Przypomnijmy, dlaczego w 2013 roku Ząbki wycofały się z projektu wspólnego biletu? Od 1 marca 2012 roku zostało zawarte porozumienie w sprawie wspólnego biletu na linii wołomińskiej pomiędzy ZTM, a starostwem powiatowym w Wołominie na mocy którego na trasie pomiędzy Warszawą Wileńską, a Zagościńcem można było podróżować na podstawie biletu ZTM ważnego na II strefę. Porozumienie zostało zawarte na 4 lata z warunkiem, takim że coroczna podwyżka ma być zaakceptowana przez obie strony, a jeśli to nie nastąpi wzrost ceny pociągokilometra nie może być wyższy od poziomu inflacji. Jednocześnie gminy Ząbki, Zielonka, Kobyłka i Wołomin zawarły z powiatem porozumienie dotyczące finansowania wspólnego biletu gdzie dopłaty od poszczególnych gmin wynikały z algorytmu bazującego na liczbie mieszkańców oraz odległości gminy od Warszawy. Rozwiązanie funkcjonowało dobrze do listopada 2012 roku gdy ZTM Warszawa w związku z cięciami budżetowymi jakie wprowadziła Rada Warszawy próbował zmienić warunki porozumienia i zażądał od powiatu opłaty miesięcznej za wspólny bilet w 2013 roku o 47 % większej niż stawka w 2012 roku. Powiat i gminy uznały to za złamanie warunków umowy przez ZTM w związku z tym ZTM wypowiedział porozumienie. Po negocjacjach wprowadzono aneks do porozumienia, który zapewniał funkcjonowanie wspólnego biletu do 30 czerwca 2013 roku. Porozumienie pomiędzy powiatem i ZTM nie zostało przedłużone i dlatego od 1 lipca 2013 roku wspólny bilet na linii wołomińskiej przestał obowiązywać. Od 9 czerwca zaczął funkcjonować nowy przystanek kolejowy pomiędzy Ząbkami, a Warszawą Wileńską, przystanek Zacisze-Wilno, ponieważ znajduje się on na terenie Warszawy został on włączony do I strefy biletowej ZTM. W związku z tym na odcinku pomiędzy przystankiem Wilno, a stacją Warszawa Wileńska można podróżować na podstawie biletów okresowy ZTM ważnych w pierwszej strefie biletowej. Fakt otwarcia nowego przystanku w połączeniu z obowiązującymi taryfami przewozowymi ZTM i Kolei Mazowieckich oraz podziałem na strefy biletowe spowodowało, że mieszkańcom Ząbek taniej było zakupić dwa oddzielne bilety niż bilet wspólny ZTM. To podważyło sens ekonomiczny oraz możliwość prawą dalszego finansowania przez miasto Ząbki wspólnego biletu ZTM-KM. Według obowiązujących wtedy taryf mieszkańcom Ząbek jadącym koleją do Warszawy taniej było zakupić dwa oddzielne bilety tj. bilet ZTM na pierwszą strefę i odcinkowy bilet Kolei Mazowiecki do 5 km na przejazd z Ząbek do przystanku Wilno, pozwalało to zaoszczędzić nawet 10 zł miesięcznie w porównaniu do ceny biletu ZTM ważnego w drugiej strefie i nie wymagało żadnych dopłat z budżetu miasta Ząbki. Przy braku oszczędności ze strony mieszkańców dalsze dofinansowanie wspólnego biletu ze strony Ząbek nie miało uzasadnienia ekonomicznego, zwłaszcza że związane było by z zaakceptowaniem podwyżki dopłaty z budżetu o 47 % w stosunku do kosztów ponoszonych dotychczas. Kontynuacja udziału miasta Ząbki w tym projekcie na dotychczasowych warunkach byłaby naruszeniem ustawy o finansach publicznych. Przedstawiliśmy takie stanowisko staroście i burmistrzom pozostałych gmin, spotkało się ze zrozumieniem. Przy tak dużej podwyżce, przy braku wkładu finansowego udziału Ząbek oraz przy kryzysie zaufania do warszawskiego partnera po wypowiedzenia warunków umowy czteroletniej, pozostałe gminy i powiat nie zdecydowały się na zawarcie nowego porozumienia. Wobec powyższego nadużyciem jest stwierdzenie, że Ząbki wycofały się ze wspólnego biletu. Głównym powodem upadku wspólnego biletu było wypowiedzenie 4 letniego porozumienia po kilku miesiącach jego obowiązywania ze strony ZTM i próba narzucenia powiatowi drastycznej podwyżki. Drugim czynnikiem było otwarcie nowego przystanku w I strefie które w związku z konstrukcją taryfy ZTM i Kolei Mazowiecki spowodowało brak uzasadnienia ekonomicznego do partycypacji Ząbek brak możliwość wydatkowania publicznych środków na takie zadanie w sytuacji braku korzyści dla mieszkańców.
Pojawiają się opinie, że to przez Ząbki nie ma do tej pory wspólnego biletu. Czy mógłby się Pan odnieść do takich zarzutów? Takie stwierdzenie jest zbyt dużym uogólnieniem, które wprowadza w błąd i przedstawia nieprawdziwy obraz sytuacji. Jak wspomniałem wcześniej trudno nam uzasadnić wydatkowanie publicznych środków w sytuacji gdy wspólny bilet w II strefie nie poprawi obsługi komunikacyjnej Ząbek i nasi mieszkańcy nie będą mieli z tego żadnych korzyści. ZTM i Koleje Mazowieckie nie były zainteresowane wprowadzenia rozwiązania taryfowego biletu powiązanego z kartą mieszkańca każdej z gmin. W trakcie kilkumiesięcznych rozmów dotyczących przywrócenia wspólnego biletu analizowano również powrót Ząbek do I strefy, jednak takie rozwiązanie powodowało ten sam paradoks taryfowy, który wystąpił w Ząbkach po otwarciu przystanku Wilno, tylko że na terenie Zielonki i Kobyłki. Granica pierwszej strefy biletowej była by tak blisko, że pasażerom wsiadającym w Zielonce i Ossowie bardzie opłacało się kupowanie dwóch oddzielnych biletów niż biletu wspólnego ZTM na (I i II strefę). To skutkowało by załamaniem się finansowania projektu wspólnego biletu ze strony Zielonki i Kobyłki. Głównym powodem braku wspólnego biletu jest obecne rozwiązanie strefowo-taryfowe ZTM, które nie jest dostosowane do wdrażania biletu aglomeracyjnego. Istnienie tylko dwóch stref biletowych i drastyczna różnica cen między biletami ważnymi w tylko w I strefie i ważnymi I i II strefie co oznacza brak możliwości zróżnicowania kosztu po stronie pasażera w zależności od długości trasy przejazdu. Równocześnie na tym odcinku obowiązuje taryfa Kolei Mazowiecki gdzie koszt przejazdu jest zależy od długości trasy powoduje powstawanie paradoksów, a stosunkowo niewielkie odległości między przystankami na linii wołomińskiej temu sprzyjają. Rozwiązaniem było by wprowadzenie większej ilości stref i zróżnicowanie cen biletów od odległości jaką pasażer przejeżdża, na wzór rozwiązań z innych aglomeracji. Jeszcze pod koniec 2013 roku, ZTM zapowiadał rozpoczęcie prac nad nową taryfą aglomeracyjną, jednak dotychczas taka taryfa i nowe zestrefowanie nie powstały. Ponadto istotną kwestią jest również faktyczna możliwość skorzystania z takiej usługi przez naszych mieszkańców o komforcie nie wspominając. Obecnie trwa przebudowa linii i kursuje niej pociągów. W porannym szczycie w pociągach tłoczno jest już w Wołominie. Rano bywają pociągi tak napełnione, że nie ma szans aby ktokolwiek z oczekujących w Ząbkach do nich wsiadł. Więc była by to usługa z której w najbardziej oczekiwanym przez pasażerów okresie (szczyt poranny) mieszkańcy Ząbek nie byli w stanie faktycznie skorzystać i nie rozwiązało by to problemów komunikacyjnych Ząbek. Jakie zmiany wprowadzono w obecnym porozumieniu, w porównaniu do poprzedniego? Szczegółów porozumienia nie znamy bo w opracowywaniu jego szczegółowych zapisów nie uczestniczyliśmy. Co to zasady obecne porozumienie jest bardzo podobne do tego z 1 marca 2013. ZTM doszedł do wniosku, że przy obecnej konstrukcji taryfy, jedynym rozwiązaniem prowadzącym do powrotu wspólnego biletu jest objęcie odcinka Zacisze-Wilno Zagościniec wyłącznie II strefą, bo przesuwanie granicy pierwszej strefy poza Warszawę generuje problemy
i destabilizuje finansowanie Warszawskiego projektu. Gminy Wołomin, Kobyłka i Zielonka, w odróżnieniu od Ząbek nie mają rozwiniętej komunikacji autobusowej z Warszawą, której funkcjonowania również kosztuje i obciążą miejski budżet. Włodarze tych gmin uznali, że wspólny bilet na kolej jest praktycznie jedynym sposobem aby zapewnić lepszą dostępność ekonomiczną transportu w codziennych przejazdach swoich mieszkańców. Ważnym warunkiem stawianym przez gminy był długi okres obowiązywania porozumienia aby co roku nie było trudnych rozmów na tematy finansowe i nie narażać pasażerów na niepewność na przełomie roku. Wobec powyższego powiat zawrze porozumienie z ZTM na 4 lata, aby kolejne negocjacje odbywały się już po następnych wyborach. Jednakże analizując obecny kształt porozumienia uważam, że stanowi ono duży krok do przodu i daje nadzieję na wspólne i kompleksowe rozwiązanie takich problemów w przyszłości, zwłaszcza po zakończeniu przebudowy linii kolejowej. Jak będzie wyglądał udział ząbek w projekcie? Czy miasto jest niezbędne w jego realizacji? Przewozy kolejowe nie są transportem gminnym. Zgodnie z regulacjami ustawowymi transport szynowy to zadanie własne Samorządu Województwa Mazowieckiego, a transport międzygminny to zadanie powiatu. Zatem to porozumieniem jest wyciągnięciem pomocnej ręki przez gminy do tych instytucji oczywiście z intencją rozwiązania problemów, które są problemami naszych mieszkańców. Stroną porozumienia z ZTM będzie powiat, natomiast Wołomin, Kobyłka i Zielonka będą udzielać powiatowi pomocy finansowej w zakresie finansowania tego zadania. Pojawienie się wspólnego biletu w II strefie niczego nie poprawi w obsłudze komunikacyjnej Ząbek i nie obniży kosztów dojazdów do Warszawy naszych mieszkańców. Dlatego Ząbki nie zdecydowały się na udział finansowy w tym projekcie. Ząbki obecnie wydają najwięcej na komunikację publiczną spośród tych 4 gmin zarówno kwotowo, jak i w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Poniżej wykresy przedstawiające nakłady gmin linii wołomińskiej na organizację komunikacji przed wdrożeniem wspólnego biletu. (na podstawie podstawie Informatora Statystycznego ZTM VII lipiec 2015). Nakłady gmin na komunikację w 2015 roku (bez nakładów na wspólny bilet) 4 500 000 zł 4 000 000 zł 3 500 000 zł 3 000 000 zł 2 500 000 zł 2 000 000 zł 1 500 000 zł 1 000 000 zł 500 000 zł 0 zł 4 040 593,00 zł 3 182 358,00 zł 1 616 136,00 zł 404 372,00 zł Zielonka Kobyłka Wołomin Ząbki
Miesięczne nakłady gmin na komunikację w 2015 w przeliczeniu na mieszkańca (bez nakładów na wspólny bilet) na podstawie danych z budżetów 12,00 zł 10,00 zł 8,00 zł 7,72 zł 10,25 zł 6,00 zł 5,13 zł 4,00 zł 2,00 zł 0,00 zł 1,58 zł Zielonka Kobyłka Wołomin Ząbki Czy mieszkańcy ząbek podróżujący pociągami KM cokolwiek zyskają po wprowadzeniu wspólnego biletu? Mieszkaniec Ząbek kupujący bilet wspólny ZTM-KM ważny na I i na II strefę zapłaci o 4 zł miesięcznie więcej niż przy kupowanie dwóch oddzielnych biletów tj. Kolei Mazowiecki do 5 km i bilet Zarządu Transportu Miejskiego ważnego w I strefie. Natomiast mieszkańcy pozostałych gmin zyskają dzięki wspólnemu biletowi np. osoby dojeżdżające do Warszawy z Zagościńca na wspólnym bilecie zaoszczędzą nawet 120 zł miesięcznie (przy bilecie miesięcznym, normalnym). Poniżej wykres pokazujący miesięczne różnice kosztów dla pasażerów dojeżdżających z przystanków linii wołomińskiej do Warszawy po wprowadzeniu wspólnego biletu. Nie możemy wykluczyć, że w Ząbkach znajdą się osoby które będą skłonne zapłacić 4 zł więcej aby nie musieć kupować dwóch oddzielnych biletów (posiadać jeden nośnik biletu). Ze wspólnego biletu mogą skorzystać również osoby mające uprawnienia do przejazdów bezpłatnych lub ulgowych zgodnie z taryfą ZTM w tym osoby korzystające rocznego z biletu seniora i osoby powyżej 70 roku życia które w Warszawie mogą jeździć bezpłatnie. Jednak udział takich osób z Ząbek będzie marginalny w stosunku do pasażerów z pozostałych gmin.
Miesięczne oszczędności pasażerów w dojazdach z poszczególnych przystanków do Warszawy przy zakupie biletu ZTM ważnego na I i II strefę po wprowadzeniu wspólnego biletu w stosunku do kosztów zakupu dwóch odzielnych biletów ZTM i KM dane dla biletu miesięcznego normalnego 140 120 120 100 80 70 70 70 60 40 28 28 20 0-4 Ząbki Zielonka Ossów Kobyłka Wołomin Słoneczna Zagościniec -20 Zgodnie z podpisanym w kwietniu aneksem do porozumienia starostwa powiatowego z ZTM w Warszawie obowiązywanie wspólnego biletu kolejowego na linii wołomińskiej kończy się z dniem 30 czerwca 2013 r. i na chwilę obecną nie ma żadnych wiążących ustaleń czy oficjalnych informacji, które mogły by wskazywać, że obowiązywanie wspólnego biletu na kolej będzie przedłużone. Negocjacje w sprawie wspólnego biletu w imieniu samorządów powiatu prowadzi starosta wołomiński i nadal są podejmowane próby rozmów z miastem Warszawa. Jeśli te rozmowy przyniosą skutek, niezwłocznie mieszkańców o tym poinformujemy. Poniżej opisujemy aktualnie obowiązującą sytuację formalno-prawną i wynikające z niej kwestie uiszczania opłat za przejazd Kolejami Mazowieckimi od 1 lipca br.