Jeziora w województwie podlaskim - stan aktualny - zagrożenia ul. Św. Roch 5 15-879 Białystok; tel.: (85) 74 60 241 fax: (85) 74 60 166 www.wfosigw.bialystok.pl
Ogólna charakterystyka Powierzchnia: 20 187 km 2 (6,5 % powierzchni Polsk) Ludność: 1 200 982 os. (miasta: 60,29 %, wsie: 39,71 %) Niska gęstość zaludnienia: 59,49 os/km 2 Jeden z najczystszych regionów w kraju za sprawą niskiej emisji zanieczyszczeń. Niski poziom uprzemysłowienia (dominuje przemysł spożywczy). Wybitne walory przyrodnicze, obszary chronione zajmują 31,98 % powierzchni województwa: 4 Parki Narodowe (Białowieski, Biebrzański, Narwiański, Wigierski), 3 Parki Krajobrazowe (Doliny Narwi, Puszczy Knyszyńskiej, Suwalski), 93 rezerwaty przyrody, 15 obszarów chronionego krajobrazu, 31 obszarów Natura 2000. Duża powierzchnia lasów: 30,58% (7 w kraju, przy średniej 29,2).
Zasoby wód jeziornych W obrębie województwa znajduje się ok. 280 jezior (powyżej 1 ha), zlokalizowanych głównie w jego północnej części na Pojezierzu Zachodniosuwalskim, Pojezierzu Wschodniosuwalskim, Równinie Augustowskiej. Powierzchnia jezior województwa podlaskiego jest zróżnicowana występują 34 jeziora o powierzchni powyżej 100 ha, 26 jezior o powierzchni 50 100 ha i 48 jezior o powierzchni 20 50 ha. Łączna powierzchnia jezior sięga 15.000 ha, co stanowi 0,7% powierzchni regionu. Największym zbiornikami są: Wigry 2.118,3 ha, Jezioro Rajgrodzkie 1.503 ha, Gaładuś 729 ha, Sajno 522 ha. Do jezior o największej głębokości należą: Hańcza - (108,5 m), Wigry (73 m), Ożewo (55,5 m), Gaładuś (55 m).
Jakość wód jeziornych Badania jezior, są wykonywane w ramach Programu Państwowego Monitoringu Środowiska. Pomiary i oceny jakości wód największych akwenów (>100 ha) wykonuje się w 6-cio letnich cyklach pomiarowych. Niektóre jeziora w zależności od nadanego im statusu (jeziora reperowe) są badane corocznie. W latach 2010 2012 monitoringiem jezior objęto 30 akwenów województwa podlaskiego.
Jakość wód jeziornych Lp. Nazwa jeziora Ocena stanu jezior województwa podlaskiego badanych w latach 2010-2012 Ocena stanu ekologicznego Ocena stanu chemicznego Ocena stanu jeziora 1 Białe Augustowskie dobry 2 Blizno dobry dobry dobry 3 Busznica bardzo dobry dobry dobry 4 Długie Augustowskie (Kalejty) umiarkowany dobry zły 5 Dręstwo umiarkowany zły 6 Garbaś dobry dobry dobry 7 Kolno bardzo dobry 8 Necko umiarkowany dobry zły 9 Rajgrodzkie dobry 10 Rospuda Filipowska umiarkowany dobry zły 11 Sajno bardzo dobry dobry dobry 12 Sumowo Bakałarzewskie umiarkowany dobry zły 13 Boczne k/przerośli umiarkowany zły 14 Krzywe Filipowskie bardzo dobry 15 Wiżajny dobry 16 Białe k/białogóry bardzo dobry 17 Długie Wigierskie dobry dobry 18 Gaładuś dobry dobry dobry 19 Gremzdel umiarkowany zły 20 Hańcza bardzo dobry dobry dobry 21 Jemieliste dobry 22 Miałkie (Płaskie) dobry dobry dobry 23 Pierty dobry dobry dobry 24 Płaskie k/rygola bardzo dobry 25 Pomorze umiarkowany zły 26 Szelment Mały dobry dobry dobry 27 Szelment Wielki dobry dobry dobry 28 Wigry dobry dobry dobry 29 Wiłkokuk bardzo dobry 30 Zelwa bardzo dobry Ocena stanu ekologicznego jezior wykazała bardzo dobry stan ekologiczny w 9 akwenach, 13 jezior zaliczono do stanu dobrego, a 8 do stanu umiarkowanego. Ocenę stanu chemicznego wykonano w przypadku 15 jezior, w których stwierdzono wody o dobrym stanie chemicznym. Ocena stanu wód była możliwa do wykonania w przypadku dysponowania oceną stanu ekologicznego i chemicznego (lub jedną z tych ocen w stanie poniżej dobrego). W efekcie dobry stan wód stwierdzono w 12 jeziorach, a zły stan wód stwierdzono w 8 jeziorach (40% jezior dla których możliwa była ostateczna ocena). źródło: WIOŚ, PMŚ
Jakość wód jeziornych Ocena eutrofizacji jezior w latach 2010-2012 Lp. Nazwa jeziora Eutrofizacja 1 Białe Augustowskie NIE 2 Białe k/białogóry (Białowierśnie) NIE 3 Blizno NIE 4 Boczne k/przerośli TAK 5 Busznica NIE 6 Długie Augustowskie (Kalejty) NIE 7 Długie Wigierskie NIE 8 Dręstwo (Dreństwo) NIE 9 Gaładuś NIE 10 Garbaś NIE 11 Gremzdel NIE 12 Hańcza NIE 13 Jemieliste NIE 14 Kolno NIE 15 Krzywe Filipowskie NIE 16 Miałkie (Płaskie) NIE 17 Necko NIE 18 Pierty NIE 19 Pomorze TAK 20 Rajgrodzkie NIE 21 Rospuda Filipowska TAK 22 Sajno NIE 23 Sumowo Bakałarzewskie TAK 24 Szelment Mały NIE 25 Szelment Wielki NIE 26 Wigry NIE 27 Wiłkokuk NIE 28 Wiżajny NIE 29 Zelwa NIE W latach 2010 2012 oceniono 29 akwenów. Podatność na eutrofizację wykazywały wody 4 jezior: Boczne (k. Przerośli), Pomorze, Rospuda Filipowska, Sumowo Bakałarzewskie. źródło: WIOŚ, PMŚ
Jakość wód jeziornych Zły stan wód Boczne (k. Przerośli) Rospuda Filipowska Sumowo Bakałarzewskie Pomorze Długie Augustowskie (Kalejty) Dręstwo Necko Gremzdel Podatność na eutrofizację Boczne (k. Przerośli) Rospuda Filipowska Sumowo Bakałarzewskie Pomorze W zlewniach tych jezior należy rozważyć podjęcie działań naprawczych po przeanalizowaniu przyczyn złego stanu wód.
Główne zagrożenia Na jakość wód jezior mają wpływ uwarunkowania naturalne i działalność gospodarcza na obszarze zlewni. Istotne problemy w gospodarce wodnej w obszarze zlewni jezior to: zanieczyszczenia pochodzące ze źródeł rolniczych: niewłaściwe stosowanie nawozów, nieracjonalna chemizację rolnictwa, nieodpowiednie stosowanie środków ochrony roślin, niewłaściwe zabezpieczenie składowisk nawozów (płyty gnojowe, magazyny).
Główne zagrożenia niedostateczna kanalizacja obszarów wiejskich, nieoczyszczone ścieki z gospodarstw domowych i terenów rekreacyjnych, nieszczelne szamba. zanieczyszczenia odprowadzane z oczyszczalni (konieczne stosowanie wysokoefektywnych technologii oczyszczania z usuwaniem związków biogennych). zanieczyszczenie wód odciekami ze składowisk odpadów.
Główne zagrożenia spływ niewłaściwie oczyszczonych wód opadowych z powierzchni utwardzonych: ze szlaków komunikacyjnych (zwłaszcza o dużym natężeniu ruchu), z obszarów miast i innych terenów utwardzonych przyległych bezpośrednio do wód. zatrucia związane z poważnymi awariami (katastrofy w transporcie, awarie w zakładach przemysłowych z udziałem toksycznych środków przemysłowych, awarie linii przesyłowych).
Dziękuję za uwagę WFOŚiGW w Białymstoku ul. Św. Roch 5 15-879 Białystok tel.: (85) 74 60 241 www.wfosigw.bialystok.pl