Zasady przygotowania SEAP z przykładami Andrzej Szajner Bałtycka Agencja Poszanowania Energii SA aszajner@bape.com.pl
Przygotowanie SEAP Plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP) dla liderów podejmujących działania dla przeciwdziałania zmianom klimatycznym Podjęcie się dodatkowych zobowiązań i plan ich wdrażania do roku 2020 W efekcie zyski dla lokalnej społeczności: niższa emisja CO 2 i czystsze powietrze, niższe wydatki na nośniki energii, stymulacja gospodarki lokalnej. 2
Historia stężenia CO 2 w atmosferze 3
Jest poradnik 4
Etapy SEAP Określenie założeń i zakresu Planu działania lokalne na co władza lokalna ma wpływ? Bazowa inwentaryzacja energii i emisji Rok bazowy jak najbliżej 1990 Inwentaryzacja pośrednia (np. 2011 r.) Cele strategiczne do 2020 Działania krótko- / średniookresowe odpowiedzialni harmonogram koszty, oszczędności 5
Sektory objęte SEAP Budynki (wyposażenie / urządzenia, przemysł) mieszkalne, użyteczności publicznej, usługowe, przemysłowe (poza ETS) Transport gminny / miejski Oświetlenie uliczne Lokalna produkcja energii elektrycznej i ciepła odnawialne źródła energii lokalna elektrociepłownia Inne sektory 6
Bazowa inwentaryzacja energii i emisji Dane historyczne plany miejscowe założenia do planów zaopatrzenia w ciepło, ee i gaz spisy budynków i ludności firmy ciepłownicze operatorzy systemów Zużycie, wskaźniki 1000 GJ 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 Sprzedaż ciepła Sprzedaż ciepła rok std. E E [kwh/m2 a] 300 250 200 150 100 50 0 7 0 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
1000 budynków mln m2 Sektor mieszkaniowy Bazowe zużycie energii (ogrzewanie, c.w.u.) zależne od wieku budynków, modernizacji i eksploatacji Termomodernizacja, wsparcie fundusz TERMO środki gminy Podział na nośniki energii 30 25 20 15 10 5 0 Miasta Wsie Powierzchnia użytkowa 30 25 20 15 10 5 0 Rok budowy 8
Transport Praca przewozowa pasażero-kilometry (pkm) Praca transportowa tono-kilometry (tkm) Praca transportowa i przewozowa rośnie Wzrasta efektywność transportu (pojazdy, organizacja ruchu) Województwo Pomorskie: Praca przewozowa w transporcie pasażerskim Praca przewozowa w transporcie ładunków Jedn. 1990 1995 2000 2005 2010 mln pkm 13 238 15 832 18 540 22 230 27 200 mln tkm 621 784 1 005 1 256 1 570 9
Bilans energii Energia końcowa zużywana na terenie gminy Różne rodzaje paliw i wskaźniki emisji dla sektorów Bilans energii (dostępne dane) przykład 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 1000 GJ 1993 1998 2000 2003 2010 OZE En. elektr gazowe plynne stałe 10
Emisja dla paliw i energii OZE kg CO 2 /MWh ENERGA 18,0% 726 ENEA 15,0% 758 TAURON 9,8% 787 PGE 7,8% 784 OZE Gaz ziemny Ciepło z elektrociepłowni Benzyna Gaz ciekły Olej napędowy Pompa ciepła Olej opałowy Węgiel kamienny Energia elektryczna (2012) 0 200 400 600 11 800 kg CO2 / MWh
Bazowy bilans emisji gazów cieplarnianych Bilanse CO 2 dla paliw i nośników energii, sektorów Odpady, osady (jeżeli planowane wykorzystanie energetyczne) przykład gaz ziemny 5,9% LPG 1,4% energia elektr. 9,6% olej opałowy 3,2% węgiel 12 79,9%
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 wskaźnik efektywności energetycznej Sektory Możliwe planowanie dla obiektów własnych Wpływ na inne sektory - ograniczony 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2000 = 100% transport przemysł gosp. domowe 13
Ceny energii Ceny nośników energii rosną Powody różne, ale tendencja stała: Rosnący popyt na energię Konkurencja po stronie popytu Wzrost wymagań środowiskowych Zmiana roli nośników energii (węgiel gaz energia elektryczna ) Wyczerpywanie się zasobów Wzrost cen szybszy od wskaźnika inflacji CPI 14
Zmiana cen nośników energii i CPI 280% 260% 240% 220% 200% 180% 160% 140% 120% 100% Olej Gaz ziemny Energia elektr Węgiel Propan CPI 80% 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 15
Plan działań Działania priorytetowe - wybrane obiekty samorządowe budynki mieszkalne transport oświetlenie Obniżenie zużycia nośników energii i paliw termomodernizacja poprawa efektywności energetycznej kogeneracja Odnawialne źródła energii 16
Plany rozwojowe 450 Ciepło [tys. GJ] Powierzchnia [tys. m 2 ] 1 200 400 350 1 000 300 800 250 200 150 100 50 0 Budynki nowe Budynki istniejące Powierzchnia budynków 2011 2015 2020 2025 2030 600 400 200 0 17
Sektor budynków - działania termomodernizacja budynków samorządowych promocja budownictwa nisko-energetycznego wsparcie dla inicjatyw w zakresie OZE wsparcie dla zamiany ciepłowni węglowych na elektrociepłownie (biomasa, gaz) rozbudowa sieci ciepłowniczych i gazowych ograniczenie zużycia węgla, szczególnie w centrach miast (niska emisja) edukacja i podnoszenie świadomości mieszkańców 18
kwh/(m 2 rok) Budynki samorządowe termomodernizacja nowe warunki techniczne, wysokie wymagania wobec budynków użyteczności publicznej zastosowanie odzysku ciepła w wentylacji (duże zyski ciepła od ludzi!) wykorzystanie OZE kolektory słoneczne ogniwa fotowoltaiczne (PV) małe wiatraki Zielone zamówienia - niższe koszty eksploatacji! 240 220 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 obecnie od 2014 od 2017 od 2019/21 19
Oświetlenie uliczne Oprawy oświetlenia Moc Zużycie energii Okres pracy ulicznego W kwh/a lat Rtęciowe 275 1 100 1,5 Sodowe 275 1 100 5,0 LED 154 616 12,0 LED ze sterowaniem 154 400 12,0 LED ze sterowaniem niższe zużycie energii dłuższa żywotność możliwość sterowania LED Sodowe Rtęciowe 0 200 400 600 800 1 000 1 200 kwh/rok 20
Działania w zakresie transportu Usprawnienie ruchu drogowego Wsparcie dla transportu publicznego pasy ruchu bilety zachęty parkingi ekologia Wpływ na zachowania transportowe rower Edukacja 80 70 60 50 40 30 20 10 0 kwh/100 pkm Samochód Autobus Tramwaj Kolej 21
Wskaźniki emisji dla paliw transportowych 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 g CO 2 /km Paliwa płynne Biopaliwa TTW WTT ON Benzyna CNG B100 E85 CBG WTT emisja od źródła do baku ( w tym proces produkcji) TTW emisja w trakcie eksploatacji pojazdu 22
Zmiana struktury zasilania w ciepło 200 000 180 000 160 000 140 000 120 000 100 000 80 000 60 000 40 000 20 000 0 GJ 2011 2015 2020 2025 2030 biogaz gaz ziemny biomasa węgiel 23
Zapotrzebowanie na energię 600 000 GJ 500 000 400 000 300 000 200 000 100 000 0 2011 2015 2020 2025 2030 en. słoneczna biogaz energia. elektr. LPG olej opałowy gaz ziemny biomasa węgiel 24
Przewidywana emisja 45 000 t CO2 40 000 35 000 30 000 25 000 20 000 15 000 10 000 LPG energia elektr. gaz ziemny olej opałowy węgiel ciepło sieciowe 5 000 0 2011 2015 2020 2025 2030 25
Plan działań!!! Działania w sektorach Nakłady Fundusze wsparcia Środki własne Udział podmiotów i mieszkańców Harmonogram Podmioty i osoby odpowiedzialne Edukacja Zaangażowanie i podnoszenie świadomości mieszkańców 26
Plan działań - SEAP Krok dalej, niż planowanie miejscowe Lepsze wydatkowanie środków gminnych Możliwość pozyskania dofinansowania Wsparcie dla lokalnej gospodarki Aktywizacja inicjatyw lokalnych Czystsze środowisko 27