujący sposób: wysokość wieży (posadowienie gondoli) ok 120 m n.p.t. wysokość elektrowni ze śmigłem do 176 m n.p.t. średnica rotora ok 112 m, powierzchnia stopy fundamentowej zamknie się w okręgu o maksymalnej średnicy do 30 m. Jako turbinę referencyjną przyjęto turbinę firmy Vestas typu V112, o mocy 3MW, średnicy rotora 112m i wysokości wieży 119m. W ramach przedsięwzięcia planuje się budowę 57 turbin o łącznej mocy 171MW, zlokalizowanych w rejonie miejscowości Zielona, Przyspa, Kuczbork Wieś, Kolonia Kuczbork, Sadowo, Kosewo, Kliczewo Małe, Kliczewo Duże, Olszewko, Wólka Kliczewska, Olszewo, Franciszkowo, Dębsk, Chamsk i Kolonia Chamsk. 5. ANALIZA WYSTEPOWANIA EFEKTU STROBOSKOPOWEGO Zjawisko występowania efektu stroboskopowego zostało przedstawione na RYSUNKU 1. Rys. 1. Zjawisko efektu stroboskopowego 5/25
Zjawisko stroboskopowe, zwane również efektem dyskotekowym, polega na cyklicznym odbiciu światła słonecznego na łopatach wirnika. Zjawisko to jest zależne od stopnia połysku powierzchni łopat i zdolności odbijania światła przez farbę, jaka została użyta do wykończenia łopaty. W trakcie pracy elektrowni, promienie świetlne padające na łopaty wirnika mogą być odbijane, co przy niekorzystnych warunkach topograficznych może powodować silne, cykliczne rozbłyski światła, kierowane w kierunku zabudowań. W wyniku przeprowadzonych badań (British Epilepsy Association, 2009) stwierdzono, iż efekt stroboskopowy wywoływany przez turbiny wiatrowe może być uciążliwy dla człowieka, jeżeli jego częstotliwość jest wyższa niż 2.5Hz. Rozbłyski takie, u osób wrażliwych lub chorych na epilepsję, mogą powodować ataki. Częstotliwości takie pojawiają się w przypadku pracy turbin o relatywnie niskich mocach (poniżej 500kW), gdzie prędkość obrotowa śmigieł wynosi powyżej 50 obrotów na minutę. W przypadku projektowanej turbiny wiatrowej prędkość obrotowa łopat wirnika zawiera się w przedziale od 12,8 obr/min do 15,3 obr/min. Prędkość taka powoduje, że częstotliwość potencjalnych rozbłysków zawiera się w przedziale od 0,6Hz do 0,8Hz, a więc poniżej wartości krytycznej. Dodatkowo, w celu całkowitego wyeliminowania tego zjawiska stosowane są specjalne powłoki łopat, wykonane z matowych farb, nie powodujących odbić światła. Zaleca się zatem stosowanie turbin z łopatami powlekanymi farbami półprzeźroczystymi, np. RAL 7035-HR o matowanych stopniach połysku. Niezależnie od zastosowanych powłok, efekt stroboskopowy może się również pojawiać w przypadku oblodzenia łopat. Wówczas warstwa lodu, znajdująca się na łopatach, może stanowić bardzo dobrą powierzchnię odbijającą światło. W tym wypadku wystarczające są zabezpieczenia powszechnie stosowane w turbinach wiatrowych. W przypadku wystąpienia oblodzenia przepływ laminarny strug powietrza zmienia się na turbulentny, powodując zwiększenie drgań giętko skrętnych. Stosowane systemy kontroli diagnostycznej w elektrowniach wiatrowych powodują automatyczne wyłączenie elektrowni. Pomimo, iż system ten został stworzony w celu przeciwdziałania uszkodzeniom turbin, sprawdza się również jako zabezpieczenie przed efektem stroboskopowym, występującym w okresach niskich temperatur powietrza. 6. ANALIZA WYSTEPOWANIA EFEKTU MIGOTANIA CIENIA 6.1. Zjawisko migotania cienia Zjawisko migotania cienia polega na cyklicznym przesłanianiu światła słonecznego przez poruszające się łopaty turbiny. Promienie słoneczne padające na turbinę są zasłaniane, co powoduje powstawanie dynamicznego cienia. Intensywność zjawiska, a tym samym jego odbiór przez człowieka, uzależniony jest od kilku czynników: wysokości wieży i średnicy wirnika, odległości punktu obserwacji od farmy wiatrowej im zabudowa mieszkalna jest bardziej oddalona od inwestycji, tym efekt migotania cienia jest mniejszy; zakłada się, że nie jest on w ogóle dostrzegalny przy odległości równiej 10- krotnosci długości łopat wirnika (a więc w odległości ponad 500m), pory roku, 6/25
zachmurzenia im większe zachmurzenie tym mniejsza intensywność zjawiska, obecności drzew pomiędzy turbiną wiatrową a punktem obserwacji znajdujące się pomiędzy turbiną wiatrową a punktem obserwacji drzewa lub budynki znacznie redukują efekt migotania cienia, orientacją okien w budynkach, które znajdują się w strefie występowania zjawiska, oświetlenia w pomieszczeniu jeśli dane pomieszczenie doświetlone jest przez oświetlenie sztuczne bądź przez okno, które nie znajduje się w strefie oddziaływania efektu migotania cienia, intensywność zjawiska w danym pomieszczeniu będzie znacznie ograniczona. Zjawisko występowania efektu migotania cienia zostało przedstawione na RYSUNKU 2. Rys. 2. Zjawisko efektu migotania cienia Ze zjawiskiem migotania cienia związane są następujące pojęcia, zdefiniowane w niemieckich wytycznych Hinweise zur Ermittlung Und Beurteilung der optischen Immissionen von Windenergieanlagen (WEA-Schattenwurf-Hinweise): czasowe zacienienie powtarzające się przesłonięcia prostopadłego promienia słonecznego przez łopaty wirnika elektrowni wiatrowej. Zacienienie jest zależne od warunków pogodowych, kierunku wiatru, położenia słońca i czasów pracy elektrowni. Ludzkie oko postrzega różnicę w jasności, gdy jest ona większa niż 2,5%, obszar zacienienia powierzchnia, na której występuje czasowe zacienienie, astronomiczny potencjalny maksymalny czas trwania zacienienia (potencjalnie najgorszy dzień) czas, w którym słońce świeci bezpośrednio teoretycznie w całym okresie od wschodu do zachodu przy bezchmurnym niebie, powierzchnia łopat jest ustawiona pionowo wobec promieni słonecznych a elektrownia pracuje z mocą znamionową, 7/25
faktyczny czas zacienienia realnie zmierzony na miejscu i zsumowany czas oddziaływania efektu migotania. Jeśli natężenie prostopadłego nasłonecznienia na normalnej powierzchni nastawionej prostopadle do kierunku jego padania wynosi więcej niż 120W/m 2 światło słoneczne należy uznać za równoznaczne z efektem migotania. meteorologicznie prawdopodobna długość czasu trwania zacienienia czas, w którym zacienienie obliczane jest biorąc pod uwagę statystyczne warunki atmosferyczne. Za podstawę służą długoterminowe dane meteorologiczne pochodzące od państwowych służb meteorologicznych. Punkty obserwacyjne zacienienia powodowanego pracą turbin wiatrowych należy lokalizować w obrębie: pomieszczeń wymagających ochrony, które służą jako: - pomieszczenia mieszkalne, łącznie z korytarzami, - pomieszczenia sypialne, łącznie z salami noclegowymi w noclegowniach i salami łóżkowymi w szpitalach i sanatoriach, - sale lekcyjne w szkołach i szkołach wyższych, sale szkoleniowe i podobne pomieszczenia do pracy. powierzchni stykających się z budynkami na zewnątrz (np. tarasy i balkony), niezabudowane tereny na poziomie 2m npt, na których dopuszcza się wznoszenie budynków z pomieszczeniami podlegającymi ochronie przed oddziaływaniem efektu zacienienia, na podstawie ustaleń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Obszar podlegający oddziaływaniu efektu zacienienia jest zmienny w ciągu roku. Wynika to z różnej wysokości słońca nad horyzontem w ciągu całego roku. Maksymalny zasięg oddziaływania przypada zatem na okres jesieni i wiosny. Potencjalny obszar zacienienia dużej elektrowni wiatrowej (>2MW) został przedstawiony na RYSUNKU 3. 8/25
Rys. 3. Potencjalny obszar zacienienia dużej elektrowni wiatrowej Utrzymujący się efekt migotania cienia wpływa bezpośrednio na zdolność koncentracji oraz możliwość wykonywania prac. W najbardziej niesprzyjających warunkach zjawisko to może prowadzić do rozdrażnienia. 6.2. Wielkości akceptowalne Prawodawstwo krajowe jak i prawodawstwo unijne nie zawiera żadnych norm czy też wytycznych dotyczących analizy oddziaływania farm wiatrowych w zakresie efektu migotania cienia. Brak jest zatem podstaw prawnych, regulujących zarówno wartości dopuszczalne jak i metodykę, stanowiącą podstawę do tego typu analiz. W tym wypadku zasadne wydaje się skorzystanie z doświadczeń innych krajów europejskich, gdzie problematyka migotania cienia została rozpoznana i znalazła swoje odzwierciedlenia bądź to w określonej metodyce prognozowania tego zjawiska, bądź w wytycznych w zakresie wielkości akceptowanych. Dla potrzeb niniejszej dokumentacji skorzystano z doświadczeń niemieckich. Jest to kraj, który posiada wieloletnie doświadczenie w zakresie energetyki wiatrowej, w tym doświadczenie praktyczne, związane z eksploatacją wielu farm wiatrowych. Ponadto położenie geograficzne Niemiec sprawia, że ogólne warunki meteorologiczne są podobne do warunków występujących w Polsce. Zgodnie z dokumentem pod nazwą Hinweise zur Ermittlung Und Beurteilung der optischen Immissionen von Windenergieanlagen (WEA-Schattenwurf-Hinweise), który stanowi podstawę analiz migotania cienia w Niemczech, wskaźnik wartości czasu trwania zacienienia nie powinien przekraczać 30 godzin na rok kalendarzowy. Wskaźnik wartości dla czasu trwania efektu migotania cienia w ciągu dnia powinien natomiast wynosić maksymalnie 30 minut. Takie same wartości stosowane są również w wielu innych krajach europejskich, pomimo, iż nie zostały one uregulowane prawnie (np. Wielka Brytania, Francja, Holndia). 6.3. Występowanie efektu migotania cienia w przypadku projektowanego przedsięwzięcia W celu określenia zakresu i intensywności oddziaływania projektowanej elektrowni wiatrowej w odniesieniu do efektu migotania cienia, posłużono się wytycznymi niemieckimi, określonymi w dokumencie Hinweise zur Ermittlung Und Beurteilung der optischen Immissionen von Windenergieanlagen (WEA-Schattenwurf-Hinweise). Metodologia prac związanych z budową modelu obliczeniowego obejmowała przyjęcie zastępujących założeń: minimalnej wysokości słońca nad horyzontem: 3º, efekt migotania cienia będzie miał miejsce gdy śmigło będzie przesłaniać co najmniej 20% padającego światła, obliczenia oddziaływania efektu migotania cienia wykonano na wysokości 1,5m npt, obliczenia oddziaływania efektu migotania cienia wykonano dla każdego dnia roku oddzielnie, przyjmują długość roku wynoszącą 365 dni, krok obliczeniowy zdefiniowano co 1 minutę. 9/25
6.3.1. Dane meteorologiczne dotyczące nasłonecznienia Jednym z najistotniejszych elementów modelu obliczeniowego jest zdefiniowanie danych meteorologicznych dotyczących nasłonecznienia. W przedmiotowym przypadku przyjęto wieloletnie wartości średnie dla centralnej Polski, potwierdzonych analizą map usłonecznienia dla terenu całej Polski, udostępnionych przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (materiał udostępniony na www.imgw.pl). Tabelaryczne zestawienie statystycznego prawdopodobieństwa nasłonecznienia, wyrażonego w średnim godzinnym nasłonecznieniu dla każdego miesiąca roku, przedstawiono w poniższej tabeli. TABELA 1. Średnie dzienne nasłonecznienie w ciągu roku miesiąc I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII godzinowe nasłonecznienie w ciągu dnia [h/dzień] 1,37 2,16 3,44 5,13 7,49 7,51 7,60 7,23 4,58 3,17 1,42 0,93 6.3.2. Dane meteorologiczne dotyczące stanów atmosfery Drugim z elementów modelu obliczeniowego jest zdefiniowanie częstości występowania poszczególnych wiatrów. Wielkość ta rzutuje bezpośrednio zarówno na czas pracy turbin wiatrowych jak i na usytuowanie łopat wirników względem padających promieni słonecznych. W przedmiotowym przypadku wykorzystano dane meteorologiczne pochodzące z wieloletnich badań dla Torunia. Odległość pomiędzy projektowaną elektrownią wiatrową a Toruniem wynosi ok. 80km, co w przypadku zjawisk meteorologicznych (w szczególności pochodzących ze statystycznych badań wieloletnich) jest odległością niewielką, pozwalającą z powodzeniem na stosowanie danych. Tabelaryczne zestawienie danych meteorologicznych przedstawiono w poniższej tabeli. TABELA 2. Równowaga stanów atmosfery Razem NNE NEE E SEE SSE S SSW SWW W NWW NNW N Razem % 7,05 5,46 7,96 10,85 7,01 7,41 7,69 14,46 12,89 8,12 5,42 5,67 1 m/s 26,86 2,10 1,71 1,90 2,22 1,88 2,31 2,45 3,63 3,11 2,28 1,52 1,74 2 m/s 22,16 1,54 1,32 1,59 2,20 1,58 2,05 2,01 3,21 2,58 1,71 1,30 1,08 3 m/s 18,45 1,33 0,94 1,43 1,97 1,4 1,43 1,44 2,64 2,38 1,49 0,99 1 4 m/s 12,65 0,85 0,7 1,06 1,52 0,95 0,8 0,88 1,92 1,62 1,01 0,66 0,69 5 m/s 9,11 0,66 0,37 0,82 1,22 0,64 0,47 0,42 1,34 1,36 0,75 0,47 0,57 6 m/s 4,52 0,28 0,21 0,49 0,63 0,26 0,19 0,24 0,72 0,69 0,36 0,17 0,27 7 m/s 3,12 0,17 0,13 0,33 0,51 0,16 0,1 0,17 0,5 0,52 0,23 0,14 0,17 8 m/s 1,64 0,07 0,07 0,16 0,29 0,08 0,03 0,05 0,26 0,26 0,17 0,11 0,09 9 m/s 0,69 0,02 0,01 0,09 0,12 0,02 0,01 0,01 0,14 0,15 0,04 0,04 0,03 10 m/s 0,53 0,02 0,01 0,06 0,11 0,02 0,01 0,01 0,08 0,12 0,04 0,02 0,02 >10 m/s 0,26 0,01 0 0,03 0,05 0,01 0 0,01 0,03 0,08 0,03 0 0,01 10/25
Rys. 3. Róża wiatrów dla Torunia Z uwagi na fakt, iż startowa prędkość wiatru dla turbin wiatrowych o mocy 3MW wynosi 2,5m/s, czas występowania wiatrów o mniejszych prędkościach potraktowano jako okres występowania ciszy atmosferycznej. 6.3.3. Lokalizacja punktów obliczeniowych Obliczenia oddziaływania efektu migotania cienia przeprowadzono dla 97 punktów obliczeniowych, obejmujących budynki mieszkalne, położone w strefie potencjalnego oddziaływania projektowanej elektrowni wiatrowej, w najbliższych miejscowościach, tj. w miejscowościach Zielona, Przyspa, Kuczbork Wieś, Kolonia Kuczbork, Sadowo, Kosewo, Kliczewo Małe, Kliczewo Duże, Olszewko, Wólka Kliczewska, Olszewo, Franciszkowo, Dębsk, Chamsk i Kolonia Chamsk. Lokalizacja punktów obliczeniowych została dobrana w taki sposób, aby każdy z punktów reprezentował obszar zabudowy jednolity pod względem odległości od turbin wiatrowych i lokalizacji względem kierunków świata. Obliczenia, zgodnie z zaleceniami dokumentu Hinweise zur Ermittlung Und Beurteilung der optischen Immissionen von Windenergieanlagen (WEA-Schattenwurf- Hinweise), wykonano każdorazowo na wysokości 1,5m npt. 6.3.4. Wyniki obliczeń zacienienia w punktach obliczeniowych Obliczenia zacienienia wykonano w 97 punktach obliczeniowych, zlokalizowanych przy budynkach mieszkalnych, znajdujących się w rejonie potencjalnego oddziaływania projektowanej elektrowni wiatrowej. Zgodnie z wytycznymi, przedstawionymi w rozdziale 6.2 niniejszego dokumentu, wyniki obliczeń odniesiono do jednej doby oraz do okresu rocznego. W obu przypadkach przeanalizowano wartości teoretyczne (scenariusz najgorszy) jak i wartości statystyczne, oparte na wieloletnich obserwacjach meteorologicznych (scenariusz realny). Wyniki obliczeń przedstawiono w poniższych tabelach. 11/25
TABELA 3. Czas zacienienia dla okresu jednego dnia - oddziaływanie projektowanej farmy wiatrowej l.p. Lokalizacja punktu obliczeniowego Teoretyczna astronomiczna długość czasu zacienienia Oddziaływanie w warunkach rzeczywistych (meteorologiczna prawdopodobna długość czasu zacienienia) Akceptowalny poziom zacienienia Meteorologiczna prawdopodobna długość czasu trwania zacienienia Przekroczenie poziomu akceptowalnego 1 Zielona 01 0:18 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 2 Zielona 02 0:17 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 3 Zielona 03 0:11 h/dzień 0:30 h/dzień 0:01 h/dzień --- 4 Zielona 04 0:05 h/dzień 0:30 h/dzień 0:00 h/dzień --- 5 Przyspa 01 1:06 h/dzień 0:30 h/dzień 0:07 h/dzień --- 6 Przyspa 02 0:41 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 7 Kuczbork Wieś 01 0:44 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 8 Kuczbork Wieś 02 0:33 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 9 Kuczbork Wieś 03 0:45 h/dzień 0:30 h/dzień 0:05 h/dzień --- 10 Kuczbork Wieś 04 0:32 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 11 Kuczbork Wieś 05 0:32 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 12 Kuczbork Wieś 06 1:20 h/dzień 0:30 h/dzień 0:08 h/dzień --- 13 Kolonia Kuczbork 01 0:23 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 14 Sadowo 01 0:31 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 15 Sadowo 02 0:55 h/dzień 0:30 h/dzień 0:06 h/dzień --- 16 Sadowo 03 0:26 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 17 Sadowo 04 0:29 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 18 Sadowo 05 0:20 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 19 Kosewo 01 0:35 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 20 Kosewo 02 0:43 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 21 Kosewo 03 0:37 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 22 Kosewo 04 0:23 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 23 Kliczewo Małe 01 0:00 h/dzień 0:30 h/dzień 0:00 h/dzień --- 24 Kliczewo Małe 02 0:00 h/dzień 0:30 h/dzień 0:00 h/dzień --- 25 Kliczewo Małe 03 0:00 h/dzień 0:30 h/dzień 0:00 h/dzień --- 26 Kliczewo Małe 04 0:00 h/dzień 0:30 h/dzień 0:00 h/dzień --- 27 Kliczewo Małe 05 0:00 h/dzień 0:30 h/dzień 0:00 h/dzień --- 28 Kliczewo Małe 06 0:27 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 29 Olszewko 01 0:38 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 30 Olszewko 02 0:20 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 31 Olszewko 03 0:22 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 32 Olszewko 04 0:22 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 12/25
33 Olszewko 05 0:23 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 34 Olszewko 06 0:23 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 35 Olszewko 07 0:19 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 36 Olszewko 08 0:16 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 37 Kliczewo Duże 01 2:05 h/dzień 0:30 h/dzień 0:13 h/dzień --- 38 Kliczewo Duże 02 1:09 h/dzień 0:30 h/dzień 0:07 h/dzień --- 39 Kliczewo Duże 03 1:06 h/dzień 0:30 h/dzień 0:07 h/dzień --- 40 Kliczewo Duże 04 1:04 h/dzień 0:30 h/dzień 0:06 h/dzień --- 41 Kliczewo Duże 05 1:00 h/dzień 0:30 h/dzień 0:06 h/dzień --- 42 Kliczewo Duże 06 0:50 h/dzień 0:30 h/dzień 0:05 h/dzień --- 43 Kliczewo Duże 07 0:47 h/dzień 0:30 h/dzień 0:05 h/dzień --- 44 Wólka Kliczewska 01 0:34 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 45 Wólka Kliczewska 02 0:42 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 46 Wólka Kliczewska 03 0:48 h/dzień 0:30 h/dzień 0:05 h/dzień --- 47 Wólka Kliczewska 04 0:49 h/dzień 0:30 h/dzień 0:05 h/dzień --- 48 Wólka Kliczewska 05 0:21 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 49 Olszewo 01 1:54 h/dzień 0:30 h/dzień 0:12 h/dzień --- 50 Olszewo 02 1:08 h/dzień 0:30 h/dzień 0:07 h/dzień --- 51 Olszewo 03 1:13 h/dzień 0:30 h/dzień 0:08 h/dzień --- 52 Olszewo 04 1:29 h/dzień 0:30 h/dzień 0:09 h/dzień --- 53 Olszewo 05 1:30 h/dzień 0:30 h/dzień 0:09 h/dzień --- 54 Olszewo 06 0:57 h/dzień 0:30 h/dzień 0:6 h/dzień --- 55 Olszewo 07 1:05 h/dzień 0:30 h/dzień 0:07 h/dzień --- 56 Franciszkowo 01 0:24 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 57 Franciszkowo 02 0:26 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 58 Franciszkowo 03 0:28 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 59 Franciszkowo 04 0:29 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 60 Franciszkowo 05 0:36 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 61 Franciszkowo 06 0:38 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 62 Dębsk 01 0:35 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 63 Dębsk 02 0:38 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 64 Dębsk 03 0:28 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 65 Dębsk 04 0:29 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 66 Dębsk 05 1:07 h/dzień 0:30 h/dzień 0:07 h/dzień --- 67 Dębsk 06 1:14 h/dzień 0:30 h/dzień 0:07 h/dzień --- 68 Dębsk 07 0:44 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 69 Dębsk 08 0:42 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 13/25
70 Dębsk 09 0:30 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 71 Dębsk 10 0:39 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 72 Dębsk 11 0:44 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 73 Dębsk 12 0:27 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 74 Dębsk 13 0:26 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 75 Dębsk 14 0:25 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 76 Dębsk 15 0:08 h/dzień 0:30 h/dzień 0:01 h/dzień --- 77 Chamsk 01 0:33 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 78 Chamsk 02 0:28 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 79 Chamsk 03 0:30 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 80 Chamsk 04 0:44 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 81 Chamsk 05 0:36 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 82 Chamsk 06 0:30 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 83 Chamsk 07 0:29 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 84 Chamsk 08 0:45 h/dzień 0:30 h/dzień 0:05 h/dzień --- 85 Chamsk 09 1:09 h/dzień 0:30 h/dzień 0:07 h/dzień --- 86 Chamsk 10 0:37 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 87 Chamsk 11 0:35 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 88 Chamsk 12 0:33 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 89 Chamsk 13 0:27 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 90 Kolonia Chamsk 01 0:49 h/dzień 0:30 h/dzień 0:05 h/dzień --- 91 Kolonia Chamsk 02 0:31 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 92 Kolonia Chamsk 03 0:35 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 92 Kolonia Chamsk 04 0:41 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 94 Kolonia Chamsk 05 0:45 h/dzień 0:30 h/dzień 0:05 h/dzień --- 95 Kolonia Chamsk 06 0:25 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 95 Kolonia Chamsk 07 0:19 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 97 Kolonia Chamsk 08 0:22 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- TABELA 4. Czas zacienienia dla okresu całego roku - oddziaływanie projektowanej farmy wiatrowej l.p. Lokalizacja punktu obliczeniowego Teoretyczna astronomiczna długość czasu zacienienia Oddziaływanie w warunkach rzeczywistych (meteorologiczna prawdopodobna długość czasu zacienienia) Akceptowalny poziom zacienienia Meteorologiczna prawdopodobna długość czasu trwania zacienienia Przekroczenie poziomu akceptowalnego 1 Zielona 01 9:28 h/rok 30:00 h/rok 0:57 h/rok --- 2 Zielona 02 7:09 h/rok 30:00 h/rok 0:48 h/rok --- 3 Zielona 03 2:23 h/rok 30:00 h/rok 0:04 h/rok --- 4 Zielona 04 0:34 h/rok 30:00 h/rok 0:01 h/rok --- 14/25
5 Przyspa 01 66:48 h/rok 30:00 h/rok 2:55 h/rok --- 6 Przyspa 02 43:47 h/rok 30:00 h/rok 2:13 h/rok --- 7 Kuczbork Wieś 01 35:44 h/rok 30:00 h/rok 4:06 h/rok --- 8 Kuczbork Wieś 02 45:48 h/rok 30:00 h/rok 5:55 h/rok --- 9 Kuczbork Wieś 03 76:28 h/rok 30:00 h/rok 10:23 h/rok --- 10 Kuczbork Wieś 04 48:20 h/rok 30:00 h/rok 6:31 h/rok --- 11 Kuczbork Wieś 05 71:44 h/rok 30:00 h/rok 8:56 h/rok --- 12 Kuczbork Wieś 06 131:22 h/rok 30:00 h/rok 8:47 h/rok --- 13 Kolonia Kuczbork 01 20:52 h/rok 30:00 h/rok 3:07 h/rok --- 14 Sadowo 01 17:10 h/rok 30:00 h/rok 1:31 h/rok --- 15 Sadowo 02 28:54 h/rok 30:00 h/rok 3:00 h/rok --- 16 Sadowo 03 12:14 h/rok 30:00 h/rok 1:48 h/rok --- 17 Sadowo 04 15:33 h/rok 30:00 h/rok 2:27 h/rok --- 18 Sadowo 05 13:12 h/rok 30:00 h/rok 2:08 h/rok --- 19 Kosewo 01 43:19 h/rok 30:00 h/rok 6:13 h/rok --- 20 Kosewo 02 47:53 h/rok 30:00 h/rok 6:44 h/rok --- 21 Kosewo 03 22:27 h/rok 30:00 h/rok 2:54 h/rok --- 22 Kosewo 04 15:46 h/rok 30:00 h/rok 2:25 h/rok --- 23 Kliczewo Małe 01 0:00 h/rok 30:00 h/rok 0:00 h/rok --- 24 Kliczewo Małe 02 0:00 h/rok 30:00 h/rok 0:00 h/rok --- 25 Kliczewo Małe 03 0:00 h/rok 30:00 h/rok 0:00 h/rok --- 26 Kliczewo Małe 04 0:00 h/rok 30:00 h/rok 0:00 h/rok --- 27 Kliczewo Małe 05 0:00 h/rok 30:00 h/rok 0:00 h/rok --- 28 Kliczewo Małe 06 23:26 h/rok 30:00 h/rok 3:28 h/rok --- 29 Olszewko 01 48:41 h/rok 30:00 h/rok 7:14 h/rok --- 30 Olszewko 02 7:21 h/rok 30:00 h/rok 1:02 h/rok --- 31 Olszewko 03 8:52 h/rok 30:00 h/rok 1:18 h/rok --- 32 Olszewko 04 10:29 h/rok 30:00 h/rok 1:40 h/rok --- 33 Olszewko 05 16:48 h/rok 30:00 h/rok 2:32 h/rok --- 34 Olszewko 06 25:38 h/rok 30:00 h/rok 3:45 h/rok --- 35 Olszewko 07 12:41 h/rok 30:00 h/rok 1:48 h/rok --- 36 Olszewko 08 4:06 h/rok 30:00 h/rok 0:36 h/rok --- 37 Kliczewo Duże 01 136:16 h/rok 30:00 h/rok 5:51 h/rok --- 38 Kliczewo Duże 02 71:33 h/rok 30:00 h/rok 3:20 h/rok --- 39 Kliczewo Duże 03 77:55 h/rok 30:00 h/rok 3:49 h/rok --- 40 Kliczewo Duże 04 75:48 h/rok 30:00 h/rok 3:54 h/rok --- 41 Kliczewo Duże 05 52:41 h/rok 30:00 h/rok 3:01 h/rok --- 15/25
42 Kliczewo Duże 06 30:52 h/rok 30:00 h/rok 1:57 h/rok --- 43 Kliczewo Duże 07 50:51 h/rok 30:00 h/rok 3:12 h/rok --- 44 Wólka Kliczewska 01 44:42 h/rok 30:00 h/rok 4:39 h/rok --- 45 Wólka Kliczewska 02 34:40 h/rok 30:00 h/rok 4:05 h/rok --- 46 Wólka Kliczewska 03 41:16 h/rok 30:00 h/rok 5:53 h/rok --- 47 Wólka Kliczewska 04 55:35 h/rok 30:00 h/rok 8:10 h/rok --- 48 Wólka Kliczewska 05 19:24 h/rok 30:00 h/rok 2:15 h/rok --- 49 Olszewo 01 121:41 h/rok 30:00 h/rok 6:38 h/rok --- 50 Olszewo 02 83:14 h/rok 30:00 h/rok 4:36 h/rok --- 51 Olszewo 03 113:39 h/rok 30:00 h/rok 6:13 h/rok --- 52 Olszewo 04 119:29 h/rok 30:00 h/rok 6:31 h/rok --- 53 Olszewo 05 103:40 h/rok 30:00 h/rok 5:19 h/rok --- 54 Olszewo 06 51:39 h/rok 30:00 h/rok 2:38 h/rok --- 55 Olszewo 07 61:18 h/rok 30:00 h/rok 2:58 h/rok --- 56 Franciszkowo 01 22:10 h/rok 30:00 h/rok 1:29 h/rok --- 57 Franciszkowo 02 21:36 h/rok 30:00 h/rok 1:54 h/rok --- 58 Franciszkowo 03 22:12 h/rok 30:00 h/rok 2:22 h/rok --- 59 Franciszkowo 04 22:35 h/rok 30:00 h/rok 2:38 h/rok --- 60 Franciszkowo 05 17:21 h/rok 30:00 h/rok 2:12 h/rok --- 61 Franciszkowo 06 16:07 h/rok 30:00 h/rok 2:13 h/rok --- 62 Dębsk 01 32:32 h/rok 30:00 h/rok 4:57 h/rok --- 63 Dębsk 02 28:45 h/rok 30:00 h/rok 4:07 h/rok --- 64 Dębsk 03 28:47 h/rok 30:00 h/rok 3:50 h/rok --- 65 Dębsk 04 38:55 h/rok 30:00 h/rok 4:58 h/rok --- 66 Dębsk 05 90:11 h/rok 30:00 h/rok 12:55 h/rok --- 67 Dębsk 06 113:26 h/rok 30:00 h/rok 15:42 h/rok --- 68 Dębsk 07 90:21 h/rok 30:00 h/rok 8:36 h/rok --- 69 Dębsk 08 55:02 h/rok 30:00 h/rok 6:56 h/rok --- 70 Dębsk 09 33:36 h/rok 30:00 h/rok 4:24 h/rok --- 71 Dębsk 10 32:52 h/rok 30:00 h/rok 4:39 h/rok --- 72 Dębsk 11 36:14 h/rok 30:00 h/rok 5:30 h/rok --- 73 Dębsk 12 26:31 h/rok 30:00 h/rok 4:31 h/rok --- 74 Dębsk 13 32:20 h/rok 30:00 h/rok 5:25 h/rok --- 75 Dębsk 14 20:07 h/rok 30:00 h/rok 3:18 h/rok --- 76 Dębsk 15 2:25 h/rok 30:00 h/rok 0:23 h/rok --- 77 Chamsk 01 66:23 h/rok 30:00 h/rok 7:53 h/rok --- 78 Chamsk 02 47:08 h/rok 30:00 h/rok 4:59 h/rok --- 16/25
79 Chamsk 03 62:48 h/rok 30:00 h/rok 6:05 h/rok --- 80 Chamsk 04 76:58 h/rok 30:00 h/rok 7:03 h/rok --- 81 Chamsk 05 68:36 h/rok 30:00 h/rok 6:00 h/rok --- 82 Chamsk 06 53:55 h/rok 30:00 h/rok 5:32 h/rok --- 83 Chamsk 07 59:04 h/rok 30:00 h/rok 6:31 h/rok --- 84 Chamsk 08 52:06 h/rok 30:00 h/rok 7:24 h/rok --- 85 Chamsk 09 118:14 h/rok 30:00 h/rok 9:34 h/rok --- 86 Chamsk 10 66:41 h/rok 30:00 h/rok 7:52 h/rok --- 87 Chamsk 11 64:07 h/rok 30:00 h/rok 7:54 h/rok --- 88 Chamsk 12 56:11 h/rok 30:00 h/rok 6:54 h/rok --- 89 Chamsk 13 32:01 h/rok 30:00 h/rok 4:02 h/rok --- 90 Kolonia Chamsk 01 70:26 h/rok 30:00 h/rok 10:57 h/rok --- 91 Kolonia Chamsk 02 46:57 h/rok 30:00 h/rok 7:02 h/rok --- 92 Kolonia Chamsk 03 41:37 h/rok 30:00 h/rok 6:20 h/rok --- 92 Kolonia Chamsk 04 67:37 h/rok 30:00 h/rok 10:48 h/rok --- 94 Kolonia Chamsk 05 63:36 h/rok 30:00 h/rok 10:01 h/rok --- 95 Kolonia Chamsk 06 27:32 h/rok 30:00 h/rok 4:27 h/rok --- 95 Kolonia Chamsk 07 7:31 h/rok 30:00 h/rok 1:18 h/rok --- 97 Kolonia Chamsk 08 20:01 h/rok 30:00 h/rok 3:18 h/rok --- Z przeprowadzonych obliczeń wynika: iż nie dojdzie do przekroczenia poziomów zacienienia: które traktowane są jako bezpieczne: dla warunków rzeczywistych: tj. uwzględniających dane ze wieloletnich obserwacji: pochodzących ze stacji meteorologicznych. W żadnym z punktów obliczeniowych meteorologiczna prawdopodobna długość czasu zacienienia nie przekroczy 30 godzin w ciągu roku oraz 30 minut w ciągu dnia. Wyniki obliczeń dla warunków teoretycznych (tzw. astronomiczna długość czasu zacienienia): a więc zakładających: że przez cały rok na niebie nie pojawią się chmury a turbina będzie pracowała w sposób ciągły (bez przerw) z maksymalną prędkością: wskazują: iż potencjalnie projektowana elektrownia wiatrowa może stanowić uciążliwość w zakresie migotania cienia. Należy jednak podkreślić: że jest to najgorszy możliwy: teoretyczny scenariusz: którego wystąpienie w rzeczywistości jest bardzo mało prawdopodobne. Wyniki obliczeń: stanowiące bezpośredni wydruk z programu obliczeniowego: załączone zostały do niniejszego dokumentu w formie wydruku [patrz: ZAŁACZNIK 1] oraz w formie elektronicznej (płyta CD). 6.4. Kumulacja oddziaływań świetlnych 17/25
W rejonie projektowanej farmy wiatrowej znajduje się funkcjonująca aktualnie farma wiatrowa: złożona z 22 turbin wiatrowych firmy GAMESA typu G90 o mocy 2.0MW: średnicy rotora 90m i wysokości wieży 100m. Ponadto: w bezpośrednim sąsiedztwie miejscowości Zielona znajdują się trzy mniejsze turbiny - dla potrzeb niniejszej dokumentacji założono takie same parametry jak wszystkich pozostałych turbin. Fot. 1. Istniejące turbiny wiatrowe w rejonie miejscowości Zielona Fot. 2. Istniejące turbiny wiatrowe w rejonie miejscowości Zielona W celu określenia oddziaływania skumulowanego w zakresie efektów zacienienia wykonano obliczenia w 97 punktach obliczeniowych: uwzględniając równoczesną pracę 18/25
wszystkich (zarówno projektowanych jak i istniejących) turbin wiatrowych. Zgodnie z wytycznymi: przedstawionymi w rozdziale 6.2 niniejszego dokumentu: wyniki obliczeń odniesiono do jednej doby oraz do okresu rocznego. W obu przypadkach przeanalizowano wartości teoretyczne (scenariusz najgorszy) jak i wartości statystyczne: oparte na wieloletnich obserwacjach meteorologicznych (scenariusz realny). Wyniki obliczeń przedstawiono w poniższych tabelach. TABELA 5. Czas zacienienia dla okresu jednego dnia - oddziaływanie skumulowane l.p. Lokalizacja punktu obliczeniowego Teoretyczna astronomiczna długość czasu zacienienia Oddziaływanie w warunkach rzeczywistych (meteorologiczna prawdopodobna długość czasu zacienienia) Akceptowalny poziom zacienienia Meteorologiczna prawdopodobna długość czasu trwania zacienienia Przekroczenie poziomu akceptowalnego 1 Zielona 01 0:36 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 2 Zielona 02 0:23 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 3 Zielona 03 0:30 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 4 Zielona 04 0:28 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 5 Przyspa 01 1:06 h/dzień 0:30 h/dzień 0:07 h/dzień --- 6 Przyspa 02 0:54 h/dzień 0:30 h/dzień 0:05 h/dzień --- 7 Kuczbork Wieś 01 0:44 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 8 Kuczbork Wieś 02 0:33 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 9 Kuczbork Wieś 03 0:45 h/dzień 0:30 h/dzień 0:05 h/dzień --- 10 Kuczbork Wieś 04 0:32 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 11 Kuczbork Wieś 05 0:32 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 12 Kuczbork Wieś 06 1:20 h/dzień 0:30 h/dzień 0:08 h/dzień --- 13 Kolonia Kuczbork 01 0:23 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 14 Sadowo 01 0:31 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 15 Sadowo 02 0:55 h/dzień 0:30 h/dzień 0:06 h/dzień --- 16 Sadowo 03 0:26 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 17 Sadowo 04 0:36 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 18 Sadowo 05 0:20 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 19 Kosewo 01 0:35 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 20 Kosewo 02 0:43 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 21 Kosewo 03 0:37 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 22 Kosewo 04 0:23 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 23 Kliczewo Małe 01 0:00 h/dzień 0:30 h/dzień 0:00 h/dzień --- 24 Kliczewo Małe 02 0:00 h/dzień 0:30 h/dzień 0:00 h/dzień --- 25 Kliczewo Małe 03 0:00 h/dzień 0:30 h/dzień 0:00 h/dzień --- 26 Kliczewo Małe 04 0:00 h/dzień 0:30 h/dzień 0:00 h/dzień --- 27 Kliczewo Małe 05 0:00 h/dzień 0:30 h/dzień 0:00 h/dzień --- 19/25
28 Kliczewo Małe 06 0:27 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 29 Olszewko 01 0:38 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 30 Olszewko 02 0:20 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 31 Olszewko 03 0:22 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 32 Olszewko 04 0:22 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 33 Olszewko 05 0:23 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 34 Olszewko 06 0:23 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 35 Olszewko 07 0:19 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 36 Olszewko 08 0:16 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 37 Kliczewo Duże 01 2:05 h/dzień 0:30 h/dzień 0:13 h/dzień --- 38 Kliczewo Duże 02 1:09 h/dzień 0:30 h/dzień 0:07 h/dzień --- 39 Kliczewo Duże 03 1:06 h/dzień 0:30 h/dzień 0:07 h/dzień --- 40 Kliczewo Duże 04 1:04 h/dzień 0:30 h/dzień 0:06 h/dzień --- 41 Kliczewo Duże 05 1:00 h/dzień 0:30 h/dzień 0:06 h/dzień --- 42 Kliczewo Duże 06 0:50 h/dzień 0:30 h/dzień 0:05 h/dzień --- 43 Kliczewo Duże 07 0:47 h/dzień 0:30 h/dzień 0:05 h/dzień --- 44 Wólka Kliczewska 01 0:34 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 45 Wólka Kliczewska 02 0:42 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 46 Wólka Kliczewska 03 0:48 h/dzień 0:30 h/dzień 0:05 h/dzień --- 47 Wólka Kliczewska 04 0:49 h/dzień 0:30 h/dzień 0:05 h/dzień --- 48 Wólka Kliczewska 05 0:21 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 49 Olszewo 01 1:54 h/dzień 0:30 h/dzień 0:12 h/dzień --- 50 Olszewo 02 1:08 h/dzień 0:30 h/dzień 0:07 h/dzień --- 51 Olszewo 03 1:13 h/dzień 0:30 h/dzień 0:08 h/dzień --- 52 Olszewo 04 1:29 h/dzień 0:30 h/dzień 0:09 h/dzień --- 53 Olszewo 05 1:30 h/dzień 0:30 h/dzień 0:09 h/dzień --- 54 Olszewo 06 0:57 h/dzień 0:30 h/dzień 0:6 h/dzień --- 55 Olszewo 07 1:05 h/dzień 0:30 h/dzień 0:07 h/dzień --- 56 Franciszkowo 01 0:24 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 57 Franciszkowo 02 0:26 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 58 Franciszkowo 03 0:28 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 59 Franciszkowo 04 0:29 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 60 Franciszkowo 05 0:36 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 61 Franciszkowo 06 0:38 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 62 Dębsk 01 0:35 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 63 Dębsk 02 0:38 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 64 Dębsk 03 0:28 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 20/25
65 Dębsk 04 0:29 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 66 Dębsk 05 1:07 h/dzień 0:30 h/dzień 0:07 h/dzień --- 67 Dębsk 06 1:14 h/dzień 0:30 h/dzień 0:07 h/dzień --- 68 Dębsk 07 0:44 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 69 Dębsk 08 0:42 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 70 Dębsk 09 0:30 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 71 Dębsk 10 0:39 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 72 Dębsk 11 0:44 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 73 Dębsk 12 0:27 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 74 Dębsk 13 0:26 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 75 Dębsk 14 0:25 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 76 Dębsk 15 0:08 h/dzień 0:30 h/dzień 0:01 h/dzień --- 77 Chamsk 01 0:33 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 78 Chamsk 02 0:28 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 79 Chamsk 03 0:30 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 80 Chamsk 04 0:44 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 81 Chamsk 05 0:36 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 82 Chamsk 06 0:30 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 83 Chamsk 07 0:29 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 84 Chamsk 08 0:45 h/dzień 0:30 h/dzień 0:05 h/dzień --- 85 Chamsk 09 1:09 h/dzień 0:30 h/dzień 0:07 h/dzień --- 86 Chamsk 10 0:37 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 87 Chamsk 11 0:35 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 88 Chamsk 12 0:33 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 89 Chamsk 13 0:27 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 90 Kolonia Chamsk 01 0:49 h/dzień 0:30 h/dzień 0:05 h/dzień --- 91 Kolonia Chamsk 02 0:31 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 92 Kolonia Chamsk 03 0:35 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 92 Kolonia Chamsk 04 0:41 h/dzień 0:30 h/dzień 0:04 h/dzień --- 94 Kolonia Chamsk 05 0:45 h/dzień 0:30 h/dzień 0:05 h/dzień --- 95 Kolonia Chamsk 06 0:25 h/dzień 0:30 h/dzień 0:03 h/dzień --- 95 Kolonia Chamsk 07 0:19 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- 97 Kolonia Chamsk 08 0:22 h/dzień 0:30 h/dzień 0:02 h/dzień --- TABELA 6. Czas zacienienia dla okresu całego roku - oddziaływanie skumulowane l.p. Lokalizacja punktu obliczeniowego Teoretyczna astronomiczna długość czasu zacienienia Oddziaływanie w warunkach rzeczywistych (meteorologiczna prawdopodobna długość czasu zacienienia) Akceptowalny poziom Meteorologiczna Przekroczenie poziomu 21/25
zacienienia prawdopodobna długość czasu trwania zacienienia akceptowalnego 1 Zielona 01 63:17 h/rok 30:00 h/rok 5:05 h/rok --- 2 Zielona 02 40:39 h/rok 30:00 h/rok 3:36 h/rok --- 3 Zielona 03 26:44 h/rok 30:00 h/rok 2:44 h/rok --- 4 Zielona 04 23:24 h/rok 30:00 h/rok 2:42 h/rok --- 5 Przyspa 01 82:53 h/rok 30:00 h/rok 4:11 h/rok --- 6 Przyspa 02 57:40 h/rok 30:00 h/rok 3:28 h/rok --- 7 Kuczbork Wieś 01 35:44 h/rok 30:00 h/rok 4:06 h/rok --- 8 Kuczbork Wieś 02 45:48 h/rok 30:00 h/rok 5:55 h/rok --- 9 Kuczbork Wieś 03 76:28 h/rok 30:00 h/rok 10:23 h/rok --- 10 Kuczbork Wieś 04 48:20 h/rok 30:00 h/rok 6:31 h/rok --- 11 Kuczbork Wieś 05 71:44 h/rok 30:00 h/rok 8:56 h/rok --- 12 Kuczbork Wieś 06 131:52 h/rok 30:00 h/rok 8:50 h/rok --- 13 Kolonia Kuczbork 01 20:52 h/rok 30:00 h/rok 3:07 h/rok --- 14 Sadowo 01 27:37 h/rok 30:00 h/rok 3:10 h/rok --- 15 Sadowo 02 49:19 h/rok 30:00 h/rok 6:16 h/rok --- 16 Sadowo 03 20:53 h/rok 30:00 h/rok 3:12 h/rok --- 17 Sadowo 04 18:07 h/rok 30:00 h/rok 2:52 h/rok --- 18 Sadowo 05 13:42 h/rok 30:00 h/rok 2:13 h/rok --- 19 Kosewo 01 43:19 h/rok 30:00 h/rok 6:13 h/rok --- 20 Kosewo 02 47:53 h/rok 30:00 h/rok 6:44 h/rok --- 21 Kosewo 03 22:27 h/rok 30:00 h/rok 2:54 h/rok --- 22 Kosewo 04 15:46 h/rok 30:00 h/rok 2:25 h/rok --- 23 Kliczewo Małe 01 0:00 h/rok 30:00 h/rok 0:00 h/rok --- 24 Kliczewo Małe 02 0:00 h/rok 30:00 h/rok 0:00 h/rok --- 25 Kliczewo Małe 03 0:00 h/rok 30:00 h/rok 0:00 h/rok --- 26 Kliczewo Małe 04 0:00 h/rok 30:00 h/rok 0:00 h/rok --- 27 Kliczewo Małe 05 0:00 h/rok 30:00 h/rok 0:00 h/rok --- 28 Kliczewo Małe 06 23:26 h/rok 30:00 h/rok 3:28 h/rok --- 29 Olszewko 01 48:41 h/rok 30:00 h/rok 7:14 h/rok --- 30 Olszewko 02 7:21 h/rok 30:00 h/rok 1:02 h/rok --- 31 Olszewko 03 8:52 h/rok 30:00 h/rok 1:18 h/rok --- 32 Olszewko 04 10:29 h/rok 30:00 h/rok 1:40 h/rok --- 33 Olszewko 05 16:48 h/rok 30:00 h/rok 2:32 h/rok --- 34 Olszewko 06 25:38 h/rok 30:00 h/rok 3:45 h/rok --- 35 Olszewko 07 12:41 h/rok 30:00 h/rok 1:48 h/rok --- 22/25
36 Olszewko 08 4:06 h/rok 30:00 h/rok 0:36 h/rok --- 37 Kliczewo Duże 01 136:16 h/rok 30:00 h/rok 5:51 h/rok --- 38 Kliczewo Duże 02 71:33 h/rok 30:00 h/rok 3:20 h/rok --- 39 Kliczewo Duże 03 77:55 h/rok 30:00 h/rok 3:49 h/rok --- 40 Kliczewo Duże 04 75:48 h/rok 30:00 h/rok 3:54 h/rok --- 41 Kliczewo Duże 05 52:41 h/rok 30:00 h/rok 3:01 h/rok --- 42 Kliczewo Duże 06 30:52 h/rok 30:00 h/rok 1:57 h/rok --- 43 Kliczewo Duże 07 50:51 h/rok 30:00 h/rok 3:12 h/rok --- 44 Wólka Kliczewska 01 44:42 h/rok 30:00 h/rok 4:39 h/rok --- 45 Wólka Kliczewska 02 34:40 h/rok 30:00 h/rok 4:05 h/rok --- 46 Wólka Kliczewska 03 41:16 h/rok 30:00 h/rok 5:53 h/rok --- 47 Wólka Kliczewska 04 55:35 h/rok 30:00 h/rok 8:10 h/rok --- 48 Wólka Kliczewska 05 19:24 h/rok 30:00 h/rok 2:15 h/rok --- 49 Olszewo 01 121:41 h/rok 30:00 h/rok 6:38 h/rok --- 50 Olszewo 02 83:14 h/rok 30:00 h/rok 4:36 h/rok --- 51 Olszewo 03 113:39 h/rok 30:00 h/rok 6:13 h/rok --- 52 Olszewo 04 119:29 h/rok 30:00 h/rok 6:31 h/rok --- 53 Olszewo 05 103:40 h/rok 30:00 h/rok 5:19 h/rok --- 54 Olszewo 06 51:39 h/rok 30:00 h/rok 2:38 h/rok --- 55 Olszewo 07 61:18 h/rok 30:00 h/rok 2:58 h/rok --- 56 Franciszkowo 01 22:10 h/rok 30:00 h/rok 1:29 h/rok --- 57 Franciszkowo 02 21:36 h/rok 30:00 h/rok 1:54 h/rok --- 58 Franciszkowo 03 22:12 h/rok 30:00 h/rok 2:22 h/rok --- 59 Franciszkowo 04 22:35 h/rok 30:00 h/rok 2:38 h/rok --- 60 Franciszkowo 05 17:21 h/rok 30:00 h/rok 2:12 h/rok --- 61 Franciszkowo 06 16:07 h/rok 30:00 h/rok 2:13 h/rok --- 62 Dębsk 01 32:32 h/rok 30:00 h/rok 4:57 h/rok --- 63 Dębsk 02 28:45 h/rok 30:00 h/rok 4:07 h/rok --- 64 Dębsk 03 28:47 h/rok 30:00 h/rok 3:50 h/rok --- 65 Dębsk 04 38:55 h/rok 30:00 h/rok 4:58 h/rok --- 66 Dębsk 05 90:11 h/rok 30:00 h/rok 12:55 h/rok --- 67 Dębsk 06 113:26 h/rok 30:00 h/rok 15:42 h/rok --- 68 Dębsk 07 90:21 h/rok 30:00 h/rok 8:36 h/rok --- 69 Dębsk 08 55:02 h/rok 30:00 h/rok 6:56 h/rok --- 70 Dębsk 09 33:36 h/rok 30:00 h/rok 4:24 h/rok --- 71 Dębsk 10 32:52 h/rok 30:00 h/rok 4:39 h/rok --- 72 Dębsk 11 36:14 h/rok 30:00 h/rok 5:30 h/rok --- 23/25
73 Dębsk 12 26:31 h/rok 30:00 h/rok 4:31 h/rok --- 74 Dębsk 13 32:20 h/rok 30:00 h/rok 5:25 h/rok --- 75 Dębsk 14 20:07 h/rok 30:00 h/rok 3:18 h/rok --- 76 Dębsk 15 2:25 h/rok 30:00 h/rok 0:23 h/rok --- 77 Chamsk 01 66:23 h/rok 30:00 h/rok 7:53 h/rok --- 78 Chamsk 02 47:08 h/rok 30:00 h/rok 4:59 h/rok --- 79 Chamsk 03 62:48 h/rok 30:00 h/rok 6:05 h/rok --- 80 Chamsk 04 76:58 h/rok 30:00 h/rok 7:03 h/rok --- 81 Chamsk 05 68:36 h/rok 30:00 h/rok 6:00 h/rok --- 82 Chamsk 06 53:55 h/rok 30:00 h/rok 5:32 h/rok --- 83 Chamsk 07 59:04 h/rok 30:00 h/rok 6:31 h/rok --- 84 Chamsk 08 52:06 h/rok 30:00 h/rok 7:24 h/rok --- 85 Chamsk 09 118:14 h/rok 30:00 h/rok 9:34 h/rok --- 86 Chamsk 10 66:41 h/rok 30:00 h/rok 7:52 h/rok --- 87 Chamsk 11 64:07 h/rok 30:00 h/rok 7:54 h/rok --- 88 Chamsk 12 56:11 h/rok 30:00 h/rok 6:54 h/rok --- 89 Chamsk 13 32:01 h/rok 30:00 h/rok 4:02 h/rok --- 90 Kolonia Chamsk 01 70:26 h/rok 30:00 h/rok 10:57 h/rok --- 91 Kolonia Chamsk 02 46:57 h/rok 30:00 h/rok 7:02 h/rok --- 92 Kolonia Chamsk 03 41:37 h/rok 30:00 h/rok 6:20 h/rok --- 92 Kolonia Chamsk 04 67:37 h/rok 30:00 h/rok 10:48 h/rok --- 94 Kolonia Chamsk 05 63:36 h/rok 30:00 h/rok 10:01 h/rok --- 95 Kolonia Chamsk 06 27:32 h/rok 30:00 h/rok 4:27 h/rok --- 95 Kolonia Chamsk 07 7:31 h/rok 30:00 h/rok 1:18 h/rok --- 97 Kolonia Chamsk 08 20:01 h/rok 30:00 h/rok 3:18 h/rok --- Z przeprowadzonych obliczeń wynika: iż również w przypadku kumulacji oddziaływań świetlnych nie dojdzie do przekroczenia poziomów zacienienia: które traktowane są jako bezpieczne: dla warunków rzeczywistych: tj. uwzględniających dane ze wieloletnich obserwacji: pochodzących ze stacji meteorologicznych. W żadnym z punktów obliczeniowych meteorologiczna prawdopodobna długość czasu zacienienia nie przekroczy 30 godzin w ciągu roku oraz 30 minut w ciągu dnia. Wyniki obliczeń: stanowiące bezpośredni wydruk z programu obliczeniowego: załączone zostały do niniejszego dokumentu w formie wydruku [patrz: ZAŁACZNIK 2] oraz w formie elektronicznej (płyta CD). 6.5. Proponowane zalecenia i ograniczenia 24/25